Katalog

Oray Eğin’den ‘ mha PlanıMedya Nasıl Çökertildi? ‘Bazı özel yetkili gazetecilerin hedefindeyim’ Ë Gamze AKDEMİR Propagandanın başarıya ulaşması için önce medyanın dönüştürülmesi gerekiyordu. Bir aşamadan sonra hiç kimse direnemedi, değişimden herkes nasibini aldı. Künyeler yenilendi, köşeler boşaltıldı, insanlar işsiz bırakıldı, muhalif gazeteciler hapse atıldı. İnsanlar susturuldu, korkutuldu, sindirildi ve sonunda Türk medyası çökertildi. Aşama aşama, göstere göstere ve gözdağı vere vere. Aydın Doğan hangi tavizleri verdi? Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde hükümet gazetelerden ne rica etti? TMSF’nin parasıyla ıstakoz kırmızı şarap âlemleri yapanlar kim? Milyarlarca dolarlık vergi cezası süreci nasıl gelişti? Hükümet yazar atamalarına, manşet değişikliklerine nasıl bulaştı? Yandaş medya nasıl yaratıldı? Hürriyet gazetesindeki kritik değişim nasıl gerçekleşti? Tasfiye listeleri nasıl belirleniyor, kimlerin üzeri çiziliyor? Sabah’a el konulmadan bir gece önce Ankara’da hangi pazarlık yapıldı? Hangi yandaş gazeteci otopark işletmecisi oldu? Liberallerle hükümetin arası nasıl açıldı? Meslektaşlarını ihbar eden, tutuklanacak gazetesi listesi çıkaran yazarlar kim? Amerika’dan gelen gazetecilerin özel yetkileri ne? Oray Eğin’le, son on yılda yaşanan en sarsıcı değişimi anlattığı İmha Planı: Medya Nasıl Çökertildi? adlı kitabını konuştuk. SAYFA 4 14 TEMMUZ mha Planı: Medya Nasıl Çökertildi’nin içeriğe “YA HEPİMİZ HAPSE ATILACAĞIZ yaklaşım anlamında biçeYA DA BİR ARA YOL BULACAĞIZ” mini sorarak başlayalım Bu kitabın en çok da medya özelinde söyleşiye. kapıların nasıl ve neden çalındığına, ga “İçeriğe yaklaşım anlamında zetecilerin bir bir nasıl içeri tıkıldığına, biçemi” sözünün içinden çıkamabunun geri planındaki malum fizibilite dım ama anladığım kadarıyla yaçalışmalarına ve medyanın çivisinin nasıl nıtlamaya çalışayım: Son sekiz yılyerinden oynatıldığına tanıklığını paylaşda medya üzerine çok fazla yazı yazdım. tığı, büyüteç tuttuğu düşünülürse bunBunlar bir anlamda bu kitabın ana notdan sonraki süreçte medyanın geleceğine ları, hammaddesi oldu. Bunların hepsiilişkin öngörüleriniz nelerdir? ni teker teker önüme koydum, üzerin Eğer “Sayın Başbakan ama şu söyleden geçtim. Sonra kendimce önemli diğiniz şurası tam olmadı, rica ederim” bulduğum bazı olayları başlıklara ayırdiye söze girip suya sabuna dokunmadım. Doğan Grubu’na vergi cezası, Balyan, kıvıran bir gazetecilik yapılacaksa bay günlükleri, Sabah’a el konulması, “GÜLEN CEMAATİNDEN PEK ÇOK muhalif yazarlara da yer var Türkiye’de. TRT’ye program yapan gazeteciler gibi KİŞİYLE TEMASIM VARDI” Ben onlara göstermelik muhalifler diyove bu başlıklara göre kitap bir anlamda Bu soruyu sormamak olmaz hale barum. Ne kadar demokratik olduğumuzu kendi kendini belirledi. Hepsi için gazekın, bu sorunun sorulmamasının düşügöstermek için