Katalog

Y alnı/ "Kıtaplar Ada sı'nda değıl, Adam Sa nat'ta, otekı deıgılerde de "tek" yazı ya/ma dım şııı ıı/eıınc dıyeceğım ya yalan olaıak ( s unku o "tck" ya /ı yayıı dı "ijııkıan Kurdd kııl Şurıiidc Dıyalekttk Oıgu" (Adam Sanat, Kasım 1997) Ncdcn } lasan Huseyıri'' 1970'lerden olumuııe dek on yı lı aşkın sıııe boyıınca yakın çev resınde bııhındıım onun, şıırlerı kadar "ınsan Hasan Huseyın'ı de doğmdan tamyabıldım bu sure ıçınde Duşunuyoıum da, Hasan Huseyın şıırı uzerıne yazmamayı yakıştıı amıvorum kendıme Sonrabu, "suskıın luk" olarak da yorumlanabılır, oysa ben, onıın şurı uzcnne yaz mayl gonul boıııı olardk da du yuyomm îçimde, ustelık vıllar dır Bu kadarla bıtmcyecek Tcmmu/da Metın Altıok şıırı u/eıındı. duıaeagım bu koşcde, 2005 Ttınnıu/ıında Behçct Ay san şııııne eğıleı.cğım Yaşa nıım boyuiKd hıçbıı 2 Tem mu/'u unutınayacağım, şınıdıye dck yaptıgım gıbı Bu ayııntılı dokumu nıye ve rıyorum' Aıada bu de olsa şnr u/erıne yazacağım gıbısınden kıı^kuya kapılmasın hıç kımse dıye Başkalan yapmalı bu ışı Oykıı, loman, oyıın, deneme, eleştın u/crınc gııuım elvcrdı ğınce ya/mava çalişiıken, şııre yoğunlaşmam ne olçude doğru olm huıi'' Nıtekım IYthı Nau, Şııkran Kuıdakııl yazım u/erıne "oylece" baknııştı Yakından tanı yanlaı bılecektıı kul yııtmaz ba kışını onun, "Sen nıye uzanıyor sun bu ışc" denıek ıstıyor Doğrusıı, şımdı de bu bakışlar vaı uzerıındc ama yazmaktan va/geçmeyecegım ben yıne de 1 Çıınkıı bııgıın 26 îjııbat, Ha san 1 hısevın ı yıtırışımızın uzc ıınden \ıımı \ıl geçtı Topkı v ıpıtlaıına bakarsanı/, tam doks.ın doku/ baskı vaptı öını gotııısıınıı/ dızıvı olııştuıan kıtaplaıın Bılgı Ydyınldtı'n<a yayımlan ııı Bııtıın Şııılerı" dı 7isı, va\ ınt\ mın siıalaması yo nunılı. şıı kıtaplaulan oluşuyor Acıyı Bal I yledik, üğlak, Kızılırmak, Icııınııı/, Bildirisi, Kelepçemin Karasında Bir Ak Guvercin, Ağlasun Ayşafağı, JÇoçero Vatan Şiiri, Haziranda Ölmek Zor, Filizkıran Fırtınası, Acılara Turunmak, Işıklarla Oynamayın, Kavel, Kızılkuğu, Kandun Kına Yakılmaz, Tohumlar Tuz İçinde... Lvet, dıyecegım o kı, Hasan Huscyın şıırı, yu/uncu basıma ıılaşmış bıılunuyor, pekı bız ne kadaı tanıvoııı/ bu şıırı' DİLSEL ŞİİR Hasan I Iıısevın şıırı, bır "dıl şıırı", ılkın bıınu goımek geıe kıycır Kuşkıısuz, şıır sanatı a ten bıınu geıcktırıyoı Ne kı Hasan Huseyın şııııne, saltık dnlamtla ılkın "anlam şıırı" ola rak yaklaşanlar, bu <,erçevede onıı yok sayabılmenın gcrekçe leıını doşemeyı hedcilıyor aslın da, kendılerınde bu hakkı gore bılmck ıı,ın Nıtekım onun şıırı nın dnlamıa orulu oldııgunu, bır dıl şııı ı sayılamayacağını sav lıyorlar ()ysa I lasan Huseyın şıirı, ses(,e, so/cuk(,e var onte, ustelık olanca ağırlıgıyla dııyuruyor bunu Nercdcvse anlamı orte cek denlı yoğunlaştığı oluyor1 Turkuler, şaıkılar, halk cvgılerı, yınelemelcr apavrı bır hava ya ratıyoı da hatta, ortada gorunen dıl dansımn gerısındekı ımge M. şadık Aslankara Kitaplar Adası Hasan Hüseyin kaç yaşında? Düşünüyorum da Hasan Hüseyin şiiri üzerine yazmamayı yakıştıramıyorum kendime. Sonra bu, "suskunluk" olarak da yorumlanabilir, oysa ben, onun şiiri üzerine yazmayı gönül borcu olarak da duyuyorum içimde, üstelik yıllardır... Bugün 26 Şubat, Hasan Hüseyin'i yitirişimizin üzerinden yirmi yıl geçti... yoğunluğu, ayırdına varılmadan