Katalog

'Bu Filmin Kötü Adamı' Murat Gülsoy mu? meden ovgu ya da yergt kıltfı olarak kulla nılmastnı bır yazar ve edebıyat okuru olarak nastl dığerlendmyorsunuz? Edebıyatta postmodernızm dc ndığınde herkesfarklı bır jeyler anltyor, farklı tanımlar yapıyor Stzın goruşunuz nedır? BİLİMİN YANLIŞ YORUMU Postmodernıst edebıyat dıye bır akıma ınanmıyonım Ancak bu postmodern bır durum yaşanmadığı anlamına gelmez Ikı sını bırbırınden ayırt edersek daha rahat duşunebılırmışız gıbı gelıyor Evet bır yan da postmodern edebıyat / anlatı dıyc bır şe yın varolduğunu soyleyenler var Pekı on lann ıddıaları nelerdır^ Postmodern yapıt ların şu ozellıklere sahıp olduğunu one s u > ruyorlar Farkındalık / kendı uzerıne du şunme, yanı metnın kendısının bır metın olduğunu hıssettırmesı, ıronı parodı ve pasti) teknıklerıne sıkhkla ba^vurulması, yuksek sanat ıle bayağı sanatın sınırlarının enmesı, geçmış moda akımlarının fetış,leş urılerek yaygın bır şekılde yapıtlara sızma sı, gorsellık, kapıtalızmın alternatıfsız ol duğunun aııldsılmaMiıın ardından ya^anan umutsuzluğun urettığı komplocu parano yak temaların gundeme gclmesı, yonunu şaşırtma, metınlerarasılık, oyunsallık Bu kıstaslan bır formul gıbı kullanan kuram cılar ve eleştırmenler yapıdan sınıflandıra bılırler Ben bunlann hıçbırının bır tanım oluşturmaya yetmeyeceğını duşunuyorum Bu sıraladığım ozellıklerın bır çoğu daha romanın başlangıcında Don Kışot'ta bılınç h bır şekılde kuüanılmış Kımı kuramcıla rın postmodernıteye duşunsel bır gerekçe bulmak amacıyla kuantum fızığındekı ge lışmelen gundeme getırdıklerını okuyoruz Belırsızlık, gcrçekbğın kınlması gıbı kav ramların fizıkten hızlıca kultur kuramları na aktarıldığını ve bu yapılırken bılımın yanlış yorumlandığını, yanlış kullanıldığı nı duşunuyorum Orneğın, konunun uz manı olmayan kışıler ıçın bugunun fızık paradıgması belırwzlık ve gorecellıkten ıba retmış gıbı gorunuyor En azından çıka rımları bu yonde oluyor Oysa bılımde hıç bır şey belırsız değd Tam tersıne gıttıkçe hassasıyetı keskınleşen bır bılım var dun yada, ustelık hıçbır çağda olmadığı kadar orgudu bır çalışma ortamı var Bılımın ve teknolo)inın sorunları olmadığı anlamına gelmıyor soyledıklerım, sadece konumuz la ılgısı olmadığı ıçın ayrıntıya gırmıyorum Tum bunları dayanak gostererek gunu muzde geçmışın avangart teknıklerının yaygınlaijması yenı bır akım gıbı sunuluyor Oyleyse Trıstram Shandy neden yazıldP EK)n Kıspt bugun yazılan tum romanlardan nasıl oluyor da daha postmodernıst olu yor1 Kendı ıçınde anakronık ve tutarsız bır yaklaşım bana kalırsa Pekı bunca tartış ma boşuna mı yapılıyor1 Postmodernıst ta nunı neden bır yergı olarak kullanılıyor' Geçmıştekı bıçımcıîık kavramının (daha eskıden 'sanat sanat ıçındır'cılık) taşıdığı olumsuzluğu neden çağrıştınyor') Bana ka lırsa postmodernlık tartışmaları sosyolo)i ve sıyaset tenmlen ıle kulturu tartışırken çok şey soyler Orneğın, edebıyatın kendı varoluş bıçımının bozulması ve yukarıda kı bence en onemlı krıter olan yuksek sa nat ılc bayağı sanatın sınırlarının enmesı postmodern durumun yarattığı tahııbattır Bu da çok haklı bır kaygıdır Modern do