Katalog

pamııştı Yedı vıl sonra, Parıs Dılbılıın Topluluğu dı lın evrımıyle ılgdı butun taıtışmaları yasakladı Cu nıımıı/de prım.ıt davıanışlaıını ınceleyen araştırma cilar, onlaıın konıışmava ben/er davıanışlaı setgdedi ğını gosteren pek çok kanıt stınuyor Norolojı dılbı lım, antropol()|i ve gelışım psıkolojisının de kanıtları var Ovkuve şimdı molekulcr bıyoİoglar da katkıda bulunııvoılaı Dılın ışatetten konuşmava vaptıgı vol culuğıın h.ılâ sona ennedığını sovleyeıı Mıchael C Coıballıs psıkolojı profesouı ve Autkland Unıveısı tcsı Araştırma Mcrke/ı ııyesı Phe Lopsıded Ape ın yazarı I hc Dcsccnt of Mınd'ın edıtorlerınden Yazı laıı, Suence, Nature, Suentıhc Amcrıcan ve Amerı can Suentıst adlı dergderde yayımlandı Yunanca Dıışıınce Arapça KtılturBağdat'ta YunancaArapça Çevirı Hareketi ve Erken Abbası loplumu/ Dımıtu dıthıs/ ( cvııcn I ııtfn Şınışek/ Kıfıip \<ı yı/ic vı/ 240 ^ Halıte cl Mehdî, Aııstoteles'ın tupıka sının Arapçava çevnlme siııı emıetmıştı Nastuıı patııgı I I ımotheos IS 782 cıvaıında kı rabı Survanıceden çevırdı Yu nancasma danışmayı da ıhmal et medı Mchdı ıvı bır oğrencıvdı kılabı dıkk ıtlc okııdıı vc açık bır muna/diada lslamı savundu fartıştıgı Hıtıstıvan Palıık I Iı morheos'tan başkası değıldı l'ı motheos, anılarında halıfenın kendısıyle ranııbilım tartıştnasına gırmesınc ıllc başta şaşırdığını, fakar da ha sonıa Mehdî'nm Hırıstıyanlığa yonelttığı butun ıtirazlaıın ustesınden geldığını gayel kıbarea anlatır Arıstoteles ın Iopıka sı o donemde Aıapçaya çevrden Yunanca eserlerden sadece bırıydı Yunanca Arapça çevirı hareketi Arkap Abbası hanedanının ıktıdara gelmesı vc ardından Bağdat'ın kıırulıışııyla bırlıkte (İS 762) başladı Ikı vuzydda astrolo|i, sımya, fızık, matematık, tıp vt lelsefe gıbı çeşıtlı konuları kapsayan dın dışı bılımsel ve felseiı Yunanca eserlerın ne redeyse tamamı Atapçaya çevıddı Insanlık tarıhınde enı bır çağ başlatan bu hareket I'enkles Atına'sı, talyan Ronesansı ve 16 17 yuzyıl bılımsel dervımıv lc aynı kategorıde yer alır ve ınsanlık tarıhı ıçın çok onemlıdıı Yunanea Dıışıınce, Arapça Kultur bu çe vırı hareketındekı toplumsal, sıyasal ve ıdeolo|ik et kenlerı araştırıvoı Arap bılım ve felsefe geleneğının onemlı rnlunu ıncelıyor ve 9 yuzyd Bızans uvanışıyla doğrudan bıı bağlantısı olduğıı savıyla, Islam ulkele rınde ve dışında bu mırasın ı/lerını sııruvor Dımıtrı Gutas, Yale Unıversıtesı'nde Arap dılı ve edebıyatı profesoru Cıteek Wısdom ın Arabıc Iranslatıon, 1975 Avıcenna and the Aııstotelıan Iradıtıon, 1988, A Greek and aıabıc Lexıcon, 1992 (Gerhard Lndres ıle bırlıkte) yayımladığı eserler arasında buvuk bır ıçtenhkle I'ransızları dk ate^ı acmaya davet cdıvor Top Tufek ve Sıtngıı 16 yu/yıldan 19 yuzyıl başjarındakı Napolvon savaşl ırına kadar ıı/anan su reijte Avrupa devlttlcrının sa\a^ rnckanızmalarının gclı^ımını ele alıvoı, 16 vu/vılda Avnıpa'da bır "as keu devrım'ın gcıçekten olup olmadığını, bu devrı