Katalog

Arkeoloji Kitapları2008 Arkeolojide sevinçli, üzüntülü 30. yıl... Her yıl Mayıs ayının ikinci yarısında, Müzeler Haftası ile Uluslararası Arkeoloji Çalıştayı’na koşut olarak arkeoloji, sanat tarihi, mitoloji kitapları, süreli yayınlar ve sergi kataloglarını bu sayfalarda tanıtıyoruz. Geçmiş yıllarda 100150 kitap tanıtırken, geçen yıl bu sayı 190’ı bulmuştu. Bu yıl elimize ulaşan kitap sayısı 200’ü aşmakla kalmadı, bu alanlarla bağlantılı yeni konularda çıkan değişik kitaplar da listemize eklendi. Gerçekte, daha nice kitapların yayımlandığını biliyoruz. Ancak tanıtımda bize ulaşanlarla sınırlı kalıyoruz. Türk okurlarının tarihsel, kültürel ve dinsel miras bağlantılı arkeoloji ve sanat tarihi alanlarına gösterdiği ilginin gün geçtikçe yaygınlaştığını görerek sevinç duyuyoruz. lamıyor. Çünkü satmayacak olan kitap basılır mı? Ama şimdi görüyoruz ki bu alanlara merak saran varlıklı insanlarımız ya da kurumlarımız bu tür kitaplara hamilik yaparak basımı maddi olarak destekliyorlar. Bu yıl bizi en çok sevindiren gelişme bu oldu. Üzen olaylardan biri, Türkiye’nin hemen hemen her kentindeki üniversitelerde açılan arkeoloji ve sanat tarihi bölümlerinin gecekondu kitaplıkları ile bile yarışamayacak düzeyde geri kalmaları. Üniversiteler, bu bölümlere bırakın yabancı yayınları, yerli yayınları almakta güçlük çekiyorlar. Bir başka üzüntümüz ise zengin kitap alımı ödeneği bulunan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, her geçen gün bu alanlarda yeni kitap çıkarma uğraşısında olan sınırlı sayıdaki yayınevlerinden 23 yıldır, kendi kitaplıklarına tek kitap almayışından kaynaklanıyor. Bakanlık, bilim dünyasında arkeoloji araştırmalarının en önemli ülkenin Türkiye olduğu bilinci ile uluslararası arkeoloji, araştırma ve arkeometri çalıştaylarını her yıl düzenlemiyor mu? Bu yıl 30. çalıştay, Ankara’da DTCF’de toplanacak, Türk ve yabancı bilim adamları geçen yılın buluşlarını meslektaşları ile paylaşacaklar. Bu arada holdinglerimizin kurdukları vakıfların açtıkları sergileri tümleyen görkemli katalogları ya da bazı önemli araştırmaları yayımlamaları ise en büyük tesellimizdir. ? rı yapılmış olan bu kitap arkeoloji ve tarih için temel danışma kitabı niteliğinde. Çevirmenin “Azra Erhat Çeviri Ödülü”nü alması da kitabın okunurluğu açısından bir başka önemli etken. Eski Yunan toplumunun yapısını, siyasasını, sanatını irdeleyen ve iki cildi bir araya getiren bir yapıt. Adı: Bronze And Iron Yazarı: Oscar White Musceralla Yayımlayan: The Metropolitan Museum Of Art ISBN: 0870995251, Sayfa: 499 İran, Anadolu ve Mezopotamya arkeolojisini çok iyi bilen yazar kitapta bu yörelerde Tunç ve Demir çağlarda bulunan yapıtları irdeliyor. Kitap bu alanda çalışan dünya arkeologlarına olduğu kadar 45 sayfalık Anadolu bölümünde de Türk bilim insanlarına önemli veriler sunuyor. Adı: Unutulmuş Mısır’ın İzinde Yazarı: Jean Vercoutter Çeviri: Ali Berktay Yayımlayan: YKY ISBN: 9789750806034 Sayfa: 176 Genel Kültür Dizisi’nin bu yeni kita ¥ CUMHURİYET KİTAP SAYI 953 Ë Özgen ACAR bin antik kentin bulunduğu Türkiye’de, Yunanistan’dan fazla Yunan, İtalya’dan fazla Roma antik kentinin ve ayrıca Anadolu’ya özgü kentlerin varlığı biliniyor. Ayrıca 20 bin höyük, anıtsal mezar olan 25 bin tümülüs, 25 bin anıtın varlığı ile yaklaşık 7075 bin tarihsel, kültürel, dinsel miras noktası Anadolu’daki 50 bin köye dağılmış durumda. Bir başka deyimle ortalama her köye 1.5 nokta düşüyor demektir ki böylesine bir zenginlik dünyanın hiçbir ülkesinde bulunmuyor. Ayrıca, yazının kullanımından sonra İslamiyet’e kadar geçen yaklaşık beş bin yıl boyunca adı bilinen 42 uygarlığın Anadolu’dan gelip geçtiği de bir başka gerçek. Böylesine zengin bir ülkede her neden 3 se gazetelerimizde “arkeoloji muhabiri” bulunmuyor. Buna karşılık örneğin böyle bir tarihi zenginliğe sahip olmayan İngiltere ve Almanya basınında