nemın ılerlemeu (kımılerıne gore pozıtı vıst) bakış açısına gore hayatta en hakıkı yol gostencının bılım olduğu bır donemın ka panmış olduğu yanılsamasını urcten bır do nemden geçıyoruz Medyumlann ve faJcı lann uzman konuk oldukları tartışma prog ramlarını cıddıye alan bır toplumun oluş masıdır postm<>dern durum Kıtlelenn ger olan bır kulturel / algısal ortam var artık Ama dedığım gıbı yanılsamalar ıçıne duşul mesı gerçeklığı değıştırmıyor Savaşlarda hâlâ ınsanlar oluyor ve nedenlerı aslında hcrkesın anlayacağı kadar basıt, ama kıtle lenn savaşları algılayışlarında bır yanılsama yaratılıyor Bu durumun sorumlusu yapıt larında farklı anlatım bıçımlerını deneyen yazarlar değıldır Yukarıda saydığım post modern' krıterlerın hepsını barındıran K İ T A P 'Roman bittikten sonra söylenen her şey gereksizdir' Muıat («ıılscn Itt HIAIIN KOIl VUVMI larıyla kestsmesı, buralardanyemformların uç vcrtm sı gıbı konularda ne dusunduğu nuzu nıerak ı dıyorum lanımlar ne olçude tlgılendırtyor sızı •> 1 Turler arasındakl sınırların erımesı kavramı mctınlerarasılık metdkurmacagı bı kavramlaıla bırlıkte sıklıkla postmode rn donemın edcbıyatı ıçın ayırt tclıcı ozcllık ler olarak sozu edılıvor l u m bu aıayısjaı aslında modcrnıst cdcbıyatın gtçtığıını/ yuzyılın başjndan bcrı bıle lsteyc yoneldık ren ve edcbıyata ycnı açılımlar getırmek kaygısıyla keşfettıklerı deneysel teknıklcr dı Modern toplumun kentlerde yaşayan parçalanmaya yatkın kışılıklerın hızla de ğışen ve yo/laşan kımlıklerın sorgıılanma sı ıçın edebıyat alanında farklı teknıkler kullanıJırken o donımde bıçımcılık sııçla ması ıle edebıyat îçinde tartışılan bu kav ramlar gunumuzde postmodernlık suçla malan ıle gundenu getırılıyor Bcn turler arası geçışleıın hcr ?aman dtnuıdığı ama gunumıı/de farklı olarak bu anlatun bıçım lerının populer olduğu goruşundeyım Za manında bır grııp modernıst vc avangart sanatçının kendı ıçınde tartıştıklaı ı yenı an latım olanakları şımdı populer kulturun araçları vc hatta dılı halıne geldı Ustclık edebıyatla da sınırlı değıl sıncma, televız yon ve reklam sektorlcrı çok daha yoğun kullanıyor bu anlatım bıçımlerını Bu so ruyu kultur tartı^malarına çekmek ısteme dığım ıçın edebıyata donmek ıstıyorıım Asıl benını sorum şudur Bıı mctnı ncden yazarız^ Sorunuzda çok açıklıkla belırttığı nız gıbı Âlcmlerın Sureklılığı nın meselesı tum kıtaba farklı duzeylerde yayılıyor ve kendı kavramsallığının da bır pastıjı olarak tekrarlarla devam cdıyoıdu Fvct oncikı kıtaplarunda da bır meta kurmaca arayışı ıpndc olduğum soylenebılır Antak ben Alemlertn Sureklıhğı'nı yazarken Dığer Hı kâyeler'de kovaladığım butunluk duygu sunun ne olduğunu anlamaya başladım C) nedenle o kıtap benım ıçın çok onemlı bır deneyım oldu Sorunuzun son kısmına de ğınmek ı&tıyorum Tanımlar bır yapıt orta ya çıktıktan sonra başkalarınrn (kı bu baş kalanna yazarın kcndısı de dahıl olabılır) anlama çabalannın urunlerıdır Yazına aşa masında tum bu tanımlardan haberlı olsa nız da başka bır dunyada olduğunuz ıçın çok farklı bır duşunsel durumda oluyorsu nuz Belkı de ben boyle hısscdıyorum Ya zarkcn, metnın nedenı olan, başlangıcını