Katalog

PEYAMİ SAFA’NIN SERVER BEDİ POLİSİYELERİ Yerli polisiyenin ilk örnekleri Server Bedi, “Çekirge Zehra” ve “Tilki Leman” tiplemeleriyle, ünlü hırsız kahramanı Cingöz Recai’nin açtığı yolda giden, deyim yerindeyse onun vücudundan doğan iki kadın karakteri erkeklerin karşısına koydu. ÇAĞATAY YAŞMUT E ski Türk Polisiye Edebiyatı’nın birbirinden ilginç karakterlerinin maceralarının ve de özellikle Peyami Safa’nın Server Bedi takma adıyla kaleme aldığı tüm polisiye öykü ve roman külliyatının Erol Üyepazarcı ile akademisyenler Prof. Seval Şahin, Dr. Öğretim Üyesi Didem Ardalı Büyükarman, Dr. Banu Öztürk ve öğrencileri Süheyla Ağan tarafından Latin harflerine aktarılması, Ötüken Yayınları tarafından kronolojik sıraya göre yayımlan ması, bu eserlerin günümüz okurları tarafından tanınmasında ve sevilmesinde büyük bir rol oynayacaktır. Erol Üyepazarcı polisiye külliyatımız konu olduğunda, “Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olan bazı ulemanın(!) söylediğinin aksine polisiye romanın ülkemizde zengin bir geçmişi vardır” der. Gerçekten öyledir. Ülkemizde Ahmet Mithat Efendi’nin kaleme aldığı ilk telif polisiye roman olan Esrarı Cinayet’ten sonraki dönemde, özellikle II. Meşrutiyetin ilanını takip eden yıllarda Amerikalıların “dimenovel” (on paralık) adını verdikleri öykülerin çevirisinde büyük patlama yaşandığı bilinir. Bu basit kurgulu ve zayıf muamma içeren öykülerin çok talep görmesi, aralarında Peyami Safa gibi ünlü yazarlarımızın da bulunduğu pek çok yazarımızın iştahını kabartınca, bizim yazarlarımız da bu tarz eserler kaleme alarak tamamen yerli unsurları hikayelere başarıyla uyarlamış ve Sherlock Holmes, Arsene Lupin, Fantoma gibi kah ramanların yerlilerini yaratmışlardır. Bu yazarlar arasında en bilinenlerinden Server Bedi, “Çekirge Zehra” ve “Tilki Leman” tiplemeleriyle, ünlü hırsız kahramanı Cingöz Recai’nin açtığı yolda giden, deyim yerindeyse onun vücudundan doğan iki kadın karakteri erkeklerin karşısına koydu. Gelgelelim, bu iki kadın hırsız her defasında polisin elinden kurtulmayı başarsa da, erkeklerin egemen olduğu suç dünyasında daha çok bedenlerini ve güzelliklerini kullanarak hırsızlıklarını sürdürmeleri öykülerin zayıf taraflarından biri olarak göze batar. ÇEKİRGE ZEHRA Çekirge Zehra, harikulade güzellikte, kumral, elleri ayakları küçük, tepeden tırnağa bütün vücudu ateşli bir canlılıkla fıkır fıkır kaynayan, güzel gözlerinden ze ka ve şeytanlık ışıkları saçılan, titrek, oynak, akıcı kıvrak, tatlı, ince sesli bir kadındır. “Çekirge” lakabını, sadece kırk iki kilo ağırlıktaki vücudunu ince, uzun ve kuvvetli bacaklarıyla saman çöpü gibi uçurarak, bulunduğu yerden iki metre ilerisine bir sıçrayışta geçtiği için değil aynı zamanda son derece esnek ve kıvrak olduğu için de almıştır. Kahramanımız, tıpkı yazarın öteki hırsızları gibi (Cingöz Recai, Tilki Leman) yurtdışında yaşamış, görmüş geçirmiş bir karakterdir. Zengin, maceralarla dolu bir hayat sürmüş, 2019 Eylül 2019