Katalog

MERHABA 960’lardan bugünlere yakın tarihle iç içe geçen anıları- 1nı kaleme aldığı, Atatürk’ün kurduğu Türk Dil Kurumu’nda 12 Eylül öncesi ve sonrasın- da neler olduğu ve oradaki “dil emekçileri”nin neler yaşadığın- dan Dil Derneği’nin nasıl kurul- duğuna, yayıncılık deneyimle- rinden Ankara’daki yazar çev- resine, devrim karşıtlarıyla sa- vaşıma, siyasi ve kültürel orta- mın nasıl yozlaştığına ilişkin ta- nıklıklarını paylaştığı, sözlü tarih çalışması niteliğindeki anı kitabı Yalan Dünyasının Yalancıları’yla RAHMİ ALİ’DEN ‘ANI VE HİKÂYELERİYLE MEHMET HİLMİ’ usta dilbilimci, aydın ve yazar Sevgi Özel, kapağımızda. Gamze Akdemir’in söyleşisi... Üçüncü sayfamızda “Raflar- da unutulmuş bir yazar; Meh- Raflarda unutulmuş bir yazar! met Hilmi!” başlıklı yazısıyla Rahmi Ali yer alıyor. Mehmet Hilmi (1902-1931) Batı Trakya’da daha çok, gazeteciliği, teşkilatçılığı, haksızlıklara karşı Çiğdem Öztekin, Andrew Wilson’ın, Agatha Christie’nin amansız duruşu, gericilikle mücadelesi, Atatürk ilke ve devrimlerinin Batı Trakya Türk azınlığı içinde gerçek yaşamöyküsünden ha- yayılması, benimsenmesi için gösterdiği çabalarla bilinir. reketle 1926 Aralık’ında aniden ortadan kayboluşunu kurgula- Bu çalışmaları hakkında oldukça ayrıntılı bilgiler verilirken kendisinin “edebi kişiliğinden” söz dığı Cinayet Ustası’nı inceliyor. edilmemesi oldukça düşündürücüdür. Oysa 1920’lerde bugünlere hitap eden bazı hikâye ve anıları Gülsüm Cengiz, Tülin Tankut ile iç göç olgusunu ve kadınla- da gazetelerde yayımlanmıştır. Gümülcine’de BAKEŞ Yayınları arasında çıkan Rahmi Ali’nin Anı ve rın toplumsal yaşamdaki yerini Hikâyeleriyle Mehmet Hilmi adlı çalışması bu değerli imzanın edebi kişiliğini de gün yüzüne çıkarıyor. vurguladığı Çocuk İnadı’nı ko- nuşuyor. ce yayımlanmış gazetelerdi. Osman- “Zavallı Mahkûm”, kısacık Ege Yatır, Ömer F. Oyal’ın A. KARTALTEPE lıca yazı bilmiyordum. Ama Mehmet ama insana çok şeyler anlatan bir saplantının ilmek ilmek işlendi- Hilmi’nin hikâyeleri ve anıları oldu- hikâyedir. Adaletsizlikler aynen sü- ği, sıra dışı bir aşkı anlattığı BUHRANLI GÜNLER VE GÖÇ! ğunu da öğrenmiştim. rüp gitmektedir. Bahara Bir Hediye’yi inceliyor. Gazeteciliği, teşkilatçılığı, ge- Z. Doğan Koreli, Vladimir Bu düşünceler içindeyken Hikâyenin kahramanı yıllarca ha- ricilikle mücadelesi, Atatürk ilke Korolenko’nun, kör bir çocu- Gümülcine’de BAKEŞ Yayınları ara- pislerde çürüyüp öldükten sonra hak- ve devrimlerinin Batı Trakya Türk ğun müzikle değişen iç dün- sında çıkan Rahmi Ali’nin Anı ve kında “beraat” kararı çıkar. “Facia”, azınlığı içinde yayılması, benimsen- yasını anlattığı başyapıtı Kör Hikâyeleriyle Mehmet Hilmi adlı ça- “Bir Validenin Hikâyesi”, “Ama Di- mesi için gösterdiği çabalarla bili- Müzisyen’i merceğe alıyor. lışması elime geçti. Bu değerli imza- lenci” adlı kısa hikâyeler savaş mağ- nen Mehmet Hilmi’nin (1902-1931) Özlem İyier, Cem Kozlu nın edebi kişiliği ile de gün yüzüne duru kişilerin yaşamlarından değişik “edebi kişiliğinden” söz edilmemesi ile dedesi Türkiye’nin ilk radyo- çıkmış olmasının sevincini yaşadım. kesitler sunan ucu açık hikâyelerdir. oldukça düşündürücüdür. loji profesörü Salâhattin Meh- Mehmet Hilmi’nin anı ve Oysa çıkardığı gazetelerde Rus ede- met Erk’in mücadele dolu hikâyeleri -doğal olarak- kullanı- KADININ TOPLUMDAKİ YERİ biyatından bazı eserlere yer vermiş, yaşamının izini sürdüğü Bir Tıp lan dilin eskiliği dışında anlatım us- “Bir