dağılıp gıclıyor oylcce Bııtun bunları kuşansa ya da bunlaulan sovunsa da I lasan Husevın'ın şıııı rınk(,enın gıı zclım sıırlcıı arasmda sayılmalı Gercekten şıııleıındc scsı an lamla oıtuştuıse bıle bıınu yan kılandırıp Logalttığından dıl, bızl de iı,ıne katarak <,ağıltısını surduruyor Seslendııılmış an lam, e/gıyı bovlc vaı edıyoı Se sı, mıi7i^ı sozLiıkten alıp clıze ıçınde ya da sonrakı dı/ede bdş kd soztuğe aktarırken okunıa edımınde art ardalık da sa^lıvoı Hasan I kıscvın Ses, so/cuk, anlam bu mu/ı ğın zonınlu geteklerıne donıı şuyoı bu yolla Şaşııtmacanm seslc ıle saglanılıgını go/luyot sıııııı/ Sonra dızedc ses dej^eıı ııı <,ok ta/la onemscdıgını goste ıcn pck <,ok tutumla kaışılaş mak olası } lasan I luseyın'de Sozgclımı şaır, basamak bı çımınde olsun olma ı / alta sı laladı cı dıze lerde genelde so7cuk yı nelcmesıne başvururken ses yınelemesın. bunların arasına serpıştırerek ya pıyor daha çok Boyle durumlarda yınele mcll ses, bıı zıl gıbı aıada vurgu yapar ken, anımsatıcı bır oğe olarak da ışiev ustle nıyor de bu yolla bır orkestra oluş turmaya yonelı yor sıırınde Ha sdn Huseyın Nıtekım bu şı ırın kanonla i(, lıdışlılığı, koro sal soyleyışlere yatkınlıgı, natta kımılerının senfonık butunluk yansıtması, belkı dızclere yuklencn e/gı degerınden kaynaklanıyor (^ylevsc bııtıın bunlar, Hasdn Husevın'ın ezgivı onceledığını gosteren bıreı ıpııcu hep Ote sıııde o, şıırı notdlayıp da oyle dokuyor sankı potasına (.an Yueel'de gorulduğunce zarafetle orulmuş sert bır şur bu 1 Ancak hıı, zayıflık vansıtma dığı da duşunıılmemelı bunun Omeğın gıbı', "sankı" vb şıııı hırpalayan boşlukta vu/uluvoı muş duygusıı bııakan kımı scv tııklerle karşılaşmak ınsanın he yecanını tlıışuıuyoı Ne var kı her sanatçı vapıtla rı i(,ınde <,ıtayı en ı,ok hangı ııtunınle vukseltıvoısa, bunıınla anılır Bu bakımdan heı şaırde, gevştk dokulu şme ıastlanabı lır, kım olııısa olsun Yetcr kı değerlendıı mede ı ıtanın \ altında kalanlar de ğıl de şaııın cn vukseğe tığı urıınler dıkkate almabılsın1 ANLAMSAL ŞİİR Bır "dıl şıırı" yaratmava gırı şırken, Hasan Hııseyın'ın yıne de "anlam şiuf'nı daha (,ok onemscdı^ı ılerı surulebılıı el bette Dıldekı oyunlaıa, hep an lama ulaşmak, okıııu, bu anlam la bııluştıırmak ı^ın gınşıvor çunkıı o Bu anlam ıse bir butun olarak dııyuruyor kendısını daha çok Dılın de kendını suslerıyle, sesleııyle bır butun olarak yansıt nıası gıbı Cıerçekten de şurle rınden ayıı a\rı anlam obeklerı ne varmak olanaksız sankı onda *jıır okunurken kıpırdanışlara ıastlansada anlam ımgesel bu tunhık bıçımındc yansıvoı heı kezmıle I latta en genelde, ev ıensel bır anlamla da butunleşı yor Kımıleyın dılsellık oylesıne ortup sarmalıyoı kı Hasan Hıı seyın şıııını, şaşıyorsunıız Or negın "Benden Bılmevın" şıırı nın şu bolumu saltık olarak okunduğunda, bu ne\e yorııla bılır' "gcntler kuytulaıda opu «yorlar / maıulun vaktı gcttı / ndı karpu/laı kı/aracak / ar dından hndık hstık / ar dınd.