Katalog

tır" yargısını Ardından şıırı oğrenmeye getırıyor sozu, "Bu ışııı okulu, atolyesı olmaz1" dıyenlerc ınat "Gene şıır yazmanın o£ retılemeyeceğı soylenecek tır Bu yargı doğrıı gıbı go rulmektedn, ama henuz yazılmamış şıırleı ıçın ge çerlıdır bu Yazılmış, oku yııcuyla buluşmuş şıırlcıın nası] ya/ıldıgı ogrenılebı Iır"(s7) "Şıır Nedır ve Nasıl Ya zılır'"ın katşılığı, tanımla manın vanına ' y a z m a edı mını de ılıştırdığınden cl bette teknık kazanımlar gerektırıyor Buna, 'şurın altyapısı' da dıyebılırız Bu açıdan beş bolum halınde sunulan ders lenn en onemlısı 'Şıırın Çevresı ve Çerçevesı' adıyla behrlenmış Ilgılı bolume genış bır dıyalogla gırıyoruz Hemen ko nunun başında "Şıır, yaşananların dıya lektık bır toplamıdır" dıyor Çolak Puşkın'ın "Ey şaır1 Kulak asma sevgısıne sen halkın" dızesıyle başlayan "Şaıre" adlı şıırını ırdeleyerek şurın tanımına ılışkın açılımlar uretıyor " Şurın tek tanımı olamaz Çunku her şıır, yenılıkJer getırmek durumunda dır Her yenı 'şcy' de yenı bır tanımı gereksınır Durıım bu oİunca, kendı farkı nı ureten, aşkın şıırlerını yazan her şaır, bır şıır tanımı yapmıştır Bu tanım, sade ce kendı şurının tanımı olmuştur ama Onca tanımın yapılmasının nedenı de budur"(s 13) Unlu şaıılere ılışkın bır yığın tanımdan geçtıkten sonra Çolak'ın, şıırın yapı sal ozellığıne o?gu vardığı sonuç şudur "Hayır Şıır, ne sozcuk, ne dıze, ne rı tımdır Ama bunları oluşturan butun oğelcrı kapsar So/cıık şıırın yapı taşıdır elbette Dı/eler, sozcukleıın yepyenı an lamlaı tdındığı vazgeçılmez ortamlardır Rıtm, şıırın mtı/ığıdıı Veıılmek ıstene nın sese donuşmesıdır Yanı bu olanak ların dıvalektık toplamı olan bır yapıdır şnı Ozetle, bıı şıııın oluşumu, yoğunlaş ııu bellek ınan ııtım \c esın dıyebıle tLJSımı/ bu temel oğcleıe davanır Bun ları tek tek taıtışmalı \e anlamalıvu cl bette "(s 17) HER Sllf? TEKTİR Ilerıkı savfalaıda şııu yaıatan ogelerı metcek altına alırız Ozelhklc 'esın' ko nusunda duşunsel fakırlığımıze ışaret eder (, olak Platoncu kurama gore şaır doğulsa bıle yeteneğın onda dokuzunun çalışmak olduğunu belırtır Imgeye yukledığı çağrışım haylı onemlıdır "Oysa ımge, şaırın sozcuklere, onların oluşturduğıı bagdaştırmalara yukledığı anlamdır, anlamlardır " (s 38) Çolak'a gore gerçek şıır, nesnelerden gelen şıırdıı Sozcuğun bırden çok anla mını zorlayan anlatım ıse hazır dılı yadsıyan bır anlatımdır Buna ancak zıhınsel yoöunlaşmayla vaıılır Şaırın dısıplını dı İı donuşturmede yoğun ernekle olçuluı Bu anlamda her şıır tektır ve aşılmayı bekler Yıne de yazılanlar doğrudan ın sanın keşfınc yonelıktır Çolak'ın uslu buyla tersıne yorumlarsak, "Insanı anlamak dılı anlamlandırabılnıekten gcçer" (s 39) dıyebılırız Kı ıçsellıgın koyakla rında gezınen halıyle şıır en buyuk kah ramanlığıdır ınsanogiunun "Dılsel bı lınçle" davranıldığında, "Cıoıunen o kı, nasıl ışlcrse ışlesın bılgının, duyguların, aşkınlıklaıın, yanılgılaıın yuııleşmenın, bıçımlerın, so/cuklerın anlamların seruvenı oluvoı şıır " (s 42) gerçeğıyle yuz yuze gelırız Çolak, şıırın tanımına ve ışlevıne ılış kın duşuncelerının yanı sıra Benzetlık Yoluyla Oluşan Değışmeceler, Anlam Sanatları, Kapalı Anlatım Oğelerı baş lıkları altında şıırı şıır kılan mecaz ve soz sanatlarını elden geçırıp her bırını ola nak olçusunde çağdaş orneklerle açıkla mış Bunlar, konuya egemen olanlar ıçın belkı yenı bır şey soylemeyebılır, hatta UMHURİYET KİTAP S A YI daha da ılerıye gıdıp gerek sızlığını savlayabılırsınız Unutmayalım kı eğıtsel