Katalog

devam edeceğe benziyor. Bunda şu gerçeg"in de payı var: Geldigim ülkeden buraya ge lenler, Türkiyeliler, burayı yıırt edinmede en çok zorlananlar oldıılar Belki benım dc Tiirkiye'den gelmem, bunda rol oynadı. Bcnim yazın yapıtlarmı, Berlin'in dc artık. Türkiye'dcn gelenlerın bır yurdu oldug'unun bir bclgesi, ispatı vc tanıklıgı sa yılabilir. Kendi tarihsel boyutıı ınu bu nuklaya taşımaktan pişnıan değilim." "Bir Metropol Etnolo|i Mıı zesi Değildir" bölümünde goçmenlık yaşamının sosyal, kültürel boyutıı üstünde dııruyor Aras Oren. Kalmakla gitmek, gurbettc olmakla sılada olmak vc gidcrck Alınan ını 'I'ürk mü olmak/ kalnıak arasında yaşa nan ikilemin üslüne eğiliyor. "Berlin Uçlemesi'nin ilk kitabı (Niyazi'nin Naıınyn Sokağında lşi Ne) vc ikıncı kitabınclakî (Kâğıthanc Rüyası) amacı Berlinlılcrc, yan yana yaşadıkları bu kapalı toplumıın kapısını açmak, onları içeri davct etmckti. Yeni gelenleri tcker te ker kendi ki^isel yargılanyla Lkılinlilerle tanıştıımakıı On laıın kendi zamanlarındakı duyarhklarını tercüme etmckti. Bir çeşıt tercümanlık görcvi. Ama tek yönlü değil. Hazır kapı açılıp, Berlinlilcri içcri buyur etmişken, onları da yeni gelcn lcrlc tamştırıyordum: Fraıı Kutzcr'i Niya/.i ile, Ali Itır'ı Brigitte vc Aclıim ile vs. Ilk baijta biraz sağırlar ve dilsizler diyaloğu gibi bir şeydi bu " NEDEN TÜRKÇE? Aras Oren'e ncden hâlâ 1 ürkçe yazdığını sorarlar sık sık. Ikı buçıık milyon Türk'ün ya^adı^ı Alman ya'da, anadilde ya/nıak sııç değil de, sankı bır suçlanma ncdeni gibi. Oysa ijizolrcnik bir toplıımda yaşıyo rıı/. Onemli ödiillcrın yo nermenliğındc hcp "Almanca yazan yazarlara vcri lir" cüınlesi vardır sımsıkı. Bir ayrımcılıktır bu clbctte. Yazarın Türkçc kclimc hazinesinin azalıp azalmadığını, Türkçesinin tazeliğini yitırip yitirmediğini mcrak edenlere dc şunları söyleme gcrc^ini duyuyor: "Azalma dı. Tazeliğini yitirip solma clı. Tam tersinc gcliştı, zcnginlcşti. Pcki bu nasıl oldu? Otuz yıl öncc dilini bavuluna koyup gelen birısının dıli, getirilcn dığer şeyler gibi, hiç cskimcz olur mu?" Sözünü şöyle sürdürüyor Aras ()ren. "Değı şık zaman'ları yaşamaya alışık biri olarak , Berlin'clc de birçok zengiıılikler buldum Burada Türkiyclilerin getırdıklcrı zamanı buldum, elışi kâğıdından kesilmiş iigürlcrimiıı /aınunını; şimdi olnıayan sosyalist zamanı buldum. Batı Berlin'in yapay zamanını buldum. Bu zamanla rı yaşayıp, onları ka/andım, on laıla /enginlcştim. Yeni duyarlıklar yaşadım. Onları hcp, ama hep, cdcbıvatınıda I urkçc anlatlını. Avrupa'nın dilini I'ürk çc konuştum. Berlın'i, Türkçc anlattım. Biitiin çcvremi, o zamanlı mekânı, hcr gün Türk Istanbul'da doğan Aras ören. 29 