Katalog

5 ARALIK 2004 / SAYI 976 Leyla Halid 20. yüzyılın en ünlü kadın militanlanndandı. Onun kaçırdığı uçak sayesinde dünya yüzünü Filistin'e ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'ne dönmüştü. Halid bugün 60 yaşında ve yine Filistin için koşuyor, Filistin içinkonuşuyor... Bir kadın feminist ve antiemperyalist olabilir. Sorun, içinde yaşanan toplum ve bu toplumda kadın iki kere ezilıyor. Bu nedenle de sorun kadının değil toplumun sorunu Yanı, kurtuluş feminizmde değil. FKO içinde kadının durumu ne? Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nde kadınlar erkeklerin aldığı tum gorevleri alabilir. Orgutümüzdemerkezi yönetimde olduğu kadar askeri yerlerde de kadtnlar var. Karar mekanizmasında da önemli bir konumdalar. lslamiyeti de temel alarak, Ortadoğu'daki kadınların durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Ortadoğu çok geniş bir alan. Bugün in sanların anladığı gibi, Iran, Pakistan, Israil Kıbrıs, Türkiye'den ibaret değil. Ben tüm Arap devletlerinin de içinde olduğu coğraf• yaya Ortadoğu, diyorum ve burada kadın hareketi ya çok kısıtlı ya da hiç yok. Sadece orgutlerin içinde değil, kadtnlar parlamentoda, meslekte de yoklar. Hayatta söz hakları yok. Yine de, göstermelik olarak, örne ğin Iran'da parlamentoda kadın yüzüne rastlanır, ama sorun bu değil Sorun, kadının temsil hakkının olmaması. Parlamentoda görülseler bile yönetici olamıyorlar. Olsalar da bu, gösteriş olsun diye yapılıyor vt kadına fikri, önerisi sorulmuyor. Islamiyetin bundaki payı ise ülkeden ülkeye değişiyor Iran'da kadın çeşitli konumlarda var, ama Suudi Arabistan'da oy hakkı bile yok. Oysa her iki yerde de Islamiyet var. Türkiye'de de Tansu Çiller başbakanlık yaptı, ama o burjuva kadınını temsil ediyordu bütün kadınlan değil. Yani siz soruna sınıfsal olarak bakıyorsunuz... Evet, tabii. KÜRESELLEŞME KARŞITLARI... Bir mücadele kadınıydınız, sonra evlendiniz, çocuklarınız oldu... Kadınlık durumunuzdaki bu değişim, öfkenizi, mücadelenizi nasıl etkiledi? Filistin'de çocuklarımızı gözlerimizin önünde katlediyorlar. Onları gözlerimizin önünde kaybediyoruz. Benim öfkem nasıl dinebilir! Düşüncelerim nasıl değişebilir? Evlenip çocuk sahibi olduktan sonra Filistin çocuklarını daha da çok sevmeye başladım. O halkı seviyordum, ama şimdi daha da çok seviyorum. Çunku çocuklarım o hal kın bir parçası. Şehit analarını, tutsak ana larını daha da iyi anlamaya başladım. Bu ba na daha da çok sorumluluk yukluyor ve da ha da çok şey yapmam gerektiğini duşunü yorum. Politik olarak amacıma daha da faz la odaklandım. Tum bunlar bana daha dt fazla mutluluk getirdi. Dünyada muhalif hareket, küreselleşmt karşıtlığı üzerinde yoğunlaştı. Bu hareket nasıl değerlendiriyorsunuz, FKO bu hare kete nasıl ve ne kadar eklemlenebilir? Kü reselleşme Karşıtları Filistin hareketint destek olabilir mi? Filistin halkı Siyonizme karşı ulusaJ mu cadele yürütüyor. Küreselleşme hareketi dc emperyalizme karşı ve