Katalog

Romanda yıl değerlendirmesi 2009! İyi ki kitaplar vardı 2009 dünyada ve Türkiye’de bir kaos yılıydı. Geçen yıldan devreden küresel sosyoekonomik sorunlara bir de bulaşıcı hastalık eklendi. Çevre felaketi sinyalleri arttı. Sanki en tehlikelisi, insanlığın “sığlık katsayısının” artmasıydı. Belki bu yüzden artık “devlet adamı” yerine bencil politikacılar peydahlanıyor. Ë Selçuk ALTUN 009’da da pir okudum, bir yazdım. Üç yıl aradan sonra tezgâha yeni bir roman sıkıştırdım. (Antakya, Trabzon, Stockholm ve İznik’e gitme nedenimdir.) Bizans Sultanı nam roman da gizem ve gezi kitabı olacak. Deneysel olacak, kimileri birikimli okurlara yazdığım iddiasıyla eleştirecek. Cumhuriyet Kitap’ta ayda bir yayımlanan KİTAP İÇİN, ekim ayında 2000. maddesine ulaştı. Nitelikli okurların benimser olduğu KİTAP İÇİN’i ilk yıl haftada bir yazardım. Edebiyatistan’da onun ilk kokusunu alan Feridun Andaç’tır. Okur Selçuk Altun yurtdışı sahaf safarilerini, yazar(?) Selçuk Altun AngloAmerikan kitap dünyasına açılma hamlesini sürdürdü. Songs My Mother Never Taught Me’nin (Annemin Öğretmediği Şarkılar) ikinci baskısı yapıldı. Many And Many A Year Ago (Senelerce Senelerce Evveldi) yılın son çeyreğinde İngiltere’de piyasaya çıktı. Bu süreç benim için tuhaf bir eğitim oldu. Yurtdışında da niceliğin niteliğe yeğlendiğini gördüm. Gülten Akın’ın, “Ah kimselerin vakti yok durup ince şeyleri anlamaya” dizesini sık sık andım. Tanıtım arenasında düzgün Türk yazarlarının şansı bulunmadığı söylemine katılıyorum. Yapay ve etik dışı söylemlerle reklam yaparak bu (d)arboğazları aşmaya çalışanlardan tiksinirim. *** Kadın okuru hedefleyen sığ aşk romanları, duygu sömürüsü yapan belgeselAmos Oz 2 ler ve sözde sansasyon kitapları çok satan listelerinin gediklileriydi. Edebi dokulu kitapların belki hiç birisi ikinci baskısını göremedi. Şiir kitabı basan yayınevlerine “hayret edildi”. Nitelikli yapıt açığı Batı’dan çevirilerle kapatılmaya çalışıldı. Kitabistan’da düzeysizlik kitap reklamlarını da sardı. Yayınevleri ikinci sınıf yazarlarına “usta”, sığ yazarlarının çok satan romanlarına “başyapıt” dediler. Bu bağlamda yılın, hatta yılların trajikomik gelişmesi, adını ilk kez duyduğum bir yazarın sığ romanının “uluslararası bestseller” diye yutturulmak istenmesiydi. Kayıp Gül’ün tam sayfa reklamlarının başlığı, “Bütün Dünya Bir Türk Romanını Konuşuyor” idi. Bu asparagası her görüşte midem kalktı. Genç bir gazeteci o kitabın foyasını meydana çıkardı. (Edebiyatistan’da bu konuda Selçuk Altun dışında yazılı görüş bildiren olduğunu sanmıyorum.) Nicelik nitelikle örtüşmezse neye yarar? Elif Şafak’ın çok satan Aşk’ına kapağı pembe diye erkek okurlar dokunmaktan utanınca, piyasa işi ürünün derhal gri kapaklısı piyasaya sürüldü. Bu yıl ödül kazandığı için aldığınız bir kitap oldu mu? Peki 2009’da ödül kazanmış üç kitap adı sayabilir misiniz? İki? Bir! “Nitelikli eleştirmen” açığımız olduğu gibi editör açığımız da var. Daha vahimi olanlardan yalnızca düzeltmenlik yapmalarının beklenmesidir. Mahir Öztaş’ın Koparıldığımız Topraklar’ı, AngloAmerikanların genredefying (türlere meydan okuyan) dedikleri kıvamda bir romandı. Onu eleştirmenler de ıskaladılar. Aharon Appelfield John Freely Okunma sırasına göre, 2009 ürünü 15 AngloAmerikan kitap önerisi: Okunma sırasına göre, 2009 ürünü önemsediğim 10 kitap: ıl boyunca okuduğum kitapların dörtte üçü İngilizceydi. 2009, gözde yazarlarımın bir çoğu için ürün dönemiydi. Mızmız edebiyat ikonum Louise Glück’ün (doğ.1943) bir şiir kitabı yayımlandığı için tüm yılı kitap fuarı ilan edebilirdim. Ekim ayında ABD’nin önemli şairlerinden Michael Palmer (doğ.1943) İstanbul’u ziyaret etti. Onu ve sanat tarihçisi eşini Asmalı Cavit’te ağırladım. YKY’deki okuma ve sohbet toplantısında şiir filizlerimizden Gonca Özmen’den (doğ.1982) başka Türk şairi var mıydı, anımsamıyorum. İngiliz yazar Geoff Y Mahir Öztaş Sema Aslan Ayfer Tunç Dyer’i (doğ.1958) keşfettim; onun yazdığı bir yemek kitabını dahi okuyabilirim. Moris (Musa) Farhi’nin vurucu romanı A Designated Man, 2010’da Türkçeye çevrilecek. Kasımda nihayet Boğaz’da birlikte balık yeme düşümüz gerçekleşti. After and Making Mistakes diyaloğlardan oluşan iki kısa romandı. Onlarda tiyatro oyunlarının şiirselliğini duyumsadım. Gabriel Josipovici İngiltere’nin ıskalanmış en önemli yazarlarındandır. Invisible yılın gizemli sürpriziydi. Bu sürükleyici romanı istikrarsız yazar Paul Auster’ın en önemli üç yapıtı arasına sokarım. *** Bizans Sultanı 2010’a yetişir mi kestiremiyorum ama 2010’da İbrahim Yıldırım, Ferhan Şensoy, Metin Celâl ve Barış Bıçakçı’dan turfanda kitaplar okumak istiyorum. 2010’da İstanbul Avrupa’nın Kültür Başkenti; beni iyi hazırlanmadığımız bir sınava daha girecek olmanın stresi sarmış durumda. ? SAYFA 8 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1037