Katalog

12 8. Hint inanışında mutluluk tanrıçası... “Tembel hayvan” da denilen ve hep ağaçların üstünde asılı olarak yaşayan memeli bir hayvan... “ var mı bu âlemde nekahet gibi tatlı” (Y. K. Beyatlı)... Doğalgazın önemli bir bileşeni olan gaz... Yabancı. 9. Sisli ve yağmurlu hava... Japonya’da Buda rahibelerine verilen ad... Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde bir yayla... Hindistan’da yapılan, pamuktan dokunmuş çok ince bez cinsi. 10. Hastalık etkenlerini zararsız duruma getirmek için vücudun çıkardığı madde... Yumuşak başlı... Genellikle modaevlerinde giysileri alıcılara göstermek işiyle görevli kimse. 11. Köpek... Judo, karate gibi dövüş sporlarında yer minderi olarak kullanılan, pirinç saplarından örülmüş kalınca halı... Yeni Zelanda’da yaşayan bir kuş... Arjantin’in plaka imi. 12. Âşık, vurgun... Tadı mandalina ve kiviye benzeyen, C vitaminince zengin bir meyve... Kırık çanak çömleği yapıştırmaya yarayan, yumurta akı, kireç, süt ve pamuk karışımı. 13. Brezilya borsasının adı... Tesir... Osmanlıların düşman gemilerini ve kıyılarını ateşe vermede kullandığı savaş gemisi. Bu haftaki 14. Üstün bir yetkinin bulmaca gücünü simgeleyen ödülünüz değnek... Hindu tanrısal varlıkları içinde en yaygın olarak tapınılanlardan biri... Cüzam hastalığına verilen bir başka ad. 15. Fransa’da bir kent... Kostümlerde kullanılan küçük püsküllü süsler... İki tarla arasındaki sınır. 16. Şarkı, türkü... “İşler, işlemler” anlamında eski sözcük... Notada durak işareti... 1960’larda Jamaika’da doğan ve daha sonra reggae’ye dönüşen müzik akımı. 17. Pokerde birbirini izleyen, değişik renkte beş karta verilen ad... Briçte roberi oluşturan iki bölümden her biri... “Hile, düzen” anlamında eski sözcük. 18. Judoda teknik olarak rakibinden zayıf kalan tarafa verilen ad... Edirne’nin Enez ilçesinde bir göl... Litvanya’nın para birimi. 19. Lantan elementinin simgesi... Bir nota... Eski Yunan mimarlığında müzik ve tiyatro gösterilerinin sunulduğu yapı... Tavlada “üç” sayısı. 20. Beli ince göstermek için kadınların kalça üzerine bağladıkları yastık... Ege Denizi’nin ilkçağlarda “Adalar Denizi” anlamındaki adı. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 19191983 yılları arasında yaşamış, soyut ve yazıya yer vermeyen yapıtlarıyla tanınmış karikatür sanatçımız... Osmanlılarda vergi denetimi ve tahsili ile maliyeye ilişkin soruşturmaları yapan memur. 2. Gümüşhane’nin Torul ilçesinde bir yayla... Alaca ve siyah kürklü bir cins küçük sansar... Yunan mitolojisinde şafak tanrıçası... Hükümdarlık otoritesinin ve meşruluğunun simgesi olan, genellikle üzeri işli kumandan sopası. 3. “Yüce dağ başında bir top idim/Rüzgâr değdi, yağmur yağdı eridim” (Karacaoğlan)... Arnavutluk’un plaka imi... İdarenin özel kişilere ait taşınır malların mülkiyetini, taşınmaz malların ise kullanma hakkını kamulaştırması işlemi... Bir soru sözü. 4. Walter Scott’un, sinemaya da aktarılmış tarihi romanı... Gevenden çıkarılan bir tür zamk... Kalkan ve zırh gibi korunma aracı... “Gözümde bir damla deniz olup taşıyor” (Ö. B. Uşaklı). 5. En büyük ustası Ömer Hayyam olan şiir türü... Dört tekerlekli ve yaylı bir at arabası... Danimarka’ya özgü yumuşak bir peynir... Metal saplama. 