benzer ozellikler ta şıyor. Biz de insanları, ezilmişliğe ve emper yalizme karşı nasıl bir araya getiririz, diye düşünüyorduk ve yanıt olarak da enternas yonalizm, diyorduk. Işte bunu bu hareket te görebiliyoruz. SSCB'den sonra emperya lizm güçlendi ve daha saldırgan oldu. Insan lar buna cevap vermeliydi ve bu harekeı doğdu. Bu insanlar tüm dünyadaki çok çe şitli sorunlara sahip çıktı. Daha once böyk bir hareketlilik görmemiştik. Irak'ta Iral halkının, Israil'e karşı da Filistin halkının ya nında yer aldılar Bu hareket çok örgütlı değil, ama dünya ezilen halklarına destei oluyorlar. Peki bu hareketlilikten yeni bir dünyı şekillenebilir mi? Tarıhsel sureçte bakarsanız, çeşitli hare ketlerin çeşitli izler bıraktığını gorürsunüz Kesin olarak bir şey çıkar demiyorum, am< insanlar bu hareketten de çok şey öğrene bilir. Küreselleşme karşıtlarının tek bir ça tısı yok, ama bu sayede farklı hareketlerder farklı ve çok güçlü sesler çıkabiliyor. Uzayda bu kadar çok uydu varken "kamp" kurulacak bir "kırsal" alan kald mı sizce? Tabii ki! Peki, biz nasıl savaşıyoruz Filis tin'de? Uydulan olsa da onlar hangi kamf ve hangi eylemin yapılacağını bilmezler, a ma eylemin sonucunu çok iyi bilirler. Tek noloji ve bilgisayarlar ne kadar gelişirse ge lişsin, insanın hareket alanı kalacaktır. Uy du ya da bilgisayarı insanlar yapıyor ve kul lanıyor. Eğer bir eylem yapılacaksa, bu ey lem yapılır, başarı elde edılir ve eylemcı ge ri döner. Ve uydunun bundan sonra haber olur' Fidel Castro yakınlarda geçirdiği ameli yatta anestezi istememiş. Siz de estetil ameliyat olurken anesteziyi reddettniştiniz Bunun bizlerin anlamadığı özel bir anlam var mı acaba? Ben ameliyat olurken, doktorun yapaca ğı mudahalelerı gorüp, beğenmediğim bi şey yapacak olursa müdahale edebilmek içiı anestezi istemedim. Bunun dışında özel bi nedeni yoktu. Castro'nun anestezi isteme diğini de sizden duyuyorum. • daha çok seviyorum... Berat Günçıkan Özgür Erbaş Filistin'i şimdi B ugün o 60 yaşında, ama aklımızda, hayallerimizde hep 25 yaşındaki hali var. Leyla Halid bir TWA uçağını kaçırıp Şam'a indirdiğinde tarüıler 29 Ağustos 1969'u gösteriyordu. Bu eylem sayesinde dünya yüzünü Filistin'e ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'ne çevirmişti. Şimdi, davetlisi olarak Türkiye'ye geldiği BEKSAV'ın küçük odasında, geçirdiği onca estetik ameliyata inat, aynı gözlerle bakıyor bize. Hâlâ 25 yaşının inancında. Hâlâ 25 yaşındaki kadar öfkeli. Katıldığı "Filistin'le Dayanışma Haftası" etkinlikleri, ardı ardına yaptığı röportajlar yormuşsa da, pek belli etmiyor. Basın toplantılarında Ingilizce yöneltilen sorulan Arapça yanıtladı, ama şimdi röportajı îngilizce yapmak istiyor ki, zamandan tasarruf edilebilsin... Sakin ve heybetli oturuyor koltukta, boynunda Filistin'i simgeleyen bir atkı. Sesinin tınısı, gözlerindeki anlamla birleşince bir anda Arapça biliyor gibi hissediyorsunuz kendinizi. Sanki her söylediğini anlıyorsunuz... Sorulacak