Katalog

5 ARALIK 2004 / SAYI 976 15 SOFRA ATAİF Işıklı günler Aylin Öney Tan LATKES Bu "latkes" bizim damak tadımıza uydurulmuş, mücverleşmiş bir tarif. 4 orta boy patates (<= 700 750 gr), 1 ufak soğfin (150 gr. ya da 1 kâse taze soğan), 2 yumurta, 3 çorba kasığı un, 1/2 demet ince kıyılmış maydanoz, 1.5 tatlı kasığı tuz, 1/2 tatlı kastğı karabiber, kızartmak için bolsıvı yağ, yanına boldereotlu, sanmsaklı yoğurt Patatesi rendeleyin ve sÖ|ük suya atın. Şöyle bir çalkalayıp fazla nişastasını akıtmasını sağladıktan sonra süzün. Avucunuzda iyice sıkarak fazla suyunu alın. Soğanı ve maydanozu çok ince doğrayın. Bütün malzemeyi karıştırın. Geniş bir tavada, 1 parmak derinliğinde yağı kızdıruı. Yağ çok kızarsa patatesler pişmez ve "latkes" feci olur, yeterince kızmazsa da çok yağ çeker ağır olur. Bu işin mahareti fazla yağ çektirmeden, etrafı çıtır çıtır kızarmış, ortası yumuşak iyi pişmiş kıvamı tutturmak. Kızarttığınız patates mücverlerini kat kat kâğıt havlular üzerine alıp fazla yağlarını emdirin. Bol dereotlu, sanmsaklı yoğurt veya labne ile servis yapın. çiçeği suyunu ekleyip bir taşım daha kaynatın. Ateşten alarak soğumaya bırakın. Işte size Yeudit'in diyan Suriye'den, Kadayıf: 2 bardak un, 2 bardak ılık yiyene, değil zorba kralları, dünyaları su, 1 tatlı kasığı bira mayası, 1 tatlı kadevirtecek bir tarif. şığı şeker, 1 tutam tuz Harç: Her kadayıfiçin 1 'er çorba kaŞurup: 3 bardak seker, 1 5 bardak sığı taze lorpeynıri, kaymak veya cevizsu, 1/2 lımonun suyu, 23 çorba kastğı şekertarçtn karısımı, kızartmak için portakal çıçeğı suyu bolyağ Şeker ve suyu karıştırıp 5 dakika kaMayayı şekerle dık suyun yarısında eritin ve 10 dakika kadar köpürmesidar kaynatın. Limonsuyu ve portakal ni bekleyin. Kalan su, un vc tuzu ekleyip pürtüksüz bir hamur olana kadar iyice karıştırın. Üzerini örtüp 1 saat kadar ılık bir yerde kabarmasını bekleyin. Düz ve geniş bir tava veya sacı kızdırın. Yüzeyine az yağ sürün. Hamuru kepçe, kaşık veya cezveyle ufak yuvarlaklar olacak şekilde dökün. Kaşığın tersiyle üstlerini yassıltıp hafifçe yayın. Tersyüz etmeyin. Alt tarafları pişip üstleri göz göz olunca tavadan alın. Tam soğumadan, pürtüklü yüzey iç tarafta kalacak şekilde, içine 1 'er kaşık harç koyup yarım ay şeklinde katlayın ve kenarlarını sıkıca bastınn. Bütün kadayıflar hazır olunca üçer beşer kızartın ve hemen soğuk şerbete atın. rer mum eklenerek, bütün ışıklar yakılıyor. Sekiz mum sırasıyla Tanrı'nın ışığı, Kutsal kitap, adalet, merhamet, kutsallık, sevgi, sabır ve cesareti simgeliyor. YAĞIN BEREKETİ "Menora"nın mucizevi bir şekilde günlerce yanmasına sebep olan yağ, ışık bayramı yemekJerine de damgasını vurmuş. Yağın bir başka sembolik anlamı daha var: Yağ hangi sıvıyla karıştırılırsa karıştırılsın, tekrar ayrışıp yüzeye çıkıyor. Bu da, Yahudilerin Helen kültürüne direnmelerini, "asimile" olmamalannı simgeliyor. Yağın bu simgesel önemi, Hanuka bayramı yemeklerini biraz ağırlaştınyor. Bu dönemde yağda kızartılmış yiyecekler sofradan eksik edilmiyor. Orta Avrupa ülkelerinde bir tür patates mücveri olan "latkes", Hanuka'nın tartışmasız en tipiklezzeti. Rusya'da üzerine bol pudra şekeri ile pofuduk kızarmış hamur topları diyebileceğimiz "ponçiki" yapılıyor. Ponçiki bizde "ponçik" olarak biliniyor ve