oluşturan meselenın peşınden heyecanlı bır kâ^ıf gıbı yol aldığımı nıssederım Tanım larını kendısının yaratacağı metınlerı yaz mak değıl mıdır yazarın arzusu? UÇLU KURGU Yazım \urtcı )azar yazımla ılgılı çejitlı sorunlar Bu ttlmın Kotu Adamı Benım'de oykultrırıtzdt olduğu gıbı asalbtrogeveroman çatnındakı ana taşıyıa Bu kez, ıç tçe gc çı rek bırbırlt rını a<, ıklayan veyıne hayat la sarmal yuruyı n U{ lu bır kurgu kullanmış sınız Bu stçımın temel gerekçest neydu Sağladığt olanaklar, ^ıkardtgt zorluklar? Aslında bu roman kendı anlatım bıçı mının uzerıne de çok soz soyluyor Kendı nı açıklamak kımı zaman sanatın ruhunu oldurur, derler Doğrudur Amabenburo manı yazarken ne kadar açıklarsam açıkla yayım tum o açıklamaların romanın dokıı suna kaynaştığuıı kurgunun bır parçası ha lıne geldığını hısscttım Belkı bunu soyle mem ganp kar^ılanabılır ama yazdıkları rrun gerçekçı olduğunu duşunuyonım Her nc kadar sadete bır romanda olabılecek bır kurgunun yansıttığı bır dunya çıkıyor sa da ortaya aslında bunun benım yaşamı algılayış bıçımımın bır uzantısı olduğunu duşunuyorum Sarmal bır kurgu her tkı hı kâycnın dc kahramanını ıkı farklı zaman da ve durumda gormemızı sağladı Alışık olduğumuz anlatım bıçımı bır hıkâye ıler lcrken bır takım olaylarla karçılaşan kahra manımı/ın verdığı sınavlarla kcndını tanıt ması ve belkı de bır tur olgunlaijma sure cınden geçerek hıkâyesını tamamlamasıdır Ama gerçek ya^amda olaylar uzenmızde bu kadar yoğun değışımler yaratırlar m P Yaşamlaı ımız sık orulmuş, sağlam bır kur guya oturtulmu^ hıkâyelerden ıbaret mı? Tanı tersıne bırbırının ıçıne dolanan olay ları bız çaba sarf ederek anlamlandırmaya çalışırken bır yazar gıbı belL kurgularla du zenleyerek hıkâycleştınrız Bu duşunce bı çımını bır başka dcyışle gerçek yaşamda kı oruntulerı temel alan bır anlatım dene dım Farkındaltğı aynı zamanda btr tartı^ma ortamı ve ıronık yaklaşım olanağt olarak de ğerlendm n romanda şoyle btr cumle var Son zamanlarda kendı ustune kapanan bı kâyeltrtn moda olduğunu duşunuyorum" Meta kurmaca, postmodern gıbı kavramla rın çoğu kez metnın değenne, değemzlığı ne ılışkın krıter gıbı gorulmesını, en kestır Mahkum edildiğimiz yüzeysel hayatların dibinden akan karanlık suların sesine kulak veren bir psikolojik roman "Bu Filmin Kötü Adamı Benim". Romanında sıradan kötülüğün sırlarını arayan Murat Gülsoy'la romanını konuştuk. D Nursel DURUEL • v u filmin kotu Adamı Betıtm, tJ bı ş oyku kıtabınmn ardından t j geldı Akmlerın Sureklılığı ve mm I J Dığer Hıkâyeler, yalntz kendt oykulennızle romanımz arasında değıl, bt lınen tammlanyla oyku ve roman turlerı ara sında da kt ndtne ozgu bır ara bolgcydı Bu tunluk kaygısıyla bırbırlerıyle tltşkılendınl mış oykulerdt n olujan başka oyku kıtapla rtna benzemıyordu Kcndı dışına taşttğı, ote ye gcçlığı, sureklılığı vurguladığı ve bunu hem sozel planda hem kurgusuyla ortaya koyduğu ıçınfarklı bır formla karşı karşıya olduğumuzu duşunduruyordu Edebı turle rın bırbırıyle ıli),kı\ı tıntrların erımesı, ge çırgenlejmen vt edebıyalın dığer sanat dal SAYFA 12 çeklık duygusunu kuramamalarrna neden C U M H U R İ Y E T SAYI 732