Katalog

5 ARALIK 2004 / SAYI 976 Çin, objektife gülümsedi Faruk Akbaş S ıtkı Fırat Usta geçen haftalarda Çin'dekı fotoğraf festivallerine beşinci kez davet edıldı... Bana "Birlikte katılalım mı?" deyınce, üstüne atladım. Işte hem Çin'de gorduklerim, hem festival... PEKİN Pekin'e yaklaşırken havadan Çın Seddi'ni görüyoruz. Dağlann uzerinde bir ıp gibi uzayıp gidiyor. Havaalanı oldukça modern. Her yan bilboard panolar ile çevrili. Işıklar, monitörler, fotoğraflar, silindirik dev TV ekranlarından reklamlar... Pekin caddelerinde dolaşıyoruz, Mc Donald's, KFC lokantaları, Cola ve blucın reklamları, son model Amerikan arabaları, Harry Potter tilmlerının tanıtım afişlerlni izlerken " Acaba doğru ulkeye mi geldik?" diyorum. Güzel bir otelde kalıyoruz. Zaten otellerde standartlar hep aynı, hepsi de oldukça kaliteli ve ekonomık. Örneğin uç yıldızh bir otelde adam başı 20 dolara kalabilıyorsunuz. Çin'e daha once de gelmiştim, hem de karayoluyla. 1994 yılında Iran, Afganistan.Türkmenıstan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan yolunu kullanarak ulaşttğımız bıı ulke ıçin aylarca hazırlık yapmıştık Geleceğimız aracın Çince ruhsatı, benim Çince ehliyetim vb . Ülkenin fotoğraf federasyonundan aldığımız yardımları hâlâ unutamıyorum, yoksa ulkeye giremezdik Çin'de dil bir sorun Ingilizce hemen hemen hiç yok. Çok nadir anlaşabilıyorsunuz. Bu yuzden beden diline çok iş duşuyor. Komik duruma duşmemek ıçin bırkaç ıhtıyacın Çince karşılığını öğrenmekte yarar var. Ülkede ılk göze çarpan şey, yaşlıgenç tüm insanların parklarda, meydanlarda, kaldırımlarda dans ediyor oluşu. Ama bılirsiniz, biz delikanlı milletiz; racona ters. Geçiyorum... YEMEKLER Çın'de yemekler minik servis tabaklarında yenıyor ve yemek boyunca çay ıçı liyor Bıze ikram edilen yemek çeşitleri arasında, yüan, denız hıyarı, salyangoz, deniz anası, çiğ balık, kurbağa, nilüfer çiçeği kokü, kurutulmuş yosun, tuhaf tuhaf mantarlar var. Inanmayacaksınız ama bunların hepsini yedim ve yıne inanmayacaksınız, ama hepsi de çok lezzetliydi. Bizim Urfalılar da biraz Çinli galiba, çünkü yemekler acı, acı, acı... Ama şaka bir yana Çin'de birbirinden güzel soslar, baharatlar ve kokular eşliğinde dunyanın en güzel yemeklerini yiyorsunuz. KADIN Dunyanın en ince sesine sahip olan Çinli kadın (operalanndan bilırsiniz), günlük yaşamda, inşaat işçisi, yol işçisi, işportacı, yol temizlikçisi, otobüs sürücüsü, ayakkabı boyacısı olarak karşınıza çıkabiliyor. Tabii haklı olarak her Çinlı erkek gibi yere tükürme şansına da sahip oluyor. Çinli anneler küçük çocukların kaka sorununu pratik çözmüşler. Bebelere apış arası açık pantolonlar giydirerek sorunları anında gideriyorlar. Çin'de düzenlenen "Fotoğraf Festivali"ne Türkiye'den iki isim katıldı: Sıtkı Fırat ve Faruk Akbaş... Fotoğraflarını sergilediler ve. TURFAN... Urumçi'de havalimanındayız. O da ne? Akvaryumlar ıçinde köpekbakklan besliyorlar... Kent, Uygur Türklerinin yaşadığı bölgenin başkenti. Aynı zamanda Çin'in en renkli koşelerınden biri. Tarihı caminin de bulunduğu International Pazar bizim Mahmutpaşa gibi; satıcıları, kalabalığı ve insan tipleri aynı... Ertesi gün yolumuz Turfan'a... UrumçiTurfan arasına dümdüz bir çizgi çekmişler, üstüne asfalt dökmüşler; öyle bir