Katalog

Nurer Uğurlu bu kez ünlü aşklan öyküleştirmiş Her Askın Bir Hikâvesi HÜSEYİN KIVANÇ er Aşkın Bır Hıkayesı, Aragon Llsa 1 rıolet aşkıyla başliyor, Ma yakovskı Lılı Brık aşkıyla suru yor LılıBnk Llsa Iııolet nın ablasieiır Bıı aşklar anlatılırken yerlı fılmlerdekı gıbı esas oğlan esas kızı gorup âşık olu yor gıbı değıl Yaşadtkları yıllar ıçınde, dunya ve ulke çapında gelışen polıtık, ekonomık ve kıılturel gelışımler de za mana uygun koşutluk îçerısınde ırdele nıyor "Aragon dan soz edıldığınde Llsa'dan soz etmemek onu anmamak olanaksı/ dıı (, unku Llsa, Aragon'un yaşamında, soyııt bır kavram dıışsel bır ımge değıl, eanlı bır varlık, seven ve sevılen bıı kd dındır" Nurer Uğurlu, kıtabına salt dunyanın buyıık aşklaı ını almamış I urkıye'de de vaşanan buyıık aşklardan bır tutam al nıiş Nâ/ım Hıkmet ın aşklan boyle aşk lardır Pıraye Hanım'la olan, Nuzhet Hanım la vaşadıkları, Anuşka adlı Rtıs kı/ı ıle yaşadıkları Dr I ena ıle olan aş kı ve Veıa I ulyakova'yla olan aşkı, oğlu Memct'ın anası olan Munevver Ha nını'la aşkı, çok yonlu, derınlemesıne ır delenıyor kıtapta Nâzım'ın sevgılılerı ıçın yazdığı şıırlerı de derınlemesıne ın celemış Nurer Uğurlu Kitabı bıtırdıkten sonra katama bır soru takıldı Acaba Çekoslovakyalı bu yuk devrımLi Julıus Fueık'ın karısına olan aşkı da kıtaba eklenebılır mıydı* Nurer Uğurlu ıle yenı kıtabını konuştuk H Nurer Uğurlu, kalemını bu kez çok fazla ılgılenmedığımız bır alana yoneltıyoı ve çoğumımın duyduğu, nıldığı unlu aşkları oykuleijtırıyor "Her Aşkın Bır Hıkâyesı" sızı yazarların, sanatçıların renkli yaşamfarının bır başka tarafına göturecek. Uğurlu ıle kitabı uzerıne konuştuk. C ânı cânan dılemış verme mek olmaz ey dıl Ne nızâ eyle yelım ol ne sc nındır nebenım Gerçekte ga zel aşk gıızellık ve scvgı konu sıında ya/ılmış şıır olarak ta nımlanır Gaze lın Arapça anla mı, kadınlar îçin soylenen gu/el, duygulu sozleı dır Unııtma mak gerekıı kı, luızulî'nın unlu Leylâ ıle MLL nun, Şeyh d â lıp'ın Husnu Aşk adlı mesne vîlerının de konusu aşktır Olumsuz asklar dır Denebuırkı, gerek Dıvan edebıyatımızda, gerek halk ede bıyatımızda ol sun, aşk her zaman var olmuştur Bugunku Turk ve dunya edebıyatında da vardır, var ola caktır Çıınku aşk, ınsanlar yaşadıkça var olan, var ola cak bır duygudur Aşksı/bır ınsan, aşksız bır dunya duşu nuleme/ Saıt Paık'ın dedıöı gıbı "Bır ınsanı sevmekle başlar her şey" Nurer Uğurlu'nun kendı $tır dunyasında neler var> Gundemde yenı bır şıır kitabı var mı? Nurer Uğurlu, Oktay Ak bal'ın dedığı gıbı "Sjaırdır, hem de kım seye benzemeyen bır şaırdır Yazdıgı her dıze