Katalog

A R A L I K 2 0 0 1 • Fethi Naci, Eleştiri Günlüğü'nde bu hafta, "Şu Bizim Profesörier"den yakıniyor î uıyjcukı ü AhmetGünbaş, Sema Pişkinsüt'ün işkence kitabını değeriendirdi s. ?>ayfada • Pınar Göksan Aker, Ayla Kutlu ile "ZehirZıkkım"ı konuştu ıo. saylada • Timuçin özyürekli, Samim Kocagöz'ühatırlatıyorbize u MIT/UF» Cumhuriyet P A R A S I Z E K 1 Son döne Türk oykuculug arayışlar, yönelişler TÜYAP 20. tstanbul Kitap Fuarı'nda "Son Dönem Oykücülüğümüzde Arayışlar ve Yönelişler" adını taşıyan bir panel gerçekleştirildi. Cemil Kavukçu'nun yönettiği panele tnci Aral, Müge Iplikçi, Sema Kaygusuz ve Murat Gülsoy konuşmacı olarak katıldılar. Hayli ilginc görüşlerin ortaya konulduğu panelin açış konuşmasını yapan Cemil Kavukçu, "Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana birtakım çalkantılı dönemler yaşandığını, bu çaîkantılara koşut olarak oykücülüğümüzde de yeni yönelişler olduğunu, bu yönelişlerin 1960 yilından itibaren oluşan demokratik ortam ve yayın faaliyetlerinin hızla artması nedeniyle çok verimli ürünler ortaya koyduğunu, '80'li yıllarda bir duraklama olduğunu, '90'lardan sonra yönelişlerin ycniden hareketlendiğini beîirterek konuşmacılara söz verdi. Aşağıda bu konuşmaları okuyacaksınız. İNCİ ARAL Bir panelin ardından S l on dönem Türk öykücülüğü belirlemesinden ozellikle 1990 ve sonrası yillardakı öykii üretim ve birikimini anlıyorum ki bu dönemdeöyküyazmaa basjayan öykiiciılerin çoğıı 1960 ve sonrası doğumıı ve en yaşlısı henüz kırkına varmış olduğundan onlara gcnç yazarlar dcniycır. Kuşkıısuz burada yaş asıl belirleyici değildiı. Çiinkü öykii doğası vc özellikle ruhu gereği genç bir türdıır. Ünce bir belirleme yapmak istiyorum. Bu son dönem sanki öyküye ben/ersiz, görülmemiş bir ilgi, yoğunlaş K İ T A P SA YI 616 ma dönemiymiş gibi alcılanıyor. (3ysa öyle değil. Öykücülüğürnüzün asıl yÜKseliş dönemi sonraki kuşakları ctkileyccck özgün, önemli, kalıcı adların ortaya çıktığı ellili yıllar olmuştur. Bu döneme ve sonrasına bakmadan bugünii yorulmakta (layanıksız kalabiliriz. O yıllarda da önce nicelikseî bir patlama yaşannuş, öykii (secilmiş hikâyeler, yeni a mavi, daha sonra yenı ufuklar VD...) veedebiyat dergilcri hattaöykiiler yayımlanan günlük gazeteler yanında, öykii ü/.erine teorik yazılar, yıilık seçkiler, tartışmalar, toplantılarla canlı bir öykü ortamı varatılmıştı. Köykent kiiçiik kasaba yaşamı, uyumsuzluk ve umutsuzluklar, emefiin sömiirüsü ve toplumcıı gerçekçilik akımları üzerinde çeşitlenen te^ malarla büyük bir gelişme gösteren elli ku^ağı öykiicülüğü ellilerden altmışlara sarkan yıllarda, gençleri öy küye özendiren hatta okurları ya da edebiyata ilgi duyanları bile öykii yazmayı denemeye iten, öykii yoğıın bir ortam olıışturmuştur. Öte yandan bu cok kendiliğinden bir oluşıımdıır. Varoluşçııluk akımhırının gün celliği şiirde ikinci yeni hareketi, Kaflca, Çehov, Hemingvay, Jack London, Katherine Mansfiefd vb. öykü ustalarının kitaplarının yayımlanması, ülkedeki baskı^ lar, bunalım ve değişim özlemleriyle çok partili yaşama geçiş sancıları sonraki genel umutsuzluk havası, o dönemin genç yazarları üzerinde etkili olmuştur. Kendi seslerini duyurmak isteyen bu yazarlar değişik anlatım olanakları aramışlardır. Dilde, konuda, kurguda, yenılikçi, ama farklı sesler olmaya çalışmışlardır. Türk öy^ küsünün iki ana damarda, bir Sait Faik, iki Sabahattin Ali çizgilerinde geliştiği yolundaki fazla indirgemeci yaklajjim dönemin öykü zenginliği karşısında yetersiz kalır. Ama ister bireyin iç dünyasına bakmış olsunlar ve kaçış edebiyatı yapmakla suçlansınlar, ister bir tür açık karşı olmamuhaliflik temelinde yazsınlar o dönem öy kücüleri kendi tarzlarını, kendi özgün öykü dünyalarını kurmayı başarmışlardır. En önemlisi budur. Farklı oV mak, kendi sesiyle yazmak ya da kendi biçimini yaratmak. Devamı 4. savfada CUMHURİYET