Katalog

Cevat Capan Şiir Atlası Vc acının c,ığılığına sağıı olan ınsanlar umursuzca tramvaydan ınıyordu Soğukkanlı, sert ve mert gozlcrındcn bir damla yaş dahı kopmayan ınsanlar Susmak tum duyguların ıfadesı oldu Sarsılma? bir sııskunluk ıçınde ya^ıyoruz Ve aıtık komşıula ı,ocuk mıı do^uyor, bırı can nıı (,eki!;ivor anlaııııvoısıın Kadın ıse ağlıyoı ınllyoı sı/lıyor, hi(,kınvor, uluyoıdu 2 No'lıı tıamvayda Kuıtlaı aıasıncla uluyan ınsan mısalı l A stefan Tsanev/ Şiirler/ çeviren: Hüseyin Mevsim 'Kendileri için bir şey doğurmaz analar şair doğururken../ Toplumsalcı Bulgar şiirinin ve oyun yazarlığının son yarım yuzyılına damgasını vuran en yetenekli temsilcileri arasında yer aldığı kabul edilen Stefan Tsanev, 1936 yılında Ruse (Rusçuk) ilinin çervena voda (Kızılsu) köyünde dünyaya gelir. Sofya Üniyersitesi Gazetecilik Fakultesi'nden sonra Moskova Sinema Enstitusu Oyun Yazarlıgı Bölümu nu tamamlar. Cazete muhabiri ve film studyosunda redaktör olarak çalıştıktan sonra yirmi yılı aşkın bir sure sırasıyla Devlet Yergi Tiyatrosu, lller Tiyatrosu, Sofya Tiyatrosu ve Plovdiv (Filibe) prarn Tiyatrosu'nda oyun yazarlıgı görevinde bulunur. Dizelerinde yuksek patetizmle derin lirizmi ustaca yoğuran Bulgarların Mayakovski'sinin önemli şiir kitapları arasında Saatler (1960), Ben Soruyorum (1975), Requiem (1980), Yanılsamalar Mevsimi (1988), SOS (1992) gösterilir. Bulgaristan ve onlarca yabancı ulkede başarıyla sahnelenen populer oyunları arasında Aşk Bulvarları, vaşam Bu Iki Kadındır (Türkçe çevirisi: Cülbeyan Altınok ve Tuncer Cucenoğlu), sokratesin Son Cecesi (Izmir Devlet Tiyatrosu'nda temsillerine devam edilen piyesin çevirmeni ismail Bekir Ağlagül), Jeanne d'Arc'ın öteki ölümü (Oyun Atölyesi Tiyatrosu'nun repertuvanndaki oyunun çevirmeni Huseyin Mevsim), Buyuk iskender'in Atı vs. sıralayabiliriz. çocuk şiirleri ve piyeslerinin yanı sıra son yıllarda deneme ve roman türünde de değerlj örnekler uretmeye devam eden yaratıcının çeşitli dönemlerde kaleme aldığı şiirlerinden bir demet sunuyoruz. YETENEĞE AOANMIŞ BALAD "A/ıze Anna" Vılnyus'un cn muhtc^cm katedralı' (..ın kulısındekı açık penceredcn kcnclı allıvor bobjuğa çan sesı aşagıdakı yazgıyı paylaşmamak ıçın "Hcıkcs hayranlık ıçındeydı Sadcce haçlan yaldızla^tırıp çanların takılmabi kaltnışlı kı usranın bırıcık oğlu geldı ve heıkcsı şa^ırtarak Nc çııkm bir katedral1, dedı Vc vıklıııp babasının katcclıalmı yenısını yaplı Ikıkts. lıayıanlık içindeydı Sadecc haçları yaldi7İaş,tırıp çanların takılıııası kalnuşlı kı balı.ı gtldı oğlııyla beıabcr çan kulcsınc tırmandı vc lıeıkesı şasjıtaıak Lvcl bcııını katedıalım gu/eldı ama senınkı rnııhteşcm', dcdı' Kc^ke soylence buıad ı bltspydl Ya^amınıı ııskc ataıak somı anlıtaıagım Babamn, Lvtl lıcıııııı kalıdıalım gıı/i'ldı ama scnınkı muhtcjîcm 1 dcdıjîı vtıd(. kalmı^tık Vc baba bırıcık oğlunu ı,an kulusınden a^agıya ıtlr SAİR DOÖARKEN Mıryana Bdjtvd'ya Şaır doğarken gıcırtılı kapısını aralar goklcr ve Tanıı ejığıne dız ı,oker çunku yenı bir evren doğaı şaır doğarken *jaır doğarken cellatlaıa ıla gun doğar Paslı satırlarını bılerler hoşnutça mırıldanarak çunku IŞMZ kalmayacaklardır şaır doğudukça Şaır doğaı ken gonul çanları uyandırır çocukları, bayramsı gıysılerle neşeyle koşuşurlar; ancak bllnıe/leı dıı^un veva cenazeye nu davctlıdırler şaıı doğarken Şaır doğarken sadece analar ağlar, alaca karanlığı