Katalog

Yaşamanın anlamsız akışına karşı Edip Cansever'in bir duruşu, yaşamayı kendine göre yorumlayışı var. Onun şiir dünyasına uzun bir yolculuğa çıkmayı göze almalıyız.Onu tek bir şiirle yorumlamak kolay değil. çünkü "Ben Bu Kadar Değilim" diyor Edip Cansever. Mustafa Şerif Onaran Dergilerden 'Ben bu kadar değilim' Yahya Kenıal gıbı, tıtız, dızedekı so/cuğun veılı yerınde olnıası ıçın şurını bekletmesını bılen bir ozaıı "Bıtmemış Şıırlen'nın yayım lanmasını ıster mıydiı' Ne vaı kı yaztlıp da okurlann ılgısınc sunu lan bir şıır artık ozandan çıkmış, kamuoyıı ııun malı olmuş sayılır Yaydan kurtulan oku, tuptcn tiijkıraıı dış macununu gerı almak ola nağınız var mH Ehan Berk bir şıırc çalıştığı karalamaları da kıtabıııa alıı Şur s o n biçiınını alıncaya kadar ne tıırlıı dcğışıklıklcrc uğıamiştır'' () karala mada ozanın yaratıtı scruvenıne de tanık olursunuz llhan Berk yavaşça demek ıstıyor kj "Oyle boyacı kupııne daldırır glbı şıır yazll mıyor Şıırtıı tusil bıı emek bırıkımı olduğunu, nc gıbı dcğışımlcrdeıı geçtığını goruyor sunuz " () karalamalarda bir lesım ozenı de vardır EKSİLEN ŞİİR Necip Fazıl Kısakürek Tanrı yolıına baş kovduktan sonra, Baudclaireperest olduğıı donemdekı şıırlerını yok saymıştır Onları toplu şnrlcrınc alnıadığı gıbı, bir zamanlar boyle şıırler yazmış olduğuna yazıklanmı^tır Necıp Fazd yanda^larının o "bohem edebiyatı"na tepkılerı daha ağır ohnuştıır O done mı yansıtmak ısteyen elcştırmenlere pt*k de ıvı go?le bakmamı^lardır Oysa kı tasavvut, kenduıde arınma anlayışı dır "Riyazet" bir nehs eğıtımı ısıdır Kendını bataktan ı,ekıp aıındırmasını bılen kışı daha (,ok saygı goıur Necıp Fazıl Kısakürek boyle bir ruh yete neğıne ulaşmışsa, bir bılge ozan kışılığı ka /anmi!} sayılır Arna bızı asıl ılgılendıren, cunıhurıyetın ılk donemlerınde hccccılcr "tnanzume"den kıır tulamamı^ken, Necıp razıl'ın "bohem done mı"nde, ^ıııın altın damannı bulmuş olması dır Ernıışhk a^amasında olduğu varsayılırken oğretı şıınnın dolamba<,laruıda yıtıp gıtmıştır Kımı ozan, yatağını genışleten bir ırmak gı bı, bellı bir doğrultuda şıınnı gelüjtmyor Kı mı ozan, yatağını değıştıren bir ırmak gıbı, şıırıne ycnı anlatımlar kazandırıyoı Şıınnı değıştırmıyor gorunse de, her ozanın bellı bir (.ızgıde yenı arayışlan vardır Boyle bir arayüja gırışmezse kendını yınelemış olur Bir ozan ıçın en sakıncalı tukenıj de kendını yınelemesıdır Bellı bıı doğrultuda şıınnı derınleştıren ozanlar, alı^ılmı^ bir anlatım kolaylığıyla aynı duyarlıkları kullanırken keııdıleıını tukettıkleıının ayrımına varamazlar Gene de ozanl avutan avrmtılardakı değışımlerdır Kendını yıneler gorunurken, ayruıtılarda yaşayan duyarlıklar !jiırı kurtarır CANSEVER'İN SÖZUNE UYMALI MI? 'jıııı ılk adınılan attığımız yenıvetmelık yıl larımı/da Edip Cansever'le ycşıl murekkeplı mektuplarla haberle^ırdık () 7amanlar Ö I dıp Canscver adıyla ya/aıdı Ona takılırdım Yahıı hdıp, va Omer andını kııllan ya da hic, kullanma Ne oluyor oyle oğurur gıbl " ü ' hariını kullannıak' () Edip C ansever'ı bir başka ozan sayan, butun şıırlcrıne "Ikındı Ustu"yu almayışını haklı bul.