Katalog

cınnı kınayan satırlara da yer vermış ama Ermenılerın Tuık koyleııne yaptığı baskınlar ve katlıamlar saylaları kapladığtndaıı, sonuçta, I ınıenı aleyhtaıı vc I ııtk yanlısı bır tarıh an latımı tıkmı^oıtaya" demektedır (Vırgul, Ka sım2004) Sevgılı Nılıat Behranı, bunca yılın sosyalıstı kıtahını savunsa Turkcıı olacak savumnasa gcrçcklcrı yok sayan kafasını kuma gomen bır so/de avdııı olataktır Nılıal Bchram'ın bakıs, acısının Turk yanlısı nlclııgıı ne derece gertektır'* Bılmmcycn vc kaııstııılan şudur Nıhat Bchram'ın kıtabında ycr alan olaylar vc bu olaylaıın yaşandıg'ı donemler 1919 1920 lerdır Bu yıllaıda Kars Aıdahan Batum Surnıelı tukuru yanı Nıhat Behıam'ın babasının ve aı lesının yas,adığı topraklar, 1878'de Rııslara ta/ nıınat nlatak hırakıimış yerlerdendır Bu top rakların yonetınıı 'jııbat 1917 devrımınc değın Ruslarda kalmış, 'jııhat 1917'dcn ıtıbarcn Rus askcıleıının iıılı çekılmesıyle doğan otontc boşju£unu ycıh gu<,lu doldurmaya çalış,mib,, bunıın sonucu olarak anılan tografya 1918 sonlaıınılan 1919 Nısanı na dcğın ( enub ı Cjarbı Katkas Cumhurıyctı'nın egunenlığıne getmıştır 1919 Nısanı nda ıse Ingılızler tara hndan Kaıs'lalu uıınhurıyel yonetınıı yıkıla rak ycrınc laşnaksutyun ıktıdan kıırdurul ınuş.lııı lsje Nılıal Behıam'ın kıtaliında anlat tıgı katlıamlann oldııfçu doncm, bu doncnıdıı Bu donenıde yışananlar da musaadcnızlc bır aılcnın tarıhı dtğıl toplumsal tarıhın ta keııdı sıdır YAKIN TARİHİ BİLMEK... Hu doncmlcrın dı, bu toprakların da nc 1915 dtatıııyla ne de ()snianlı yonetınııyle, ck vlctıylc hıcbır bağı bulunmamaktadıı El bette kı bu gen!eg'ı bılmeyen bırı bu topraklar da yas,anan bır tıajcdıyı 1915 tra|cdısıyie karşı laştıracaktır Bu doğaldır çıınku o hcr ıkı do nt'inı ve yoıcyı aynı yonetım altında ()snıanlı vonctımı altında sanmaktadır Boylcolunta d.ı 'Senııı kıııının 19|5'ın yanında hıt kalır 1915 dt yaptlanı ortmek ıtın aılcnın kırıınını one çıkartmışsın " dıye akıl yımıtulıır Yakın tarıhı bılmeden luıguıı hıı kcnt olan Kars vc çevresındı 1918 sonlarında ortaya çı kaıı ve ıktıdat nlan paılamcntosu cumhur bai;karu, bugun bık, bıı<,ok ulkcnın anavasa sından daha cagdaş vc dcmokratık bu anaya sası bulunan vc kcndısını dunya devletlerıne yayınladığı dcklarasyonlarla sosyaldcnıokral yanı sosyalıst ılan cdcn vc bunıın bedelını ağır bır bıtımde odeyeıı Cenub ı Cîaıbı Kal kas Cumhurıvetı'ndtn haberı olınavan bırının "XX yıı/yılln başlaıındakı ' dıyerek olayları ve larıhı yuvarlayarak sonııçlar urctmcbinın doğııı olm.ıdığını dıışunuyorum Sayın yazarın bılınesı geıekıyoı kı 1915 tehtırı sırasında meydana gelen ınsanlık ayıbından Kars Arda lıan Batunı Sıırmelı ^ukııru'nda yaşayanları sorumlu tutmak ınumkun dcğıldır C) doncm de Osmanlı tınparatorlıığııruın bır parçası ol mayan vc kırımlarda en kuçıık bır dahlı bılc bulımmayan (,cnubı Garbı Karkas topraklarında yaşa yan ınsanları bundan sorunı lıı tutmak ya ıfa sırt kcndı halkuııtı ba^ına gclcnlcıdcıı S(i7 ettı dıyc yanlı olmakla su(,lamak bılgısı/lıktıı Yazıyı vc stjzu damıtma nın ııstası cılan vc bıınıı ya7 dığı onca dcğcrlı yapıtıvla da kanıtlamış olan Nıhat Behraın bu tıırden yanlış anlamaların olabılctcğıtu kestırmış olmalı kı bıldık ro ıııaıı k.