6. Erden çavuşa kadar olan askerlere verilen ad... Adın durum eklerinden biri... Kısa yazı... Orta Amerika kökenli bir ağaççığın yaprağından örülen esnek şapka. 7. İstanbul’da “Taksim Cumhuriyet Anıtı”, Ankara’da Etnografya Müzesi önündeki atlı “Atatürk Anıtı”, İzmir’de atlı “Atatürk Anıtı” gibi yapıtlarıyla tanınmış İtalyan heykelci... Sayıları göstermek için kullanılan işaretlerden her biri... Güney Amerika’da yaban hayvanlarını yakalamak için kullanılan kement. 8. Moritanya’nın para birimi... Uzaklık işareti... Bağışlama... Üstü toprakla örtülü saman yığını. 9. Halk dilinde ayrana verilen ad... Birbirine bitişik büyük yapılar... Dalgalı parıltılar verilmiş olan bir tür kumaş... Kokmuş hayvan ölüsü... Kahraman, yiğit. 14 MART 2010 / SAYI 1251 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:.......................................................................................................................................... Adres:....................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. Tel:............................................................................................................................................ 10. Gösteriş, çalım... Hiçbir devletle uyrukluk bağı olmayan kişi... Sacda pişirilen bir tür uzun pide. 11. Hoş kokulu ve güzel çiçekleri olan bir süs bitkisi... Haddeden gümüş tel çeken, sırma yapan sanatçı... Küçük. 12. II. Dünya Savaşı’nda Sovyetler Birliği’ne yönelik Alman işgal planına verilen gizli ad... Bir dinleyiciye bir şeyin kesin anını belirtmeye yarayan kısa süreli ses işareti... Bulunulan yerden daha yüksekte yer alan düzlük. 13. Tuzağa düşürülen şey... “ doğmadan şavkı düşmez ovaya” (Karacaoğlan)... Kadın seslerinin en kalını... Dansöz. 14. “Ger derse Fuzuli ki güzellerde vefa var / Aldanma ki sözü elbette yalandır”... Yapılan iş, eylem... “Şeriat ve Kadın”,“İslama Göre Diğer Dinler”, “Cahiliyye” gibi yapıtlarıyla tanınan ve geçenlerde 89 yaşındayken ölen hukukçumuz. 15. Venedik’te dokunan ve Osmanlılar döneminde ithal edilerek yeniçerilere dağıtılan parlak renkli bir tür çuha... Kuzu sesi. 16. Şaşma belirten bir ünlem... Yerli bir erik cinsi. 17. Tropikal Afrika’da yetişen ve “ohi” de denilen ağaç... Şifalı kaynak sularıyla ya da çamurla tedaviyi amaçlayan kuruluşlara verilen ad... Itırlı bir bitki. 18. Bir nota... Japon lirik dramı... Slovakya’nın plaka imi... Nazi partisinin hücum kıtasını simgeleyen harfler. 19. Bir şeyden kalan kötü iz... Artvin’in Yusufeli ilçesinde bir kale. 20. “Türk Sanatı”,“Osmanlı Mimarisi”,“Türk Halı Sanatının Bin Yılı” gibi yapıtlarıyla tanınmış sanat tarihçimiz. G SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, geçenlerde 81 yaşındayken ölen fotoğraf sanatçısı ve işadamımız... “Haiku” şiir türünün en büyük temsilcisi olan Japon şair. 2. Başa örtülen bir cins şal... Göçebe balıkların, ısı düşmesi sonucu Karadeniz’den Marmara Denizi’ne ya da Akdeniz’e geçmeleri... Bir renk. 3. Güneydoğu Anadolu’da zikir ayinlerinde kullanılan büyük tef... “ ve dağ çiçeklerini istiyorum / Kaderleri bana benzeyen” (C. A. Kansu)... Yapma, etme... Birini başkasına karşı kışkırtma. 4. Belirti... Türkiye’nin de üyesi olduğu bir örgüt... 