ınlar, "Sonrası Kalır" adıyla ıkı kı tapta toplanan "Butun Şıırlen "nı eleijtırıyor lar (Sonrası Kalır 111, Butun Şııılerı, Yapı Kredı Yayinları, 2005) Radikal ga/ctesı, Edip Cansever'in kımı şı ırlerını "Bıitun Şiirleri"ne almayışını "vasiyct" sayarak bırtalunı o/anlarla yazarlara bu konııdakı goru^lcrını soruyor (Radikal, 29 Nis.an 2005) Hilmi Yavuz ' Anısına saygısızlık yapıldı" dıyor Ayrıca " 'tkindi Ustii' Edip Cansever'e 'nit' değildir" dıyerek bu goru^unu belırgın bir bi(,ıınde ortaya koyuyor (Zaman, 2°) Nı san2OO5) "1 dıp Cansever, sadece 'tkındı IJstu'nu leddetmemış, 'tkındı Ustu'nun vazarını (Omer Edip Cansever'ı) de rcddetmı^tn " Enis Batur, I dıp C ansever'ın 'Yeni Dergi'de yayımlanan etkısiıule kaldığı "Oyun ()ynayanlar" ijiırının hı<,bır kıtabma alınmayı şını merak eder, bir mektupla ozana sorar Edip Canseveı 2 \ kım 1978 tarıhlı mektıı bunda der lu " 'Oyun Oynayanlaı' hi(,bır kıtabıma gır meyecek Yayımlandıöı gunlerde anla^ama müjtık zaten Bana ekledığı bir şcy yok kı bencc" (Smokinli Berduş, ^ıır Yazıları, Cansever'in 'oyun Oynayanlar'ı, Yapı Kredı Yayınları, 2001) Enıs Batuı sonra da Radıkal'ın sorusunu şoyle yanıtlıyor " Ben olsam ııyarım ama vasıyete uymamak genel bir efiılım dunyada " (Enıs Batur'un so zu, Atatürk'un vasiyetını yok sayan "12 Eylıil Yönetimi"nın hazırladığı anayasayı da anımsatıyor) KUÇUK BİR AYRINTI BİLE UNUTULMASIN îjıırlerın eksıksız (,ıkma!>uıdan yana olan Özdemir Ince Radıkal'e vcrdığı yanıtı kendı koşesine de taşımış (Hürriyet, Tersı Yuzu, Şaırın Vasıyctı, 8 Mayıs 2005) 0 7,1nın kendınc ozgu bir şıır dılı ol ması gerekır Boyle bir şur dılı cdlnemezse, tekduzc blı anlatıınla, kı şılığını kanıtlayamaz Dahaonemlı sı, cdındığı şın dıluıı gelıştırmesı bcklcnır Bu gelışen şiıı dılı onu ozgur bir dıze anlayışına gotureceklıt (,.oğu ozan yenıyetmelık donemınde, boylc bıı şııı ılılının ayrımına varnıadan, beğendığı kıını o/anlaıııı etkısıyle kışılığınc ıızak duşen şıırlcr yazmıştır Sonıalaıı bu şılıleıı yok say mış bunların toplu şıırlcnne almmasını îste nıemıştıı Yahya Kcmal Beyatlı sağlığında şiıı kıtabı çikarmamışn Onun yakınında olanlaı "F'skı $ıi]iıı Ruzgâııvla adını veıdıklerı kıtaba dı van şıırı gelencğıvlc ya/dıklaıım ayrıca "Rıı baıleı ve 1 layyam Rubaılcrını Turkçe Soyle yiş' kıtabını Kendı dok Kubbemı/' adıyla d.ı vcnı şurlerını derlcmışlerdı Dalıa onemlısı "Bıtmemış Şıırler"lc şıır çalışmalaruıda geçır dığı evreleı şıııe verdıgı emek de bclırtılmıştı Yahya Kcmal Beyatlı sağlıgında şıır kıtabı çıkatmamışli ()nıın vakınında olanlar "Eski Şiırin Ruzgarıyla" adını veıdıklerı kıtaba dı v.ın jiıri gclcnığıvlc vazdıklaıını ayika "Rübailer ve I layyam Rubaiierini Turkçe Soyleyiş" kıtabını, "Kendi Gok Kubbemiz" adıyla da yenı şııılerını dukmışlerdı Daha onemlısı "Bitmemiş Şiirler'Mf şııı çalışmalarında gcçır dıpı evrelcr, sıırt vcıclığı unek de belıttılmıştı onur Sokik 27 1 06640 kızılav \NKARA Tel: \O312Ul° ÜS :c Hikmet Uluğbay tv.rit Uluğbay, yargısız infazla suçladığı parlamentoya savunmasını kitap olarak sundu... "Asllnda bu zor bir durııın ^aııın ıcddettı ğı şıırlen onun volculıı^unu gostermek aı,ısın dan kullıveye dahıl etnıek nııımkun ve doğru ()te yandan bu (,ok uzcrınde duı ulması gere ken bir konu da defıl bente (, unkıı ( anse ver'm değerı o ^ıııkı vavımlarulı dıve azalma yacak " Bırkaı, yanıtı ılaha anmısa\alım Fazıl Husnu Daglarca: 'Madem kı va/mis, onundur Enver Ercan: "Ldebıyat tarıhı ıçın kaynak tır." Ulkü Tamer: 'Keddettığını hıç ı^ıtıncdım " Bırdeheı ıkı goıu^u bırleştııen, ama nasıl uygulanacağı bclırgın olma>an Doğan Hızlan'ın goı uiju vaı (Hurrıyet, Bakış kıtabını Arayan •jurlcrı, 11 Mayıs 2005) "Yazılan, yayımlanan her satıı, heı dıze okura ulaş,malı, anıak şaırın bıına b.