ılıplaıının dı^ında bır yapıt urctmcyL yonclmıştır I Ibcrtc Nıhat Behram otu ıııp saltozİLm kok.uı, ayrı lık kokan, hu/un tadan bır loıııanı ya/abılecck kapasitc dc bır ya7ardır Nc var kı Nıhat Behram bıınıı ıstcınc mıijrır Kanımta ortalama nın altında sıyasal tarıhscl kultıır donanımına sahıp olan bıınıı a^amayan aydı nın kcndı donanınısı/lığmın farkında olmaksmn yapıtını algılanıada sorıın ya^ayaıağı nı dınjuncrck ycnı bn vontc me başvuıaıak ycnı bır anla tun tar/ını seımıstıı H t, • ı ,,ı K,I , Başka turlu ya7tlab.lır mıy dı bu roman, dıye duşunuyoC U M H U R İ Y E T rum Ya/ılabılırdı I ğer bu ulkcnın ortal ıma ay dını bu olayların geçtığı donenıı toplumsal sıyasal yapıyı ucundan kıyısından da olsa bıl seydı Pu^kın Yuzba^ımn Kı/ı adlı yapıtını VJZ madan oncc ıızun bır zaman Pugaçcf u/crını ara^tıınıa yapmak zorunda kalnıiş bu çalışma nın sonunda ortaya kuçuk bır on tanh çalı^ ması çıkınis,, bu <.\.\ lyrı bır kıtap olarak yayım laııııııi}tır Rusokuıunun bu taııhscl doncme ılışkın bılgılcnmıı ncdcnıvkdır kı Yu/baijinın kı/ı cıkııı taıahndan layık nldıı^u ycrc otıırtul mıı^tur Avnı ^cvı Pıı^kın'ın bu vapıtını okıı yan I urkıydı ortalama okur ıtın soylcycbılır mıyı/' Sanmıyorıım Dcnebılır kı okıırun bır kıtaptan haz alması, onu bcğenmesı ıçın ılle dc allameolması, tarıhsel bır ortalama bılınce bır toplumsal kulturc sahıp olması gcrclunez Llbette boyle duşuncnlcr de vardır Bu bıraz cdcbıyattan ne anla^ıldığına, cdcbıvatı nıçın yaptıgıni7a bağlı bır ^cydır Sadccc tukcten olarak okınıın boyle olması gerekmıyor elbet te Nc var kı bu durum okurdan çok yazar atı sından onemlıdır E£er toplumsal gcrçcklık dı yc bıı derdı varsa, eğer yapıtlarında gerteklığı zedclememcyc ozcn gostcrıyorsa o yazarın yapıtlarında buna o/en gostermesı ka^ınılma? obnaktadır Bunun bır yolu taıılısel bılgıvı va şananla bırlıktc vcrmektır Oı^t rı ISL Pu^kın'ın yaptıgı gıbı bu koııuda bıı on taııh ^alı^ması yapmak, yapıtını onun uzcrınc kuımaktıı An cak Nıhat Behıam'ın boyle bır ^ansı voktur Çunku Pu^kııı bunıı kcndısı ı^ın yapmı^tır Nıhat Behram sa hcr s,cyın arabeskle^tıgı, vu 7evselleitığı, yıvışıklaştığı bır ortamda okuma ya kalkı^an ınsanı bulduğunda on.