Katalog

O kuduğum Kitaplar METİN CELÂL Avrupa Kültür Başkenti’nde Şiir Harekete geçiyor İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş da Uluslararası İstanbul Şiir Festivali’ni düzenleme gerekçelerini açıklarken bu konuyu vurguluyor, “İstanbul bir kültür ve sanat başkentidir. Uluslararası İstanbul Şiir Festivali, kültür ve sanatın farklı alanlarında dünyanın önde gelen kentlerinden biri olan İstanbul’un şiirin de başkenti olma iddiasını ortaya koyan bir etkinliktir. İstanbul hem hakkında yazılmış şiirler dolayısı ile hem de bağrından çıkarttığı ve ev sahipliği yaptığı şairler dolayısı ile bu sıfatı sonuna kadar hak etmektedir.” Festival Yürütme Kurulu Başkanı ve Kültür AŞ Genel Müdürü Nevzat Bayhan da şiirİstanbul ilişkisine dikkati çekiyor. “İstanbul gibi şairlerin, esiniyle en güzide şiirlerini yazdıkları şehir ve duyguların, ironinin ve metaforun kinci Uluslararası İs bir avcısı şair… Şiire, şehre ve şaire meftun İstantanbul Şiir Festiva bulluların bu şölen sayesinde İstanbul’u şiirsi li’nin sloganı: “Av güzelliğiyle yeniden keşfedeceğini düşünüyorupa Kültür Başken rum… Zira şiirin terazisinde tartılmadan şehti’nde Şiir Harekete Geçi rin, İstanbul’un dilinden anlamanın mümkün yor.” Bilindiği gibi bu yıl olmayacağını biliyoruz…” Geçen yıl şiir festivali ile ilgili yazıma “Şiirin dan başlayarak 2010 İs garip bir kaderi var. Gün geçtikçe daha az şiir tanbul Avrupa Kültür kitabı basılıyor, kitapçılarda şiir kitaplarına yer Başkenti etkinlikleri baş ayrılmaz oluyor. Çünkü şiirin okuyucusu azalılıyor. Uluslararası İstan yor” diye başlamışım. Festival Onursal Başkabul Şiir Festivali de İstan nı Doğan Hızlan da aynı duruma dikkati çeki“Dünyada her şey değişiyor, şiir de. Ne bul 2010’un desteklediği yor; yazık ki okur mesleğinin ve yaşamının her aşaönemli edebiyat etkin masındaki bu değişiklikleri şiirde kabul edemiliklerinden. yor. Çünkü sevdiği şiirde, beğendiği şairde kaUluslararası İstanbul Şiir lıyor. Bilirsiniz ki belirli günleri pek sevmem. Festivali, daha ilk yılın Ama şiire gelince akan sular durur. Sorunlu, dan başlayarak hem İs şiirin inceliğine zaman ayıramayacak kadar gailelere batmış bir toplumun bireylerine bir tanbul ve Türkiye’de ilgi gün bile olsa şiiri hatırlatmak, günümü pembeodağı oldu, hem de dün leştiriyor. Kaliteli, iyi şiir kitapları çok az satılıya şiir festivalleri arasın yor. Meraklısı, tutkunu dışında, sıradan okurun da adı anılan bir festival ilgisini çeken kitapların sayısı çok az. Türk şiiriolarak yerini aldı. Sanı nin büyük ustalarının toplu eserlerinin satış ragördüğümde utanıyorum. Günümüzrım bu ilginin temel ne kamlarını de şiir neden okunmuyor, sorusunun cevabı, deni şiirin önemli baş şiire bakışta karşıt iki düşünceyi de özetliyor: kentlerinden olduğunu Şiir neden okunmuyor? Kimilerinin iddiası şu: düşündüğümüz İstan Şairler, sıradan okurun duyarlığını küçümsedibul. Dünya şairleri ve şiir ler, onun şiir bilgisini aşan bir politikayla onu çevreleri İstanbul’da bir şiirden uzaklaştırdılar. Anlaşılmayı, algılanmayı zorlaştırdılar, o okurun tat alabileceği şiirleri şiir festivali yapılmasını yazmayı küçümsediler. Yorgun argın evine döönemsiyor. nen değişik mesleklerdeki insanların, aşklarından günlük sıkıntılarına kadar kendilerini bulacağı şiirleri yazmaz oldular. Yazanlar okundu. Tartışmanın öte yakasındakilerin iddiasına