Katalog

ABD'nin kanıt aramadan vurma alışkanlığına ılginç örnekler sunuyor kitap. R. W. JOHNSON hııstopheı I lırchens bu kısa kıt.ıpt.ı kıssmgeı ,ı kaışi s,u teıııel suelama laıı yoncltıvcn C mavet, ınsan lıakla ımııı ılıljlı vt yalnı/ıa Lıehnıann, Heydrıch \c bcn/eılcrının vctışebıleceği dıı/t\c)e bır kırlesc 1 \ ıhşet vekatlıamlarda suç oıraklıgı I IIICIRIIS ın dauırgııladığ'ıgıbı kıssıngu a bo\lc suçLımakıı voiiclu.ii ılk kısı kcııdısı dcgıl |oscph Htllcı Cıood as Cıold adlı kı tabında hıı sııçlam ıları olabılcıeken aoık bı çımıvle dılc cctırmıjtı 1968 1976 donemı u/eımdehı mangı bıı ıncelemevapmışolan lıeıkes kıssmgeı ın geıçekten şansını çok ıvıdegcılendııdıgının onıınhukumetteo\ nadıg'ı lokm kendısınc global çaplı ıcel po lıtıkada benzerı gomlmemış, fııs ıtlaı sağla dıgının raıkına vaııııış duıuıııdadıı Ilıtchuıs ılkııı kıssıngcı ın 1968'de Vı etnanı barış goruşmclerını sabotc ettığını boylcee kıyımlaıın ve can kayıplarının son derece gereksi7 bır şekılde yedı yıl daha dc vanı ettığını ıleıı sıırmektedır Ayııca, Kam hcKjV.ı ve Vıctnam ııı B 52 bonıbaıdınıan uçaklaııyla boıııbalanıp bıı soykırım uygu lanması cnırını sııf kcndı şahsını ılgılendı ren sebeplerlevcımi!;, Kıbrıs'ta Başpıskopos Makaııos'avonelıkbıı suıkastınplanlanma sına kaı ı^mış ve muhteınelen bıı evleıııe ye !;il ısık vaknıış Lndonezya'mn Dogu Iı nıoı da bıt soykırım uygulamasına go/ yutıı mus,, "jılı'dc (ıcncıal Rcnc Schneıder'm Washıngton da( )ıl ındo I efelıeı ın suıkasr \A oldıııulmesı dalııl ıılmak u/ere heı lıırlu gaddarlığa bıımunu sokmuş ve Bangla deş'te bıı st>ykuııııa suç oıtaklıgı yapnıı^ olan kışı dc vınc Henry Kıssınger'dı I îıtt hens'ın kırabında bıırun hıı suçî.imalar, kcn dl gl7İı scrvıs faalıyetlerını ayrıntılı bıçımde aısıvlfyen ABD hukumetının sağladıgı bel geleım dc vaıdmııvla oldukça sonıut vc ınandınu kanıtlaıla sugile.nineku.dn Christopher Hitchens'tan "Kissinger'ın Yargılanması" f C Hey, hey Henry K., bugün kaç çocuk 1 öldürdiın lc ııstalıkla oynamı^tır kı, sc(,ımı Nı\on da Humphrcy dt ka/ansa en oncmlı dı^ polıtıka dani'jmanı olaı ak kcndısını sc^melerını sağla vacak bır durunıa gelmı^tır Ustc Iık scçım kampanyası sırasında Rockcfcllct ın( umhıırıyctçılerıy k beı ıbeı porııneıekıkı adavlada aıasına bıı ıııesale kovnıavı ba^ar mı^tıı Soyleı mısınız,bııakınaka dcnıısyenlerı,sıyaset(,ılerarasında bıle bu derece kıvrak bır polıtıka vrle\ebılecek kaç kışı \ ardıı > lkına ben/eı bı cımde kıssıngeı Nı\on'mılkbaskanlıkdo nemının başlamasından ıtıbaten hatta onıın ıkıncı doncmıne \e I ord'un ba^kanlıgııım sonuna kadar, hıçbır ek çaba harcanıadan dı% polıtıkanın cn onemlı ısmı olma ozellıpj nımııhafa/aetmı^rır Nıxon ınsafdışı bırak tıj*ı \.ı d.ı Wateıgate skandalı vu/unden oı tadan sılınını^ kii;llcı uı olu^turduöu upu/uıı lıstcyc bakın Cîcıcekten cok a/ küji bu do ncmı Kıssınger gıbı, ustelık daha da fazla kııdret ve azalmayan bır ıın ka/an.ırak arla tabılnıı^tır Dcmck kı kıssıngeı, ba^ka herkesten fark lı olarak Ulusal Cıuvenlık Danışmanı, Diiji!