Katalog

OPERA, BALE ve KLASİK MÜZİK fîı î? jisinde geçen efsaneler üzerine operalar bestelemiştir. Bu kitapta söz edilen Uçan Hollandalı operası nı n konusu; kı yamet gününe kadar ilahi güçler tarafı ndan denizlerde yelkenli gemi kullanmaya mahkum edilmiş olan bir Hollandalı gemi kaptanı hakkı ndadı r. Efsaneye göre aşk ile insanlar kendilerini kurtarabileceklerdir. Konunun uzmanı Satı r, \Y/agner'in müziklidram anlayı şı na doğru gelişen eserlerini, “Uçan Hollandalı ” ve onu izleyenleri, tanı tmakta ve deneme tarzı nda yazı mı ile tartı şmakta. |'İ. Çağdaşlaşmanı n yolu... Ü Pl'Of. DF. Plnal' AYDIN İstanbul'daki Venedik elçisinin evinde sahnelenmiş.1 1582'de 3. Murat”ı n İstan'Bale, insan bedeniyle; resirn ise renklerle siir yazilrnasidir. Bir siiiç bale veya resirn olmasina sairini karisíirniaZ”. bul Aya Yorgi'de gerçekleş2 Aralı k 2010 tarihli Cumhuriyet Kitap ekinde Selçuk Altun'un tirdiği şölende 900 oyuncu kaleme aldı ğı Kitap İçin yazı sı ndan 2327 numaralı dan oluşan bir topluluk konu. "Ejderle Kavga” adlı mimlasik müzik, opera, bale ve konser müziği olbaleyi sergilemiş. Gösteriyi mak üzere birbiriyle yakı ndan ilişkili, son de düzenleyen ise meşhur Esrece geniş sanat alanları dı r. Eserlerin besteci ma Sultan imiş. Osmanlı Bach Kı lavuzu / Prof Gültekin Oransay /Küğ Yayini /1986 / 127 s. Sadece TRT Müzik Dairesi kurucusu hakkı nda sayı sı z söz söylenebilir ve yazı labilir. Ulkemiz ilk opera kendisi de bir nen deki yayı nları n durumunu sunmak amacı yla hazı rlanan şair ve kompozitör olan 3. bu yazı da opera, bale ve klasik müzik konulu kitaplarla Selün zamanı nda (1761 ilgili ilk kez derleme hazı rlanı yor olması nedeniyle za 1808) sergilenmiş. 1828,de mandönem kı sı tlaması yapı lmaması tercih edilmiştir. Olabil İstanbul”a çağrı lan Donizet * diğince geriye giderek hazı rlanması na rağmen, bu derlemede ti (sonradan Donizetti Pasizin de okurken fark edeceğiniz gibi eksik kitaplar bulunmak şa), Osmanlı sarayı na Batı tadı r. Baskı sı tükenmiş kitapları n ancak bir kı smı kişisel kü müziği ilkelerinin yanı sı ra opera, operet ve bale örneklerini de tüphanelerden veya sahaflardan sağlanabilmiştir. Tez çalı şma getiren ve benimsenmesinde önayak olan isimlerden biri olDuyuşlar, Ulvi Ceları dahil edilmemiş, bası lı kitapları n kaynakçaları kı sı tlı ölçümuş? Türklerin sahnede boy göstermeleri ise ta 17. yüzyı lı n mal Erkin/ Koral de kullanı lmı ştı r. Kitap kaynakları ndan ziyade yaşayan, insan ilkyarı sı ndan başlamı ş. Dahası Türkler kadar operalara, baleleÇalgan /Müzik Anelinin dokunduğu, gözünün gezdiği ve gün ı şı ğı yla temas etmiş re ve oyunlara konu olmuş veya karakter olarak yer almı ş başsiklopedisi/ 1991 / olan kaynaklar tercih edilmiştir. ka millet yoktur herhalde? Ustelik bu yazı da sunulan kitaplar222 S. Kitaplara bakı nca bu sanat alanı nı n seçkinlere hitap ettiği dan, gelmiş geçmiş en yetenekli piyanistlerden ve tanı nmı ş besUsta viyolacı , ordikkati çeken ilk nokta oluyor. Klasik müzik eserlerinin neretecilerden Liszt'in 1847 yı lı nda Sultan Abdülmecid tarafı ndan kestra şefi, hoca, müdeyse teneffüs zilinde Beethoven”in Für Eliseii veya reklam cı n İstanbulia davet edildiğini4, N aum Tiyatrosu'nun Sultan Abzik yazarı Çalgan, bu