mm sosyal, ckonomık sıvasal teknolojık ve kultuıel boyutlarını, Avrupa ulkeleıınde Rusva'da ve Üsman Iı Imparatorluğıı nda aldığı bicimlerı bırçok açıdan derınlemesınc tartı^ıyor Emeğin Yeni Dunyası Kuresel Mıicadele, Kuresel Dayanışma/ RomıLlo MuııcU ( tv/n ıı Mahmnl hk (,(•/ Kıtıip Yayınt't // ?4S s I meöın ıılusal donemı sona eıı yor Iscılc r ortak bır çıkar anlavı !ji dc ıılusal sınııların otesıne ge <,en venı oıgutlenmc bıcımlcrı gelıi;tıııvoı Neulıbcral guçlerın kuıcselleşmesı dı^ında 'a^agıdan gelen ılteınatıf bıı kııreselleşme d )h ı oı tav ı çıkıvoı Bıı değışım cmck harckctıne onemlı bır rol sunuvoı Kuıesel ıktısadı sıstem uzenndc loplumsal bır denetım olu^tuımak 1999 sonunda Scattlc da vapılan Dunya l'ıcaıet Oıgutu /îrvesı sırasınd.ıkı kıtlesel pıotestolar bu ytnı lolun h ıbercısı oldıı Bıı kıtapta ışçılerın ve ışcı orgutlerının kıiRscllcşmc cağındakı ovkusu anla tılıyor Kapıtalı/mın uretım modellerı, yenı ulııslara uısı üjbolumu, ınıcgın meıke/ı konuma vukselışı, /engın Kuzev ve voksul Cıiınev'ın i!;<,ı haıeketleu, yıl laıdıt uye kavbeden sendıkalaıın venulen biçimlenı^ı, tıım dunyada ınsanta çalışma koşııllannı hedefleven sosyal ^art tartışmaları 'eskı ve "vcnı' cntcmasyona lızmler, gclecektekı ış bıçınılerı Hepsı de bu oyku nun paıcaları Ronaldo Munck, Lıverpool Unıversı tesı'nde Sıyası Sosvolojı Pıofesoıu ve Kureselleşme ve Scısyal Dısjanma Bırımı Ba^kanı Cıuney Afrı ka'dakı Durban Westvılle Unıversıtesı Sosvolojı Bo lumu'nun ırk ayrımtılığı rejımı sonrasındakı ılk baş kanı oldıı Uzun vıllar Kıı/cv Irlanda'dakı Ulstcr Unıveısıtesı'nde oğretım UVL1IJ>I yaptı Halen Latın Ameııka da emek esneklıgı ve ı^cı orgutlerı uzerıne araştırma yapıyoı Baba Bana Top At!Batı'da Çocukluğun Tarihi/ Colın iicyumnd/ ( cvnt'/ı f\ın lln$\ncu/ Kıtap Yayınevı/2H\ ( cvabı/or bır sorıı "Kımeçocuk dcnır, cocuk nedırt*" Parklı zaman ve cografvalarda yanıtlar çok değışıvoı 1666 da I tansız papa/ Pıerre de Berıılle "Çotuk lıık, olıımden sonra ınsan yaşa mının cn kotu ve en sefıl donemıdır" dıyoıdu Ortaçağda ço cuğıın unıı yetüjkınlerden, hatta genclerden ayıran o/gun doğası hıç bdınmıyor, çocııklar kııçuk verışkınler olarak algı lanıvordıı Ister sarav erkanından ıster ı^çı sınıfından olsunlar, 5 ıle 7 yaşlarında yetışkınlerın dunyasına ıtı Iıvoı, geçi!) donemını va^ayamadan onlaıla bırlıkte eglenıvor veya kucucuk bedcnlcrıvle ustalarıyla bıı lıkte yaşayıp çalı^aıak bıı nıeslegın iı,ınde voğııılu vorlardı Ovsa onların hâlâ annelerının dadılannın ılgı vc ^efkatıne ıhtıyaçları vardı Çocukluğun "keşfı' ıc,ın ortaçagın sonunu beklemclıydık Onların yetış kınlerın dunyasına karıi;madan once, o/el bır bakıma, "bıı çesjit kaıantınava ' ıhlıvaç duydukları ancak o zaman anla^ıldı Llını/dekı kıtap, Batı toplumJan nın çocuğıı nasıl algıladıklaıını ııdelıyoı, çocuklann aılelerı ve vasıtları ıle ılı^kıleıını anlatıyoı, onların ış, saglık ve eğıtım sorunlaıını ele .