Katalog

Şiirin Soğuk Sarayında lanmış. Herhalde edebiyata ilgisi nedeniyle Türkçe öğretmeni olmuş. 1973’de Ula’da öğretmenlik yaparken ilçenin edebiyatsever savcısından Yusuf Atılgan’ın adını duyuyor. O savcının aracılığıyla da Yusuf Atılgan’la tanışıyor. Atılgan’ın önerisi ile de Hacırahmanlı’ya tayinini istiyor. 1974’te Hacırahmanlı’ya tayin olduktan sonra da tanışıklıkları dostluğa doğru evriliyor. Yusuf Atılgan’ın konuşup sohbet ettiği az sayıdaki insanlardan biri de Halil Şahan oluyor. Edebiyattan, kitaplardan, sinemadan söz ediyorlar. Yusuf Atılgan genç yazar adayını yönlendiriyor, kitaplar öneriyor, ödünç veriyor. Emel Koşar’ın hazırladığı “Şiirin Soğuk SaraKonuşmadıkları tek şey siyaset. Yusuf yında” Tuğrul Tanyol şiirini tanımak isteyen Atılgan “komünist” diye suçlanıp köyüne ve sevip de daha çok nüfuz etmek isteyen dönmek zorunda kalınca oldukça yalıtılokurlar için iyi bir rehber. Yusuf Atılgan’la mış bir yaşam sürmüş. Köydeki karakol Halil Şahan 1988’e dek mektuplaşıyor. Yutarafından yaşantısı izlenmiş, kendisiyle suf Atılgan bu sürede 48 mektup yazmış. dostluk kuranlar bile “komünist” kuşkusu ile karşılanmış. Bu durumu gören köylü“Sevgili Halil Kardeş – Köye Mektuplar”ın giler de ona uzak durmuş. Yusuf Atılgan rişindeki “Sunuş” yazısında Halil Şahan hem da gözlerin üzerinde olduğunu bildiğinYusuf Atılgan’la tanışmalarını, Atılgan’la den olsa gerek oldukça ketum davranbirlikte yaşadıklarından ilginç anekdotları, mış. Siyasi faaliyete girmemiş, siyaset Atılgan’ın edebiyat anlayışı ve eserleri hakkonuşmamış. Kabuğuna çekilmiş. Zor bir Emel Koşar Tuğrul Tanyol yaşam. Bu zor yaşamın izlerini eserlerine kında anlattıklarını tatlı dille anlatıyor. yansıdığını kitaptaki mektuplardan ve lenmiş gibi bir izlenim öğrenciliği sırasında Türkiye Komünist uğrul Tanyol 80 kuşağı Halil Şahan’ın yazdıklarından anlıyoruz. doğuyor. Kitabın Partisi’ne katılarak faaliyette bulunduğu şairlerindendir. İlk şiiri 17 Atılgan yaşadıklarını, gözlemlediklesonunda yer alan iddiasıyla sıkıyönetim mahkemesince yaşındayken, 1970’de rini eserlerine yansıtmakla kalmamış. “Bibliyografya”da da tutuklanarak Türk Ceza Kanunu’nun 141. Yeni İnsan Dergisi’nde “Anayurt Oteli”nde örneğini gördüğümüz aynı yaklaşım hhakim. maddesi uyarınca hapse mahkum edilyayımlanmış. İlk kitabı “Elinden gibi yaşanmış olayları da eserlerinde kulBir küçük eleştiri ile bu miş. Altı ay Sansaryan Hanı’nda, dört ay Tutun Günü”nün (Üç Çiçek yay.) lanmış. “Anayurt Oteli”nde Zebercet’in faslı kapatayım; kitaba da Tophane Cezaevi’nde hapis yatmış. yayın tarihi ise 1983. temizlikçi kadını öldürdükten sonra adlialınan yazılar yazar Hapsedilmekle kalmamış, öğretmenlik O emeğin nasıl değerlendirildiği yede izlediği duruşmanın esin kaynağının adlarına göre sıralanyapma hakkı da elinden alınmış. ise pek bilinmez. Şiir hakkında en çok Ula’daki bir cinayet olduğunu belirtiyor mış. Yazıların yayım Yıl 1946. Yusuf Atılgan Manisa’ya konuşulan, yazılan tür olsa da yazılar, Halil Şahan. tarihleri sonlarında belirtilmemiş, yayım dönüp Hacırahmanlı köyüne yerleşmiş şöyleşiler dergi sayfalarında yiter gider 1976’da Yusuf Atılgan evlenip yeri ve tarihlerini sondaki bibliyografyada ve çiftçilik yapmaya başlamış. Çağdaş ve şairin emeği sanki hiç görülmemiş İstanbul’a taşınıyor. Gidişine çok üzülbulabiliyorsunuz ancak. Tuğrul Tanyol’un Türk romanının başyapıtları sayılan iki gibi olur. Tuğrul Tanyol şiiri için de aynı düğünü gördüğü Halil Şahan’a “Merak ilk şiirinin 1970’de yayımlandığını hatırromanını da köyde çiftçilik yaparken şey geçerliydi. etme, bir ayağım köyde olacak” diyor. larsak 44 yıllık bir şiir emeği söz konusu. yazmış. Belki de o nedenle Hacırahmanlı Şairakademisyen Emel Koşar bu Atılgan’ın annesi köyde yaşıyor, ekilip Tuğrul Tanyol’un şiirinin gelişimini kitap köyünden arkadaşı Halil Şahan, görünümü değiştirmek, şairin hakkını biçilen toprakları var. Annesinden, boyunca izleyebilmek için yazıların yayım Atılgan’ı “Ulysses’in baskıları vermek için olsa gerek Tuğrul Tanyol’un köyden haberler veren mektuplar tarihine göre bir sıralama yapılsaydı sanıarasındaki farkları