kullanıyorlar ama dişe te dilinden bağımsız, akıcı, daha objeknülemediği bir Türkiye’de yaşıyoruz hedokunur bir şey yazmıyorlar. Bir süredir tif, polemikten uzak ve verileri alt alta nüz okumayanlar için kitapta Fethullah köşemden “uzlaşma” ve “diyalog” çağrısıralayan bölümler yazdım. Bunu da kıGülen cemaati ve has yöntemleri hangi sı yapmaya çalışıyorum. Ya hesa sürede gece gündüz çalışatemel başlıklarda yer alıyor? Dokunanın pimiz hapse atılacağız, işsiz karak, eve kendimi hapsederek neden yandığı ne izlekte anlatılıyor? lacağız, gazeteler kapanacak ya yaptım. Kitap aşağı yukarı böy Bundan beşaltı yıl önce Gülen ceda bir ara yol bulacağız. le çıktı ortaya. maatinden pek çok kişiyle temasım var Bu bazı okurlarınızca dön Bir gazeteci olarak şahsen dı. Onları tanımaya çalışıyordum. Merak düğünüz şeklinde yorumlanmımedyanın hiçbir zaman ve döediyordum her şeyden önce. Türkiye’de yor mu? nem özgür haydi bağımsız dibu kadar etkin olan bir oluşum kim, ne Bu saatten sonra dönebilme yelim olduğunu düşünmüyoyapmaya çalışıyor diye. Doğrusu temaihtimalim var mı? Hem dönsem rum. Sadece kimi dönemler sım olan kişilerin insani özelliklerini çok bile kabul ederler mi? Halbuki cenderenin daha fütursuzca sısevdim. Ben soru soruyordum, onlar yajöle sürmek, birkaç yazıyla bu kıldığını düşünüyorum. Alenen nıt veriyordu, ben karşı düşüncebaskı altına alınmıyorduk, en lerimi dile getiriyordum, onlar da azından bu kadar kör parmayanıtlıyordu. Sonra bu diyalog ğım gözüne değildi durum... Bu aniden koptu. Birbirimizi ikna özgür basın yanılsaması konuetmekten vazgeçtik herhalde. sundaki düşüncelerinizi burada Oysa bu diyalog sürseydi, bu da dile getirir misiniz? Sizce bakamplaşma da bu kadar netleşsın, medya ahir zaman hiç özmezdi ve “dokunan yanar” nokgür olabildi mi? Düne bakıp tasına gelmezdik herhalde. Gübugün şaşırmak doğru mu ve len cemaatinin kendilerine yöneAKP örneği bu konuda neler lik geçmiş dönemlerde oluşan öğretmiş olsa gerek? yaklaşımlardan, tehditlerden, da Her şeyin yazılabildiği, hervalardan dolayı bir öfkesi olması kese dokunulabildiği, hiçbir anlaşılır bir şey. Ama bunun hedengenin gözetilmediği, sınırsabını kendilerini her eleştirene sızlık yazma özgürlüğü olan bir kuşku duyarak yapmalarında sabasın hiçbir zaman olmadı, hiçvunulacak bir taraf yok. Ahmet bir zaman olmayacak. TürkiŞık’ın ya da Hanefi Avcı’nın kitaye’de de olmadı, başka bir yerbına yönelik tepki gereksizdi; bıde de. Bunu arzulamak sadece rakın insanlar ne yazılıyorsa okubir hayal olabilir. Her kurumun sun, tartışsın, karşı tezler de dile kendine özgü bir kırmızı kitabı getirilsin. Bundan zarar gelmez var ve bu kitaba göre gazeteciki. Kaldı ki bu öfke cemaatle dilik yapıyoruz zaten. Her iktidar yaloğa daha açık insanların kafamedyayı kendine göre şekillensındaki algıyı da olumsuz etkiledirdi. Ama şu son sekiz yılda di. Beş altı sene önce daha norpatronlarla