bır kıtaptır elımızdekı Eger şı ırın tanımından ve yazılı şından soz etmeyı amaçla mışsak, şıırın teknığıne ılış kın altyapunızı gozden ge çumek zorundayız (,o lak'ın da ımledığı gıbı şaır kurallarını başucuna koyup şıır yazma? Onları gerek sındıkı^e kullanıı ancak "yazılmış okuvutuvla bu luşmuş şurlerın nasıl va/ıl dığını ojrenmek ıçın" şurın genelı hakkındakı bılgıleıı edınmek zorundadır * Oteden berı unlu şaırlerın şıır seruvenlerı merak edılır Çolak, Nazıl Yazı yorlar (Bır Şıırın Oluşumu) bolumuyle yedı şaırın şıır seruvenlerıne kendı ağız larından açıklık getırır Sırasıyla Bay Le wıs, Ercument Uçarı, Veysel Çolak, Sey yit Nezır, Afşar Tımuçın, Mehmet Mumtaz Tuzcu ve Vladımır Mayakovs kı, şıırlerının oykusu ve yazılış teknığıyle bırhkte sahne alırlar okur karşısında (Bu konuda yetlcın bır kıtabı anımsıyo rum M Mahzun Doğan'ın Labırent ve Lunapark'ını (1994) Orada on şaır bı rer şurını oykulemıştı Olduk^a ügınç gelmıştı bana) BİRİKİMİN ÖNEMİ Çolak'ın kendı şıın ıçın (Yaratılan ve Onerılen Bır Dunya Içın) soyledığı şu sozler kuşkusuz her şıır ıçın geçerlıdır "Bır şııre başlamak ıçın bır etkenın ol ması gcrekıyor En azından benım ıçın boyle bu Durup dururken bır şıır yaz maya kalkışmanın bana çok u/ak oldıı ğunu belırtmelıyım oncelıkle Çunku şıır kendını vazdırıı bana kalırsa Ama o an gelınceye kadar buyuk bıı hazırlık ge reksınır her şıır Şıır yazmak kadar şıırı fark etmek de şaıılıktır " (s 134) Sozun devamında bırıkımın onemıne degınır Çolak, yerlı ve yabanu şıır seru venlerınden sonra bızı şıırscl oneme sahıp okumalarla karşı karşıva bırakıı Geın, şaır o ana dcğın ogicndılvlcrını sı nama gercğını duvarken venı bılgıler dt koyar şıır sepetıne Bırbınnı tamaınla\an beş vazı şıır atolyemızın gereçlen arasına eklenır 1 Genç Bır Şaıre Oğutler / Ma\ |a LOp'tan Uyarlama 2 Modern Şıır Ne Değıldır / Gootfrı end Benn 3 Gongara/Ortega y Gasset 4 Sorunlar /Yvor Wınters 5 Evrensel Benzeşımın Gızlerı / Charles Baudelaıre Sozgelımı, Ortega y Gasset ımzalı şu paragraf şımdıye değın oğrendıklerımızın ozetı gıbıdır "Şıır, bır mecaz sanatıdır, bılıyoruz Nesnelerı gundclık adlarıyla anmaktan çekınır, onların aşınmış, bayağılaşmış yonlerıyle yuz yuze gelmekten korur bı zı Şaşırtıcı buluşlarla eşyanın otekı yu zunu gosterır bıze, hıç gorulmcnıış yan larını onumuze serer Bununla da yenı adlar takar nebnelere, tılsımlı bır ıkıncı yaratışla ortaya çıkarır onları Ilk varatı lış hallerını, bâkır, bozulmamış nıtelıkle rını gosterıı, hepsını yenıden, avıı bıı çevre ıçınde kıırar " (s 165) Yaratıcı yazma derslerıne konu kıtabı mızın son sayfalarında genış bır Poctıka Kıtaplığı yer alır Paul Eluard'tan Meh mer Yaşın'a doğru uzanan yelpazede, şı ırte duşuntemm tarıhçesı gozler onundedır Bır yerde şııı atolyemı/ın olası kı taplığıdır bu Yazılmamış şurlerın gıze mıyle şamnı beklemektedır Şııı Nedır ve Nasıl Yazılır'ı da ozlemle kucakJaya rak1 • (*) Şiir Nedir ve Nasıl Yazılır, Veysel Çolak, Papırui Yayınlart 1 Baum, Mart 2004, 183 sayfa 749 "Içeri girenler, dışarıda bırakın her umudır Kostoıı... 1S65... UanUMiiıı ( \ht nru'm'im AımTİkalıl;ır;ı tanıtınak i^iıı İKi/ırlanaıı biı akadtMiıisycn... \v Cvhctunm'"\ ir kalil..! Kclinıeler kanatır. MATTHEVV PEARL ^aNTE İTHAKI POLİSİYE GEKiLIM KULÜBÜ Adı, Umberto Eco'nun Gülün Adı romanıyla birlikte anılan ve 20'den fa/la dile çevrilmiş bir polisiyegerilinı başyapıtı... M K:U;ikreil. ı 1 > a l u i>. .k.l II,' İSteiU'İMİII liun Hnnıtt \\\ N'in.'ı Silicsi tıttı SAYFA 19