gı lı ya da deprem haberleri için dramatik fon müziği düzeyin dülmecid'in maddi ve manevi desteğini aldı ğı nı ve Cumhuriyet kitapta hocası Ulvi Cemal Erkin'i anlade girmiş olması , evrensel çoksesliliğin hâlâ ya da henüz kulak dönemi öncesindeki daha birçok sahne sanatı uygulaması nı n tı yor. Kişisel yaşamı yanı sı ra mesleki ları mı za sadece bölük pörçük olarak ulaşabildiğini gösteriyor. tarihini öğreniyoruz.5 yaşamı bol resim ve karikatür ile zenBu derlemede incelemeye alı nabilecek kitap sayı sı nı n azlı ğı kaSes ve çalgı müziği ise yerel kültür sı nı rı nı n ötesine sı zmayı ginleştirilmiş. Erkin'in eserlerinin ayrı ndar önemli birkaç nokta da büyük bir kı smı nı n hep aynı yazartı lı olarak listelendiği, anlatı ldı ğı kitapta lar tarafı ndan yazı lmı ş ve aynı yayı nevleri tarafı ndan bası lmıbaşarmı ş durumda. Bunda TRT klasik müzik programları nı n ş konser programları nı n görselleri ve ve Ankara”da Cumhurbaşkanlı ğı Senfoni Orkestrası konserleolması ; genellikle de çocuklar için değil, konuyla zaten ilgili rinin büyük etkisi olmuştur mutlaka. Yaklaşı k 20 yı l önce tanı eserlerinin notaları da var. Mükemmel olan erişkinler için hazı rlanmı ş olması . Oysa çocukları n opera, bir biyografi çalı şması . bale ve klasik müziğe, moda değimiyle “farkı ndalı ğı nı n” arttı dı ğı m bir gencin, klasik müziği çok sevdiğini ama sakı ncalı dı r diye gizli gizli dinlediğini söylediğini hep hatı rları m. Baskı rerı lması çağdaşlaşmanı n esas yolu olarak düşünülebilir. , , , , Bir Dehanı n Yaşam Her ne kadar son yı llarda klasik müzik ve opera konusunda jimlerinde caz engellenemez şekilde yayı lması gibi belki bizde " " ¬ "' Oyküsü, Mozart/ Fade klasik müziğin yayı lması için yasaklama gerekiyordur! üretilmiş kitap sayı sı önemli miktarda artmı şsa da baleyle ilgili rük Yener / Ceni Yayineser sayı sı nı n azlı ğı , çoğunun son zamanlarda yazı lmı ş olma Ote yandan, BBC Music dergisi Kası m 2010 sayı sı nda günülari / 1991 / 67 s. ması duyguları n ifadesinin düşünsel ve müzikal alanlarda müzde İngiltereideki çocukları n yüzde 64'ünün herhangi bir Tanı nmı ş müzik yazacutla ifade alanı ndan daha özgür olduğunu düşündürüyor. müzik aleti çalmayı bilmezken anne babaları nı n neslinde bu rı , eleştirmen Yener'in Zengin folklorik dansla kendini ifade edebilen renkli kültürel oranı n yüzde 34 olduğu yazı lmı ş. Dergide, klasik müzik konkaleminden dâhi müzisözelliklerimiz halen yerel alanda kı sı tlı , bedenimiz sadece belli serlerine, opera ve bale temsillerine giden kişi sayı sı ndaki azalyen Mozart'ı n kı sa yahareketlerle sı nı rlı . Dans konusunda evrensel klasik kurallara mayı durdurmak için, konserlerde hoparlör kullanı mı na, böyşamöyküsü. Okunması uymada tereddüt ederken evrensel kurallara uymak konusunlece dinleyicinin istediği gibi dolanması na, birbiriyle konuşmakolay kı sa kitabı n en güzel tarafı sonuna da yine bedeninin kullanı ldı ğı spor alanı nda ne uygulamadan sı na ve bir şeyler yiyip içmesine izin verilebilmesinin yararı eklenmiş olan renkli Mozart resimleri. ne de sözetmekten bir endişe duymuyoruz. Evrensel kurallara olup olmayacağı tartı şı lı yor. Fastfood modası çağı mı zda her uyarak spor yapı yor ve spordan söz ediyoruz, ama dansta yerel