ılıvor ve bızı yenı dogmıı^ çocuklann oldurıılme veva terk edılmelerı nın gerçek hıkâvelcıındcn çocuk oyunlarına kadar uzanan uzun bıı volcukıga çıkaııvoı Gb7 Alabildiğine/ Selçih Dcmı >e// yapı Kreaı Yayınlart/ 211 s kendıne sonu gelmeyen bıı kazanç kaynagı yarat maktır Bu ahmakça goııınse de bovledır Selçuk De mırel çarpıcı çı/ımlerıvle ahmaklığın maskesını du^ıı rıır Tarıhın tu/akları buvuk bır ıştahla dunvanın kav naklarını soğuruı, ımha eder Selçuk Dcmırel ınsan ltğın yolunu tıkavan bu tıızakları vıktnak ıçın sorııl ıı sorar Evler Mevsimler / ParisAnkara Yiıruyu^ıı Boyunca Cozlemlenen Yerel Mimarlıklar/ \ophu 11 \ıu n ı ttohl Raıcnl)/ ( cıncn Alp Tumertckın/ }apı KnJ/ )<iyınları/ 2T> \ \ ler mımarlık ıınınu, vcr aldıgı çevıenın vegorununıun yapıci oğeleııncien bırı c>larak veıel nıte lıkler tasjmalı vaşadıgı topraklaıa o/gu olmalıdır Bavagı ve genelge çer bır yapım tar/ı bolgesel nıte lıklerı gormcvden gelmı^ (arklı ııl keleıde suıeklı vıneleıun beton vapıların ııremcsıne ncdeıı olııııı^ ve ııluslaratası bıı tekduzelıge vol açmiijtır Mımaı Xavıeı Bohl ve ressam Sophıe Bohl Raverdv Parıs ten Ankara va dek vuruverek vaptıklaıı volıııluk bovunca yerel kımlık va^am ko^ulları ve bcılgesel nılelıklcıın ısığında vcrel mımarlık ıırunlerının çevıevle ılı^kısını kendı vaptık ları çi7imler eşlığınde ıncelıvoılaı 1 lansa taijiasından ttalyan kıvıları ve vadılerıne Selanık'ten ıstanbul a oradan Anadolu'va ıı/anan bu yolda, zengınlığı, ken dıne ozgu yanları ve çevreyle kurduğıı ozel baglaı açı sından daha çok kıısal alan mımaı lıgına odaklanıyor Şohret/ Chrıs Ro/e/?/ Çevtrenler Semra Knnt Akhaş Kurşad Ktztltufc/ Ayrtntt Yayınları/ 224 * Chrıs Rojek oncelıklc modem /a manlarda demokrasının ve çağdaş toplumların yukselı^ının ardından 7 tanıdarın gozden du!;meMnın bır J^y sonucu olarak şohıet olgusunun Mm one çıkışım saptıyor Populeı kul fH turun toplum ıi7erındekı etkısını anlamak ıçın çok onemlı bır boyur olan şohret olgusunu ıncclerken ta rılısel bır saptaıııayla vola çıkıyor Soyluluğun ve kralıyel avrıcalıkları nın ortadan kaldıtılmasının aıleden gelen şohret statıısıınun onemmı azalttığı buna karşın sıradan ınsan ıdeolo|isının yııceltıldığı modem top lumlarda, en azından teorık olarak, her bıreyın top lumda vukselme ve 'onemlı ınsan' statusu elde etme şansı vaıdıı Sınıfsal avricahkların orladan kalkmayıp yalnı/ca bıçım değıştııdığı çağımı/ toplumlaıında kınıı sıradan ınsanlar, sahıp oldukları yerıler, mezıvetler ya da fızıksel ozellıkler savesınde şohret statusune ıılaşma şansı elde edebılırler (îunumu7 medyasının boyııiları kazanılnıi!; şohretın yerel duzeyden çıkıp butun dunya olçeğıne kadar vayılabılmesıne ımkân tanır Jjama nızmden mıtolojıve serı katıllerın psıkolojık ozellıkle rıncien modern toplumıın sosyolo)i ve tarıhıne Roma tarıhınden gunıımu/e kadar pek çok alanda şohret ol gusunun ızını suren Rojek, gunıımuz şohret kııltıırıınu kavramak ıçın Llvıs