Katalog

O K U R L A R A Öykümüzün parlayan isimlerinden Yekta Kopan 196H dogumlu. Ögrenim yaşamı Ankara'da geçti, llacettepe Universitesi tşletme Bölümü'nden mezun oldu. llk öykülerini yayın yaşamtnt sona erairen 'llayalct Gemi' dergisinde yayımladı. llk kitabı "Fıldişt Karası" 2000 yılt sonlartnda yayımlandı. Bu öyküleri edebiyat çevrelerinden olumlu eleştiriler alan Kopan ikinci kitabını yayımlamakta gecikmedi ve kendisine ba$lanan umutları da boşa çıkarnıadı. "Aşk Mutfağından Yalnızlık Tarifleri" adını taşıyan bu kitap ona Sait Faik Öykü Öaülü'nü getirdi. Öykülerinde insanı ve insanlık hallerini anlatan Kopan üçüncü kitabı "Yedi Derste Vicdan Muhasebesi"yle ve önceki kitaplarında oldug'u gibt ustalıkla kullandığı pınlpınl Türkçesiyle yeniden okurun karşısına çıktyor. Önceki kitaplarından nefis edebiyat tatları derleyen okurları bu kitabından da memnun olacaklar Yekta Kopan 'ın. Na yapıyor bu kitabındaki öykülerinde Kopan peki... Anlatıcının iç dünyasında çarpışan, çoğalan, sonu gelmez dünyalara açılan iç monologlar, iç diyaloglarla bir yaşam muhasebesi yapıyor. Yalın, kısa cümlelerle, gündelik yaşamdan ahnan sözcüklerle ince ınce işlenen anlatımıyla günümüz insanıntn yalnızlığtnm, içe dörtüklüg'ünün, uyumsuzluğunun altını çiziyor. Okuyun Kopan'tn öykülerini büyük tatlar alacaksınız. sı da verini bir yapıya bırakıyor. Yapboz parçalarının biraraya gelmeleri gibi bütünlük kazanıyor. Yapbozıın en önemli parça sını romanın en sonuna bırakarak roman sürekli gerilim ve gelişme içinde kalıyor. "Gözlemevi Hikâyeleri"ni okurken çok fazla başka roman ve filmlerle ortak temalar işlediğini fark ettim. Romanda, sevilmeyen yeni komşunun evine girip eşyaların yerlerini değiştirerek tehdit etme, ardından da otomatik fotoğraf kulübelerinde çekilen vesikalık resimleri çalma, bana hemen Tean Pi erre Jeunet'nin yönettiği "Amelie' filminı çağrıştırdı. Aynı "Amelie" filmindeki gibi kendi iç dünyalarına kapanmış yaşayan apartman sakinleri de gözlemevi apartmanındakilere benziyorlardı. Doğal olarak iki eserin bitirilme tarihlerini incelediğimde "Amelie" ile Edvvard Carey'in romanının neredevse aynı aylar içinde ortaya çıktıklarını fark ettim, yani biri diğerinden etkilenmeden, biri Fransız diğeri Ingiliz bu iki eser aynı temayı işlemişlerdı. Günümüz romanlarında sık işlenen bir başka tema da obje fetişizmi. Tutkuyla tuketen toplumlar geliştikçe, nesnelere sahip olma hatta gerek duymadığımız nesneleri de bir koleksiyoncu gibi biriktirme farklı bir anlam kazanıyor nizim için. Günümüz sanatında da biriktirilmiş objelerden üretil miş sanat eserleri önemli bir yer tutuyor. Belli bir gelir düzeyinin üstündeki insanlar da da ilginç koleksiyonlar oluşturmak bir tutku haıinde çağımızda. Yaşamsal gerekli liği olan objeler alındıktan sonra, satın alma duygusu koleksiyonlar sayesinde sürdürüle biliyor. "Gözlemevi Hikâveleri"nde de roman kahramanı Francis Orme, dokuz yuz doksan altı objeden olıışan bir koleksıyonıın sahibi. Buradaki objelerin bazılan değerli ama çoğu diğer insanlar tarafından atılmış çöp ler. Örneğin birinci objc bir kasa fişi, rakat romanın ilerleyen sayfalarında bıınun öne mi anlaşılıyor. Şehir dışında bir malikâne iken çevresinde Dİr kasa fişinin bulunmayu cağı, kentin kenar mahaıleleri malikâneyi çevreledikçe bahçede bir kasa fişi bulmak farklı bir anlam kazanıyor. Francis Orme koleksiyonuna sevgi obje leri adını veriyor; ama biz bazı objelerin hiç de sevgi taşımadıklarını biliyoruz. Orneğin onıı sık sık döven öğretmeninin sopası da koleksiyondaki nesnelerden biri. Francis bu objeleri çevresinden çalarak kendi belleğini oluşturmaya çalışıyor çünkü hayatında se vinçler olmayan bir çocuk olarak buyüyor ve yaşamı boyunca ona acı veren nesneleri top layarak kendi yaşam hikâyesini anlatıhr kılıyor. Hiç tereddüt etmeden "Gözlemevi Hikâyeleri"nin bir başyapıt olduğunu söyleyebi lirim. Kara fantezi türünün en iyi ömeklerinden biri olduğuna hiç kuşkum yok. Esin Eşkinat'ın çevirisi de kusursuz. Özellikle romanın