Katalog

Yazarın dılındekı bu tadı, bır sonrakı oykusunden, "Kuşlar Arkadaşımdır"da da alıyoruz "Sabahları çok erken saatlerde, guneş doğduktan hemen sonra denızın yuzu buğulanır Sarayburnu kıyılan dantel dantel sarkan bır sıs perdesının ardın dan seyredılır Salacak tan Denız sutlu mavı bır renkle ışıldar Bır kıyıdan ote kınc, adeta utulenmışcesıne dumduz uzanır su Necatı Gungor un "Hıkâyemde hay van var"ında ycr alan oykulerının tu mundc, ovle ya da boyle, dolaylı ya da dolaysız, rıayvan dostlan'ndan bırı mut laka var "SarıKedı"deanlatılan, "gozukalma yacağı mantosunu çope bırakır gıbı kendısını terk eden karısından sonra, mutluluğu sarı bır sokak kedısınde bu lan 'dızgıcı Kasım Usta'nın yaralı yure ğınde buyuyen sevgı, ancak, bır babanın çocuğuna karşı duyabıleceğı kadar sı cak bır sevgıdır Keklığı "Şah" olduğunde, bın yıllık dostunu yıtırmış gıbı yaslara burunen, seksen dokuz yıllık yureğı ınsan ve hayvan sevgısıyle yoğrulmuş Toppo Da yı'nın oykusunu okuduğunuzda sevgıyle yoğrulmuş bır acı duyacaksınız ıçınızı sızlatan "Hıkâyemde hayvan var"ı bıtırdıkten sonra aklıma, usta yazar Tarık Dursun K dostumun bır sozu geldı Ozel soyle şılerımızde sık sık yıneledığı ve Necatı Gungor'un ona sunduğu "Kuşlar Arka daşımdır" oykusunun başına aldığı "Be yerendı yazınız bunları, kalemınız var" sozu I ank Dursun K gerçekten çok haklı Soyleyecek sozu olan ve elı kalem tutan herkes mutlaka yazmalıdır • Hıkâyemde hayvan var/ Necatı Gungor/ Oyku/ Era Yaymcılık/143 s gun yarın çızgısındekı ınsanın durumu ele alınıyor Insan tarıhlı bır varlıktır, fa kat tarını yaşarsa Tarıhlı yaşamak bır aydınlanmadır ve her aydınlanma gıbı pıslıkten arınmanın bır yoludur lam, çozume doğru gıdıyor, derken, karşınıza bırden ılgısız bır konu çıkıyor Spor Burada sporun yerı mı var1 Başlık altında, parantez ıçınde bır açıklama 'Bır senıboltk Yaşama Bağlamt demek kı bır de sembolık yaşama varmış Sızle rı bılmem, bana oyle oldu ve ıçımde bır ses "Atla bu yazıvı" dedı Yıne de oku maya başladım Sporun bır temel ınsan olayı olduğunu, sembolık yaşamanın ne olduğunu, spor vapmayan kendımın du rumunu, sporla ılgılı bılgılerın eksıklığı bır yana ne kaddr yanlış olduğunu, spo run bır temel ınsan hakkı olduğunu, sporun kırlenen yaşamada çok yonlu bır arınma olduğunu Spora yabancıydım spor ustune yanlış bılgılerle doluydum, spora karşı koşullanmıştım onun ıçın ya zı benı once ıtmıştı Ve son yazı "Avuçlanmızdakı Cen net " Yazıdan belleğıme çızılen uç soz cuk var "Çalışmalt Çaltsmalı Çalısmalı'" Gunumuz koşuflannda ınsan hız la "ış ınsanı"na donuşuyor, "kendı oz varlığından" kopuyor, uzaklasıyor, ken dısıne yabancılaşıyor, cennetler yarata bılecek olan ınsan dunyayı cehenneme çevıren bır varlık oluyor Yazının onem lı bolumu ılk yazıdakı kırlenmenın temel nedenlerını ırdelemeye çalışıyor Pıslık her yere ve her şeye nasıl bulaşıyor? Pıs lığın her yere bulaşması, her şeyı ele ge çırmesı karşısında ne yapmak gerekır ? Kıtabın savı burada ortaya koyuluyor Cennet Sorunların çozumu cennette Cennet nerede ;> ' Cennet Kendımızdekı însan'ı bulup, yarattığımızyerdedır Ken dtsındekı Insan'ı bulan, kendısındekı cennetı gorecektır Kendısındekı Insan'ı ortaya koyan kendı cennetıne gırecektn