ortası marmelatla dolu oluyor. Suriye'de ise bunun yerini "Ataif" denilen taş kadayıf alıyor. Taze taze yapılıyor, içi ceviz, kaymak ya da taze peynirle doldurularak katlanıyor bol yağda kızartılıp soğuk şuruba atılıyor, YEUDİT'İN İNTİKAMI Kadayıf içindeki taze peynirin Hanuka için özel bir anlamı var. Direniş sırasında, Suriye kumandanın göz koyduğu güzel dul Yeudit (Judith), cesaretiyle halkına örnek olur. Şehrini kuşatan kumandanın çadınna giden kadın, ona bir oyun oynar. Kurulan mükellef ziyafet sofrasında, kumandana bol bol tuzlu taze peynir yedirip şarap içirir. Peynirin verdiği hararetle şaraba sarılan kral, bir süre sonra sızar. Yeudit kumandanın kafasını keserek, şehre döner ve direnişçilere cesaret verir. Yeudit'in kahramanlığını anmak üzere Hanuka sofrasında peynirli lezzetlere de yer verilir. Işte size biri tatlı, biri tuzlu ancak ikisi de bol yağda kızaran iki tarif. îsterseniz ikisini de peynirli yapabilirsiniz. • Hanuklyah adı verllen bu şamdanlar dokuz koldan oluşuyor... u çarşamba, yani 8 Aralık, 25 Kislev'e denk geliyor. Yahudilerin sekiz gün sürecek olan "Hanuka",yani "Işık Bayramı" başlıyor. Hanuka, îbrani takviminde kasım ila aralık aylarına karşılık olan Kislev ayının 25'inde kutlanmaya başlıyor. Hanuka boyunca mumlar, kandiller yakılıyor. Pencerelerde bu bayramın özel şamdanı, "hanukiya"larışıldıyor. "Hanuka", îbranca "adamak" anlamına geliyor. Bu bayram adını, Büyük Mabet/BetAmikdaş'ın tekrar Tann'ya adanmasından alıyor. Hikâyenin temelinde ise Yahudi inancıyla Helen kültürünün çelişkisi yatıyor. B MÖ2. yüzyılda, bugünkü Suriye, Lubnan, Filistin ve îsrail topraklarında Helen egemenliği hüküm sürmekteydi. Helenlerde güzellik ve fiziksel kusursuzluk kutsanırken, Yahudilik inanç ve maneviyatı kutsal kabul etmekteydi. Ancak, renkli, eğlenceli, gününü gün eden Helen hayatına ayak uyduran ve inançlarının gerektirdiği günlük ritüelleri ihmal eden Yahudiler de yok değildi. Gün geldi, Helen kökenli Suriye Kralları, Yahudiliğin günlük hayattaki tüm uygulamalarını yasak etmeye başladılar. Sonradan Makabiler olarak anılan, Matatya Kohen ve beş oğlu baskılara direndilert Yandaşlarıyla üstün Helen güç lerine karşı, adeta umutsuz görünen bir mücadeleye giriştiler. Gerilla taktikleriyle yürüttükleri savaşlarını kazanınca, öncelikle büyük mabet BetAmikdaş'ı temizlediler. Tapınaktaki Kutsal Menora kandilinin yeniden yakılması gerekiyordu, ancak bunun için gerekli kutsanmış yağ ancak bir gün yetebilirdi ve yenisini elde etmek sekiz gün alacaktı. Ancak, bir mucize gerçekleşti Yeni yağ hazır olana kadar kutsal ışık hiç sönmedi ve sekiz gün boyunca yandı. Bu mucizeyi anmak için, Hanuka sekiz gün kutlanıyor ve 9 kollu şamdan "hanukiyah" yakılıyor. Ortadaki ateş diğerlerini yakmak için kullanılıyor ve her gün bi LflBİRENT Birincl kareden itlbaren oklara ve numaralara dikkat ederek espriyi izlemeye başlap... 0 da ne? Espri, iki ayrı yoldan devam ediyor.. Oklar da iki ayrı yönö gösteriyor.. Şimdi hangi yolu takip edeceğiz? Eee! Orası artık size kalmış. Hadi buyurun bakalım sayfanın labirentlerine.. Sakın kaybolmayın haa!.. HAKAN ÇELİK [email protected] . HiKAOA HAVA ÇOK 6UZ6L.. sizx?e ' OOAMAK Vo.. RGSMCM ZfMCıP. TAKAUAA VEOİAK MOOLUVo ? KAfZ FAZLA PAT(I?TI & ü m r <S\t>ip AR4BACW