saptayabilen şiiri hakkında yazılmış yazılar ve şairle yazarsa sevineceğini de söylüyor rım daha uygun olurmuş. bir köylü” olarak anıyor. yapılan şöyleşilerden bir seçme yapmış. Halil Şahan’a. Tuğrul Tanyol, gelenekten yararlanaHalil Şahan 1944 doğumlu. “Şiirin Soğuk Sarayında”da (Şubat 2014, Yusuf Atılgan’la Halil Şahan rak modern bir şiir yazmış, kendine has Bir köy çocuğu. Edebiyatla yaMühür Kitaplığı) Tanyol’la aynı dönem1988’e dek mektuplaşıyor. Yusuf bir imge dünyası, söyleyişi olan önemli kından ilgili. Denemeler, eleştide yazmaya başlayan Adnan Özer, Ali Atılgan bu sürede 48 mektup yazbir şair. Şiir tavrı ve şiir üzerine yazıları riler, öyküler yazıyor. Çocuklar Günvar, Haydar Ergülen şairlerin yazımış. “Sevgili Halil Kardeş – Köye ile Türk şiirinin önünü açan, gelişimine için romanları, masalları yayımlarının yanı sıra daha genç kuşaklardan Mektuplar”ın (Mart 2014, Edebi katkıda bulunan bir eleştirmen. “Şiirin Devrim Dirlikyapan, Gonca Özmen, Şeyler yay.) girişindeki “Sunuş” Soğuk Sarayında”da yer alan yazı ve Mustafa Fırat, Baki Asiltürk gibi şair ve yazısında Halil Şahan hem Yusuf söyleşileri okuduğumuzda Tanyol’un eleştirmenlerin de değerlendirmeleri yer Atılgan’la tanışmalarını, Atılgan’la şiirini, şiir anlayışını bütün boyutlarıyla alıyor. İlk aklıma takılan bu seçmenin birlikte yaşadıklarından ilginç tanımış ve tartışmış oluyoruz. Onun şiirini nasıl yapıldığı oldu. Çünkü, zamanında anekdotları, Atılgan’ın edebiyat nasıl kurduğunu, hangi kaynaklardan ben de Tuğrul Tanyol hakkında yazdığım anlayışı ve eserleri hakkında anlatbeslendiğini, estetik bakışını, şiirinin bağ için araştırmıştım, şair hakkında yazılmış tıklarını tatlı dille anlatıyor. kurduğu şairleri, şiir akımlarını, müzik, daha birçok yazı var. Özellikle “usta” olaMektuplaşmanın sürdüğü döresim gibi sanat türleri ile ilişkisini, tarihe rak niteleyebileceğimiz şairlerin değernemde Yusuf Atılgan İstanbul’da. bakışını öğreniyoruz. Emel Koşar’ın halendirmeleri... Örneğin Tanyol hakkında Milliyet, Karacan ve Can zırladığı “Şiirin Soğuk Sarayında” Tuğrul yazdığım, kitapta da yer alan yazımda Yayınları’nda çalışıyor, editörlük Tanyol şiirini tanımak isteyen ve sevip Hilmi Yavuz, Eray Canberk, Metin Cenyapıyor, yayınevlerinin dergilerine de daha çok nüfuz etmek isteyen okurlar giz ve Güven Turan’ın Tanyol hakkında çeviriler yapıyor. Bir yandan da için iyi bir rehber. yazdıklarına atıfta bulunmuşum. Tuğrul son romanı Canistan’ı tamamlaTanyol hakkında yazılmış daha birçok maya çalışıyor. Oğlu dünyaya geliSEVGİLİ HALİL KARDEŞ yazı olduğunu hatırlıyorum. O yazılar yor. İş ve aile yaşamı hakında kısa Yusuf Atılgan, yaşarken yayımlanan iki neden seçkiye alınmadı merak etmemek bilgiler veriyor. İşte neler yaptığını, romanıyla, “Aylak Adam” (1959) ve “Anaelde değil. yazdığını, çevirdiğini anlatıyor. yurt Oteli” (1973) ile Türk edebiyatında Emel Koşar kısa önsözde kitapta Halil Şahan’a kitaplar öneriyor. önemli bir yer etmiş. Eserleri kültleşmiş. yer alan yazıları nasıl bir bakış açısıyla Ölümüyle yarım kalan son romanı Çok sevilen, çok okunan bir yazar ama derlediğini anlatmıyor. Yine önsözdeki “Canistan”ın yazılış sürecine de yaşamöyküsü hakkında pek bilgimiz yok. üsluptan, “Onun (Tuğrul Tanyol) hakkınşahit oluyoruz. Kısa, öz ama Yusuf Yusuf Atılgan 27 Haziran 1921 Mada kaleme alınan yazıların kitaplaşması Atılgan’ın hem köyde geçirdiği nisa doğumlu. İlk ve orta öğrenimini gerektiğini düşündüm”, “Tanyol hakotuz yıl hem de İstanbul’daki son Manisa’da tamamlamış. İstanbul Ünikında kaleme alınan yazıların derlendiği yılları hakkında önemli ipuçları Yusuf Atılgan, yaşarken yayımladığı iki romanıyla, (“Aylak versitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve bu kitap” gibi cümlelerden sanki Tanyol taşıyan, biyografisine önemli katkıAdam”, 1959 ve “Anayurt Oteli”, 1973) Türk edebiyatında Edebiyatı Bölümü’nü bitirmiş. Üniversite hakkındaki tüm yazılar bu kitapta derönemli bir yer edinmişti. larda bulunabilecek mektuplar. n O kuduğum Kitaplar METİN CELÂL T S A Y F A 12 n 10 N İ S A N 2014 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1260