Katalog

Veda Vezinlepi BETULTARIMAN ların IL dunyasında yarattığı fırtınalar ıle ılgılı Orneöın, 'Soğuk ve Şehırlerarası Yolculuklar ı çok lyı tanıdığını bıldığunız sanatçuıın 'lyı Yalnızlıklar'da anlattığı yolculuk, yıne, başka dıyarlara gıtmek, evı mızden u?aklaşıp yenı yerler gormek ve kendımuden uzaklaşmak duşuncesı gıbı heyetan vcrıcı değıl lyı Yalnızüklar da, yukulukların bılrnçaltuıda yatanlan açığa ukardığtnı auklarken yokuluğunun ru humuzu nasil etkıledığınuı, ınsanın ken dibivle vıızleşmesını bağladığının da altını Yakın gcçmısjin çok çabuk 'eskıdığı' genç yazarlarımızın bıle ozlemle andığı gunumuzde, bu denemelcr yenı bır yak laşuTila, daha onct. aytımsamadığımızı du şundurecek kadar yenı ufuklar katıyor 7engın bır bırıkımın eşlık ettığı bır çıft goz, yıllar boyunca gormeyden gelınmış ayrıntüaıa dıkkat çekıyor, t>omut yanıtlar veı ıyor Hııyuıık A^klar asluıda bır anım samalar zintırı vc sjubat ayuıda uzay facı asında olen astronotlarla ılgılı bır yazıyla bıtıyor Hıjyenık Aşklar, tıyatrocu, fılm yonetmenı, oyuncu, uçan 'Mukremın'ın yorum cubiı Erdoğan'ın, kıliç gıbı zekâsuıdan, pırlanta paragraflarla, ıç deneyımden aktarılmış ınsanlık hallerı Sokakta her an karçımıza çıkıverecekmış gıbı duran kahramanlaıın yaratıcısı Yılmaz Erdoğan, bu kıtabında da çok samunı Kıtabındakı dıl, oyunlarında kullandığı dılden farklı Konuşmanın yarattığı açılımlardan yararlanmış tıyatrocu olarak Sahnedc kullandığı soz'u yazının ıçıne de sokabılmış Soz ıle yazı arasrndakı bağlantılar, farklarla kışkırtıci olmayı surduruyor Onemsı/ gıbı go runen ama onemlı tutumları kurcalamı^ rarklı bır yaklaşımla Sozcukler anlamlarından çok aykırdık ları, s,a$ırtıcdığı ustlenmış gıbıler ve bu yapttlarına uygun malzemeyı bulmakta hıç zorlanmamışlar Kavramlarsoyutlasomu tun bırleştığı, bırbırıne kanştığı noktalarda dolaşiyorlar daha çok Duşuncelerını, duygularını, saptamalarını, gozlemlerını yazılarrnın kurgularına doşemı^ Kendıne ozgu betımlcmeler ve benyetmelerle, ko nularla ılgılı kayganlıklara, huzunlere, kaçmalara bazen yumuşak bazen sert darbe lerle dokunmuş Aşk, anılar uzak çaön^ımlar, odesmeler, yaşanmamışlıklar, ozlemler, huzunler, po lıtuc çağıışımlar ıçıçe ve ortaya bır soluk ta okunacak bır kıtap çıkmış Tınkı zaman zaman çıkılan yolculuklar dan bıldığımız o aşına uğıak yerlerı gıbı, bı/ı alıp hayatimı?ın bıldık anılarında, ta nıdık mekânlarında dolaştıran ovkuler bunlaı CTunluk yaşamrn havhuyu arasına savrulmu^ totogratlar gıbı, çoktandır unuttugumuz bır çocııkluk 7amanını ve nıdcn kuıma da var bugunu anlatma, vazm,ı çabası da, "vağsız peynır tadında ılış kıler" de • Hijyenik Aşklar/ Yılmaz Erdoğan,/Sel Yayınulık/ 15K ı S evgılı okur şu anda otıumde Meh mct Ianer'ui Veda Vezınlerı duııı yor Elımdt. tuttuğum bu kıtap " Kcndı butununu başan ıle kuı abılmış bır kıtap" Vcda Vezınlerı Tancr'uı Kuflıı îjımşek ten (YK, 1999) sonra yayımladığı vcdmtı şur kıtabı Çoğıınlukla kendısıne deıgılerde a/ rastladıgımı/ Faner, sozcuk dagmı ığneyle kazar pıbı kazdı ve onlann denn sessızlığını odamı/a taşıdı Başından bcı ı dılı tutumlu kullanışiyla dıkkatı çeken Tancr, yaşananla ya'janmış aıasina denn bıı çi/gı çckıyoı ve venı yaşamaklaıa go turuyoı bı/i Her şurınde de meselelcre çı 7ik atıyor ve havata donuk şurı de savunu voı Bu anlamda bakıldığında "Necmı Ze kâ" onun için (Varlık, Maıt 2001) "Ta ner'ın sadece kendı ruhııyla dıdışen bır ıçe bakış şaırı olmadığını