Kendı cennetıne gıren orada ınsanlan da, doğayı da, dunyayı da, evrentn sonsuzlu ğunu da bulacaktır Bulacaktır çunku Cennet sontuzdur " Kıtabın savı burada ortaya ukıyor Avuçlarımızdaki Cennet, tçimizdeki Insandır. Kırlenmeden an nacağımız yer, mutlu olacağımız yer, sonsuzlukla karşılaşacağımız yer hep ıçı mızdekı ınsanla mumkundur Kıtapta, yalnızca sporla ılgılı yazıda içimizdeki Spor Yapan Insandan soz edılıyor Başka cennet yok mıP Herhal de vaı, fakat değınılmıyor Bu bakımdan kıtap eksık Kıtabın ılk sozunde ya/ar da bu eksıklığın ıpuçlarını verıyor Henuz yazarın tezgâhında bulunduğu soylenen Aydınlanma Zamana dırtnmtk, tehefe yınefehcfe {evteyle, Dokunmak gıbı yazılarla herhalde bu eksık tamamlana cak Sanıvorum bunlarla bır başka kıtap ortaya çıkdcaktıı Kıtabın uslubu da değışık Attılla Lr demlı nınso/leııyleşıırdeğıl 5111 sel Bu nuısrarlabelırtmek ıçın her ya/ınınbaş lığına bır dıpnot duşulmus Bu anlatt bır iiırdeğtldır Yalnızta bu bıçımdt duşunıddug'u ıçtn boy/c yazıldı Aslında bu bı raz abartılı şaırler de oyle duşundukle rı ıçın oyle yazarlar ve yazdıkları şnr olur Ayrıca duz ya/ıyla da şıırsellık verılebı lır Neden boyle yazma gereğını duydu? Şursel denılınce yazar kıtabın bır zor luğuna değınıyor (JOZ ardı cdtlmemesı gereken bır zorluk da buıada Anlattnın gıdiiine kapılan, tıpkı kendını yasamın akıştna bırakan gıbı fazla btrsey anlanta dan sonuna ulaşıverır Oysa arada bır so luklantp, dmleneıek Sen nı anlattyor sun?> aıyerek okuına gorulaektır, okuyan bır yerınden kendı avuçlartndakt cen nete gırecektır" Denemeyı denemelı mP Bır şey kaybetmeyeceğıme gore dene meyı denemekte kendı adıma yarar var dıyorum Bakalım çozum cennette mı?B Avuçlanmdaki Cennet / Erdemlı / E Yayınları /279 Attılla Kadın BUPCU MUZAFFER UYGUNER adın Burcu, Arıfe Kalender'ın şıır kıtabı Kıtap ıkı bolumden olu^maktadıı Kıtaptakı şıırler kadınların çocukluğundan başlayarak surdurduklerı yaşamın, golgelerın ışı ğında şıır sanatının gızemınde, şıırles tırılmesınden oluşmaktadır Bu arada el bctte vaşamda duyumsanan yalnızlıklar, yaşanan aşklar <id şıırlerde karşımıza çikmaktadır Çocukluk donemınden başlayan bır kadın yaşamında "Yıllar çozmeye çab şıyor" çocuk bedenının muhrunu O ço cukluk gunlerınde saklambaç oyunları vardır elbette, yıllar sonrası o oyun gun lerını anımsanır, zaman ındırır dalın ağacından O zaman ınsanı buyutur ve golgesı aynalara buyuk duşmeye başlar, bazı ayıplar da kendını gosterır, bazı gıysıler dar gelmeye başlar Bebeklık artık gerılerde kalmıştır, oyunlar bıle eskımıştır Sonra evlılık baş lar, zıfaf gecesı gelıp geçer, hatta bahar larını yaza taşımaktadırluzı, annesını de anımsayıverır "Muhrunu çozmeye çalışıyor yaşamak" artık "Çıkartın gerçek gecelerını tarıhten/ bır donemecın son durağında" aşk onu korkutmaya da baş layabılır "Bır ben yıtecek bedenımden/ bırı bana kalacak" dıye duşunur "Kop rulerden geçen gelın" gerılerde talan duvağını da anımsar bazen Genç kulığında "Zor sevda savaşlan" geçırmıştır Ûamarlarında delı kanın do laştığı gunlerde nıcelerı savaşmıştır du daklarına, bırçok kışı çıkmıştır karşısı na, o yıllar "sayımsız ve seçımsız zaman lardı", zor sevda çocuklarından bırıydı Zorla at sırtında gerdeğe