} leıı Bakanı ve (ortıılu operasyonları denet lemekten soıumlu) Kırk Komıtesı gıbı nıa kamlaıı avnı anda elmde tutan olağanustu bır burokıatık savascıydı Ustelık bu rolle nndc havatındahıcbırmevkıyeseçımlegel menıış olmasına lağmen mua//am derece de huvuk bır gııı, kullanmı^ ve eylemlerının sonucundaçokagıı yıkuıılaıa ı^kenceleıeve olumlere sebcbıvet vennı^tı Dolayısıyla I lıtchens ın çıkardıfiı su<, bılançosu kolayca daha da U7atılabılırdı ()mığın, Kissinger'ın Cıiıney Arrıka'dakı ırk aynmcısı kuvvetlerı nın Angola yı ışgal etmesındekı rolunun so /unu bıle etnıeını^ va/aı I lıtchens suçlama laıuıdan yaıısmda yanılınii) olsa bıle (ge.i(,ı gosterdığı kanıtlar bııyuk olçudc onıı des teklemektedır), Kıssınger yıne de bır suru evlemındcn dolayı sııcjıı bulunmalıdır Bıı ıadakı asıl soıu ^udur Boylebır duıum kar siiinda ne yapılmab, ııasJ lıaıekete geı,ılıııe lıdırr' Hıtchens oııun Eıchmann'ın durıımuna dujjmesını, en a/ından Pınochct gıbı olma sını ıstıyor, ama boyle bıı sonuç elde etmek hemen hcnıeıı unkânsızdıı kıs sıngcr'ı mahke meye çıkarmak demek, doğıu d.uı ABD dib po lıtıkasıııııı bazı yıllarını yargıla makdemektırve boyle bır enısa lın ortaya (,ıkma sı halınde eskı baijkan Cıeıald I ord gıbı daha bır suru ınsanın yaıgılanmasının onuııun açılaca ğı kesındıı üvsa ABD buna asla ı/ın vcrmcv Nı xon'ın Warerga te belgelerını çalnıasıyla uğ ra^nıak bıı ijcy dır, yu/ bınlerce Kamboçyalının gı/licebombala nıp olduı ulınesı Henry Klsslnger Bürokratik savaşçı Hltehens ın kıtabını cles,tırcn C onrad Black'c gore, bıı kıtapta bııyuk bıı devlet adamını katalamak gıhı bır art nıyctlc uydtı ııılaıı veyaıı geıçekleıden otc geçeı lılıöı ol mayan sozde savlardan başka hıçbır kanıt yoktur Yınc dc Blaek'ı ofkelendırcn sey, kı tabın bıı nıtelıgınden daha /ıyade, I Iıtc hens'ın bıı suçlamalaı ı ortaya koyarak, ken dısını Kıssınger'laaynıdıi7eyegetıımış boy lece kısa bıı sute îçin dahı olsa kendı admın onunlu bırllktc geçmesını saölamış olması dır Black'ın ofkesı bı/ını dıkkatımı/ı bıı kıtabın daha az ılgınç sayılan bır yonunc çe vırtmı^tır 1 Iıtc hens'ın, I larper's'ın edıtoru ne bıı kıtapla ılgılı fıkrını açtığında, daha projesını tam olaı ak açıklamayı bıle bıtıımc denşoylebıt eevapalnuştır "Kabul Hcnıcn yaz Tam zamanı Basarız " Kıssınger'dan nefret edı nlerın bu kıraba ovgu dolu deger lendırmeler yazmaları dogaldı, takat daha ıl gıncı, Conıad Black gıbı Kıssınger hayran ıarının da kıtabı yeınıek ıçın ellerıne kalem almak zoı uııda kalnıalaııydı 1 krkes bu ko nuda konıı^ma geregı hıssetmiijtı (yalnız da ha sonra anla^ılaca^ı ıi7ere Kıssınger hıı sı ı alaı L\,\ kıtaptan so/ edılmemesı garantısı al madaıı hiçbıı radyo ya da tclcvızyon pıog lamına katılmayacaktı) } lenry Kıssıngcr'ın bır canavar olarak go rııldugıı yıllardır herkesın bıldı^ı bır ger çcktır NobelBarış( )dulu almak u/ere kuı suveyuı uıkcn cllet ınc ne kadar cok kan bıı la^ını^ oldujiunu, mua//am derecedc guı, nııtuz vc scrvct sahıbı bır adanı oldugunu herkesın bıldığı bırısı 1 lıtchens da onıı yc resermegavretı iıinde Kıssınger ın bılgı bı ılkımınınvasatbıı akademısyenveentelek tııeldcıı otevc gıtmedıgını ılcıı suımcye ıh Uyaç duymu^ Oysa bu adamın en etkıleyı cı tarafı, sadccc