sağlamdıı, ı^tenlıklıdır, etkıleyiLi dır" tlk şıır kıtabun Masal, 1964 yılında } Iıısamettın Bozok'un Yedıtepe Yayın ları arasında ı,ıktı I'urkıve'nın Mavısı 1981, Anadolu'nıın Turkusu 19K4, Ya zıtlar 1988, Ruzgârdan Ku/gâra 1993, Mor Beyaz Arası 1997'de vavınlandı 2004 yılında, yenı yazdığım şıırleıle bıı lıkte, ılk şıır kıtabım Masal ın yayınlanı şından 40 yıl sonra, bııtun şıırlcrımı lek bır kıtapta toplayaLağım Bıı kıtap bır çeşıt "Nurer Uğurlu Dıvanı" olacak Yahya Kemal Beyatlı ıle ( elıle Ha nım'ın aşkı buyuk aşk mıdır' Nâzım Hıkmet'ın dedığı gıbı Yah ya Kemal, dunya gıızelı bır kadın olan anama âşıktı " Yahya Kemal Beyatlı, konuşurken se sınde Istanbul gu/ellığını duyduğu onu kanlı bır gııl ağzında, mey kasesı elde dolaşırken tanıyan, ol meh dıışuna La huı dan bır şal arıp yururken gcıren, ona, bın ışveyle bır kâşane ı fâğlurdan ıner ken rastlayan, onıınla yanı şu, elâ gozlerı suz gun.sesı şakrak kadınla ılâhî Adalar'da sevı şen ı,ok kere Lananı hayalın debırşıınnatır latan kadın ola rak yaşayan, j,ok zaman onu, kalbı uzgun ve kırılmış olarak derınden anan, ondan boşalan yureğıne (bu tun Lıı omuı) go/yaşlanndan başka bır şey dolmayan dedı ;ı Ressam Celı e Hanım'a âşıktı (Benım bu kıtabımın kapağındakı re sım de Celıle Hanım'ın guzel bır tablosudur) Yahya Ke mal'ın bu bu yuk aşkını, hem şaırı hem Celıle Hanım'ı^okyakından tanıyan Melek Celâl Hanım şoyle anlatır "Yahya Kemal'ın buyuk aşkı, Nâzım Hıkmet'ın annesı Celıle Ha nım'dı O kadar kı, Celıle Ha nım'ı hatırlatan bahıslerden daıma ka(,ındığı gıbı, onun ıçın yazmış olduğtı "Ses" şıınnı Yahya KemaJBey'e okutmak crdaen çok muşkııldu Hatır laruıı, bır toplantıdaydık Us tat, yıne esprılerı ve hoş soh betlığıyle Lemıyete hâkım ol muştu Konuşuyor, şıır oku yor, anlatıyordu Hem kendı mes'ııt ve memnıın hem de bız mes'ııt ve hayrandık Surlerını bır çeşıt sııava koymuştu C)kııdukça açıldı auldıkça okudu rakat "Ses"ı bu tuılu okumuyordu Bır şakacı hanım, kendı sınden "Ses"ı okumasını rıca ettı Aıtık Yahya Kemal'ın çevresını coştııran neşc sınden eser kalmamıştı, rengı sarardı In san anı olarak hastalandığını zanneder dı Neden bu gerçekten gu/el olumsuz aşk hıkâyesı ıstenıldığı gını noktalanma 1 di * Neden şııılerde, dızelerde kalan mektııplarda, namelercle anılaşan bu masal gerçekleşemedi'' Heı anını, her rengını, her şıınnı hazdan alan bu sevgı neden surup gıtmedı? Bu soruların kar şılığını şaırın yakın arkadaşı Yakup Kad rı Karaosmanoğlu şoyle anlatır "Yahya kemal ın derbeder hayatında pek mut lu bır donum noktası da olabılırdı eğer bunu takıbeden gonul mıınasebetlerı, ruh knzlcn VL kısltançlık kuruntulariy labunalm.