Katalog

' 'ı î , kuduğum Kitaplar METİN CELÂL Bizans Sultanı irgün kapı nı z calı nsa ve size son Bizans Sultanı oIduğunuz söylense. Ustelik bu oldukca inandı rı cı kanı tlarla Bizans Sultanı , kahramanı nı n yaşam öyküsü ile başlı yor. Galata”da yaşayan muhafazakâr bir ailenin çocuğu. Anneannenin karşı çı kması na rağmen anne bir Amerikalı ile kı sa süren evlilik yapmı ş. Kahramanı mı z iki buçuk yaşı ndayken boşanmı şlar. O zamandan beri kezi”ne gider. Bizans tarihi ile ilgili kitapları hatmederken öğrendiği bilgileri bizimle paylaşmayı ihmal etmez. Kahramanı mı z kitap larla yetinmez, İstanbul'da daha önce ziyaret etmediği 22 Bizans Anı tı ”nı ziyaret eder ve gördüklerini, öğrendiklerini de bize aktarı r. fazlası nı merak eden okurlar için kuşkusuz nı z? Selcuk Altun, Biözendiricidir ama bu yoğun bilgi akı şı nı n çozans $uItanı 'nda (Şuğunun biz okurları n aklı nda kalmayacağı nı bat 2011, Sel yay.) bu belirtmeliyim. 1123 yı llı k (3301453) Bizans sorunun cevabı nı arı tarihinin bu anekdotal kı sa özetinin bize öğretttiği en önemli şey siyasetiyle, kültürüyle, yor. Bizans resmi tarinomi okuduktan sonra Londra”da doktora sanatı yla bu muhteşem ve ilginç imparatorhine göre son imparaluk hakkı yapmı ş, İstanbul'a döndükten sonra Boğazi nda hemen hiçbir şey bilmediğimiz tor XI. Konstantinos, çi Universitesfnde ders vermeye başlamı ş, olsa gerek. lstanbul'un Fethi sı radoçent olmuştur. Bizans araştı rmaları sürerken kahramanı sı nda Osmanlı kuvvetSelçuk Altun'un roman kahramanları hem mı z bir yandan da sanal da olsa kendisine bu imparatorluk unvanı nı n verilmesine nevarlı klı dı r hem de zevk sahibi, kültürlü kişilereriyle carpı sı rken dir. Bizans Sultanı ”nı n kahramanı da benzer den olan aile tarihini ve Bizans'la ilgili bir Ö müstür. Ama bazı niteliklere sahip. Kitap okumayı , satranç oybelgenin üzerinde görüp babası na ait olup ta ri hciler XI. Konstannamayı , gezmeyi seviyor. Hayatı nı değiştiren olmadı ğı nı merak ettiği el yazı sı nı n izini süretinos'un Osmanlı kuvhaber de 15 Haziran 2008”de Eritre”ye uçrek hiç tanı madı ğı babası nı n hayat öyküsüVet Gf'İl'Iİl'l GİİFICİGI1 SOI1 madan önce geliyor. Sultanahmet”teki Four nü öğrenecektir. Ailesinin ve babası nı n ha8 l`l0İa İ(Ul'tUİOİUğUl`lU Seasons Otel'de kendisine olmayan Bizans yatı na dair bilgiler, ortaya çı kardı ğı sı rlar altı tahtı teklif edilirken kahramanı mı zla birlikte aşamalı sı navda olduğu kadar sı nav sı rası nve İJİİ' CGFIGVİZ QGITIİSİBizans tarihinin bilinmeyen derinliklerine dada içine düştüğü ölümcül maceranı n kahraile Stal`lbUİ'0İal'I İ(aÇtIlı yoruz. manları nı n kimliklerini anlaması na da yarğlfll Y8ZlTlaİ(taOİIf'. Bu dı mcı olacaktı r. Konstantinos 1475'te ölmeden önce gizli tez İGFİFIG kafllt 0İaf'aİ( servetini ve sürgündeki tahtı nı yanı ndan aySelçuk Altun'un kahramanları nı n bir başka da 'stanbul düstükten