1953’te çok büyük yıkıma neden olan kasırganın adı... Türk müziğinde bir makam. 5. Fütüvvet şeyhi... Kuş gagası... Doğu Karadeniz yöresine özgü bir tür ipek başörtüsü... Şarkının sert bir biçimde vurgulandığı disko müzik üslubu... Bir seslenme ünlemi. 6. Eskimoların buzdan yaptıkları kulübelerine verilen ad... Kenya’da yaşayan bir halk... Vida sıkmakta kullanılan, L biçimli ve altıgen aygıt. 7. Nikel elementinin simgesi... Muğla yöresinde ebegümeci bitkisine verilen ad... Ankara yöresine özgü, külde pişirilen çörek ya da ekmek... Roma mitolojisinde ekim ve biçim tanrıçası. 1249 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 28.02.2010 tarihli bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu “Afganistan’da Bir Jöntürk, Mısır Sürgününden Afgan Reformuna / Mehmet Fazlı” (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) kitabını kazananlar: AFYONKARAHİSAR’DAN: Ganimet Sapmaz, Semra Keskin ANKARA’DAN: Mina Anadolu, Ata Yavuzer, Vural Yurdakul, Galip Evinay ANTALYA’DAN: Mustafa Bodur AYDIN’DAN: Orhan Gevrek BURSA’DAN: Metin Kızanlıklı DENİZLİ’DEN: Ramazan Küçükaydın EDİRNE’DEN: Sibel Şentürkler İSTANBUL’DAN: M. Murat Önder, Bahattin Özen, Zeki Demirci, Fatoş Sunkar İZMİR’DEN: Sezin Gürkan, Nihan Öztürk, Mustafa Gönüllü, Mahmut Gencer KAYSERİ’DEN: Mehmet İnci KIRKLARELİ’DEN: Hilmi Yakut MALATYA’DAN: Özgür Can Korkmaz MERSİN’DEN: Ayhan Yılmaz SİNOP’TAN: Murat Olgunsoy ZONGULDAK’DAN: Zafer Öçal. 1 A P R I N Ç O R T İ G İ N S T İ F N O 2 L A O S L A B E O N A L İ S T İ D R A K 3 B İ Z B K L E B M A L İ S O R B M İ R A 4 E V E R E E R U A M E N A M U R A T E Y 5 R A R E T A J E R R M A N E M İ N Ö R R 6 T T E Ş E K T F A T İ N T K A L T Z E K 7 C A L İ C A B A C O Z İ G O C İ M C M A 8 A L A D U R A A O K A Y A M A A A B İ R 9 M A N İ Y E R İ Z M M E M A N E T M L A 10 U Ç U Y U T A K U A G U B R O L İ K U K 11 S O K E T S N A S R A N İ U T İ N A M U 12 13 K R A A Y K M A U Y A L R O E R F B O A Z T L İ M A S T E U R G İ N R U 14 U B A R B K E S T A N E K A R A S I S M 15 K A R A M U K E O R E N E 16 A R R K A L E M R S P İ L 17 R U T U K U T A S R E N E 18 İ S İ S C K A Y T A N C T 19 N E M C S A S A İ N E T E 20 A K İ N E Z İ M L A S E R 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 FAİK FALAY GM SUAT ATALIK Neden 13 puan? B ildiğiniz gibi briçte toplam 13 löve vardır, Bryant McCampbell adındaki briççi 1915’li yıllarda briç destesindeki toplam puan hesaplamasını as, ruva, dam, valeye 4, 3, 2, 1 puan vererek destenin toplam 40 puan olarak görülmesini oluşturdu. Bu ölçme metoduyla oyunun açılması veya zon için gerekli toplam puan limitleri, şilem oynamak için kaç puan gerekeceği matematiksel hesaplanabilir oldu. Milton Work 1923 yılında bunu 5. ve daha fazla uzunluklar için ilave edilen dağılım puanı ile birlieştirdi, yayımladı ve briçe güzel bir hesaplama sistemi getirdi. Peki bunu nasıl hesapladılar, neden 30 veya 50 puan değil de 40 puanla bir deste sayılıyor ve neden 13 puan ile açılıyor da 10 veya 15 puanla açılacak denmiyor? Toplam 40 puan ve 13 löve olduğuna göre her bir löve alınması için matematiksel olarak 40/13 = 3.1 puan gerekiyor. Demek ki kartlar dağıldığında herkese eşit 10 p dağıldığı zaman 7. löve