Katalog

ünlü hukukçu Hirsch'in 1950'lerde hazırladığı "Telif Hakları Yasası", değişik koşullara göre yeniden düzenlenmeliydi. Aradan elli yıl geçmiş; yeni yayım alanlarının ortaya çıkması, değişik yöntemlerle çoğaltılan yayımların denetlenebilmesi, haksız kazancın önlenebilmesi gibi nedenler yasada değişikliklere gidilmesini gerektirmiştir. Ancak yasadışı girişimler var ki, yasaya işlerlik kazandıracak yönetmelikler bile bunlara engel olamıyor. Araya insan öğesi girince uygulama da zorlaşıyor. ' ayım" ılc "yayın" sozcuklerı arasında anlam ayrımı olmasına karşın, ortuşen anlamları da olablleceğı yorumuyl.ı bııbırıne karıştıııldıkları oluyor denış açıklamaya gırışmeden yayım cı nın kıtap gıbı okunacak şey leıı yayımlayan kışı ya da kuru luş olcîuğunu anımsatmakla ye tınelım (Arkadaş Turkçe Sozlıık, Ali PuskuIIuoğlu, 4 Baskı, 2005 Ankara) Bır yayımcı yayıma ha7irlaya cağı kıtapları seçmek ıçın danış manların, du/eltmenleıın dc ıçınde bulunduğu bır yonetım oluşturmak 7orıındadır Yayım cilık ışının kapsamına goıc, ış yerının her turlu gıderı kıtabın ederını etkıler Yayımcı yılda ellı kıtap ya yımlayacaksa, ışyerıne gelen belkı 500 yapıt danışmanların mcelemesıne sunulaeaktır Çay tısından ayak ışlerıne bakan yardımtısına kadaı, ışyerının gozle gorunmeyen oyle gıderlerı vardır kı, "telıf hakkı" ıçın odenmesı gereken para bunlaıın yanında ku çuk kalır Oylc ku çıık kalır kı, ya7arın bır yıl emek verdığı yaraticı gucunu oluşturan kaç yıllık bırıkımle ortaya koyduğu yapıta odenen Mustafa Şerif Onaran Dergilerde Kayıt dışı yayımcılık "telıf", ışyerındekı surucunun aylığından <,ok daha duşuk ola bılır Kıtabın tanıtımıyla ılgılı gıderler "tclıt hakkı nı aşabılır Bır kıtabın oluşmasında ya7a nn ozgun emegını teıazının bır kefesıne, yayımtının çok yonlıı çalışmasını obıır kefesıne koyar sak, yazar hep hafıfsenecek ya zarlığın meslek halıne gelmesıne yarayacak bır denge kurulama yacaktır "PİCUS" DERCİSİ SORUNU TARTIŞIYOR Epsilon Yayıncılık'ın dergısı "Picus", kımı yazarlarla yayı nevlerının goruşlerıne yer vere rek konuyu yeniden gundeme getırıyor ("Picus", Kulttır Sanat ve Edebıyat Deıgısı Korsan Kitap Dosyası, Korsan Kıtap Tartışmasında Soz Yayınevlerınde ve Yazarlarda, Maıt 2004) Her nc kadar Picus takl dosyayı açan "Gulenay Borekçi, Radikal gazetesı yazarlaıın dan tsmet Berkan ılc Cem Akaş'ın ya/ilarıyla konunun guncellık ka/andığını belırtıyor sa da, bu konu yıÜardır gun demden duşmuş değıl Kısaca anlatmak gerekırse, unlu hukukçu Hirsch'in 1950'lerde hazırladığı "Telif Hakları Yasası", değişik koşul lara gore yeniden duzenlenme lıydı Aradan ellı vıl geçmış, ye nı yayım alanlarının ortaya çik ması, değışık yontcmlcrle çoğal tılan yayımların denetlenebılme sı, haksı/ kazancın onlenebılmc sı gıbı nedenler >asada değışık lıklere gıdılmesını gerektırmış tır Ancak yasadışı gırışımler var kı, yasaya işlerlik ka/andıracak yönetmelikler bıle bunlara en gel olamıyor Araya ınsan oğesı gırınce uygulama da /orlaşıyor Kayıt dışı yayımcılığı yasal bır dıızenlenıe ıçıne alma çalışmala rına değışık açılardan bakılabı lu Bu ya/ıda "l J ıcub"takı taıtiş maya katılan bırkaç ya/arın go ııışıı ıızerınde durmak konu nun başka yonlennı bır başka yazıya bırakmak gerckecek BİRKAÇ YAZAR Aralarında saygı duyduğum, yakından tanıdığım kışılcr dc olan beş yazar, kendı a<,ıların dan konuyu değerlendırrneye çalışıyorlar Pınar Kur, Inci Aral, Buket Uzuner, Ahmet Ümit, Murathan Mungan kıtapları <,ok sa tan, ^ok satılmasına onem veren yazarlar olarak gorunuyor Her yazarın edebıyat degennı koru yarak <,ok satması ozlenen bır çaJışma olmalı Kımı 7aman kı tabın (,ok satması edebıyat de ğerıyle do^ru orantılı sayılmı yor Ama konumuz bu değıl Konumuz, yazarlığın meslek olabilmesı ıçın yasaya işlerlik ka7andırabılmektır Yasa çok satan sayılı yazar ıçın ı,ıkmıyor Yayımcılar arasındakı kızışan savaşımda, yazarlar, kullanılma yarışına duşmcmelı