hemen hemen her gazetenin arkeoloji ve sanat tarihi ile ilgilenen muhabirleri var. Bilmem hiç dikkat ettiniz mi? Türkiye’deki önemli arkeolojik buluntular genelde önce yabancı basında yer alır, sonra basınımız “mal bulmuş mağribi gibi” haberi özetle haberleştirir. Gerçekten basınımızın çoğunluğu bu konulara duyarsızlığını sürdürüyor. Bu yıl yayımlanan kitaplarda dikkatimizi çeken ve hoşumuza giden bir oluşuma da değinmeden geçemeyeceğiz. Bilim insanlığının yolu “doktora”dan geçer. Bir doktora tezini hazırlamak, sunmak, kabulünü görmek yıllar alır. Çoğu doktora tezinin okur sayısı bir elin parmaklarını Özgen Acar geçmeyebilir. Ancak, bu tezler yayımlandığı takdirde bilime açılan bu yeni pencerelerden daha nice genç ve deneyimli bilim insanları yararlanacak, demektir. Arkeoloji, sanat tarihi, eski diller ya da arkeometri dallarında doktorası kabul görmüş nice genç bilim insanının tezleri bası Arkeoloji ve Eski Diller Adı: Göbekli Tepe Yazarı: Klaus Schmidt Çeviri: Rüstem Aslan Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat ISBN: 9789944750219 Sayfa: 318 Hiç dikkat ettiniz mi bilmiyorum, basınımızda Urfa’daki Göbeklitepe hakkındaki haberler ya Alman Der Spiegel ya da İngiliz Guardian gazetesindeki röportajlardan alınmadır. Dünyada bilinen bu en eski tapınak Anadolu tarihsel ve dinsel miras simgelerinin doruğudur. Her nedense bu önemli olay basınımıza kendi yazarlarımızca doğru dürüst yansımamıştır. 1995’te gün ışığına çıkarılan 12 bin yıl öncesinin bu tapınağı hakkında kıyaslamalı bilgiler; güzel fotoğraf ve çizimlerle kazı heyeti başkanının kaleminden okumak büyük bir nimet. Anadolu tarihi ve arkeolojisine merak duyan herkesin okuması gereken bir kitap. Adı: Türkiye’de Neolitik Dönem (2 cilt) Yayına Hazırlayan: Mehmet ÖzdoğanNezih Başgelen Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat ISBN: 9789944750226 Sayfa: 458441 Anadolu’da uygarlığın doğuşu ve Avrupa’ya yayılışını, yeni kazılar ve yeni bulgularla anlatan iki ciltlik bir başyapıt. Birinci SAYFA 4 ciltte konunun yerli ve yabancı uzmanları ve kazı başkanlarınca yapılan çalışmaları aktaran 30 makalenin toplandığı birinci cildi, görselleri içeren ikinci cilt tümlüyor. 1958’e kadar Anadolu’da mağaradan çıkıp tarıma ve hayvanları evcilleştirmeye geçmiş “Neolitik Dönem (cilalı taş)” insan topluluklarının varlığı bilinmiyordu. Bir köstebeğin Burdur Hacılar Köyünde bulduğu bu dönem yerleşmesi olağanüstü bir olay olmuştu. Bu olaydan yarım yüzyıl sonra Anadolu’da köprülerin altından değil ama, bu gibi yerlerin üzerinden pek çok baraj suyu aktı. Arkeologlar kurtarma amaçlı çalışmaları ile nice neolitik yerleşmeleri ortaya çıkardılarsa da, bu kez toprak altı yerine sular altında kaldılar. Bu görkemli iki cildin, kurtarma çalışmalarını başlatan saygıdeğer insan Eski Maliye Bakanı ve ODTÜ Rektörü Kemal Kurdaş’a adanması da değer bilirliğin güzel bir göstergesi. Adı: Burdur Antalya Bölgesi’nin Altı Binyılı Yazarı: Refik Duru Yayımlayan: Sunaİnan Kıraç AKMED ISBN: 9786050027006 Sayfa: 194 Burdur’un Neolitik Dönemini Antalya ile bağlayan kitapta yörede yapılan kazılarda ortaya çıkartılan altı binyıllık bir dönemin uygarlıkları irdeleniyor, bazı görseller ve çizimler ilk kez yayımlanıyor. AKMED, İngilizce ayrıbasım kitabı uluslararası bilim dünyasının hizmetine sunmakla bir başka başarıyı da gerçekleştiriyor. Adı: Mezopotamya’ya Açılan Kapı Harran Yazarı: Nurettin Yardımcı Yayımlayan: Ege ISBN: 9789758071869 Sayfa: 127 Tek tanrılı dinlerin doğuşunu yaratan, ilk üniversitenin çekirdeğini atan bu tarihsel kentin arkeolojik kazısını yapan yazar, Harran’ı okurlara bir rehber olarak sunuyor. Adı: Tarihöncesi Ege Yazarı: George Thomson Çeviri: Celal Üster, Yayımlayan: Homer ISBN: 10:9944483133 ISBN: 13:9789944483131 Sayfa: 618 Daha önce iki cilt olarak Türkçe’ye bir başka yayınevinden çevrilmiş, yeni baskıla