gelince... Şiir okuyan da, en az şair kadar bir çaba göstersin. Ön bilgisi olsun. Şairinkine eşdeğer emek vermese de, şiiri herhangi bir düzyazı kolaylığında anlamayı ummasın. En basit makineyi kullanmak için bile küçük bir kitapçık okumuyor musunuz? Mesleğinizin tarihini öğrenebilmek için onun gelişme sürecini bilmek zorunda değil misiniz? Bilgisayardan tutun evde kullandığımız basit aletlere kadar her şeyde bir ön bilginin Geçen yılki şiir gereğine, zorunluluğuna inanıyorsunuz festivalinde Doğan Hızlan... da, şiire en küçük emeği bile çok görüyorsunuz. Kaç kişi şiir eleştirisi okuyor. Kaç kişi şiir tarihini biliyor. Hepimiz kendimize bu soruyu sorup sonra şairlerin yazdıklarını anlamıyoruz yargısını kullanmaya hak kazanabiliriz. Şiirin bir döneminde kalıyoruz ve her şairi de o yerden değerlendiriyoruz. Şiir okunmuyor derken, hiç kuşkusuz tek tek şairlerin kitaplarından söz ediyoruz. Oysa art arda antolojiler yayınlanıyor, satılıyor. Okurlardan beklediğim, bu antolojilerden şair seçimini yapıp tek tek kitaplara gidilmesidir. Öte yandan çok satan şiir kitapları, kasetleri bir başka şiir anlayışını temsil ediyor. Şiir bu zannediliyor. Şiirsiz bir toplumun kaba saba, incelikten yoksun, duyarlığı körelmiş bir insanlar topluluğu olduğunu unutmayın. Uluslararası İstanbul Şiir Festivali, hiç olmazsa şiire dönüşün başlangıcı olsun.” İzleyebildiğim kadarıyla geçen yılki festival şiirin okunmadığı ama dinleyicisinin çok olduğunu kanıtladı, okurun şiire dönüşünün işaretlerini verdi. Türk ve yabancı şairler büyük kalabalıklara şiirlerini okudular. Kitapevlerinde yapılan şiir okumalarında birçok izleyicinin dinledikleri şairlerin kitaplarını satın aldıklarını gözlemledik. Festival, işlevini yerine getirmiş okurun şiire ilgisini ateşlemiş oldu. ŞAİRLER, ETKİNLİKLER Uluslararası İstanbul Şiir Festivali’nin ikincisi 1216 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştiriliyor. 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı sponsorluğunda, İBB Kültür A.Ş’nin üstleniciliğiyle yapılan festivale 17 ülkeden 40 şair katılıyor. Dünya şiirinin önemli temsilcileri hem İstanbullu şiirseverlerle hem de Türk şairlerle buluşuyorlar. Breyten Breytenbach, Güney Afrika; Mateja Matevski, Makedonya: Joachim Sartorius, Almanya; Mourid Barghouti, Filistin; Luis Garcia Montero, İspanya; Philippe Beck, Fransa; Niels Hav, Danimarka; Francisco Brines, İspanya; Mel Kenne, ABD; Astrid Lampe, Hollanda; Zilhad Kljucanin, Bosna; Anjelina Polonskaya, Rusya; Tal Nitzan, İsrail; Fadhil alAzzawi, Irak; Leopoldo Castilla, Arjantin; Emilio Coco, İtalya; Haeng Sook Kim, Güney Kore; Sorin Gherhut, Romanya; Doina Ioanid, Romanya; Gabriel Chifu, Romanya’dan konuk şairler. Gülten Akın, Ülkü Tamer, Ataol Behramoğlu, Eray Canberk, Egemen Berköz, Betül Tarıman, Nilay Özer, Şeref Bilsel, Oya Uysal, Kamil Eşfak Berki, Ali Günvar, Osman Konuk, Celal Fedai, İsmail Kılıçarslan, İbrahim Tenekeci, Sedat Umran, Arif Ay, Turan Koç, Ayşe Sevim ve Veysel Çolak Türkiye’yi temsil ediyorlar. Emirgân Korusu, Sirkeci Garı, Yerebatan Sarnıcı, Caferağa Medresesi gibi İstanbul’un ilginç yerlerinde şiir okumaları yapılıyor. Konuk şairler üniversitelerde “şiir akademisi” başlığı altında şiir anlayışları hakkında konferanslar veriyor. Bu konferansların Dünya şiirini tanımak isteyenler için yararlı olacağını düşünüyorum. Türkiye’nin