dışarıyla, top lumsal dışkıler ve meselelerle de, sanıldıgından çok daha hı/la uğraştığını vurgıı ramakistıyorıım" der Ş,undı onun şur yo rungcsıne gırıp Sımnak" şunne baka lun dolandım dur duııı 'jurın 'îndırgenmış nesneyı ve an lamı, bozcukle hesapla^aıak elege^ırmesa natıdıı gen,e ömden vola <,ı kaıak denıle bılır kı şıır aslrnda bır danstır Benduı ote kıne yapılan bır dans Yapdan bu danslar da sozcuklerle opuşulur, kokla^ılır, sevışı lır I let şur bır veda olsa da bu yenı due lcnn oluşumu ıçındc bır unkâııdır Ora dan yenı şurler doğar ve aşk kıvamuıda dı zelere donuşıır yaşamaklar Yaşamaklaı mif1 Doğıusu bu ya, en ıyısı bu yazıya onun dızelenyle son vermek "Belkt her şey Yartudır htr^eym Ve a^kın Sulanmtş bahçesı nmrun aşk, Geçen yılın Tek menekşeu (Uzakta Nehır s 21) çağda, kuytuda nıe nekşe gıbı yaşamayı surdurenletın hıı zunlennı ozlenı ve dırenışlerını dıle ge tırmib Butunselım geyekoşan alucibır uslupla yazdığı şur lerınde ılk ızlekler İnceduyarlık ıçten lık vc bır yaşam bı çimı olarak umut Bıreysel ve toplumsal olanı, huznu ve se vıncı dıyalektık butunluğu ıçuıde ışleme sı alabıldığuıc doğal etkıleyıu bır şur se ruvenıne çıkarmış okuru Dızelerın arasında da, kıtabın butununde de dışardakı sevgılıye ozlemle telorguleıın arasın dan gorunen masmavı gokyuzunc, yanı oz gurluğe ozlem bır arada duyumsanabılı vor "Bulutlar muvılıg't yazun adını dalvalar kıiyalara \oylistn Ozletntm ^ıksırı kuytularda utangaç bır mor mt nek\e Kanat a^ un gecenın karcinlığına ak kanatlı bır martı yureğımden bavahınıp çıksın hucremden dışarı Sevdamı soylesın kulag'ına " Sanatın kaynağını salt yansıtma olarak ele almak kalıpçı kuralcı bu vaklaşım so nuçta, ozde doğru duşunceyı, aydınlatma cilığı ıçeren ama anlatımda tek duzclığe kuruluğa yol açan bır yanüsama Doğa ve yaşama dışkın bınkımı yetkın duzeydc olan şaır, onlardan aldıklaruıı ve kendı bı lmçaltını sozcuklerle ışlerken duyguları nın da ıpını bırakıvermelı Bu kaynaşma da beynrnı ve yureğını kısacası her şeyını okurun avucuna bırakır çantasında uzun vollar taşımıs bır yokuvu, varmak ıstedığı noktaya Dirakır gıbı Işte bu yureklılığı ve ıçtenlığı goruyoruz C.ulsum Cengız ın "Sevdamız Cıçeklenır Zulada" adh yapı tında "bozkırda akşam mtu" yabancı bır ntas yonda yalnızdır şaır, ama sevgıltnın yuzu avuçlarındadır bıleklerınde kelepçenın u zıstnı duyarken Çağa ınat sevgıb ve ozgurluk uzA da ol sa, sevgı ve dostluk hakettığı yerdedır şur lerde Ben bu durl duvar arasında sen, ulaşılmaz bır mavılıkte {ıçek getır bana Yenı toplanmış ohun dağiardan \umbuller ohun ıçındt nergısler muşkulumler Sevda turkulerı ulsun ustunde yenı soylenmi), dağ ruzgârlarmın koku\u bır de ozgurluğun rengınde Yabancılaşmaya da karşı durur, dostlu ğıı, sevgıyı, tum guzellıklerı taçlandırdığı coşkuyla "Deme(,ler vertyor îevgmzlık tyı dıkılmış gtynlerıntn tçınde serçelere saldırıyor aamasızlık alıct kuşlar gıbı Bıreysel aşkı duygusal, tensel butunlu ğu ıçınde ele alır şaır yurekldıkle bırçoğu muzda eksık kalmış bır cesaretle "Huzunle yalıp huzunle kalkıyorum bugunlerde tevtşmesız aşkların sıznı yureğtmde ' 'Tenım, ah tenım buş yere urperme çrpınma yureğım kafestekı kuş gıbı Bılıyorum o gelmeyecek " CUMHURİYET KİTAP SAYI 699 Yanlamauna bır knltug'a, Veda Vezinlerı/ Mthmel laner/ Yapı ^ehrtn ynlcuları arasına oturmuş gıdıyor Kredı Yayınlarıl 2002/ 61 \ dum Ve kızgm ckım guneşı Hızla geçttğtmız ag"a<,ların arkalanndan Aralartndan ığne yapraklı dallann Gozlerımın ıçıne uta\ıp dağlıyordu be bcklırtrıı, Kırpıklerımı btraz daha açarak ASLI BEŞER Işıgı goz toprag'ıma değdırıyor Dtyordum kı bu anın buğusu oplıımsal, sı lyı annesı, yasal ekono (Suzinak.s 19) mık olayların en olumsuzu, otur S, ur îjoyle bttıyor ma odalaıunua ka dar gırıp ahşkanlık Naul değışıyona larımızi etkılerken, Oy/t dcgıştr bu toz durnan ı^ın iiozlerımm ezbert de ıyıye, gıuele yo Hır wlumada nelık bır yapıt do Nasıl dtfcışıyorsa bahçe ğup, karıştı seııı A\lanap.