Katalog

KITAP RENKLER... SESLER... HARFLER... AYTÜL AKALl ÇİĞDEM GÜNDEŞ lMAVİSEL YENER lMUSTAFA DELİOĞLU KITAP GÖLGESI Annem Neden Hep Mutfakta? Pelin Ossmann’ın kaleme aldığı “Annem Neden Hep Mutfakta?”, kabullenilmiş cinsiyet rollerini etkileyici kurgusuyla sorgulayıp eleştiren bir roman. MAVİSEL YENER [email protected] www.maviselyener.com A nnem Neden Hep Mutfakta? adlı romanın hikâyesini, kitabın kahramanı olan Özgür’ün dilinden okuyoruz. Toplumsal değerleri sorgulamadan kabullenenler “kalıplaşmış insanlar”dır, iç istekleri ve hobilerini yok sayarak yaşamaya çalışıp mutsuzluk hissederler. Özgür, kalıplaşmış biri olmayı seçmiyor. O, yerinde duramayan, aklına eseni yapan bir oğlan. Ablası sosyal medya, babası da maç delisi. Annesi ise işiyle mutfak arasında mekik dokuyan, ailesini mutlu etmeye çalışan biri. Mutfak işleri, özellikle yemek yapmak Özgür’ün ilgisini çekiyor. Aklını kurcalayan bir soru var: “Lokantalarda, televizyonlardaki programlarda mutfak şefleri daha çok erkek; peki, evlerin mutfaklarında neden hep anneler var?” Bu soruyu annesine, babasına ve arkadaşlarına sorup duruyor. Her evde durumun çok benzer olduğunu anlıyor. “Anneler dışarıda çalışsa da çalışmasa da evdeki mutfak işleri onların üzerinde. Dünyanın en ünlü şefleri erkekken babalar mutfağa neredeyse hiç girmiyor” diye düşünüp arkadaşı Nazlı’nın evinde mutfakta herkesin çalışabildiğini öğreniyor. Özgür, Nazlı’nın annesinin açacağı Burgulu Makarna Lokantası’nda yardımcı olarak çalışma hayalini kurmaya başlıyor. Kitap iki farklı düzlemde ilerliyor. Biri, paylamış. Annesi de “Hadi ablan ney hayallerinin peşinde koşan Özgür’ün se ama senin erkek adama yakışır bir hikâyesi, diğeri Burgulu Makarna meslek seçmeni isterim” diyerek konuyu Lokantası’nın aşçısı Uykucu Nurten’in kapatmaya uğraşmış. İşte o gün Özgür yaşam hikâyesi. Ayrı ayrı kurulan bu kendi kendine söz vermiş: “Bir gün ünlü hikâyelerin harmanlandığı, kaynaştığı bir şef olduğumda, lokantama en sık mekân Burgulu Makarna Lokantası. gelen babam olacak. Ben ona özel ye GASTRONOMİ MERAKI mekler hazırlayıp utandıracağım” (s. 31). Açılışın ardından Burgulu Makarna Özgür, çoktan hayaller kurmaya Lokantası’na sık sık gitmeye başlamış başlamış bile. Liseden sonra üniversi Özgür. Siparişleri alıp servis yaparak tenin gastronomi bölümüne gidecek, yardım ediyormuş Nazlı’nın annesine. Türkiye’nin en ünlü lokantalarında, otel Özgür, şef olabilecek mi, hayallerinin lerinde çalışacak. Kendi yemek tariflerini peşinden gitmeye cesaretle devam ede topladığı bir yemek kitabı bile yazacak. cek mi dersiniz? Bu hayallerini paylaştığı babası delirecek gibi olmuş, “Bizim sülaleden mutfak işi UYKUCU BÜYÜCÜ yapan erkek çıkmadı daha!” diye onu Aslında çok tanınmış bir aşçı olma sına karşın, uykuculu ğu nedeniyle pek çok otelden ve lokantadan ayrılmak zorunda kalan Nurten Teyze, Burgulu Makarna Lokantası’nda aşçılık yapmaya