Katalog

Haluk Oral'la 'Bir İmzanın Peşinden' koşarken Bilinmeyen yaşamları aralamak Haluk Oral bir matematik profesörü. En büyük tutkusu imza toplamak. Bu alanda inanılmaz bir arşiv oluşturmuş. Bu imzaların bir bölümüne ilişkin arayışlarını bir kitapta topladı. işte o kitabın öyküsü. • NenaÇALlDls ir sahaflan bir de antikacıları kıskanınm. Onların satrıkları eşyalarda ve kıtaplarda bilinmeyen yaşamlar, anılar ve hikâyelerin saklı oluşundan olsa gerck bu. Ne zaman böyle bir diikkâna girsem, hic, tanımadığım insanların yaşamlarını aralamış olmanın keyfini yaşarım. Boğaziçi Universitcsi öğretim üyesi Prof. Dr. Haluk Oral 'Bir tmzanın Peşinden' (Dünya Kitaplan, Ekim 2003) adlı kitabında Türk edebiyatının önemli isimlerinin yaşamlarını aralıyor. Uzun yıllar imzalı kıtaplar peşinde adeta dedektif gibi iz süren Oral'ın koleksiyonculuğıı Kanada'da doktora yaptığı yıllarda bir arkadaş cvinde tanıştığı Antalyalı Rum Stanley Morisse'in ona gösterdiği Nâzım Hikmct'in kendi cl yazısıyla imzaladığı kitaba dayanıyor. Koleksiyon hikâyesini ikı kelimeyle anlatadursun Oral, kitapta yer alan 'Stanley Morisse (1897 1992)' (syf. 243) yazısına baktığımızda Oral'ın genç bir adamın gözünden anlattığı hikâyede onıın koleksiyonuna nasıl başladığımn göstergesi. KOLEKSİYON NASIL BASLADI? "Bir gece ölüp gideceglm... Torbada Türkçe kitaplar var... Buradakiler anlamaz, al götür onları... (...) Torbanın başına oturarak kitapları çıkarnıaya başladı; üç Azerice kitap 1935'te Baküde basılmışlar, M.A Sabır'ın şiirleri ve iki romaıı. Sonra Omer 1 layyam'ın Rubaileri; her sayfada bir resim ve altında rubainin on dile çevirısi. Sonra bir kıtap daha: Seçilmiş Sjirler, Nâzım 1 likmet. 1954te Sofya'da basılmış. Sayhılarını çe virmeye başladı. Nâzım'ın resmi... Bir sayfa daha çevirdi. Bir yazı bir imza: 'Stanley yoldaşa sevgilerimle, Nâzım 1961 Moskova...' Onıın, onun el yazısı! Onun imzası. Nâzım'ın... Ustanın... Hasretin en büyük şairinin el yazısıydı bu. Elindeki bir kalemlc şimdi kendi parmaklarını üzerinde gezdirdiği saytaya yazmı^tı i^te... Gözlerine inanamadı. Bir sevinç v<ğl>A' a t " mak istedi atamadı. Birileri duyup bu kitabı elinden almak ister diye korkmuştu sanki... O şimdi sadece bu anı uzatmak istiyordu, o kadar!.." "Hcr bulduğum imza beni bir serüvene sürüklüyor" diyen Oral, o imzanın hangi tarihte atıldığını, mektubu kimin hangi şartlarda yazdığını, mektubu yazan ve cevaplayan arasında nasıl bir ilişkisi olduğunu çözmekten büyük keyif alıyor. Kiiabı tıkurken, kimi zaman Cumhuriyet'in ilk ydlarına, kimi zaman tkinci Meşrutiyet'in ilan cdildiği coşku dolu günlere gidiyor, kimi zaman da, Bursa Cezaevi'ndc buluyor okur kcndini. Bugün içinde dünü yaşamanın cok keyifli olduğunu belirten Haluk Oral serüvenini şöyle anlatıyor: "Okurlar bu yazıları ikinci elden okuyorlar. Oysa ben o yazının içinde geçen vc olaya konu olan mektubun aslını elımde tutuyorum. Tevfik Fikret'in kendi el yazısıyla mektubunu okurken hissettiklerimi bir dıişüniin, lekesi, üstü çizilmiş kelımeleri kimi zaman da üzerine düşülmüş ulak bir not. Durum böyle olunca insan iyicene kaptırıyor kendini bu serü Bir lmzanın Peşinclen B vene. Tevfik Fikrei 1915'te öldü ama sen onu bugün okuyorsun. Sanki mektup sana yazılmış gibı okıyor." I lürriyet Gösteri ve Collection dergilerinde yazdığı yazılaıdan yola çıkarak der lediği kitabında Türk edebiyatının 15 ünlü kaleminin mektupları ve yaşamları ro man tadında bir belgesellikle vcriliyor okura. Kimler yok ki bu zaman yolculuğunda; S,air Eşref, Tevfik I'ikret, Halıt Ziya UşaklıgiI.Ahmet thsan Tokgöz, Ziya Gökalp, Mehmet Akif Ersoy, I lalide Edip Adıvar, Neyzen Tev fik, Yahya Kemal Beyatlı, Orhan Kemal, Kemal Tahir, Ihsan Ipekçi (Koza), Ercii mend Behzad Lav, Özdemir Asaf. Kitabında yer alan isimleri özcllikle seçerek bir kronolojik sıraya yerleştirmeyi seçen Oral'ın elindeki malzemc bir hayli fazla. En sevdiği şair Nâzım I likmet üstüne bir yazı yazmak istediğini bclirten Oral daha sonra, Kurtuluş Savaşı kahramanları, Atatürk, Inönü, Kazım Karabekir, Rauf Orbay gibi isimleri de yazmayı tasarlıyor. Her imzasına sahip olduğu kişilere sempati duyması gerekmediğini açık yüreklilikle söyleyen Haluk Oral özellikle Türk tarihine mal olmuş imzaları toplamayı seviyor. Eklcmedcn de edemiyor "Hitler'den nefret etmeme 7. YÜZYIL KUDÜS LİTEKATİİR T A R İII S K I, ROMANLAH D İ /. İ S İ Üp Semavi Dinin Buluştuğu Binlerce ytldır Paylaplamayan Kutsal Topraklarhn Hikayesi... Kudüs ve Kudüs'tc bulunan Tapınak Dağı ve Kutsal TARİH R O MAN içinılr içinıie Kaya Musevilik, Hıristiyanhk ve İslamiyet için farkh nedenlerle kutsal sayılır. Kenan Makiya, üç semavi dinin kutsal metinlerinde Kaya üzerine anlatılanları harmanlayarak, sürükleyici olduğıı kadar düşündürücü de olan olağanüstü bir hikaye anlatılıyor. Hz.Ömer'in 7. yüzyılda Kudüs'ü teslim alışından İslam'ın ilk muhtcşcm cseri Kubbct'üs Sahra'nın inşasına kadar geçen dönemin anlatıldığı hikaye, gerçek TARİH kişikre ve orijina) kaynaklara dayanarak, KutsaJ TopraJdar üzerinde üç dinin birleşme ve aynşmalannı dile getiriyor. LITERATUR www.litaratur.com.tr SAYFA 14 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 732