alanı ele geçirmiş durumda, müzik dünyası ise bu hastalı ktan Cumhuriyetin Özgün kalmayı tercih ediyoruz. Oysa, değerli sanat tarihçisi Metin kurtulmak için yüzyı llar öncesi uygulanan yöntemleri uyguBestecisi, Necil Kâzı m And'ı n kaynakları na göre ülkemiz toprakları nda ilk dans gös lamayı , konser sı rası nda serbest dolaşı m yöntemini yeniden Akses / Nejat Baseğterisi 1524 yı lı nda Kanuni Sultan Süleyman”ı n emri ve izniyle gündeme getirmeyi düşünüyor.” l fnezler / Sevda Cenap ~äı ı zi leri ve yorumlayı cı ları ile anlamları , içerikleri İmparatorluğu'nda sergile olarak değil, müzikolog olarak ve özellikle kitapları ndan tanı dı ğı mı z Oransay bu kitabı nda Bach'ı n yaşamöyküsü ve tüm eserleri tüm ayrı ntı ları yla verilmiş. Ayrı ca Bach hakkı nda yazı lmı ş yazı lar, araştı rmalar ve kitaplarla beraber tam bir Bach bibliografyası . Oransay'ı n öztürkçesi başta anlaşı lması zor gibi gelse de biraz dikkat edince çözülebiliyor. Besteoilerin yaşam öyküleri I Anna Magdalena Bach'ı n Hatı raları / ¬. if 5% And Müzik Vak? Y ı 7 lari / 1993 / 80 s. Meşhur Türk Beşle ri'nin en genci, en şiirsel eserler vermiş olanı Akses'in eserlerinin ve sa . Margüerite Büc/aeı ğ Edllllll?ll " niond Büc/?et / Çeviren: ' 195 8 / 165 s. . .. .,,, Fikri Çiçekoğlü /Ses ve Tel Birliği Yayinlari / Böyle bir aşk hikayesi olabilir mi? Kocanı z anı ları ve her bir eserin yazı lı ş öyküsünü adeta doğruca Bach'ları n mutfağı ndan elimize ulaşı yor. Buchet'ler tarafı ndan düzenlenmiş olan bu anı lar keşke yeniden bası lsa da bugün de okunabilse, dili de güncelleştirilse. llHill' lll?? nü ve eserlerini toplamı ş. Bu değerli kitabı n ilginç yanı adı ndan da anlaşı lacağı üzere dili; yer yer anlamanı n zor olduğu öztürkçe kullanı lmı ş, ki ta 1977 yı lı nda. KIIIPIAIUQIHIİ ??ı l?l îüı ı ı ı natı nı n özelliklerinin irdelendiği kı sa ama öz bir kitap. Bol siyah beyaz resimle süslenmiş, Akses'in eserleri hakkı nda özet bilgiler de içeriyor. gelmiş geçmiş en büyük bestecilerden biri (gerçi siz bunu henüz bilmiyorsunuz) ve size evlenirken hediye olarak ve ondan sonra her fı rsatta beste yapı yor. Bağdarlar Geçidi/ Derleyen: Gültekin Oransay / Küğ Yayini / 1977 / 43 1s. ' Opera'dan MüzikliDram'a Richard Wagner / Sabri Şatir / Yenilik Basinievi / 1984 / 327s. I . İlhan Usmanbaş, Ye. / Evin Ilyasoğlü /Sevda 11 ' İV *l ı n. ı. .ı ` ninin Peşindeki Bağdar N azilere ilham verdi Yayinlari/ 1994/ 134 s. .J Cenap AndMüzik Vak? kara Universitesi İlahi Prof. Oransay'ı n, An Sonrabunları ailece beraber çalı yorsunuz. Ustelik bu besteler sizin adı nı zla anı lı yor. İşte büyük aşk budur! Anna Magdalena Bach'ı n roman güzelliğinde yat Fakültesi, Türk Din Musikisi Kürsü Başkanı 'yken derlediği bu kitapta 240 bestecinin kı sa yaşam öyküsü ği düşüncesiyle klasik müzikseverlerin bir yarı sı nı n öldüresiye nefret ettiği, bu düşünceyi saçma bulup müziğine odaklanan diğer yarı sı nı n ölesiye sevdiği Richard Wagner, Alman mitolo 1 ' İleri müzik teknikleri mesine katkı da bulun kullanarak Türk sanat ' '"J müziğinin evrenselleşmayı amaçlayan Usmanbaş için hep yeninin peşinde olduğunun söylenmesi haklı bir düşüncedir. Uzman yazar SAYFA 8 l 17 ŞUBAT 2011 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1096