Katalog

selçuk demirel’den “Portakal mavisi bir dünya” ‘İnsan var oldukça, şiir bize insan olduğumuzu hatırlatacak’ Selçuk Demirel’in şiirle çizgiyi buluşturan kitabı “Portakal Mavisi Bir Dünya”, farklı bir adla ilkin Fransa’da yayımlandı. Francis Combes’ün tüm dünyadan çeşitli şair ve yazarlardan seçtiği şiirsel alıntılarla Demirel’in çizimleri meydana getiriyordu kitabın bu baskısını. Ünlü çizer, kitabın Türkiye baskısı için ülkemiz şairlerinden de dizeler seçti, içeriği zenginleştirdi, onlar için Fransa baskısında yer almayan yeni çizimler üretti. Ortaya da şiirin çizgiyle farklı bir ruh bulduğu zihin açan bu kitap çıktı. Demirel’le kitabı, şiiri ve çizgiyi konuştuk. ERAY AK erayak@cumhuriyet.com.tr anırım bu söyleşiye “Şiirle aranız nasıl” sorusuyla başlamak en doğrusu. Nasıl etkiler çizgilerinizi okuduklarınız? “Gördüğünüz gibi” diye bir cevap çok kestirme olabilir. Şiirden, yazıdan doğrudan etkilendiğimi söyleyemem. Etki kaynaklarım muhtelif. Daha doğrusu yapmaya çalıştığım; çizgilerimin, resimlerimin biraz olsun şiirsellik taşıyor olması. Bu benim için çok önemli. n Şairliğin, şiirin ne demek olduğunu önemli isimlerden alıntılar ve çizgilerinizle çok güzel anlatıyorsunuz. Bir de kelimelerle anlatmanızı istesem: Şiir ne ifade ediyor sizin için? n Şiir hayatın esansıdır. Victor Hugo’nun da dediği gibi; “Şiir, her şeyde mahrem ne varsa odur.” n Neden İlhan Berk’e adandı bu kitap? S 12 murat şaka n İlhan Berk şiirlerini, resimlerini çok sevdiğim eski bir dostumdur ve Modern Türk Şiiri’nin en önemli şairlerinden biridir. Şiirle yatıp şiirle kalkmış bir şairimizdir. Bu ithaf onun için yapılmış küçük bir düşünce, küçük bir hatırlama... n “Şiire övgü” diyebilir miyiz Portakal Mavisi Bir Dünya için? n Şiire, hayata, dayanışmaya, dostluğa, yaratıcılığa, barışa övgü kitabı diyebiliriz. “MEMLEKET YAZAR VE ŞAİRLERDİR” n Kitabın hikâyesinden de bahseder misiniz bize? Nasıl doğdu? Hangi fikirle yola çıkıldı? Bu çizimleri bir araya getiren amaç neydi? Çizimler nasıl seçildi? n İki yıl evvel Metis Yayınları’ndan çıkan “Metis” kitabımı Fransız yayıncılarıma gösterince kitabı çok sevdiler. Özellikle de yazarlardan yapılmış bir iki satırlık alıntılar için çizdiklerimi çok etkileyici buldular. Benzer bir şeyi şiirle yapabilir miyiz diye konuştuk. Süre çok kısaydı. Kitabın, geçen senenin Şubatı’na yetişmesi gerekiyordu. Festivale; Printemps des Poétes’e (Şairlerin İlkbahar Festivali). Francis Combes, seçtigi üç yüze yakın kısa şiiri Ekim sonuna doğru bana verdi. Bunların yüz tanesini, seçip resimledim. Yüz tanesi de resimsiz olmak üzere Droit de Citer des Poètes/La Poèsie s’Affiche “Şairlerden Şiir Söyleme Hakkı/Şiirin İlamı” adı altında Şubat 2015’te, Editions Le Temps des Cerises tarafindan yayımlandı. Kitabı Yapı Kredi Yayınları’na Türkçe baskısı için önerdiğimde mutlaka Türk şairlerinden de yapacağım seçmeleri ekleyeceğimi belirttim. Sanırım elliye yakın Türk şairini resimledim. Böylelikle yüze yakın kısa şiiri de ekleyerek Portakal Mavisi Bir Dünya ortaya çıktı. Şiirleri Fransızcadan çeviren Yiğit Bener’in cömertçe çalışmasını da unutmadan... Bu kitaba giremeyen birçok şair ve şiir oldugunu biliyorum. Fakat bu bir antoloji değil. Onun dışında bütün 2015 Yaz’ını şiir okuyarak geçirdim. İyi tanımadığım şairlerin kitaplarını satın aldım. Kitaplarına ulaşamadıklarımı dergilerden buldum. Kitaplığımdaki kitapların hepsini hatırlamam mümkün değil. Bu okumalarım, bana bu dili ne kadar çok sevdiğimi yeniden hissettirdi. Memleket, yazar ve şairlerdir, onların yazdıklarıdır. Memleket Yaşar Kemal’dir, Orhan Veli’dir, Turgut Uyar’dır... Turgut Uyar demişken; çalışmalarım sırasında Uyar’ın, kütüphanemde, 1952’de Varlık Yayınları tarafından yayımlanan Türkiyem kitabının “Sevgili Selçuk ben burada değildim ama yine de imzalıyorum. Turgut Uyar’ın vekaletnâmesiyle ama (hakikaten) v.s.” imza deyip Tomris Uyar tarafından imzalanmış ilk baskı kopyasını buldum. Çok duygulandım. 80’li yılların başında, Paris’te, Tomris Uyar’lı bir geceden... Kendi kitapları ile birlikte imzalamıştı bana. “Nereye gitsem, nereye baksam Sevdalı sevdalıdır gözlerim Anlarlar diye herkeslerden, Bakışlarımı gizlerim” Turgut Uyar Bitmemiş Şiirler V 5/02/1950, Türkiyem, Varlık, 1952 n Şiir ve çizgi; doğası itibariyle karşısındakini içine alan, onunla bağ kuran, bir anlamda aktif türler. Yani misafirinden de katılım beklerler. Portakal Mavisi Bir Dünya, bunu bir adım ileri taşımış gibi. Ne dersiniz? Kitabı eline alanlar aktif bir katılımın yanında, kendi kitaplarını da yaratabilecekler aynı zamanda. n Kitabın amaçlarından birisi de bu zaten. Kitabın sol tarafındaki boş sayfa, şiirle birlikte okuyucunun. Onların katkılarına açık. Resim ve yazı, başka bir şairden başka bir alıntı ile katkıda bulunabilirler kitaba. Bu kitabı bir “defterkitap” gibi kullanabilirler. Ben öğrenciyken bütün kitaplarıma defter muamelesi yapıp her yerine çiziyordum. n Portakal Mavisi Bir Dünya neyi arıyor? Sürekli bir arayış hali var çizgilerinizde. Bu kitapla aradığı >> 28 Ocak 2016 KItap