o kadar çok şey var ki. Ama vakit yok, yine bir yerlere, bir toplantıya yetişilecek... tşte Leyla Halid'in kısa zamanda anlattıkları... Siz, geçen yüzyılın simge isimlerindendiniz. Muhalif mücadelelere katılan dünya kadınları Ulrike MeinhofPla birlikte anardı isminizi. Bugün, kadınların muhalefet içinde yeterince yer aldığını düşünüyor musunuz? Kadın hareketi için ne düşünüyorsunuz? Kadın sorunu ve ezilmişliği üzerinden giden kadın hareketi zaman içerisinde yer yer yükseldiği gibi çoğu zaman düşüş yaşıyor. Baskılar artınca kadın hareketi de bundan etkileniyor. Çünkü demokratik hareketle paralel gidiyor. Ne yazık ki SSCB dağılınca, kadın hareketinde de çöküş oldu. Çünkü oradan çok şey öğreniliyor ve uygulanıyordu. Bundan sonraki dönemde, kadın hareketi üzerine çok çeşitli hareketler üredi. Feminizm, erkekten kaynaklı bir sorun varmış gibi algılandı. Bu kadın sorununun gerçek yüzü değil. Sizce sorunun gerçek yüzü ne? Sorun erkeklerle birlikte yaşamak ya da onların varlığı değil. Batı'dan kaynaklı bu düşünceyi kadın hareketi de örnek aldı. Insanlar böylece parçalanmaya ve aralarındaki dayanışma çözülmeye başladı. Oysa, eğer çözülecekse, sorunun tek tek erkeklerden değil, erkek egemen sistemden kaynaklandığı, yani bir sistem sorunu olduğu kabul edilmeli. Sorun ancak birlik ve dayanışmayla çözülür. Kadın hareketi, kadın sorununu çözmek için yürüdüğü yolda, ABD emperyalizmine de karşı olmalıdır. Hem feminist ve hem de antiemperyalist hareketler de var... All That Jazz / Bob Fosse. En büyük aşk hikâyesi kimlerinki? Anna Karenina. Sizi en çok güldüren şey nedir? Öyle çok şeye gülerim ki... Sizi en çok tedirgin eden ve en beğendiğiniz özelliğiniz? Kendimle barışık olmam ve hiç yalan söyleyememem. Sahîp olduğunuz en değerli şey? Mesleğim. Hangi sıklıkta yalan söylersiniz ve hangi durumlarda? Ne yazık ki hiç yalan söylemem. Kaybetmek pahasına da olsa... Güncel olaylar içinde yakın zamanda sizi en çok üzen olay nedir? Kapkaçta hayatını kaybedenler Dünya gündemindeki ya da hayatınızdaki bir olayı değiştirme şansınız olsaydı, neyi değiştirmek isterdiniz? Irak sorununu çözümlerdim herhalde. Hayata gelirken seçme şansınız olsaydı, ne olmak isterdiniz? Tiyatro oyuncusu. En sık kullandığınız kelime nedir? Gerçekten. Arsen Gürzap Oyuncu En büyük hatanız nedir? Çok iyi niyetli olmak. Bir insanın başına gelebilecek en kötü şey sizce nedir? Sevdiklerimi kaybetmek. Hayattaki en büyük keyfiniz nedir? Zamanı istediğim gibi kullanabılmek. En sevdiğiniz yazar kim? ÇehovSelim 1leri. En sevdiğiniz fîlm/yönetmen? En büyük mutsuzluk? Dostsuz kalmak herhalde. En son ne zaman dibe vurdunuz? Hatırlamıyorum. Bir hayvan olsaydınız, ne olurdunuz? Kırlangıç. En çok yaşamak istediğiniz şehir? Cambridge. Yangında kurtaracağınız ilk üç şey nedir? Kızlarım ve kedim. Bir film kahramanı olsaydınız kim olurdunuz? Niye? Sisi. Alain Delon'la oynamak için. Sizin için affedilemeyecek hata nedir? Dürüst olmamak.