ıkı^ açısı gozetılmck ko^uluyla " Doğan Hızlan ın so7İcrını îjoylc anlamalı yız "Her ne kadar Edip ( ansever bu şıırlcrın 'Butun Şııılerı arasında gosterılmesını ıste medıyse de o/anın heı dı/esının okura ulaş masından yana olduğumuz ıçın yavımlıyo ruz " "Butun Şıırlen" yavıma hazırlayan Bedirhan Toprak da boyle duşunnıusj î?ıııleı ın "Sunuş" va/ısında, "Ldıp ( ansever s.ııırrnı geçtlğı tum as.anıalatı vansitabılmek goruşıı oncelık kazanmiijtır 'Sonrası Kalıı 1 de oza nın 10 kıtabı Sonıası Kalıı 11 dc H kıtabı, ılk basımlarıyla ver almı^tır Daha sonıakı basım lardalu cleğışımler "Butun Şıırlen" derlenıe sınde belırtılmı^tır Dergı koşelerınıle kalan şıırler, hangı kıtaın yavımlanına donemıne uyuyorsa oraya alınmıştır "Sunuş" ya/ısında belııtıklığı gıbı "Ikındı Ustu adlı kıtabın, şıırıne heı hangı bir bıçımde golge etmesı bir vana, şaırın şur seruvcnının sonuna kaılaı tarklı bıçimlerde uğrayacağı ızlcklenn ılk ışaretlerını ıçcmıesı bakımından başka hıçbır kıtabının taşımadığı bir ayrıcalığa sahıp olduğu" oıtaya konmuş tur Orhan Kâhyaoglu, Edip ( ansever ın şıır senıvenını her kıtabındakı ozıilığı, kendine ozgu bıı yorunıla o/etlı\oı (Radikal Kıtap, l'ek Bir Şur Nasıl Bovlc Çoğaldı, 26 Ma\ıs 2005) "lşın ılgmç yanı, tum bıı sotıstıklığın ıçınde yaptığı dolayımlı toplumsal goıuleınıelcrı 'Ikıııcı Yenı kıtaplarıyla kurduğu akrabalıkla rı yakalamamak mumkuıı değıl Cıorulduğu ıi7cre, hep tek bir şıırı belkı de hıç farkına varnıadan yazagelmıştır bu şaır" Orhan Kâhyaoglu, Edip C anseveı şıırınde kı ayırıcı O7ellıklere kısaca değınırkcn, bu genış oylumlu şıır seruvenını neden tek bir şı ıre bağlıyor? Yaşamanın anlamsi7 akışına karşı Edip Cansever'in bir duıuşu, vaşamayı kendine go re yorıımlayışı var (^)nun şur dünyasına u/un bir yolculuğa çikmavı goze almalıyız Bedırhan Toprak, şure yakın ılıııan bir ozan, eılebıyatı tanıyan bir yazar Onumuze eksıksız bir Ldıp (.ansever şııı ı kovuyor Ldıp Cansever şıınnde 'Ikıncı Yenı' onemlı bıı kaynaktı () kaynaktan gclen Cansever şı ırı nasıl bir doııuşum ıçınde değışık yataklardan akmaya başladi'' Artık "eksıltılmış" şıırle rı tartışmayı bıı vana bırakıp I dıp Canscver şurının yorumuyla vaşamanııı gı/lennı çonııe ve ç.ılışalım Onu tek bir şıırle yoıumlamak kolay değil Ç unkıı "Ben Bu Kadar Değilim" dıvoı 1 dıp Cansever Onu bu şurıyle anaıak ya/ıya son verelım "Ben bu kadar değilim Kışladan olu bir zaman Bıı guzel at dunlukça gıder Gıttıkçe doner bir gu/el at durdukça Askerım, benım ağzım kuşlardın Guneşı bormuyorum lekelenmış dallardan Dalları sormuyorum dallardan daha ıyı Yu/umu ıstıvorunı bıı suvarı alayından Ne yapsam ıstıyorum, ama ıstıyorum Bir kışı bıle değilim yalnızlıktan Bir kışı bıle değilim yalnızlıktan Gozlerım ormanlara asılı Ağaçlar, kırlar ve şehırler geçıyor kaputumdan O kadar geçıyorlar kı, sadece duyuyorum Bir an, bir yerde olumu tanımazlığımdan Ben bu kadar değilim Kışlada olu bir zaman " • K İ T A P S AY I 80ı hıiıh.n ın j\ ıınnwnnı ı.l/lh.H llll\ M 1 ktoründc luıkııki h.ıkınuLin SAYFA 22 C U M H U R İ Y E T