ın ayva / ayvayı sa rartan ben değılım / ben dıyorum kı sı/e / gentler kuytularda opuşuyorlar / av vanın vaktı" (Acıyı Bal Eyledik, 130) r İasan Huse yın şıırınm, gul mete ıçerdığı soy lenegelmıştır nep Bu yargı, gerçegı yansıtmıyor Gulmece vazıları yazmış, uzun yıllar gazetecılık vapıp bu yolla, en ol maz yerlerde olanaksız gorunen konumlarda he men her sozu soyleme fır sdtı yakalamıs bır şaır, bu/* nu yınclemek pahasına nı ye gulmeceyc yaslansın şı ırınde, nıye kendı ıpını çek sın? Yalınkat yaklaşım, onun ,ıırının bu bıçımde yorum anmasına yol dçmış oldbılır lana gore, onda gulmece de ıl ama, groteske dek uzanan ır kara anlatı egemen Bu >lla o, sıırınde "acınsı" bır hava da yaratabıhyor yanıknı \oısam Bunun gıbı, kımıleyin açık, gı/lı bır sovgıı dılı yansıtsa bıle, bu bıı vuıgu yalnızta Hasan Huseyın'de îstırı dmltmcde kullanıyor çunku bunu şaır Sovgıı so7tuğıı, sovgıı anlamı ıçermıyor, dızede "gostcımclık" yansıtma ışlevı ustlenıyor, o ka dar Otesınde gondermeleılc de orulu Hasan Huscvın şıırı Belkı daha doğru sovleyışle anlama gondcrmelcrle vaıılan bır şııı nu Apaçık sovleyemesc de du yuran bovlelıklc okura bunu doğurtan bır bıçem Nedır okurda dogurtmak ıs tedığı Hasan Huseyın'ın' Top lumsalcılık kuşkusu? 1 TOPLUMSAL ŞİİR Hasan I luseyın şıırını ıstcr ıunızden okuvun, ıster dışınız uan, bır an dıııup ydkalamaya çalışın kendınızı Dudaklarınız oynamadan, dılınız kıpırdama dan, kaşmız go/unuz sefiırmeden okuyamazsmız Oylevse şu soylenebılır Hasan Huseyın şı ırı bır "toplu şııı "dır Yalnı? toplumuı de£ıl, bırlıkte okıınabılecek bır toplu şııı Ama ne ya/ık kı bız bıı şııre geıegınce yaklaşmavı becercmedık kanımca Geıck onıı sc venler, geıckse karşı çıkanlar hep kıydılar ona Nasıl mV Sevcnlerı, salt sıyasal soylemını, bu soylcmın îçındekı' ıdeolo )i"vı onceleyeıck kırıp doktuler onıı Sevmevenlersc zateıı boyle gordukleıı ıtın yok saydılar Ha san Husevın'ın şıırını fjımdı soyler mısınız lutten, bu şıır, sevcnlerının ya da sevmeycnlerının algılamalarına ındırgenebılır mı' Sevenle sevmeyenın arasın da ne tark var şıınn alımlanışın Bunun ıçın o/unc, estetık oı gusıınc vapısına gıımek lıllerı nc sı/ıp katmanlan arasında ge zınmck geıekme/ mı> Hoşlanmayabılıısını/ onun şiırınden va da ayılır bayılırsını/ ona, ama şıırın hahfsenmesıne, yok sayılmasına, ındugcnnıesı nc geıekçe olabılıı mı bıı J Kı 1 mın ne hakkı vaı bıınaHasan Husevın şuıının "du şuk mtclıklı şııı " oldugunu fısıl davan, bovle oldugunu gızlı açık savlayan tutunıu yadırga mamak eldc degıl' Yazınsever leı kendıleıını bu tıuaga kap tıımamalı bente' Hasan Huscyın'c yonelık halıfseme, şaırın agıılık kazanma ya, kendısıne yatak oluştuımava kovulduğu doncmdcn bıı \ana, yaklaşıkkırk ytldıı suıdurulu yor Sjıırımızdc, bu olçude dışlan maya çalışılan bır başka şaıı ol madı belkı Hatta onıı sıvasal soylemlere sığınmacı ydptılar, Sıvdslıldrın, Gurunluferın hem şcrılığıne vamadılar Yanı de nılmek ıstendı kı hep, I lasdiı Huseyın şıırı, bu tıır kolavlıkla 1 ra vaslanarak varlığını korudu Nc yalan soylcmelı, toplumca yazık ettık Hasan Huscyın'e 26 "jubat 198t'tckı olumunun uzeıınden tdmı tamına vırmı vıl geçtı Bıı olıımsuz tututumu surduruyoruz halâ sevın^ Aman Ianum, sorıı mu şımdı bu' Hasan 1 luscvın'ın ya şı nasıl tluşunulcbılır'' O, butun yaşların dışında dılının olekı soylıı şaırlerı, başka dılleıın baş ka başka şaırlerı gıbı Kendı vaşınıza bakın sız1 Sahı, sız kaç yaşındasınız' ()ylcyse bugun ondan şur okıımanın tam sırası' Hadı Ha san Huseyın, bınıncı bdsuna1 • K İ T A P Aslında belkı Sahı kaç yasında Hasan Hü SAYFA 24 C U M H U R İ Y E T S AY I 7 32