başlarına atınıp ırkılerek boş beşığc bakarlar, çunku kendılerı ıçın bir şey doğurmaz analar şaır doğururken YANILSAMALAR MEVSİMİ Yanılsamalar mevsımı bıttı.. Ne zaman çıçeğe donııstuklerını unuttu narın lomurcııklaı Çıçeklerden nc kavıın, ne kuş, ne dc keman çıkacak Meyveleıın şekıllcn kesınleştı elnıa gıbı clmalar Heı şey net ve ortada fantczıve falan yer yok Bu arada meyveler olgunlaştı ve sadece yenılmelerı kaldı Dedını ya yanılsamalar mevsımı bıttı SEKOYA AfiAO Nıkola Rust'i 'ın Anıuna Sonsuzluğa dokıınup geçıyorum umursuzca, çunku uınutsuzca yakın gorunııyor sonıını 2 mı, 5 mı, 10 mu, 20 mı yıl sonra ben topıak, toz, hava veya lııç olıııken dınsız kıtapsız sekoya ağacı ıse ınanılma7 U7ak 6000 yılında bılc yaşanıaya devam edeıek Umııısıi7ca sonsu/luğa dokunııp geçıyorum çunku sonum umutsıızca yakın goııınuvoı O zaman da Dunya'da ınsanlık kalacak an1 Avrupa olacak mi') Ya Bulgaristan'' Bugunku amansı? savaşlarınn/dan bıı ı/ 1 veya taşa kazınmış tek bir ad kalacak ıııi' Sonsuzluğa dokunııp geçıyorum çunku umutiuzca yakın goıuyomm sonumıı Doğa gerçekten alay edıyor bana akıl bahşetmiij kı aklın yoluvl.ı kendım ulaşayım ıç karartıcı sonııca Ağaç bızden tazla yaşamayı hak edıyor (Ama nıyc' dıye sormaya korkuyorum), sadece sonsuzluğa şoyle bir dokunuvoııım ve uiTHitsıı/ca yakın gonıyorıım sonumıı CEÇKAR Cıeç kar nıye geldın' Pekâlâ bılıyorsun ki gıdıijalı değısjtıremeyeıeksın Ilkbahar sana rağmcn gclecek Sadece go/u pck ağaçlaıa yazık 1 llk ycijillencnlcr çıçck açnıayacak llk çıçek aç ınlaı mı yvı bağlamayacak I n koıkuıiciı ıse scndcn sonra çıçeklcnıp meyvc baglavacak olanl.ıı kıının suçlu olduğunu bılmeyeıek veya ııııutaıak gozıı peklere a/arla vcva nclrcllc 1 Nıve çiplaksını/' 1 Nıye kısırsını/' dıvc soınuıtaıaklaı I^tc bundaıı dolayl hıı/unlııyıım, geç kar Ncredevdm bu gccc 1 Hangı k.ulının ko\num!ı J Sadece koı dııdaklan vc dı/lcrı hatırlıyoruın Vetcr 1 Dııdaklarım ağnvoı'"u lıatırhvoıuııı Bıı dc goğııs yastıgıml.ı uvuyan dııd ıkl ııınıı Aıkaıııd ın kap ın ın k ıpının vıımsıınıı Vc gcccyı dağıtaıı ıuzgaıı lıatıılıvoıuın lssı/ sokakları bonıboş avucunıu hatıılıynıımı Ve bankeıın sovdugıı dılı nı ı gıbı vııruduğumu SOS! Bir seyler olııyor bana1 Hcy, kızlaı kurtarın şaırı1 Cro/lerımle ıçerken si7i dunı kadar bugun ağaçlara bakınayı veglıyoıunı Vaat cdılnıi!) bir Av arayışı ıçındc yıldı/Lııdan alamıyorıım kendımı Vc scvgılılcıımın adlaıı veıme kıışl ırınkını savıklıvonını CERÇEK ÖLÜM U/un bıı hastalıktan scmra oluıscm, katıscr vcva vcıcıııdctı oldugumıı sanmayın kanımın kı/ıl oıdusıı gavı t dırcntjıdır Anıdcıı (îlııısfiıı ıntıhar tttıgınıı sanmavın s ıkııı yctcımcc pısııık vc akıllıyımdır Ailiıi vmc dc olıırscm k ıl ıt ısııııd ı kuışıın karnııııda bi(,ak kaıunul ı sıvanuı ıı ıııı ı\ııı Dı/lcıınıc l)iı bakın Sııııınmc 17leri gorıırscnı/ üjtt, budııı bcnım olunıuııı 1 SAYFA 24 LARTPOETKHJE Heyecan ıçındc kıpııdadılaı seıııl nn /aılıgııulakı nurhıımlar Kaışıdakı clcktıık dıreğıne >enı bıı nckrolog yapıstırıldı Ycnı komşulaıı kıbırle gıılunisııyoıdıı fotoğraitan, çunku uyaklı dı/ıleıc dokmuşiıı dul cşı ağdalı ağıtını (Cjarıbım kım bılır olumunıkn nc kadaı oncc duzulınuşlu bu dı/eler ) C U M H U R İ Y E T KİTAP S AY I 778 Tramvayda bıı kadın ağlıvoıdıı me/aılıktan fclcn 2 No'lıı tramvavda Ba^tan sona kadaı dıımıadan ıns ınlaı arısınd ı Jışı kıırt gıbı ıılınoı vc raylaıla ^chıı ıkıyc boluyordtı