Katalog

I K U R L A R A Nedret Gürcan, 26 Haziran 1911'deAfyon Dinar'da doğdu. hmir Buca Ortaokulu'nu büirdikten sonra babasının Dinar daki un ve irmik fabrikasında çalışmaya başladı. Sonraları aynı fabrikanın ortağı ve yöneticisi oldu. hmir'de Cengiz Tuncer, Tarık Dursun K. ve Ziya Melin ile bırlikte sanat dergisi "Kervan'ı, Dinar'da da tek başına "Şairler Yaprağt" dergisini çıkardı. Çeşitli gazetelerde siyasi ve ckonomik yazılar yazdı. Nedret Gürcan, halen Dinar'da yaşıyor ve yapıtlannt orada hazırlıyor. Son kilabı "Benim Sevgili Taşram" Gürcan dan yasadığt kente ve edebiyata bir güzelleme. Gürcan'la bu kitabtnı konuştuk. Edebiyattmıztn öncü yazarlanndan Vüs'at O. Bener'iyitirdik. Usta yazarlarımız Bener'le ilgili düşüncelerini gazetemize iletmeye devam ediyorlar. Kültür sayfalarımızda yer alan bu yazılann dısında, genç bir yazarın, Erdem Öztop'un, Bener'le ilgili yazısına yer veriyoruz dergimizdc. Aras Oren, yıllardır yurtdışında yaşayan ve yapıtlarını burada üreten biryazar. Ören, tüm yapıtlarından hareketle yazdıgı "ÖzelBir Sürgün'le yer alıyor sayfalarımızda. Evin îlyasoğlu ise, ilk kez müzik kilaplan dışında bir romanla geldi karsırnıza: "Teodora'mn Düşmanları". îlyasoğlu ile bu kitabım konuştuk. Bol kitaplı günler... Necati Göksel ikinci romanı "Kara Kadife" de olayları "yakın zaman" ye "uzak zaman" diye ikiye ayırmış. uzak zaman diliminde kahramanın ve yakın dostunun öğrencilik yılları anlatılmış. Yakın zamanda ise güçlü iki yetişkin adamın öğrencilik yıllarında kendilerine seçtikleri yolda nasıl ilerledikleri anlatılmış. "Aynı aşklcı olduğu gıbı cdcbı yatta da, ınsanların yap/ığı garıp seçimler bızi hayrele düşiirür" Andre Maurois Asuman KafaoğluBüke Yazın Sanatı Kara Kadife tinı içinde gerçekleşir. Ayrıca çoğıı macera romanı ortaçağ romansları gibi şövalye ruhlu bir kahraman etrafında geliijir; bu da gençlerin ve çocukların sev digi bir şeydir. Tiirk romanları arasında ma cera sık rastladığımız bir tür değil ama son yıllarda polisiye, biîim kıırgu ve fantastik türleriyle birliktc gcliştigini gözlemliyo ruz. Eleijtirmenlerin bu tütleri bazen küçümsediği düşünülse de, aslında kiiçümsenen türler değildir, türün çok sayıdaki kötü örnekleridir. Klasik bir macera romanmın reçetesi hazırdır: Güçlü bir kalı ranıan, kahramanın yakın dostu, düşmanların elinden kurtarılmayı bekleyen güzel kız ve diişmanlar. Bu reçetenin içi ilginç öğelerle doldurulduğunda aldığımız haz artar. Bir de kahramana özel bir neden gerekir, tüm yasaların üzerinde tuttuğu bir ahlak anla yışı vardır. lulebıyat tarihinin en önemli başyapıtlarından (^ervantes'in "Don Ki^ot"u da bu reçete ile yazılmıştır (bir yandan da Cervantes bu reçete ile alay eder.) Necati Göksel ikinci romanı "Kara Kadife"de bu bildik formülü kullanmış. Olayları "yakın zaman" ve "uzak zaman" diye ikiyc ayırmış. Uzak zaman dili minde kahramanın ve yakın dostunun öğrencilik yılları anlatılmış. Yakın zamanda ise güçlü iki yetişkin adamın öğrencilik yıllarında kendilerine seçtikleri yolda nasıl ilerledikleri anlatılmış. Her ikisi de olağanüstü yeülerle donatılmış, kahramanların bugüne nasıl geldiklerini ancak gençliklerinden başlayarak anlayabiliyoruz. Kurgunun iskeleti karmaşık değil. Gözaltı, işkence, parasızlıkla geçen gençlik yıllarında kahramanlar bir nevi Robin Hood olmayı seçerler. Çevrelerinde kendilerinden yardım istenen herkese el uzatırlar. Biri arkeolog diğeri dc sanatçı oldugu için hem tarih, hem bilim konularını çok iyi bilirler. lnanılmaz derecede iyi silah kullanırlar. Orneğin, kendi ürettikleri oklarla mafyanın bir dolu adamını öldürürler, sevmcdiği erkekle zorla evlcndirilmek isteyen talihsiz köylü kızını kurtarırlar, peşlerine düşen kötü adamları her seferinde şaşırtacak bir yöntem bulur ve her seferinde kazanırlar. Tüm bunları Göksel roman ıçınde inandırıcı bir dille aktarıyor. Kahramanların üstünlükle rini okura kabul ettiriyor. İnandırıcı olmayan konulara ise, hem yazar hem de yarattığı kahramanları şüpheyle bakıyorlar. Orneğin