ı şakayık venlerımi7e Yılma/ haranjıl Erdoğan ın Sel Yavrncdık tan çıkan yenı Ve çınkaratıfıllen ımnekseLr şıbboy kıtabı Hi|yeııık A^klar , vazaıın katettığı Vışne agaçları, ıhlamurlar kayı\ı vokulukta yaşamından sıcak" kesitler Çımlcr \uyun \e\ı ıpu^lan da sunuyor (Sıı/ınak.s 19) Yılmaz trdoğan ı daha oncckı lutapla Ey şaır1, Ne hassasıyet, ne denn duşunrından ve tıyatrosundan tanıyoru/ Oyun 1 rae Öte dıllere yaptırdığın bır yolculuk yazarı, $ur kıtaplan da olan ve bır donem bu bıze Ya da çocukluğa gıdıp de orada televızyonun golgebinde kalan Lrdoğan'tn kalmak turunden bır şey Taner çocukluk duz yazıdakı ustahğını kanıtlayan son kı dağıııa tırmanıyor ve IU saran o garıp duy tabı, hepımızın rol aldığı bır oyunun şım gııya neşteı atıyor Bakildığında goruncn dılık son perdesı gıbı ILryenık Aijklar ya o kı çocukluk bu top san gul Lzılmış bır /arın uzmanlık alanrnın ılguK, bır dcneyı gul zamandan kalan Sıu gerı donup ba mı bır anlamda ve bır^ok kurgusal kıtap kışın acı ıfadesıyle başlıyor tan daha fazla ılgılenıyor ınsanla, daha ı,ok du^ gucu ı^erıyor 1 Iıç de ayrıksi olmayan bır yaşamın (ya 'Kıyı boyunca bır tlerı bır gerı şamının) sıradan ve alelade rutınlennı su Çakıl taşları aravında koşardtm narken, anlatıyla fclsefeyı aynı potada en derıdt danttl tşler ıkı kadın tıyor Onun yazıdakı boylesı oyunbaz tar Dızlennde ruzgâr ıx, butun yapıtlannda oldıığu gıbı mce bır Sesten ıbaret keltmelert" ıronı yuklu ovle kı aynı zamanda bır tıyat (C ocuk vc Sahd, s 50) ro vazan olduğunu duyıımsuyoısunuz Rıtabın çıkış noktası, Erdoğan'tn haya Hayat kendımızlc buluşmuşluğumu/ ta bır yazar olarak bakmasuıa, yaşam kar olsa gerek Taner de aynaya donup baktı şisındakı duyarlılığuıa dayanıyor î'uru de ğında yitenı, çocukluğunu gonıyor Ne de nemeye yakın duran kıtabındakı her bır olsa zaman acunasızdır Şur şu dızelerle yazıda gozlem ve yorumlarla larklı eoze son buluyor batanlan açığa (.ıkaran Erdoğan, "ozel rad yolardakı sunucular, gazetede okuyup et "sana bıç kavuşmayatag'ım" kılendığı bır olum haben, 17 Ağustos den (Çocuk ve Sahıl, s 51) remı, futbol ve mıllı takunın ba^arısı" gıbı farkh ışlevlen olan konuları se^mış Erdo Işte okur, Mehmet Taner'ın "Veda Ve ğan'rn anlattıkları, olan bıtenden çok, olay zmlerı"nı okurken onun dızelen arasında lyi Yalmzlıklar T Sevdamız.. RUHAN MAVRUK akşamdı tmyordu huzun şurtn kapılarınt zorlayarak' anat bır yanıyla duyulara ve sezgıye yaslanarak derınden etkıleme, dığer yanıyla da ussallığı aracdığıyla aydınlarma eylenunı yerıne getınr Kımı dıısu nurler ıısa onem vererek onun duşundu rucu ve oğretıcı yanını on plana çıkanr Dı ğerlerı duygulara seslenerek oğretıcdık yo lıınu açmayı hedeflemışlerdır Bu ıkısının bdeskesı, kuşkusuz ınsana ulaşabden, ba şanlı sunn anahtan Gulsum Cengız, "Sevdamız Cıçeklenır Zulada" adb yapıtında, ağırlddı olarak dan cı yolu seçmış Mahpusluk, kaydar ve ol durumlere hıç de yabancı olmadığımız bır S SAYFA 14