rı lmayı p, kendisine hizmet eden üç soyluya özelliği de Türkiye sı nı rları içinde ve dünya emanet etmiştir. Onlar da Türkçede “hukuçapı nda yaptı kları seyahatlerdir. Bizans Sulsonra imparatorun kun muhafı zı ” anlamı na gelen Nomo adlı bir tanlnda da kahramanı mı z bir yandan babacesedinin bulunmagizli örgüt kurmuş hem serveti koruyup büsı nı n izini sürmek amacı yla dünya kentlerini ması nı göstermekteyütmüş hem de Konstantinos”un vasiyetini gezerken, altı aşamalı sı navı n soruları nı öğ anlatı lsa ne yapardı babası nı görmemiş. Hacı anneannesinin elinde babası z büyümüş. Onu çocukluğunu ve okul hayatı nı izleyerek tanı rken Galata”yı ve çeşitli milletlerden, dini inanı şlardan halkı nı da tanı yoruz. Kahramanı mı z han ve apartman sahibi anneannesinin desteği ile New York”ta eko Aktardı ğı bilgiler, verdiği kitap adları daha dirler. Selcuk Altun, noktadan itibaren kuşkuyla karşı lı yoruz. Yazar, bizim kültürümüzün yetmediği başka “oyun”lar da yapmı ş olabilir. Bu esprili ama acı ders “son derece gerçekçi de olsa romanlarda her okuduğuna inanma” sözünün bir kez daha kulağı mı za küpe olması nı sağlı yor. Oysa Selçuk Altun kahramanı nı Grafton'un Santa Teresa”yı kurgularken esinlendiği Santa Barbara”ya yollasaydı bu kuşkulara kapı lmayacaktı k. Hele Selçuk Altun”un da romanda bir kahraman olarak yer alması ve kahramanı n hayatı nı belirleyen bazı kararlarda etkili olması gerçeklikle kurmaca arası ndaki belirsizliği daha da artı rı yor. Kahramanı mı zı n gireceği altı aşamalı sı nav doğallı kla romanı n önemli bir bölümünü oluşturuyor. Nomo'nun soruları bekleneceği gibi Bizans tarihinden geliyor. Cevapları bulabilmek için de Türkiye sı nı rları içindeki ve Mistra gibi dı şarı daki önemli Bizans merkezlerine gitmek ve çok dikkatli ve ince zekâlı olmak gerekiyor. Romanı okuyacakları n key XI. Konstantinos'un yerine getirmek için onun tahtı nı devredecek renmek ve cevapları nı bulmak için de bir za fini bozmamak için soruları ve cevapları nı seçkin torunları arayı p bulmuşlardı r. Şimdi de sı ra kahramanı mı zdadı r. X\/. Konstanti öldürülmediği, kactı gı tezini gelistirerek kurmuş romanı nı . Bu te manlar Bizans İmparatorluğu'nun sı nı rları anlatmayacağı m. Aynı zamanda bir satranç içinde olan Hatay, Trabzon, İznik gibi kentle da olan kahramanı mı zı n cevapları ustası ri, kasabaları geziyor, gezdiriyor. Buraları ince ve zekice gözlemlerle ve olabildiğince gerçekçi bir anlayı şla anlatı yor. Babası nı n izinden ulaştı ğı Los Angeles yakı nları ndaki Santa Teresa”da halası nı arar ze göre XI. Konstanti nos, Ceneviz gemisiyle lstanbul'dan kactı ktan sonra |talya'da nos unvanı yla Nomo'nun başı na geçmek ve milyarlarca dolarlı k serveti yönetmek için XI. Konstantinos”un vasiyetinin son maddesini yerine getirmesi gerekmektedir. Vasiyetin içeriğini öğrenebilmesi içinse altı aşamalı bir sı navdan