Katalog

'Sokrates'e birisi için, 'scyahat onu hiç deöiştirmedi' demişler, o da: 'Çok doğal, çünKÜ kendisini de beraberinde götürmüştür' demiş' diyc anlatır. Aynı denemede Horati us'tan bir alıntı yer alır: 'Niçin başka güncş baska toprak ararsın? Yurdundan kaçmakla kendinden kaçar mısın?' Burada, Kavafis'in ünlü şiiri Şehir'in atasının, Sokrates'ten csinlc, Horatius'un bu dizeleri olduğu anlaşıliyor. Etkilenmck, esinlenmek hatta öykünmek üzerine olıımsuz düşünce taşıyanlar ne der bilemcm ama yaztn özünde, ödünç aldıgımız taşlarla, bir mabet yaratma girişimidir. Romantik Harcket gizil bir aşk örgüsüyle, Montaigne'den Augustin'e, Picasso'dan Manet'ye, Flaubert'den Marx'a, Tirian'dan Freud'e vc hatta Hitler'e dek açımlama, alıntı ve anıijtırmalarla gcçerck, çeflolar, periler, canavar vc cadılann görüngüleriyle siirüp gidiyor. Kitap güzeldir!.. Yazın ne işe yarar sorusuna Borges; 'Kanaryanın ötüşü ya da giinbatımi ne işe yarıyorsa...' demiştir. Botton'un kitabı, Alice'in aşk arayışının Eric'le doludizgin sürerken, kaotik bir nedcnsizliklc, aniden Philip'e yakınlaşması ve yeni bir aşk ve yeni bir ütopyaya yönelişle, bu arada okuru bir 'çarpmç' içinde bırakarak bitiyor. Buna gerçekten çok şaşırdım, inanın kcndimi 'Aşklar bitiyor ama ask bitmiyor' diye teselli etmck zorunda kaldııtı. Sonııç olarak 'Aşk Artık Burada Oturmuyor' demiyorsanız, Alice'in Harikalar Diyarında olaDİleceğine inanıyorsanız, Romantik Hareket, 'Mekanik Portakal'a yenik düşmeyecek diye haykırıyorsanız, bir havari olup bu 'aşk' kitabmı hatmetmelisiniz. [ lareket'in en basit bıçimi ycr değiştirme, en gelişmiş biçimi düşünce imiş. Oyleyse; okumak için 'yerlerimizi alırken' düşünmek içinde; 'okumaya' başlayabiliriz!.. • Romantik Hareket/ Alaın Yayıncıltk/ 335 s. deBotton/Sel Çarpıcı bir ürfln MUNEVVER SOYLU S el Yayıncılık, Ingilizlcrin vvunderkind yazarı Alain de Botton'dan "aşk"la oynayan tam bir yaz kitabı çıkardı haziran ayının başında: "Romantik Hareket". Daha önce de yine aşk üzerine yazmaya mcraklı başka bir yazann (Proust'un) sözlcrine ve yaşam biçimine odaklandıği, kılavuz kitap giysisine bürünmüş ve Proust'a hınzırca bir yaklaşım diyebilecegimiz, "Proust Yaşamınızı Nasd Degiştirebilir" adlı kıtabıyla tanırruştık de Botton'u. Alain de Botton, Romantik Hareket'te yüreğin safsatalanna değinirken felsefeden sinemaya, edebiyattan resme kadar geniş bir yelpazede göndennelerle, hayranlık verici biröilgi birikimiyle popüler psikolojiyi aynı potada eritmiş ustaca. Kitabı bitirdiginizde, "Seni Seviyorum" cümlesinin hcm bir soru, hem bir çaba, hem de bir teklif olabileceğinin farkına vanyorsunuz. Ve bence Romantik Hareket'in büyüsü, yazann "aşk"a zekice bir oyunbazlık ve keşifle yaklaşabilme yeteneğinde. Cîünümüzün yaşam tarzı ve ilişkiler iize rine gerçek hayattan farklı olmayan çckici bir roman Romantik Hareket. "Kendi ruhunun derinliklerinde kaybolmaktan korkan, buna rağmcn bir başkasının ruhuna hapsolanlar"ın neleryaşadıklanyla vegerçeklık, mutluluk, aşk, arkadaşlık, sevmck, sevilmek gibi kavramlann yeni yonımlarıyla karşılaşıyoruz. Fakat ne olursa olsun, romandaki birçok ayrıntı, gerçek hayattan farksız ve kendi yaşadıklarımız kadar aşina geliyor. Felse fe ve edebiyatı seviyorsanız romandan daha da fazla haz alıyorsunuz. Ama kitap, asla felsefi söylemlerle dolu ve asık suratlı değil, dolayısıyla kitabın dayanılmaz çekiciliği de burada. Öyle ki, metni tanımlamaya kalkıştığınızda yapmacık tanımlara vanyorsunuz. Romandaki ikilinin iüşkisindeki iniş çıkışlan ve bunlann önündeki ve arkasındaKİ nedenleri anlatırken çüzümlemeler yaparken yazann muhtesem bilgi birikimiyle karşılaşıyorsunuz. Fakat de Botton, Descartcs'a, Flaubert'a ve daha