alınması zor olacaktır, bu nedenle oyunu açanın elinde 10+3 puan olmalıdır. Tabii bu sayısal görünüm 4333 dağılımlar için olup kartların dağılımsal gücü değiştikçe uzunluklara puan ilaveleriyle oyunu açış rakamı daha aşağılara inebilir. Açış puanlarının oluşmasıyla zona ulaşma puanlarının hesabedilmesi başladı. Zon için 4 majör, 3 sanzatu veya 5 minör oynanması gerektiği için bunlara uygun puanlar üzerinde epey çalışıldı. Bir süre sonra 44 veya 53 veya 62 majör varsa 4 majör oynamak gerektiği bunlar yoksa üç sanzatu, o da yoksa şimdi 5 minör oynamanın daha doğru olduğu farkına varıldı. Bu bulgular yavaş yavaş briçte kullanılacak konvansiyonlar şekline dönüştü. Örneğin sanzatu açılımına stayman yapmak veya bir minör açışına dörtlü majörü söylemek kuralı 44 majörü bulmak için, beşli majörle açmak veya sanzatu açışına beşli majörü transfer etmek 53 majörü bulmak için, zayıf iki majör açmak 62 majörü bulabilmek için gerekli konvansiyonlar haline geldi. Briçte oyunu açma kuralı dağılımsal güçler yaşandıkça geliştirildi, oyun açmada en uzun iki renk ve toplam puan olan 20 kuralı keşfedildi bu sayede AJ10xxx ve KQxx sahiplenen kişiler 10 p ile bir renk açılması gerektiğini öğrendi, 4.’den oyun açmak için toplam puan + pik uzunluğunun kontrol edilmesi olan 15 kuralı keşfedildi. Günümüzde artık oyun teknik gücü de epey arttığı için daha az puanlarla açılabilir olarak yaşanmakta. G Şampiyon eçtiğimiz haftanın salı günü, başka bir deyişle 9 Mart 2008 yılı başında yitirdiğimiz 11. Dünya Satranç Şampiyonu Robert “Bobby” James Fischer’in doğum yıldönümüydü. Benim jenerasyonum için Fischer’in önemi bir başkadır. Diğer birçok büyükusta gibi ilk satranç kitabım “My 60 Memorable Games” olup, 197172 yılları arası onun dünya şampiyonluğuna giden maçlarının heyecan ve coşkusunu ben de o günlerde yaşamıştım. Burada şunu da belirtmek isterim ki Fischer asla ticarileşmeyen son dünya şampiyonuydu ve günümüzün bilgisayara bağımlı aynı zamanda kültür noksanı oyuncularının aksine her konuda kendine ait fikirleri vardı. Şimdi benim favori Fischer partimi inceleyelim: GM Fischer IM Schweber, Buenos Aires 1970, Fransız Savunması, Winawer Varyantı 1. e4 e6 (Fischer Fransız savunmasının hatalı bir sistem olup, refüte edileceğine inanıyordu.) 2. d4 (Çocukluğundan beri ŞahHint ve beyazla aynı tarz konumları seven Fischer 2. d3 c5 3. Af3 Ac6 4. g3 g6 5. Fg2 Fg7 6. 00 Age7 tabyasını e6’lı Sicilya’ya karşı da kullanıyordu. 2. d3 d5 3. Ad2 c5 4. g3 daha Fransız bir yaklaşımdır.) d5 3. Ac3 (3. Ad2’ye ilk ve son kez GM Robert Byrne’e kaybettiği bir oyundan sonra yanaşmayan Fischer oyundaki hamleye bağımlıydı.) Fb4 (Winawer varyantını er yapısı yüzünden beğenmeyen Fischer 3…Af6 4. Fg5i de siyah için pasif bulmaktaydı.) 4. e5 (4. a3 Fc3 5. bc3 de4 6. Vg4 Af6 7. Vg7 Kg8 8. Vh6 varyantıyla Fischer’in flörtü Hırvat GM Vlado Kovaçeviç’e yenilgisiyle sona erdi.) c5 5. a3 Fc3 (5…Fa5 6. b4 cd4 7. Vg4! Ae7 8. ba5 dc3 9. Vg7 Kg8 10. Vh7 Abc6 11. Af3 varyantı yine şampiyonun tercihiydi.) 6. bc3 Vc7 (Bu hamle Fischer’in zaten tenezzül etmediği 7. Vg4 f5 için gerekli. 6…Ae7 7. a4 Abc6 8. Af3 Va5 9. Fd2 (veya 9. Vd2 Fd7 10. Fd3) Fd7 10. Fe2 ana varyanta karşı Bobby’nin sevdiği Smıslov’un bulmuş olduğu devamyollarıydı.) 