iktidar bir uzlaşmamal bir cemaat diyaloğu vardı. ya girmedi, iktidar resmen patBence yaşanan onca şeye rağmen ronları da sindirdi. Çok fazla geç değil bu iletişimi yeniden taviz verildi, sitem başından kurmak. Kamplaşmayı, geçmiş sonra değişti. İnsanlar alenen hesapları herkes bıraksın ve yeniişsiz bırakıldı. Yeni aktörler den aynı masada oturup konuşamedyaya sokuldu. Bazı isimlere “Her şeyin yazılabildiği, herkese dokunulabildiği, hiçbir dengenin gö lım. Sonuçta bu ülke de, bu medzetilmediği, sınırsızlık yazma özgürlüğü olan bir basın hiçbir zaman özel yetki verildi ki meslektaşla olmadı, hiçbir zaman olmayacak. Türkiye’de de olmadı, başka bir ya da herkese yetecek kadar ¥ rını ihbar etsinler. Müthiş bir yerde de” diyor Oray Eğin. büyük, hepimize yer var. İ itibarsızlaştırma kampanyası başladı. Bu dönemin farkı eskiden şikâyet edilen her şeyin ona, yüze katlanması oldu. işi yapmak çok kolay. Ben sadece her dönemde gazetecilik yapabilmenin altyapısını araştırıyorum. Bu ara yolu bulmak zorundayız. Nasıl bir ara yoldan söz ediyorsunuz? Vallahi ne yalan söyleyeyim, kimse kızmasın ama artık şu noktaya bile geldim: İçerideki gazeteci arkadaşlarımızı salsınlar, bana eski hayatımı versinler, ben bundan böyle sadece magazindedikodu yazmaya bile razıyım. Mücadele edecek gücüm kalmadı. Kimsenin kahramanı olmak da istemiyorum. Bu meslekten maddi manevi beklediğim başka bir şey de yok. Gazeteciliği de bırakayım derdim ama bu yaştan sonra başka bir meslek edinemem maalesef. AKP döneminde gazetecilik yapmanın sizin açınızdan ne gibi zorlukları oldu? İktidara hiçbir erişimim olmadan gazetecilik yaptım ben. Bu kapılar bana kapalıydı. Bir gazetecinin hareket alanının kısıtlanması çok kötü bir şey. Neden kapalı? Elbette görüşlerimden dolayı. Ama ben her şeyden önce gazeteciyim, bir taraf değilim ki. Eleştirel görüşlerim olabilir ama bu objektif haber yapmama engel değil. İktidarın merkezle barışmasını umut ediyorum. Sadece yandaşlara açılan haber kapılarının merkeze doğru genişletilmesi dileğim. Uçağa alınma meraklısı değilim ama burası bir haber alanıysa, o uçakta Sözcü de olsun, Star da. Bundan bir zarar gelmez. me yor! Ne içeri alı tüm ku gibi am noktada boyutu Ned lanmala Ama bi rum me Şener v sından. altı gaze lirsiniz, rim var dim ve çocuk m mi? Son kuyor g darttan Ahmet mış dör ri kapan çın’ın a kişisel h larını ya suçu ne cuklar n mı, hiç larını an özgürlü ¥ “AYD AKP Ayd devirird tır mısı Kita süreç v si’nin A tığı dön çok ilgi mesi ge ğan’la. manşet Hürriye rıyla ka aldı. Ço du ve A üyelerin Kuşkus ki. Tart lar bakı dar tab den de AKP sında d Kitabın TM Sabah’a aslında meyen kilde E mazsak diye. A konuld bir gaze ciler Gü yok say yakın b Ama he kelendi tılması çöktü b yim Ak kan’la, lere bul lıştı. “SER ŞEYL Serd Konfüç acı eşik Serd baba ol 2011 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1117 CUMH