Presley, Madonna, John Leıınon ve Prenses Dıana gıbı şohret ıkonlarını da meıcek altı na alarak vazgeçılme/ bır kıtap kovmuş oıtaya Dokuz Canlı Edward/ ( hry\tı>w Hrnuıllet/ ( evıwn Ah( cvat Akkoyunlu/ Doğan Kıtap/ 246 s Dokuz Canlı Habeş kcdısı Ed DOKU7 CANLI ward, Nefertıtı'nın vanında Bastct EDVVARD kultu donemınde vaşar bır şoval ChryMinc Brouılleı venın gıvsıleu aıasında 1 laçlı selc rıne katılır, Hallev kııvıuklııyıldı/ı nın geçışıne tanıklık ecleı 1 Dıın va Sergısı'nın açildığı donemde Londra'da bır lıansız başaşçının kedısıdır, Sevgılı Rachel'ın vanında Alman ışgalını goıur lstanbul'da Balık P ı/arı nda vıyeceğını tezgâh lardan aşırır, XV yu/yılda sahıbesı cadıvla bırlıkle yakmava çalışırlar onıı Bır gemıde Sa bestıan Monn'le vaşar S,mıdı dokuzııncu canında, krema domates ve gul kokan Delphme'ın vanında Do kunduğu ınsanlaıın duşııncelerını anlavabden Ld ward, Delphıne'ı tehlıkelerden korııvabılecek nıı* Po lısıve orgıısunde aşk bır tııtam gastronomı, taııh, ko kular, Edward'ın o rııhaf ve tuvsuz bııyıık kedıler hak kındakı sadık, ama berrak dıışııncelerı Kedı sevcrler ozellıkle kaçırmayın bu kevıtte okunan romanı • CUMHURİYET KİTAP SAYI 703 f Top Tufek ve SunguYeniçağda Savaş Sanatı (145î1815)/ Ldıtor \trcmy Blac/c/Çcvııen Yavuz Alogan/ Kıttıp )<ıyınıvı/ 288 i Macaı tauhci Cıaboı Agoston anlatıyoı 'C)smanlılaı ateşlı el sılahları sullanmava II Mıırad'ın saltanatı sırasında haşladılar, an cak genış çaplı kullanım II Mehmed doncmındc gerçckleş tı 1500'de venıçerdcr tufeğın kullaınıııında ıvıce ustalaşmıştı II Bayezıd yeniçerderın sayısinı arttınp hepsını daha da etkılı sı lahlarla donattı Yenıçerılerın ıkı tıp sılahı vardı Kıışatma savaşlarında kullandıkları sekız kenaılı va dd sılındır namlulu, ate^ borusıı 1)0 160 cm uzunluğunda ai^ıı fıtıllı tufekler ve 1526 Mo ha^ Sava^ı'nı tasvır eden bu mınvatuıde goıulduğu gıbı mevdan savaşlarında kullandıkları 120 135 cm u/ıınluğıında î 5 kg ağırlığında dı? çokerek ya da 4 ayakta atcjlenebılen sehpa gercktırmeyen tııfekler " Agoston bu kıtapta veı alan "Avnıpa'da Osmanlı Sa vaijlaıı' adlı makalesınde Avıııpa askeıı sıstemını de rınden etkıleven ()smanlı askeıı ciha/ını mcelıyoı Top, Tufek ve Sungu'de bırbııınden ılgınç daha pek çok makale vc ovkn var Bu ovkulerden bırınde Av tupa dakı eskı sava^ adabıyla kar'îılaşıvoru7 11 Mavıs 1745 gunıı saat I 1 00 siılarında Ingılı/ pıvadclcrın den olusan buvuk bıı askerı kol, I ransa Belçıka sınırı yakınl ıı mdakı I ontenov kovunde mevzılenını^ I raıı sız hattına doğıu ıleılıyoı Hasımlar bııbıııne ıyıce yakla^ınıa bıı tngılız subavı one cikıp ıddıava gote SAYFA 22 Selçuk Dcmırerm her /aman ce bınde tavdığı vc bır kayıtçı gıbı çi/ımlcııııı vaptıgı delterleıı ne acima duygusu uvandırıı ne de duvgusu/luk dıve va/ar ]ohn Bcıget Daha çok bır suçlama ve bır umut arayısı vardır bu defter lerde Zorbalıgın nıtelıgını kavra mak mumkun mudur'' Zoıbalığın ınancının ozu,