goturulen genç kızlar da vardır elbette Onun dao gun lerı geçmış, nıne mevsımıne de ulaşmış olabılır, çunku bahar geçmış yollardan yaz toplamava başlamı^tır K Iştosam" değer/ ılk bomba sesıyle parçalanır be den", çunku kurşuna hedef olan ıkınci canıdır kadının Toplumda arsız kadınlar da vardır el bette "Erkeklerın açlığına ıslık çalıyor" bazı kadınlar vardır elbette onlar, "ar sız kahkahalarla kâfır/ çağrılarla zına suçlusu"dur Ama,' duşlerı bol, aah ha aller u/un" bazı kızlar da vardır, kı on ar bu geçıtlerden geçemez, "yoksulluk bıter ruyada, suslu fayton/koş,umlu at larıyla sevınce doğru" goturuı onları Kalender'ın kadın burcuna dunku bu şurlerı yanında her ınsanın duyumsaya cağı aşk da vardır "Aşk dedığım ruya çıktı" dese de şıırlenn golgesınde yaşa yıp durur aşk "Yurek her solukta aşk borcunu odemış" olabılır, ama, gene de aşk vardır Çunku, "aşk ve emek daıma galıp çıkar" Aşk sığmaz valızlere, ama bazen yabancı da olabılır Aşk sonrası yalnızlık da doğabılır Kalabalık ortasın da bıle yalnızlık duvumsanabılır her a man Yalnızlık da olsa yaşam gene surup gıder Her yanda tepegozler, şehvet sal yalılar olsa da yaşamı bıtıremeyı/, onu ancak olum sona erdırebılır Zaman ge hnce zaten "kapatıyor tum hesaplannı omur" Bılındığı gıbı "elınde tırpan bır ecel oturuyor" zaten Her ınsan bır şehırdır ona gore Insa nın her semtınde uzun sure oturduğu nu soyler Ama, salyasını akıtan kuduz kurtlar gıbı ınsanlar da vardır ızınsız ba ğa gıren zorbalar da însanları goren gozlerı vardır onun Daha çok da kadın lara donuktuı gozlerı r. Çozum Cennette mi? TARKAN TERZAYDIN ennet so r u n Ia r ın çatışmala rın bıttığı veıdıı i layat ıse sorıınlar la, çdtışmalarla vardır Bu anlamda cennet hayatın bıt tığı ver, hayat cen netınbıttığıyeıdır Oyleyse ya hayat vaıdır ya da cennet Ikısı bır arada bu lunamazlar Attılla Eıdemlı son kıtabı Avuçlarımdaki Cennet'te hayatın ıçınde bır cennet bulunduğu savında Kıtap ılk bolumun de 'Kırlenme'vı ele alıyor Lvınızde oturmuş sohbet ederken bırden Tıs lık" ıçerı gırse ne yaparsınız? Kovarsı nız Fakat o gıtmıyor 'Sızden çıktım, be pmızdcn, Insandan Ben Insan olnıadan nı dogarım, nt de yasartm" dıyor ve ek lıyor ' Kırletıyonunuz ' îstedığınız kadar temız olduğunuzu soyleyın, o dıretıvor Iiakın kendınıze 'Sonundabakı yor ve goruyorsunuz kı, pıslık dunyayı ele geçırmış O kadarla da kalmıyor, ın sanın ner şeyı pıslığe bağlı, ınsanlık adı na yapılan her şey pıslık nedenıyle Boy le bıt dıınyada cennet elbette mumkun değıl Ilk yazı pıslığın bır tur meydan okumasıvla bıtıyor Tkıntı yazı "Sanı ve Bılgı Arasında" oldukça felsefe yuklu Kırlenmede one surulen savı daha temel olan bılgı alanında gostermek ıster gıbı, ama karamsar değil Bılgı bakımından ınsanın nerede olduğunu, bır ınsanlık durumunu gostermek ıster gıbı " Farıh lı Yaşamak" adlı uçuncu yazıda dunbu C Kadın yaşamında erkeklerın davranış lan da onemlıdır onlara karşı Sozgelı mı "Tecavuz Kadınları" şıırınde belırt tığı gıbı "yolların kuytusunda kuduz kurt/salyasını akıtarak bekhyor" olabı lır, bır zorba, ızınsız bağa gırebılır "Pa ramparça ufalanarak yatakiarda/son bu lacak" belkı de aşk "Toplanırken deh şetın ve vahşetın cınlerı" olum bıle du şunulebılır Belkı de kadın "kırlendı, ığ rendı sevdasız sevışmeden" Sonunda ayrılık olabılır ve kadın boylece dul da kalabıhr "Kedtler uvuyup uyanıyor ku cağında/boş duruyor yatakla koltuk" olabılır kumsallarda yalnız kalabıhr, ama "kapalı gıysıler dışarlık" olabılır, kumsallarda valnızkalabılır, ama "kapa lı gıysıler dışarlık"tır Kovsa da "kapı dan jandarmalarını korkunun" bezgın lığı de bıtmez Zaten, çıkmaz sokak cı navetlerı her zaman gorulmektedır top luında Yaşamda doğumlar da vardır elbette Ama, bazen duşukler, çocuk duşurme Ier de olabılır Bu durum da kadını uzer Çunku, canını bır cana kıralamıştır Ama bu kıralamadan kurtuluş olağan olmayabılır ve o zaman da "Neşter Sa atı" gelmıştır, doğum sezarvenle yapıla caktır Bu gıbı durumlarda "randevusu ayarlandı neşterın/ lastık eldıvenlı par maldar/ tohumu topraktan ayıracak"tır Bıraz sonra bır çığlık yavılır çevreye, be bek yaşama ayak basmıştır Şurlerde, adsız bır kadının yaşamı an latılırken çevredekı kadınlara da bak maktadır "Çok Kadınlı Sınemalar" şı ınnde, çok kadın goruntusu vardır Ama onlar da kadındır, sozgelımı, "bedenın de soyleştığı cenınle Meryem/ dokuz ayı tastamam" dolduruverır Ama nedense "savaşların ılk kurşunu/once bır anaya Erkek davramşları Kalender, şıırlerını bır golgenın ışı ğında yazmıştır Şıırlerınde "ıham"(l) denılen sanat gorulur Bılındığı gıbı, bu sanat, aynı ıfade ıle bırbırıne yakın an lamların sanatıdır Kalender, "Insana Gıden Yollar" şıırınde "Harem'ınden ıraklaştıkça vapur/ aşkta eksümeye baş < lıyordu yolculuk" dızelerın Istanbul'un Harem semtını gonderme yaparken saraylardakı ya da evlerdekı "harem "den de dolaylı olarak sozetmış, oraya da gonderme yapmıştır Avnı şıırdekı "tutsak kızın kalesıne u sulca kavıyordu/ uzum şerbetınde uyuyan yılan" dızelerınde de Harem'ın karşısında bulunan unlu Kı?kulesı ne gonderme yapmaktadır ' KatılSobaltı rafı" şurındekı' yenıldım fırtınava, ıçim dışımda artık/ varadanımaıhanetettım, lanetlıyım" dızelerınde 'yaradan" soz cuğu, sobanın ağzından kendısını va pan yanında genel olarak " Yaradan "da soz konusudur "Ş Hukumdar" şıırının başında yer alan "Sesler arasında dola şırken/ nıce unlulerle selamlaştım" dı zelenndekı "unlu" sozcu hem abece mızdekı harflerle hem de kışılerle ılgılı unluler ıle bağlantılıdır Bunun gıbı da ha pek çok ornek gosterılebılır Kalen der bağlantılıdır Bunun gıbı daha pek çok ornek gosterılebılır Kalender "Ka tıl Soba Itırafı' şıırınde 'canlandırma" sanatının da orneğını vermış, sobanın ağzından, sobayı canlandırarak şıırını yazmıştır Arıfe Kalender'ın Kadın Burcu'nda kı şurlerı, her yonuyle şıır sanatının orneklendır Şıırlerde yavan bır şıırleş tırmeden uzak bır vaklaşım vardır Kd lender, soyleyeceklerını, şıırın sıhırlı dı lı ıle şıırleştırmıştır Bunlar gerçek şıırın bırer orneğıdır Bunlar duygusallıktan ve şıırselhkten uzak olmayan ıırunlerdır Duyumsamalarını, şıırın kurallarına' uyarak, pek de uzak olmayan bır deyış teknığı ıle şıırleştırmıştır • (1) "îham" ıkı manalı kelımelerden etı az kullantlan manayı bılcrek kullanma (Tertt Develıoğlu Osmanlıca Turk^cAn nklopedık Lugat) Kadın Burcu/ Arıfe Kalender/Şıırler/ Hera Yayını/ htanbul 2001/ 69 s SAYFA 17 Şiir sanaünın orneklerl CUMHURİYET KİTAP SAYI 632