ısaydı eğerşaır sevgılısını ol duğıı gıbı goıebılseydı ve ona sitmalı muhayyelesınde Kırpıklerı suzgun o ıhanel dolu gozler Dtkkatle hakarken bıle bıı fırsa/ı ozler mısralarıyla vefası/ ve rertan kadın hııvvıvetı veımesevdı ovlc sanıvotumkı tatlı ve ı ahat bıı c\ lılık hayatına kavuşa caklı Zıra C Lİık Hanım kocasındanay rılmak çolucunuçotugunu evınıbırak mak suıetıyk Yahya Kcmal'c nc kadaı tıddı ve samımı bıı şckılde baglandığını ıspat etmış ve Yahya Kemal'ın kalasında yukarıdakı mısralar çi/gılenmeve başla dığı sıralarda onıınla vcnıdcn kuraLağı aıle yuvasının ha/ırlıklanna gıı ışmış bıı lunuyordıı " Bu aşk hıkâvesı ıçın burada şıınıı sov lemek gerekır kı, Yahya Kemaı'ı bır aşk çiknıazına ve gıdeıek bıı kat a sevdaya duşuren bu ılışkı, ne yazık kı şaırın ruh krızlerı, kıskançlık kuruntularıvla son bulur ve bu durum cananı vurekler acı sı bır perışanlığa suıukler tstanbul'un bu en gu/el en kulturlıı kadınına, çok sevdigı Istanbul daı gelıı çok sevdıgı bıı yerdcn bıle sıkılır, boğulıır gıbı olur Kendisi resim ogrenımını tamamlamak bahanesıylc, çocukları Nazım ık Samı ye vı dedelerı Nâzım V^d nın vanına bı rakıp Parıs e gıder Bıı gu/el baslayan gonul seruvenı de hiç beklenmeuık bıı şekılde son bııluı Kıtabaalınmaugcrtkın ba^ka buyuk asklar var mıdıt J Her aşk kendı o/une ve bıçımıne go le buvuktuı Mehmet ıle Ayşe nın aşkı da buyuk bır aşktır Bu aşk Aragon'un de dığı gıbı olursa daha guzel, daha buyuk tur evet dun boyle ıdı yarın da oyle tenden ha^kası yok yolumun uzerındt kalbımı sana verdtm bak ışte ellerınde senınkıyle çarpıyor bır tek yurekmi} gıbı ınsanlar var oldukça ınsanlar yaşadtkÇ" 8onsuz insan sevgisi Î hep boyle olacağız senınle bır ya\ttkta Neden olumsuz aşklann oykulerı<> Turk ve dunya edebıyatında olum suz aşk çok ışlenmış bır konudur Turk edebıyatında Leylâ ıle Meenun, Ferhad ıle Şırın, Kerem ıle Aslı, Tahır ıle Zuh re vb, dunya edebıyatında Parıs ıle He lene, Dante ıle Beatrıce, Romeo ıle Ju lıyet, Pol ıle Vırgını vb sayılabılır Fa kat I'urk ve dunya edebıyatında boyle sıne çokça ışlenmış bır konuda guzel olanı bulmak ve yakalamak kolay bır sanat olmasa gerek Bıı arada, olumsuz aşk nedır gıbı bır soru sorulabılır Ben ee olumsuz aşk, bır ınsanın dığer bır ın sanı olumu bıle go/e alırcasına sevme sıdır Bır başka deyışle olumsuz aşk, bır ınsanın etıyle kemığıyle, kafası ve yııre ğıyle bır ınsanı sevmesı, tek can, tek be den olmasıdır Cıeıçekte bıreysel bır duygu, ıkı cıns arasında yapısal bır çe kım olan aşk çağımı/ ınsanı ıçın, soyu tıın