yolda ilerliyoruz. Her iki yanımızda Tienshan sıradağlan uzanıyor. Bu yol aynı zamanda ünlü Ipekyolu. Turfan sebze ve meyvelenn ilk çıktığı yer. Hani "turfanda" sözcüğu var ya, işte o, buradan gelıyor. Turfan antik kenti, açık hava muzesi gibi... Kent UNESCO tarafından restore ediliyor. Yurume yolu ahşap çatkılardan oluşturulmuş. Böylece koca kentte toprak ze Fotoğrafçi Sıtkı Fırat.. mine bile bastırmıyorlar Turfan'da önemlı yerlerın başında Üzüm Vadisi denilen koy gelıyor. Koyde herkes uzum yetiştirıyor Ama ne uzum Hemen her rengi, çeşidi, boyu var. Koy aynı zamanda turizme açılmış. Para vererek giriyorsunuz ve cambaz, konser, muze, şelale, fotoğraf çektiren kızlar, hedıyelik eşyalar, restoranlar, şarabevi, uzum kurutma evlerı ve bılumum organızasyonlara yine para vererek dahıl oluyorsunuz. BİSİKLET Neredeyse tum Çin bısıkletle gidiyor, geliyor. Uç tekerleklı bısikletlerle insan ve eşya taşıyorlar Elektrıklisıni bile yapmışlar. Anneler çocuklarını bısıkletlerı ile goturüp getiriyorlar. Bisıklet yolları ise bir uygarlık gostergesi. Bir sonrakı etkınlık Tibet yakınlarındakı Chengdu kentınde Panda ayıları ile unlu kente yine dunyanın çeşitlı ulkelerinden ve Çın'den pek çok fotoğrafçi gelıyor Amaç Chengdu'nun 24 saatıni fotoğraflamak. Toplanan fotoğraflar daha sonra kıtap olacakmış Bu yontemı Çınlıler sık sık uyguluyorlar. • Her yer bir fotoğraf... Wuyishan, dağlık bir yörede küçük bir turizm beldesi. Bızi krallar gıbı karşılıyorlar. Kentın meydanında ve en buyuk caddesinde 4000 fotoğraf sergilenmiş; afişler, pankartlar, balonlar ve bayraklarla tüm çevre süslenmış Fotoğrafların sıradan boyutluları yanında iki, uç hatta dört metre boyunda olanlar da var. Caddenin başına Fırat Usta'nın boğa güreşi fotoğrafını asmışlar. Almanya, Avusturya, Fransa, Türkiye, Çek Cumhuriyeti, Kore, Japonya ve Çın'den fotoğrafçılar festıvalin konuklan. Caddenin gırışınde katılımcı ulkenın bayrakları dalgalanıyor. Şehrın tropik bir havası var. Bizim Rize'nın rutubetini uçle çarpın, işte oyle Fotoğrafların buyuk çoğunluğu belgesel. Deneyseli de unutmamışlar, ama biriki sergi ile sınırlı. Aynca azımsanmayacak sayıda nu var Akşamlan slayt gösterileri var. Genellikle anlatımlı yapdıyor. Çinli fotoğrafçıların yapıtları daha çok içeriğe yönelık Sıradan gosterilerın yanında, unutulmayacak ışler de sundular. Sıtkı Hoca'nın dia gosterisi ayakta alkışlanıyor; Çin devrımıni anlatan yaşlı fotoğrafçi festivalin surprızı oluyor. Kentte her yer fotoğraf. Dağ, nehır, kanyon, bambu kayıklar, tapınaklar, üçgen şapkalı koyluler, tarlalar, çiçekler, ağaçlar, ne ıstersenız .. Organizasyonda şelale önunde nu çektırmek de var. Yuzlerce fotoğrafçi alt alta, ust uste çıplak modellerden detay almaya çalışıyor. Suya düşenler mi dersiniz, kamerasını ıslatanlar mı?... Fotoğrafta en iyi anlaştığımız Koreliler oluyor. Surekli çekim halındeyiz. Onların ve bizim yuzumuzden otobüsümüz bir türlu ilerleyemıyor. Yuzlerce fotoğrafçıyız Aramızda yalnızca uç kadın bulunuyor. Alman, Çinli ve Fransız. Kura ile herkese çalışma alanı belirleniyor. Sıtkı Fırat'a barlar sokağı çıkınca alkış kopuyor. Herkese fotoğrafçi yeleği, tum gıderlerin dışında, 10 adet dıa, 500 yuan (70 dolar kadar) cep harçlığı ve bırer de yöre rehberı verilıyor.