sonunda çok anlam kazanan bir de ray, çevirmenin ne denli titiz çalıştığını anlamamı sağladı. îngilizce "brother" sözcüğünün hem erkek kardeş hem de ağabey olarak çevrildiği dilimizde, romanın tum anlamının gizli olduğu bu noktada "ağabev" yerine "erkek kardeş" denmiş olsaydı, buyük bir anlam kaybı olurdu, çevirmen sadece romanı çevir mekle kalmamış, roman boyunca süren bir enigmayı da hatasız çevirisiyle dilimizde an laşılır kılmış. Yazının başında da belirttiğim gibi, Ed ward Carey günümüzün, özellikle de îngiliz edebiyatının vetenekJi yeni yazarlan ara sında ilk başlarda görünüyor. Geçcn hahalarda lngiltere'de ikinci romanı da yayımlan dı. îkiz kardeşleri anlattığı bu roman da yine eleştirmenlerin övgüleriyle karşılandı. Günümüz edebiyatını yakından tanımak için mutlaka okuntnası geıek "Gözlemevi Hikâyeleri"nin. • Edward Carey "Gözlemevi Hikâyeleri"/ Çev. • Esin Eşkinat/ Iş Bankası Kültür Yaytnları, 2001 Edvvard carey gunumüzun. özeiılkie de Inglllz edeblyatınm yetenektl yenl yazarlan arasında ilk ba$larda görünüyor. 690 www.ya7insmiiiti.ct1m <hltp://www.yHyinsunuli.com> Benzer Temalar Kara Fantezi Y ayımlandığında Ingiltere ve nin bir özelliği geçmişi hatırlamaAvrupa'da çok olumlu eleşmaları; bu belleksiz yaşamın nedetiriler alan Edward Carey, ni yaş.anmış, acılardan uzak durabililk romanı "Gözlemevi Hikâyelemek. Orneğin, romanın en ilginç n" sayesinde Günter Grass, Milan karakterlerinden biri olan Köpek Kundera ve Italo Calvino'ya benKadın ya da bazen yirmi numarazetilmişti. Kitabın Türkçe yayımlı odada oturduğu için Yirmi bellanmasıyla gerçekten de olağanüsleğini yitirdiği için insan olduğunu tü bir roman okuma fırsatımız bile hatırlamıyor, kendini bir ködoğdu. pek zannediyor ve boynunda bir "Gözlemevi Hikâyeleri"nde, tasma taşryor. Romanın ilerleyen bir zamanlar kcnt dışında varlıklı sayfalarında kocası tarafmdan çok bir ailenin hizmetkârlarıyla yaşadığı Tearsdövüldügü için kocaman siyah "danois" cinham Malikânesinin artık şehrin merkezinde, si köpeği kendisini koruması için eve aldığıbakımsız, külüstür Gözlemevi Apartmanını, zamanla kendini köpeğiyle özdeşleştiroina dönüşmesinin hikâyesi anlatüıyor. Maliğini hatta köpeğini kocası sandığını anlıyokânenin sahibi ailenin son temsilcisi Fran ruz. Yaşadığı en DÜyük acı da köpeğinin öliicis Orme, insanların değer vcrdiklcri nesnemü; bundan önce yaşadığı hiçbir şeyi hatırleri çalarak Gözlemevi apartmanının bodlamıyor. rum katında, sırf kendisi için bir sergi düRoman boyunca yavaş yavaş tüm karakterzenliyordur. Sonradan apartmana dönüştü ler, köpek kadın gibi, unuttuklartnı hatırlarülen bu koca mekânın büyük bir kısmı boş maya başlıyorlar. Bellekler yerine geldikçe olsa da burada yaşayanlar var. romanın başında hissettiğimiz bulmaca hava1970 doğumlu Edward Carey, tam anlamıyla bir 21.yüzyıl romanı sunu yor bize. Kendi mekânını yaratarak yazar, içinde sırf istediklerinin bulundu ğıı bir dıınya kuruyor. Gerçek dıınyaya alegori yaparak kurulan bu fantezi apartmanda, çürümekte olan eşyalarla birlikte çürüyen insanlar da var. Hiç kimsenin arayıp sormadığı, varlıgını unuttuğu bu apartman sakinlerini bir araya getiren şey sevgi degil, aksine birbirlerinin varlıklarını da sevmiyorlar, hatta bazıları aynı mekânı paylaştıgı bu insanlara tamamen yabancı, kendi iç dünyalarında yaşıyorlar. Amelle flmi lle Carey'in romanı aynı tarlhlerde ortaya Gözlemevi apartmanının sakinleriçıkmışlar ve ortak temaıarı l$iiyorıar TURHAN GÜNAY KIHVUP Imtiyaz Sahibi: Çağ Pazarlama Cazete Dergi Kitap Basım ve YayınASyi temsilen Cumhurıyet Vakfı adına llhan Selçuk Yayın Danışmani: Turhan Cünay Sorumlu Müdür Mehmet Sucu Cörsel Yönetmen Dilek Akıskalı Baskn Merkez cazete Dergi BasımYayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Matbaası Esenboğa yolu 13. km. Pursaklar/ANKARA : Idare Merkezi: Turkocağı Cad. No: 39ai Cağaloğlu. 34 334İStanbUİTel:(212)512 05 05 ReklamıPubliMedia ^^W^^PİH^^^^* T asulyazinsan4ti.com <mailto:aiulyazin8anati.com> SAYFA 3 CUMHURIYET K İ T A P SAYI