somutlanması, gıderek bedensel Dir ıstegın sıeak bıı sevgı yakınlaşmasıyla noktalanmasıdır Boyle bır aşk, gerçek le doğanın değışmez yasasına da yatkın ve uygundur Olumsuz aşklann oykusu her zaman ve her toplumda var olmıış, ılgı çekmış, yankı uyandıı mıştıı Bu aşk, bır ınsanın yapamadığı goz alamadığı ozverıyı bır başkasında gornıesı, bır anlamda gızlı ee onun yerıne kendını koyarak yaşama sı, bıı duyguyla bııtunlesmesıdır Ne dı yoı Aıagon 'Ben aşk hıkâyelerını seve rım ve bunu açıkça soylerım Savaşlar, devrımler çağında aşk hıkâyelerını dın lendırıcı bır şey gıbı, bır korkaklık gıbı goıen kışılere çe>k ya/ıktır " Meltnlerde Dıvan edebıyatımızla da bağlar kurulmuş Neden •> Dıvan edebıyatımızda da aşk, gazel, mesnevî vb biçimlerle çok ışlenmış bır konudur Dıllerden duşmeyen beyıtler, dızeleı soylenmıştır Orneğın 1 uzulî'nın şu beytını burada anmak ısterım SAYFA 8 Otümsüz aşklarm öyküteıH Bu sozlerı şaır Aragon soyledığı gıbı AJı de Zeynep ıçın, Mustala da ratma ıçın soyleyebılır Çunku olumsuz aşk, bır erkeğın bır kadını ya da bır kadının bır erkeğı butun bır omur, bıtmez tu kenmez Dir aşkla, ınsanlar var oldukça ve ınsanlar yaşadıkça bır yastıkta sev mesı gerçeğıdır BeıiLe olumsuz aşk, sonsuz ınsan sevgısıdır gıderek tan ıle canan bağıdır Belkı de soyut bır duygu nun somutlanmasıdır Stendhal ın kah ramanı Julıen Sorel'ın ya da Tolstoy'un Pıyer'ın aşkı buyuk aşk sayılıyor da ne den Ayşe'nın, Zeynep'ın ratma'nın ya da Menmet ın, Alı'nın Mustafa'nın aşkı buyuk aşk sayılmıyor'1 Aşkı bılmeyen tanımayan ınsanlar dan korkarım Aşk, ınsanı ınsan yapan en yuee duygudur Bııtun guzellıklerın başında aşkı gorurum Gençlığımın en guzel aşk hıkâyeleıını ()ktay Akbal (Aşksız Insanlar, 1949),Naım Iıralı'den (Aşka Kıtakse 1954) okumuştum CJk tay Akbal'ın o çok sevdığım Aşksız In sanlar adlı oykıısu şoyle başlar "Uzun zaman aşksı/ yaşacîım Bu, mevsımın sonbahar olması va da havaların yağ murlu gıtmtsındcn dcğıl Sadecc eskı bu aşktan kuıtulmuş bır yenısıne baş layamamıştım Aşk benım alışık oldu ğum bıı şeydı Aşksız bıı ınsan nasıl ya şar, nasılyer nasıl dolaşır neler dıışunur dıve merak ederdım " Kıtaplti ktmlenn aşkları yer aldt1 Her Aşkın Bıı Hıkâyesı'ne Llsa ıle Aragon, I ılı Brık ıle Mayakovskı, Nâ zım ıle Pıraye (ve dığerleıı), Yahya Ke mal ıle Celıle Hanım, Pablo Nerııda ıle MathJde, Karaeaoğlan ıle Llıl (ve dığeı lerı) Leylâ ıle Mecnun Ethel ıle Julıus Rosenberg'ın aşklan gıı dı Bunlaı ın ara sına daha başka aşklar da katılabılırdı Şımdılık bu kadar oldu • lu/ Ör^un Yayınevt/47h Hen Aşkın Bir Hikâyesi/ Nurer UğurSAYI 703 CUMHURİYET KİTAP