7. Af3 Ac6 (7… Ae7 8. a4 b6 9. Fb5! Fd7 10. Fd3 Abc6 11. 00 Leningradlı usta Bıvşev’in fikri olup Fischer tarafından B. AlmanyaABD 1960 dostluk maçında GM Darga’ya karşı başarıyla uygulanmıştı.) 8. Fe2 Fd7 9. 00 Age7 10. a4 Aa5 (10…f6’ya karşı 1971’de Larsen’le yaptığı adaylar maçlarının ikinci KART TEKNİĞİ 1 m A94 n K42 o 8743 p 1073 m K6 n A10763 oA p AK642 G 1n 4n B P P K 2n P D P P 1. Genelde bu tip eli oynarken Güney karo ası alınca iki tur koz çeker ve asruva trefliyi çekip bir trefl bir koz alırsınız diyerek elini açar. Ancak iki tur kozu çekince koz partaj değilse ve de ruva trefliye çakılıp bir de koz çekilince artık kaç batar belli değildir. Yan renk yeterince sağlam değilse kozdan önce yan rengi halletmek gerekir. Karo ası alınca önce trefliyi çekin, çakılsa da bir trefl daha verin şimdi iki tur koz çekip trefliyi çakın ve ele pikle gelin. 2 koz 1 trefl verip oyunu yapın. Batı m 10752 n QJ98 o KQJ5 pQ Doğu m QJ83 n5 o 10962 p J985 G Oyun: 4 n Atak: o K Herhalde oyunun batarı olmaz. Nasıl oynayalım? DEFANS 2 m Q97 n 862 o AJ752 p K8 m 64 n J109 o KQ96 p AQ94 G 1m 4m B P P K 2m P D P P 2. İki trefli aldıktan sonra hemen herkes kör vale oynar. Güney ası alır, karo yere gider karoya çakar, koz 7 ile yere geçer karoya çakar, koz 9 ile yere geçer karoya çakar ve son karo sağlanır koz damla yere geçip bir körü sağlanan karoya kaçar ve iki trefl ve bir kör verip oyunu yapar. Halbuki 2. trefli aldıktan sonra koz oynayın. Şimdi karoyu sağlasa bile yere geçecek koz kalmayacak ve elinden kaç kör alıyorsanız alacaksınız. Batı m5 n K743 o 843 p 107652 Güney m AKJ10832 n AQ5 o 10 p J3 turunun ilk oyunundan esinlenerek Fischer’in 11. Ke1!? fe5 12. Ae5 Ae5 13. de5 oynayacağını tahmin ediyorum.) 11. Ke1 (Siyahın uyguladığı bu az rastlanan devamyoluna karşı başka bir fikir de 11. Fa3 b6 12. Ag5! h6 13. Ah3’dür.) cd4?! (Arjantinli Uluslararası Usta ilk hatasını yapıyor. 11…h6 12. Fd3 b6 13. Vd2!? 00 14. Vf4 beyazlara atak şansları tanımasına rağmen siyahlara da karşı oyun verir.) 12. cd4 Ac4 (İleri karakola yerleştirilmiş muzaffer ata rağmen siyahların konumu girişimden yoksun.) 13. Fd3 h6 14. Ad2 Ad2 (14…000 15. Fc4 dc4 16. Fa3 Ad5 17. Fd6 siyahları korkutuyor.) 15. Fd2 Ac6? (Bu hamle şah kanadını fazlasıyla ihmal etmekte. 15…00 16. Vg4 Af5 savunulabilir gibi gözüküyor.) 16. Vg4 g6 17. Ke3 000 18. Kg3!? (Oyunun en ilginç hamlelerinden birisi. Doğal gözüken 18. Kf3? f5! 19. ef6 e5 20. Vg6 e4 dolayısıyla alet kaybeder. 18. a5 a6 vezir kanadını anlık dahi olsa bloke ederken Aa7b5 ihtimali belirir. Tüm bu şartlar altında en normal devamyolu 18. h4 gözükürken 18…h5 19. Vf4 f6! 20. Vf6 Ad4 siyahlara da karşı şans tanır. Oyunumuzdaki hamle 18…h5 19. Vf4 g5 ile d erinin ortadan kaldırılmasını önlüyor.) Şb8? (İçinde bulunduğu durumun tüm olumsuzluklarına rağmen 18…Aa5 daha tedbirli olurdu.) Oyun: 4 m Atak: p 2 Zor bir defans olduğunu bilerek düşünün bakalım batacak mı? Dilek, öneri ve şikâyetleriniz için eposta adresim: faikfalay@gmail.com / http://faikfalay.blogspot.com Rakibinizin son hamlesini her zaman iyi incelemeniz gerekir. Fischer’in reaksiyonunu tahmin için bir hafta süreniz var. G C M Y B C MY B