köylü kızı çok güçlü karakterli, dik başlı, üniversite öğrencisi aynı zamanda çok akıUı ve bilgili, öte yandan babası fabrikadaki işten atılmasın diye töre gereği sevmediği ağanın oğluyla evlenmeye razı oluyor. Bizden önce roman kahramanı bu hikâycyi hiç inandırıcı bulmadığını söylüyor. ükura da başka açıklama gerekmiyor bu sayede, çünkü biz de ınanmıyoruz köylü kı O kullar tatile girdiği için birkaç hafta bo yunca özellikle gençlere yönelik kitapları tanıtmak istedim. Son zamanlarda lise oğrencilcrinin nc tür kitaplara ilgi duyduğu tartışılan konularuı başmda geliyordu. Hepimiz Andre Maurois gibi, gençlerin Adolf Hitler'in "Kavganı" kitabını okumasına hayrct ediyorduk. Öte yandan, bcn de yirmili yaşlarımda mcrak edip okumuştum bu kitabı. Elinıde tutarkcn garip bir tiksinti duyu yordum ama yüzbinlerce insanın neden etkilendiğini de anlamak ıstiyordıım. Cerçi hiçbir zaman anlayamadım hunıı. Böylesine sıradan yazılmısj, hiç zekice olmayan argümanlarla sunulmuş tezlerden nasd etkilenebilirdi bir insan? Sonunda bu dünya görüşünden etkilenenlerin bu kitabı okumamış oldııklarına karar vcrdim. Hatta meraklı okurlann bilc benim gibi tamamını oku^ madan sıkılıp bıraktıklanndan emindim. YİNE KLASİKLER Yaz tatilinde hâlâ en iyi okumanın klasikler olduğunu düşüniiyorum. Kışın derslerden ve işten dolayı okuma fırsatı bulunamayan edebiyat tarihinin başyapıtlarını cle almak için uzun yaz günleri ideal. Yaymevleri son zamanlarda yeni çeviriler ve çekici yeni boyııtlarda baskılarla klasikleri tekrar gündeme getirdiler. Tabii bu kitapları okurken derslerin boğucu havasından kurtulup, ne kadar eğlenceli olduklarını fark ederek okumak gerekir. MACERA ROMANLARI Macera romanları özellikle gençlerin ho şuna giden bir tür ola rak düşünülür. tyi bir macera romanında her zaman hızlı bir tempo vardır. Olayların akı^ı belli bir süreklilik ve ri S A YI 800 TURHAN GÜNAY email: cumkitap@cumhuriyet.com.tr imtiyaz sahlbl: Cumhurlyet vakfı adına llhan selçuk o cenel Yayın Yönetmeni: Ibrahim Yıldız Yayın Yönetmeni: Turhan Cünay o Sorumlu Müdür: Mehmet Sucu . Cörsel Yönetmen: Dilek Akıskalı Yayımlayan Yeni Cün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.ş. o Baski: Ihlas cazetecilik A.Ş. 29 Ekim Cad. No: 23 Yenlbosna Istanbul <., Idare Merkezi: Türkocağı Cad. No: 3941 Cağaloğlu, 34334 Istanbul. Tel: 0(212) 512 05 05 C CumhUIİyet Reklam: Cenel Mudur: özlem Ayden / Müşteri Temsllcisl: Eylemçevik . Yerel süreli yayın 0 Tel: 0 212 512 47 78 512 48 30 FakS: C U M H U R İ Y E T KİTAP KITAP zın hikâyesine ama başka bir açıklama verilmeyeceğini, hayatta böylc saçmalıklar olabileceğini kabul ediyoruz. Romandaki karakterleri belir gin çizgilerle ayırt cttiği için, okur romanın başlarında uzak zaman ile yakın zaman arasındaki bağlantıyı kurabiliyor. Bir tek belki romanın başındaki "kırmızı tayyörlü kadın" gibi karakter ler biraz kalabalık yapıyor. Bir film sahnesinde böylesi kalabalıklar inandırıcılığı ve hareketi arttıran unsurdıır ama romanda yer alan karakter kalabalığı, bölünme yaptığı gibi hareketi yavaşlatır. Bu romanın belki söz edilebilecek en belirgin aksaklığı yan karakterlerin fazla yer kaplamaları. Bunun dışında anlatımdaki akıcılık tam macera romanına uygun bir tonda ilerliyor. Hızlı ciplerle toprak yollarda kaçarak ve gizlenerek yaptıkları uzun yolculuk temponun eksilmemesıne yarıyor. Bu arada tam lııdiana Jones karakteri gibi, yanında sadece bir tek çanta taşımasına rağmen, her zaman gerekli bombalar vc silahlar emrıne hazır oluyor. Sonuçta kötü niyetli ağaları, katil leri, suç örgütü üyelerini hiç acımadan öldürüyor kahramanlar. Kısacık birkaç gün içinde en az yirmi kişiyi öldürdükleri halde geride onları sııçlayacak ya tla yakalayacak kimse görünmüyor. Bunlar elbette macera ro manlartndan alışık olduğumuz şeyler. Romanı okurken hiç sıkılmadım ama bıraz Amerikan televizyon dizilerine benzcttim konuları ele alışını. • asu@yazinsanati.com Kara Kadife / Necati Cükscl I (.jrıkedı Yayuıları / 2005 12SH sayfa. SAYFA 3