başla yan sessiz biri. Özgür ona, “Burgulu Makarna Lokantası’nın Uykucu Büyücüsü” diyor, özellik le kendi buluşu makarna soslarıyla ünlenmiş Nur ten Teyze. Türkiye’nin en iyi aşçılarını çıkaran Mengen’de doğup bü yümüş. Kimi kimsesi yokmuş. Kedisi Dilaver, Nurten Teyze’nin çocu ğu gibiymiş. Günlerden bir gün Pelin Ossmann kitabında, yetişkinlere cinsiyet farkınını değil, bireysel farklılıkları dikkate almalarını söylüyor. Nurten Teyze işe gelmemiş. Gerçek bir telefon düşmanı olduğu için ona hiçbir biçimde ulaşılamamış, mecburen lokanta kapalı kalmış. Sonra neler mi yaşanmış? Nurten teyzenin o içli hikâyesini, tanık olacağınız serüveni elbette anlatmayacağım! HAYVAN SEVGİSİ Özgür ile Nurten Teyze’nin tanışmasıyla başlayan, küçük bir çocuğun penceresinden anlatılan hikâyenin çarpıcı birkaç farklı yönü var. İki apayrı dünyanın, kendi hâlinde yaşamını sürdüren Nurten Teyze ile yerinde duramayan Özgür’ün nasıl buluşuverdiğini, yaşamı güzelleştirmek için harcadığı çabayı etkileyici biçimde anlatıyor Pelin Ossman. Aslında çok basit ve doğal bir süreç gibi aktarılan serüvenin sonunda, “yeryüzünden insan manzaraları” görüyoruz. Kitabın akıcı dili, okuru bir an önce bitirme telaşına itiyor ki çocuklar için bu sürükleyicilik özellikle çok değerli. Dikkatli okur, kitabın son yarısında hayvan sevgisi anlatılırken seçilen sözcüklerin rehberliğinde, yazarın hayvan sevgisini de fark edecektir. Kedinin insana özgü sıfatlarla okura tanıtılması, Nurten Teyze’nin onunla konuşması, okuru kurmaca dünyaya çekecek ayrıntılardan sadece biri. Metinde sadece çocuğun gözünden görünenler değil, baba karakteri aracılığıyla erkek egemen bakış açısı da yansıtılmış. Babanın “Bizim sülaleden mutfak işi yapan erkek çıkmadı daha” sözü, geleneksel cinsiyet rolünü temsil ediyor. Buna göre kadın ve erkeğin kendi cinsi için onaylanan kalıpyargıları benimsemesi, kişisel ve sosyal uyum düzeyini yükseltiyor; geleneksel toplumlarda mutlu olmanın yolu toplumsal onaylamadan geçiyor. Babası, Özgür’e karşı çıkarken “sülalesinden” söz ederek aslında kendi üzerindeki geleneksel toplumsal baskıya işaret ediyor. Anne ise kalıpyargılara uyduğu sürece kendini mutlu ve uyumlu hisseden biri. Sorgulamak aklına bile gelmiyor, geleneksel bakışı kabullenici rol üstlenmiş. Özgür ise cinsiyete özgü rol kalıplarını anlamakta güçlük çekiyor, geleceğine yeteneğinin, yapmak istediklerinin, hayallerinin yön vermesini istiyor.  Pelin Ossmann’ın, bu kitabı okuyacak yetişkinlere söylemek istedikleri çok açık: “Cinsiyet farkını değil, bireysel farklılıkları dikkate alarak verilen eğitim, yaratıcılığı, düş kurmayı, başarıyı davet eder. Çocuklarımızın tüm benlikleriyle kurduğu hayallerin kendi zihinsel bloklarımıza, kalıplarımıza yenik düşmesine asla izin vermeyelim!” n Annem Neden Hep Mutfakta? / Pelin Ossmann / Resimleyen: Esin Bayhan / Elma Çocuk / 2018 / 152 s. / 8+ 12 16 Ağustos 2018 KITAP