yasına kadar kendini ifade ettiği kente ayrıntılı bir bakıs getirlyor çocukiuğu üzerlnden Böylece zamanla değişen Istanbul'u da onun gözüyle değeriendlrebiliyoruz. (,'cyc çcvirdim. Hcr gün, Al manca itade edilen gündclık yaşamı, Türkçeye çcvirdim; ycri gcldi^indc Türkiye'nin zamanı nı da, ycnidcıı 1 üıkçcye çevir dim; kendi Türkçeme. Üilimin zcnginliği buradan kaynaklanıyor. "Vc sözlcrini şöylc bıtırıyor Aras Oren: "Bcnim dilim, Bcr lin'in Türkçcsi; Türkiye'nin de üzel Bir Siirgün'ün son bö lümü Alman yazar l'eter Schncider'c , lstanbul'a 1990'da yollanan X mektııpşıırdcn oluşuyor. Bu benzersiz mektupijiiılerde dünyanın deği şik totoğrallarından, aşktan, hayal ilc gerçeklerdcn, özlemlcrdcn, anılardan, Bcrhn'ılcn, Istanbul'dan.. söz cdiliyor. Berlin ilc Boğaz arasında mcktuplardan bir köprü oluşur. Bu mektııpların birindc "Hayatımda bir kcz tstanbul'u kaybettim./ Bcrlin'i kaybctıııck iste miyorum" diyc yazıyor Aras Orcn. Karşılıklı bir iç dökme vc yorumları içcriyor bu mek tuplar. Berlinlstanbul arasında gi dip gclen Aras Oren, bu kez kendi geçmişine ve yazdıklarına cğiliyor Ozel Bir Sürgün'de. • Bu seçkin kitaptaki metınler onun 1999 yılında Tübingen Üniversitesi'nde yaptığı konıışmalaıdan alınmış. Aras Ören, "yazarak nasıl bir dünya resmi" çizdiğinı de gösteriyor bizc onca yapıtıyla. Yazdıklannda hep bir bütünlük oluşturan, kaybolup gidcn zamanı belleğınc ve yapıtlarına kazıyan Aras ()rcn, yaşadığı günlere ve yıllara, roman kalıpları ıçınde de olsa belgesel yaklaşıyor da dcnebilir. Bu özgün "Yeryiızünıın Dillcrı" iıst başligıyla yayımlanan kıtapta onun ealı^ma ortaıııı, çalı^ma masası ve masa ba^ın daki totoğralları da kitaba bir albüm havası vermiş. Göçün tarihini birc bir lıem yaşayarak hcm de yazarak tanıklık eden Aras Oren'i tanımak içm iyi bir hrsat bu kitap: ()/tl Bır Sürgün. • Özel Bir Sürgün/ Aras Ören/ Dtınya Kıtaplart/ Hkırn 2004/ USs Acılı bir dönemin yalnız insanları... Nesrin Turhan "Kaskatıyım. Ağır adımlarla az önce yemek yediğimiz lokantanın barına giriyorum... Bir içki ısmarlıyorum, bir daha, bir daha... Ya Meltem delirdi, ya ben delirmiş olmalıyım... Bir cinnet hali bu, bir cinayet! Birgünde üç ölü... Birgünde hem Cumhur, hem Meltem, hem ben... Hâlâ kaskatıyım, hâlâ kaybolmuş duygulanmdan tek bir haberyok. Meltem yoktu belki hiç. Yokluğunda var olandı. Özledim özlemesine de, ya takvimler hayırsızdı ya o. Ağustos sıcağında yumuşak tiiylü bir kazak, ayaz günlerinde rüzgâr oldu inadına... Hepgeç kaldı... Hep! Yoksa ben miydimgeç halanf YAŞA IÇIN İR NEDEN SÖYLE t* t Turhân DOĞAN KİTAP www.dogankıtap.com.tr C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 800 SAYhA 11