en büyük kitabevi zinciri D&R Kitapevleri bu yıl da şiir okumalarına ev sahipliği yapıyor. Bu etkinliklerin okuru ve tabii kitapevlerini şiir kitaplarıyla buluşturmada önemli işlevi oluyor. Şiirseverler sadece şairlerle buluşmak ve şiir dinlemekle kalmayıp, şiir kitaplarını da edinebiliyor. Uluslararası İstanbul Şiir Festivali’nde bu yıl şiir sinema buluşması da gerçekleştiriliyor. Berlin Şiir Festivali’ni düzenleyen Literaturwerkstatt’ın gerçekleştirdiği ZEBRA Şiir Filmleri Festivali filmleri İstanbullulara sunulacak. Literaturwerkstatt yöneticilerinden Dr. Christiane Lange’ın sunumuyla tanıtılacak olan ‘En İyi Şiir Filmleri, 20022008’nin gösterimi Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde 141516 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilecek. ÇAĞDAŞ ŞİİRİ İLE ROMANYA Uluslararası İstanbul Şiir Festivali’nin bu yılki konuk ülkesi Romanya. Festival koordinatörü Adnan Özer, Romanya şiirinin konukluğu hakkında şunları söylüyor; “Bu yıl konuk ülke temamız, ‘Çağdaş Şiiri ile Romanya’. Düzenleme Kurulu olarak bu seçim, davet ile ilgili olarak üzerinde ittifak ettiğimiz görüş ve değerlendirmeler bir kültürel açılımın paragraflarını oluşturacak denli zengin oldu. Burada birkaç madde ile yetinelim: i) Festivalimizin Balkan ülkeleri ilgisi geliştirilmesi gereken, başlıbaşına bir tema’dır. ii) Böyle olduğu halde Romence edebiyat ülkemizde pek fazla tanınmamaktadır. iii) Balkanorientalizmi Romence edebiyatta dönem dönem etkisini hissettiren, bizler için ilgi çekici bir akımdır. iiii) Doğu Avrupa edebiyatının bu Balkan kolunun Birinci Dünya Savaşı sonrasından Komünist rejimin yerleşmesine kadar olan süre. Bir de son 2030 yıl dolayısıyla Avrupa akımlarıyla ilişkisi ve rekabeti dikkate değer. (Andre Breton’un, ‘Sürrealist şiirin merkezi Bükreş’e taşındı,’ dediğini de hatırlatalım.)” Çağdaş Romanya şiirinin önemli temsilcileri Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde şiirseverlerle buluştu. Çağdaş Romen Şiiri tanıtıldı, örnekler sunuldu. PROGRAM Uluslararası İstanbul Şiir Festivali’nin son üç gününün programı şöyle; 14 Mayıs Perşembe, 11.00’de Kadir Has Üniversitesi’nde Şiir Akademisi’nde Breyten Breytenbach, 14.00’de Yıldız Parkı Malta Köşkü’nde, 15.30’da Kanyon DR Kitabevi’nde ve 17.30’da Sultanahmet Caferağa Medresesi’nde şiir okumaları, 19.00’da Tünel Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde Zebra Şiir Filmleri gösterimi, 20.00’de Galata Kulesi Meydanı’nda şiir okumaları ve Serkan Çağrı Rumeli Band Konseri. 15 Mayıs Cuma 11.00’de Kültür Üniversitesi’nde Şiir Akademisi’nde Emilio Coco, 14.00’te Sultanahmet Kızlarağası Medresesi’nde, 15.30’da Caddebostan DR Kitabevi’nde ve 17.30’da Üsküdar Kaknüs Kitabevi’nde şiir okumaları, 19.00’da Tünel Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde Zebra Şiir Filmleri gösterimi, 20.00’de Sultanahmet Binbirdirek Sarnıcı’nda şiir akşamı. 17 Mayıs Cumartesi tüm konuk şairlerin katılımıyla 14.00’te Şiir Hatları Vapuru, 19.00’da Tünel Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde Zebra Şiir Filmleri gösterimi, 20.00’da Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda kapanış töreni ve Bülent Ortaçgil ve Grubu’ndan konser. Tüm şiirseverleri şiirin başkentinde şiirle buluşmaya davet ediyorum. ? İ SAYFA 12 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1004