birçok ünlü isme gönderme yaparken bu isimlerle hava atmıyor, bu ünlü isimlcrin söyledikleri üzerine uzun uzun düsündüğü besbclli, gözlemleri çok güçlü ve açıîc seçik. Aynca romanda şemalardan yararlanılması okura kolayiık sağlanıış, krokilerle süslenmiş. Yazar bir ilişkiyi çözümlerken giriftliği o kadar ustaca yansıtmış ki, herkesinkendinden bir şeyler bulacağından eminim. Gündelik yaşamdaki deneyimlerle filozoflann dile getirdikleri gerçekler arasında ilginç benzerlikleri keşfederkcn vc anlatırken bazı bölümlere de "Pürneşecilik", "Duygusal Çıplaklık" gibi soyut başlıklar verilmiş. Romantik Hareket'te unutamadıklarımdan biri "Sanat vc Yaşam" başlıklı bölümde, AJice'nin yaşayamadığı ama beklediği öpüşme tanımı: "Alice'e göre becerikli bir partncrin kollaruıda (ya da dudaklarında) yaşanan iyi bir öpüşme, bütün bir sevişmeye rakip olamazdı belki ama eşdeğerdi. Karşısındaki erkeğin öpüşmcye zaman ayırması vc özen göstennesi çok hoşuna giderdi, ağzın erotik ve teknik açıdan hassas noktalannı keşfctmcye çahşması çok önemliydi onun için. İyi öpüşen birinin, bir kemancının ya da piyanistin yeteneğine sahip olması gerekirdi; ağızdaki her bir kasın kontrolünü vc akordunu iyi ayarlamalı, klavyeyi iyi tanımalı, ritim ve tempodan yoksun olnıamalı, ne zaman sertçc bastıracağmı ya da hafif ısırışlarla yalayacağını, ne zaman ağzını açacağını ya da uzaklaşacağını çok iyi bilmeliydi. Öpüşmeyi iyi bilen birinin salya üretiminive gerekiyordu." (s. 21). Ve bir saptama: "Birisiyle sevişmek, bir yönüyle, seviştiğimiz insarun bundan önce yatağa girdiği bü tün insanlann anılan vc alışkarılıklanyla bir leşmek anlamına gelir. Sevişme biçimimiz, cinsel tarihimizdeki bütün anıların vücut bulduğu yerdir; bir öpüşme, geçmiştekı öpüşmelcrin zenginleşürilrniş modelidir, ya tak odasındaki davranışlarımız, geçmişteki yatak odalarından izler taşır." (s. 5Î). Tabii ki Barbados'taki lüks ama bunık tatili, o sarsıcı yalnızlığı ve hüznü de unutama dım. Beni asd çarpan, sıradan bir ilişkiyi üç yüz sayfada bu kadar hoş ve keyifli, zarif bir ironiyle, felsefeyle yoğurmak, akıcı, deneme tadında aynı zamanda da sürükleyici bir roman oıtaya çıkararak, her sayfada ilginizi ayakta tutmayı başarması oldu. Sonuç olarak yavınevinin tanıtım afisindc kullandığı ve çok noşuma giden, tam da bu kitap için söylcnmesi gereken şu ifadeyi burada vcrmek istiyorum: "Günümüzde ede biyatta böylesi oyunbaz ışıkla karşılaşmak insanın içini aydınlatıyor.' Vc aşk romanı böyle olur dedırtiyor. Bence türiindeki bütün romanları yere seren bir kitap Romantik Hareket. Bu sıcak yaz günlerinde çilekli dondutma kadar hafif ve fcrahlatıcı, bir o kadar da kendine bağımlı kılan çarpıcı bir sanat ürünü. • soluk alıp verme hızını kontrol edebilmesi; başın pozisyonlarını şehvetle ayar1 ,ıyabilmesi; uuüşmeye bü(Linbiryüzü katabilmcsi; dudaklarıyla kalmayıp parmaklarıyla sevgilisi nin kulaklarını, ensesini, şakaklannı ve kaşlannı keşfedilmesi HORTUM VE CİNNET Şaban Arslan AMTTA'NIN LANETI Mahfi Eğilmez 1 Hattuşa kenti açlıktan kırılınca, Tanrım Şiu, onu Taht Tanrıçası Halmaşuit'e teslim etti. Ve ben Hattuşa'yı fırtınalı bir gecede aldım, ne var ki burada elime geçen bir şey olmadı. Kenti yaktıktan sonra yabani otlar ektlrdim. Benden sonra kral olacaklardan her kim, Hattuşa'yı yeniden canlandırırsa göklerin Fırtına Tanrısı onun belasını versin." KAR KOKUSU Ahmet Ümit SARI OTOBÜS I İRAN YOLCULUĞU özcan Yurdalan YAYINEVI "Islık çalar" SEYRANTEPE MAH. (BRAHİM KARAOĞLANOĞLU CD YAYINCIlARSK No lo/A Kaf 2 80660 A.Levent / İ5T TEL (0 J12) 7S0 95 85 280 94 tS FAKS 2B0 93 40 t mıtll omnlaOprlzma tı*t V Internel satışı www. omvavlnevl.com www lde«flx« com tr CUMHURİYET KİTAP SAYI 600 SAYFA 17