Konuya nesnel bakmaya (.alışmalıdır Bır yayınevının hazırladığı bır yaza 1 bır başka yayınevı daha ıyı 1 değerlendırıyorsa, bılınmeyen ayrıntılardakı ger(,eğı gormek kolay değıldır Yayıncılar arasındakı surtuş me eskılcre dayanır Onların bırbırını su(,lamasında yazarları kullanması aralaıındakı daya nışmanın gevşemeye başladığını gı/lemek n,ındır hele arkalanna anamal desteğını alan yayıntila nn ağırlığını koyması, yayıncılık kesımındekı dengelerın bozulmasına yol açmıştır Bu koşullar altında bırkaç ya zarın goruşu onenılı sayılmalı dır (, unku yaraticı guce her 7a man saygı duyulur Cıoruşlerını "Fıcus"a açılda yan yazarlar ne denlı haklıdır? FDIKti Once şunıı belııteyım Edebı yatın ı<,ınde "polisiye"nın ozel bır yerı vardır "Pohsıye"yı ku ^umseyenlerın yanhşına duşmcmek gerekır "Hamlet"e bde "polısı ye" gozuyle bakılabılır Bu nedenle Ahmet Ümit onemsenmesı gereken bır yazardır J Ahmet Umıt Cem Yayınları'nda ılk kıtapları çı karken ılgı çcken bır ya zar değıldı Can Yayınlan'nda, 1998'de (.ıkan "Kar Kokusu" ona duyulan ıl gıyı yoğunlaş tırdı Ahmet cak uc baskı 1000 ya cla 1500 adet bugunc kadaı tukcnmc mıştır Bu so/lerden uı, baskının toplamı 1000 ya da 1500 gıbı anlaşılıyor Sonra bu sozu du/elten bır açıklamaya ycr vcıılıyor ( an Yayınlaıı taıahndan basılan ıı^untıı baskının 1000 ya da 1500 adel lıala neden bıtmedıgını soıdııguında ^ur kıtabının bılc 1000 basıl dlğı ycrdc bır polısıyc loıııan 1500 den &ı basılmaz Demek kı "Kar Kokusu " bır yılda 4 bın 500 tane basdmış Ahmet Umıt yayınevınden hoşnut değıklı\se, 1999'da "Agatha'nın Anahtarı" oyku kıtabını neden gcne ( dn Yayınlaıı ndan <,ıkartlı' Bır ya/arın yavıneuvle ııvuşa maciığı, bır başka vayınevıne ge(,mesı gerektığı durumlar ola bılır Sozleşmenın koşullarına gore davranılır Kıtabın baskı sayısını anımsayamamak, ku (.umseyıcı tavırlar lakınmak kı şılığıne saygı duyulan bır ya/a rın guvcn uyandırmayan duvgıı sal davranışjarıdır Çok satıyor gorunen ya/arla ra yakışan a/ satan yazarları sa vunmak, onların hakları ıçın sa vaşım veımektır Buket Uzuner ın uı,akta bı rıncı sınıf yeulc volculuk yapma ozlcmını paylaşıyorıım Ancak Buket Uzuner gıbı ı<,ı sevını, dolu bır yazarınıız, geçımını sağlamada sıkıntı çeken ya7arla rı dıışunerek bu ozlemını ertelemcye (,alışmalı Murathan Mungan yayım ke sımındckı bu karnıaşayı bıı baş ka "komplo teorisı"ne baglıyor 'Ln başta devlet guc,lıı ya>ın cılık sektorıı ve gıi(,lıı >a7aı ıste mıyoı Hcı ıkısını de kcndısı i(,ın tehlıkc goruyor Eskısı ka dar kolavına hapıslere tıkıp sıır gunlere gondermeyeccğıne go re, ekonomık olarak go<,ertmek ıstıyor Ayrıca kayıt dışı ekono mıyı bır tur gızlı ışsı/lık sigoıta sı olarak goruyor Iş vc eknu k veremedığı garıbanlar ıı,ın soka ğa tezgah açmış oluyor Ayrıca yeterlı maaş veremedığı (,eşıtlı kademdcrdckı 'memurları n,in bunun bır ruşvet kaynağı oldtı ğunıı bılıyor' Bu sozlerdekı gerçek payını herkcs kendıne gore yorumia bin Umıt dıyor kı Kar Ko kıısu' adlı lomanım 1998yılında C an Yayınları tarafından ba sılmıştır Kıtap o yıl uç baskı yapmıştır An U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 740 Şuncasını soylemekle yetıne yım Bugun yurdumuzda ISBN numarası alan 6 bının uzerınde yayıncı var Bunların kaçı Yayıncılar Birliği'nın uyesıdır bıl mıyorum Antak tSBN A|ansı nın verılerıne gore, Metin Celal 2003 yılı ıçın şoyle bır dokum yapıyor "18 bın 853 kıtap >a yımlanmış ve 5 bın 776'sı cdcbı yat cserıymış " Ibter "Korsan Kitap" olsun, ıster "Kaçak Kitap" hakkı ye nen hep yazar oluyor Dcvlct onemlı bır gelır kaynağından yararlanamayışın sıkıntısını (,e kıyor Murathan Mungan da "komplo tconsi" urctmcnın td dını <,ıkaıı>or Bu konunun başka boyııtları da var M Bu sayfayla iletlşlm kurabllmenl; lcın dergllerinlzl ve kltaplannızı asağıdakl adrese göndenrsenız memnun oluruz Mustafa Sertf ONARAN Hekımkoy Sıtesı 20 Sokak No 8 06800 umırkoy Ankara Tel (0312)235 9111 2362346 SAYFA 21