geçecek yani asaleti ve nitelikleriyle bu göreve uygun olduğunu kanı tlayacaktı r. bulmakla kalmayı p oyun içindeki gizli oyunu da çözmesi gerekeceğini, işin içinde birkaç milyar dolar da olduğu için sanal ya da sür günde de olsa Bizans İmparatoru olmanı n hiç de kolay olmadı ğı nı söylemeliyim. Mistra deyince, bu Bizans tarihi açı sı ndan çok önemli olduğu anlaşı lan yerle çağrı şı m yapan ama adı aslı nda “soğuk ve inatçı ” bir rüzgârdan gelen bir de kadı n kahramanı var olBizans Sultanfnı n; Dr. Mistral Sapuntzoglu. Bu genç, güzel ve kültürlü kadı n hayatı nda kadı nlarla doğru dürüst ilişki kuramamı ş, fahişelerle kendini tatmin eden kahramanı mı gizlenip sürgün hayatı yasamı s ve 1475'te ölmüstür. Tüm bunlar gerçek olmasa da kahramanı mı z iyi bir satranç oyuncusu olarak oyuna kı şkı rtı ldı ğı nı düşünerek altı aşamalı sı nav ken babası nı n soyadı nı taşı yan Hackett adı na yedi ayrı adres görünce otel çalı şanları ndan birinin önerisine uyup bir özel detektife başvurur. Detektifin adı Kinsey Milhone'dir. İyi polisiye okurları için bu ad kuşkusuz dukça tanı dı ktı r. Kinsey Milhone, her macerası nı n adı nı alfabenin bir harfinden alan polisiyelerde Sue Grafton'un değişmez kahramanı . Kinsey Millhone, Kaliforniya'da gerçekte varolmayan küçük bir kentte, Santa Teresa”da yaşı yor. 85 bin nüfuslu bu “kurgusal” kent “kurgusal” bir kahraman için çok uygun ama bu “kurgusal”lı ğı yla şimdiye dek okuduğumuz tüm Selçuk Altun romanları nı n ger dan geçmeyi kabul eder. İlk iki ay Bizans Tarihi hakkı nda eğitim aldı ktan sonra sı navdan geçecektir. Kahramanı mı z bu iş için Londra'daki Bizans Tarihini Araştı rma Mer zı n kalbini çalmakla kalmayacak onu İsveç”e kadar uzanan başka bir maceraya da sürükleyecektir. Her yeni bölümde katmanları artan, dallanı p budaklanan bir roman Bizans Sultanı . Selçuk Altun iç içe geçirdiği maceraları ve olayları okurun kafası nı n karı şması na neden olmayacak bir biçimde sade bir anlatı mla yazı ya döküyor ve son sayfaya kadar da merak unsurunu üst düzeyde tutmayı başarı yor. Bizans Sultanı , Bizans tarihiyle yüklü, bize kendimizi yeniden tanı tan, Anadolu”ya bir de Heryeni bölümde katmanları artan, dallanı p budaklanan bir roman Bizans sultanı . Selcuk Altun ic ice geçirdiği maceraları ve olayları okurun kafası nı n karı şması na neden olmayacak bir bicimde sade bir anlatı mla yazı ya çekçiliğini sorgulamamı za yol açı yor. Aynı şekilde Bizans Sultanı ”nda verilen tüm Bizans”ı katarak bakmak gerektiğini düşündüren, kahramanı nı ve tabii biz okurları nı kentten kente, ülkeden ülkeye maceraları n peşinde koşturan, sade ve akı cı anlatı mı yla hı zla okunurken edebi tadı da ihmal etme döküyorve son sayfaya kadar da merak unsurunu üst düzeyde tutmayı basarı yor. bilgileri de bu yen bir roman. l SAYFA 28 l 17 ŞUBAT 2011 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1096