ı ılaha ta/ la şeyler vcrmeye çalı^mak onun ımgelunın devapıtının ınandııiLilığını beıkıtmek ıçın yapmak durumundadır Aslında toplıım ola rak geııel kulturıın en ı/ından kendı tarıh sel, toplumsal gcrçcklı^ını bılcbılccck dıı/ev dc olması halınde buna ptk gcrck voktur An cak ortalama Iuıkıyclı okııı yonlendırıldığı ılgı alanı halınc getırılmış olanuı dıijinda aslın da ptk okıımuyor Cte^ın ortalama okıııu, or talamanın uzcrındckl aydının algılamaM orta da Bunun boyle olduğunun kanıtı yınc Sa yın Zılclı'nuı clc^tırısınden a^ık<,a anlaşılmak tadır Polisiyenin Kraliçesi' Tami Hoag'dan KURY a * " rhir traf ıgıyle boguşarak geçen yorucu ve uzun bır günün sönunda. Los Angeies'in ımı savunma avukaîianndan W: olan. Le ...... .ijıgı ' :3^?tt^ r bu. AicaK Jace pakeîi !es!ım ederken Dır ara&anm aitinöa haîmaKtan ve şehnn szbe sokak!annda kürşun yag.Tiurur.a futulur. os Anie:*î ta Duyü~ / ^ szandirdıg layatta '3!mastnıye peî • • • • 1 : " •" DİDAKTİK OLMA TEHLİKESİ (ıiın /.ılclı clci;tırısındc roınanda ycr alan taııhscl l)elıılemelerve saptamalara ılışkın kcndı gorusjcnnı aktarıyor Roınanda yeı alan DPıktıdarından sonracmpcryalızmın kol budak saklığıııa ılışkın anlatımı kabııl etmı yor Bunun daha onccdcn gcr^cklc^tıgını ıd dıa edıp "hatta ı ıımhuııyetın emperyalıstlcrlc ı^bırlıgı nctıccsuıdc kurıdduğu bıle soylenebı lır" dedıkten sonra sozu Lcnın'c gctırıyor Yuz kusuı bo/cukten oluşan ıızun, upu/ıın bır nımlede veryansın cdıyor Lcnın'c Arkasın dan Stalın'e, Dımıtrov'a ağzının payını verıyor Bızlerı aydrnlatıyor G Zllelı'nın romandakı tarıhsel açlklamaları elcştırmeye cabalaması bıle, Nıhat Behıam'ın tarıh sellığı dıdaktık olma tchlıkesı ne lağnıen go/e alıp aktar makla doğru bır ijcv yaptı gını gosterıyor Belkı dc gcr çek taı ıhscl arka planların çok ıyı bılınmcdıgı toplum laıda romanda bu tur yol ı/lcnmcM bır /orunluluk ola rak karşımızda durmaktadır Doğrusıı Nıhat Behram ın ı ınhscl bclırlcmckruıın dejjıl de anlattığı olayların 'sayfa kapsamı' go/ onunc .ılınarak I ıırk yanlısı bır tarıh anlatım usı olarak nıielenmesı, "Ke malıst tarıh yazımının la/lasıv la ctkısmde" kaldıjSının soy lenmesı kar^ısında "Ya Beh ram onca tarıhsel bclırlemeyc yer vermesevdı, neler soylenırdi''" dıyc duşunmedcn edemıyonım Gun Zılelı "hata'nın "tarı lıı olayları, oldukça eskımıi) vc tprımı^, gerçcklıgı haylı kuş kıılıı Kemalıst vc Stalınıst ta ııhtlleıden okııdııklarıyla ak larmaya talı^maktan kavnak landığını soylcrkcn kcndısının bakmayl, gornıeyl ıınııttupıı, atladığı vc bılmcdıgı tarıhsel toplumsal yapılar olduğunu bılmıyor'a benzıyor • .Ki. if gece derleyen saa:•,,J ......•: ... , , ; . ... . : Î Ange ?s yJ\; .'e avukatm cesedıyle karşiîaşır. Hayattsn ^ ^ ç s ^ ç takmaiı ,îavükatolabiimek dışmda bır ceklentısı olmayanJace • bsr cınayetın başşupheîts? ofaran b;; 5 J ;.a,.can zarar gsrmeöen iıurtuimasının îek yolü o paketi'r ': r,ce. pek çok kışıyı rahatsız edecek bi.r mesaj olan o paket... "F; . .• • .esi" :tan ed;!en Tamı Hoag'dao. ' s Arrgeies sokai<.iar:r.da geçen. surprszierie doiu bır cmayeî öykuSü. İTHAKİ>POLİSIYEGERİLİM nınaı uenram ın Kiıaoınaa anlat Nlhat Behramın kltabında anıa t, f l l b l r aıienin tarihl deflil, top| U m s a , ^^n ^ kendlsld|r S A Yl Ihok KİTAP 791 SAYFA 17