Mektup” adlı oldukça uzun Türk edebiyatının ünlü yazarlarının Şehidi: Salâhattin Mehmet Erk’i talığı, düşünce ve insan psikolojisini hikâye, kadının toplum içindeki yeri- eserlerinden bazılarını alıntılamıştır. konuşuyor. verme becerisi açısından bugünlere ni, değerini, gerek erkek gerekse hem- Busenur Şahin, Prof. Dr. Daha da önemlisi, 1920’li yıllarda bu- hitap edecek düzeyde yazılar. cinsleri tarafından nasıl görüldüğünü Caner Kerimoğlu ile Darwin’in günlere hitap eden bazı hikâye ve anı- anlatan bir yazıdır. Bugün için de gün- dilin ortaya çıkışına ilişkin kimi larına da bu gazetelerde yer vermiştir. SAVAŞ MAĞDURLARININ celliğini koruyan bir yazı. görüşlerini eleştiren Chomsky’i Bu hikâyelerin ve hatıraların göz- ele aldığı Chomsky Darwin’e YAŞAMLARINDAN Teşbihler-benzetmeler, söz konusu den kaçması, söz edilmemesi, Şera- Karşı’sını konuşuyor. KESİTLER hikâyeler içinde insanın ruhunda tatlı fettin Turan’ın “Sanatın gelişip ev- Nadire Sönmez, Tecelli Ser- “Gündüz Nene” hikâyesi güzellikler yaratır: rensel boyutlara ulaşabilmesi için can Sırma’nın çocukluk pran- “Kökler”in bir giriş kapısı gibidir. “Narin endamı ve cazip reftarı, toplumun bilgi ve kültür düzeyinin galarından kurtulamayan, Bri- Zencilerin “insan” sayılmadığı bir ince ve uzun boyu ve parlak bir cil- sanatçıyı destekleyecek içerikte ol- tanyalı İskoç asker Arthurt’un dönemde yazılan bu hikâye, yaşamı di vardı.” ması da gerekmektedir” düşünce- hikâyesi çevresinde kurguladığı süresince memleketine dönmek için “Soğuk bir şimal rüzgârı bu zen- si çerçevesinde düşünülebilir. Kal- İyiyi ve Kötüyü Bilme Ağacı’nı yol parası biriktirmeye çalışan zenci gin kasabanın dar sokaklarında ka- dı ki Batı Trakya Türkleri o yıllar- değerlendiriyor. kadının acıklı hikâyesidir. nunu evvelin hırçın kraliçeleri gibi da çok buhranlı günler yaşamakta- Saim Açıkgöz, Ahmet “Kabahatliyiz” ve “Piç” adlı saltanat sürüyor, tiz ışıklar, acı inil- dır ve bu yüzden aydınlarının çoğu Köklügiller’in Aşina Yüzler-Anılar, hikâyeler günümüz “köprü altı” ço- tilerle insanın kalbine derin bir kor- Türkiye’ye göç etmiştir. İzlenimler 1’ini değerlendiriyor. cuklarının yaklaşık yüz yıl önce ya- ku ilga ediyordu.” Bu bilgilere ulaştıktan ve Meh- Dilruba Aydın, Renata Salecl’in met Hilmi’nin “Gündüz Nene” ve zılmış hüzün dolu hikâyeleridir. Du- “Ay, gümüş şemaili (dış görünü- Cehalet Tutkusu’nu inceliyor. yarsız toplumların utanç belgeleridir. şü) ile denizin üzerinde milyarlarca “Kabahatliyiz”, hikâyelerini bir an- Y. Bekir Yurdakul, Nazlı Deniz Toplum daha genel anlamda “sis- kıvılcımın parlak ayinelere dökülme- Güler’in İki Kere İyi Geceler ve tolojide okuduktan sonra bu “raf- Melis Sena Yılmaz’ın Aşağistan- larda unutulmuş yazarı” iyice me- tem”, kendi yarattığı açlık ve sefalet- sinden meydana gelen cazip noktalar bul kitaplarını merceğe alıyor. ten utanacağı yerde bu aç ve sefil in- meydana getiriyordu.” rak ettim. Vitrindekiler, Güncel ve Mus- Mehmet Hilmi’yi bulup araştıra- sanlardan adeta tiksinti duyar. Sayıları Güzel hikâyeler, ilginç anılardı oku- tafa Başaran’ın hazırladığı Bul- caktım. Ama nasıl? O yılların gaze- az da olsa, “mazlumdan” yana olan in- duklarım. Mehmet Hilmi’yi daha çok maca ile düşün serüveni sürüyor. teleri Harf Devrimi’nden (1928) ön- sanların varlığı okuyucuya umut verir. sevdim. n İyi okumalar… l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 KITAP Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.