akıllı vc bılgılı olması dcgıl bıınların yanında, akademık sıyasal bılımc ı leı arasıııda burokıatıkayrınlıları ve reel po lıtıkayı kavtamada dığeılcıınden taıklı \c CY>IZ bıı becerısının olması, bu yu/den oııun yaııuıda dificılcrının <,ok kotu bırcr polıtı kacı gıbı gorunnıelerıydı ı ğer Hıtchens haklıysa kı ben genelde haklı olduğunu dıı ^ıınııyoıum Kıssıngeı l%8'dekartlaıınıo> SAYFA 6 Klsslnger'dan nefret edenler nı ıddıa etmek bamba^ka bır ^ey Amerıka, ycryu/unun her ta ı.ıhnda u\dıı devletlert çlkaıla rı sılahlı bırlıklen \e ıstıhbarat faahvetlcrı olan cmpcıval bır uy garlıktır ()nun tarıntekı tek cm salı Brıtanva Impararorlug'ıı dıır ABD nın savunma ve dı$ polıtı kavı vuıutmc organı/asyonlaıı, Bııtaııya Dı^ı^lerı ve Kolonıler Daırcsı'nın (ve Donanma Komutanlıgı'nın) Pıtt cağından Asquıth (,ağına kadar olan ııygulamalarıyla pek bıı faıklılıgı da voktuı Loııdıa clakı WlııtehallSaıavı ndadaalı nanbırkaraı da.aynı^ckıldebıı Latın Amc rıka baSfkentının topa tutularak borcunu odcmcvc 7orlamasını saglar Afrıka Arabıs tanvada Asya da kr.ıllalı \eıındenedıpon lat ın yeı ıne ^ellcı ı sultanlaıı va da mıhracc lcııgcgııı kolclcıın alınıpsatılmasını, tıca rı ablukalann konmasını, sava!)ların yapılmasını \ah^ı ama faydalı rcıımlerın ışleme sınısağlırdı Kesmıve ıçık bır somurgecılı ğın ustunlugunden vararlanan Brıtanya ıs tedıgı yeıe ABD'nin bugıın yapabıldığın den cok daha kolav mudanalc cdebılıyordu Şımcıı ABD'nin yolıına, dıyelım Cuney Af rıka çıkarsa oraya tatlı dılle onlan kandır m.ısı ıçın ( olın IY)well'ı yollaı ()ysa Brıtan va avnı bolgecle, kendı dllıııı ve geleııek go rencklcrını otuıtmu^, Kıal Cctewayo yu tahtından ındırmck ve Boerlerı e/mek ıçın bırlıklennı yollamış ve bolgedekı ulııs dev letleıın çoğunıın smırlarıyla kımlıklerını kendısi yaratmıştır Amerıkan ınıpaıatoılugunun ınformel doğası, bır suru s,eyın ortulu bır sekılde ve aracılar vasıtasıyla vapılması gerektığı anla nıına gelnıektedıı labu kıssıngeı 'ın emrı nın altındakı askerı teknolo|i, Brıtanya Im paratoıluğu'nun en parlak devulerıyle bıle kıyaslanmayacak derecede daha guçjııydu Fakat esas devrımcı nıtelık tasjyan farklılık, şımdı ıletışımde sağlanan ınanılma7 derece dekı hı/dl Pıtt'ın Donanma Komutanlığı bır bolgeve anurallerını ve kaptaıılaruu gon derdıguıde, onlara kendı ınısıyatıfleı lyle hareket etmelerı ıçın geni!) bır manevra alanı bırakan talımatlar vermck zorunda kalmıs, vegıttıklenyeıleıden.dıvelım lahıtı'denya da Buenos Aı res'den yazdık ları mektupların gcrı gclmcsı ısc ayları bulmus,tu Bu vu/den so muıgevalıleıııle ordu generallerı bır suru konuda kcndı başlarına hareket etmek zoıundaydılar Gerçı bu duru mun, somurge lcrc gıdcnlcrın kendı gobeklerı nı kendılerının kcsnıelerı gıbı yararlı bır taralı da yok dcğıldı Somurge ıktıda rının gerçeklık leıı, buıalaıdakı somurge valıle rının kaçınılma/ olarak, Lond ra dakı yerkılıle rın goımczlık ten gelmeyı seçtıkleu bıçınıde davranmak zoıunda olmaları anlamına gebyordu I Iınt ayaklanmasından sonra alınan korkıınç ın tıkamı ya da Boeı Savaşı nın toplama kamp 1 ırııulacan\erenliınleicekıi}ivıdııi;uiHin () /aıııanlaı l)iıakıulx>\lesı\alı^ctlcıın 'gcick lı' olup obııadıgınm cıddı bıçımdc sorgıılan masını bu gerçeklcrın su vu/unc çıkması ıçın bıle aradan çok ıı/ıın vıllaı geçmesı pı rekmışrı Londıabasınının devletı desiekle nıcsının ve bılgı toplama afmııı oldukça kc> tu olmasmın dı^uıcla lıabcılciın çofiu Do ııannıa Koıııutanlıgrndan \c Somurgclcı Daıresı'ndcn gelı\ordıı / ıten IJstılık ıslu gerçekten saıpa saıdıgıiKİ ı sonııırgı \ ılıleıı ıçınden hemen bıı gunalı kcçisi bıılıın tbılıı cfı (Waııen 1 lastmgs va da Aınııal Bvng gı bı) Suçun Londra da kaldıüı çok cndıtdı Bengal'de va da açık denızdc olup bıtcnlı ı gundeme gcldıgınde, yetkılerın bııtunııyK U7aktakı bu gorcvlılcı c dev rcdıldıjjının v ıık sek sesle açıklanacağını herkes bılıyordu 1981'de, Lıbya savaş uçağmın ABD Altın cı Fılosu'nu tacız etmeye ve onların 1 14 Tomcat'lenylc kapı^maya karar vcıdığı Su tc Korfe/ı nedoııelını I 1t leıı uçtııan lop p CTiın'laı kısa suıccle lakınleııne ustuıılu k ö \ e uçak gemısınclckı amıı lcı ıııc Sı odcwındu fu/clennı hedete kılıtlulıklcıını bıldırdıler Ateij ctmelı mıvdılcr' Onların mcsd|i hemen uçak gemısınden ıletışim ıı\ dusıına aktarıldı ve Âtlantık ıı/eı ındekı ba^ ka bır uydu vasıtasıvla Marvland, I ort Mc ade'dckı Ulusal C>u\cıılık Daııc ne goııdc uldı, oradan da Bc\a/ Sara\'ın bodrumıın dakı ulusal »ııvenlık oper ıs\onlarına Mesa |in I 14'un kokpıtındcn çiktıktan sonıa bu tun bıı a^amalaıdan geçip Beya/ Saıav ,ı ulaşmasl topu topu ellı sanıyc bıle surmc ınekte, boylece Ba^kan clunyanın obur taıa fındakı bır savaş alanının dcnetımını dakıka sı dakıkasına elındc tutabılmektedır Washıngton basm muhabııleıı soıaı "Başkan Keagan ne yapıyoı1' "îjeyy Ba^ kan'ıuyandırmamayakaıaı vcrıldı," cıeı so/ cu "Oğlen yeme^mden sonra bıraz sekcrlc mc yapıyor Ama Lıbya tıçaklan ımha edıl dı " leknolojı ve komunıkasvonla bıılıktt so lumluluğıın (suçun(aıtıksomuıgc valıleıın de degıl, Beya/ Saray'da oldu^undan cn urak bır kuşku duyulama7 Başkan o sırada ııyıı yor olabılır yenıden seçıfmek ıçın ronların arttmlmasıyla ugraşıyor olabılıı, stajveı leı lc oynaşıyorolabılıı amaCjenelkumıavıleUlu sal Cıuvenlık Danı^manı'nın ta/la mcşgul ol masına gerek yoktur Bu onların ycnıegı \ı ıçkısı kadar sıradan bır ıştır, boyle bır anda ıstırahatcdcmeyecek kadartetıktedırleı kıs sınger da ılk gorevınde, baskanlıgı sonuna yaklaşırken gıderek sınırsel bır çokuııtunun eşığıne gelcn paranoyak bıı Ba^kan'ın, son ra ıse ıktıdara gelebılecegını ruyasında bıle gormeyen, kendısınden hıçbır zaman emın olamamış ve aynı anda hem vururkcn lıem çıklet çığneyememesıvle ıınlu bır Başkan ın altında çalışmıştı Baska bıı deyışle, Mv Laı'de olanfaıı Ieğmeıı Callcy gıbı duşuk rutbclı bıtının sııtıııa yukleyebılırdııuz, ama daha buyuk çaptakı gaddarlıldar ıçın suçun Washıngton'dakı adama <ıtılması gerckııdı ve Başkan da, su ya da bu nedenle genellık le lstırahatte oluyoı, soıumluluk ıse dış ılış kıleı savuııma ıstıhbarat bırımlerınınbcyın lerınde (Henry Kıssınger gıbı ınsanlarda) bı tıyordu Bıı noktada patavaisı/ bır Washıngton muhabın oıdusu olmasının ve Habeı C)z gurlu^u Ydsası'nuı onemı kuçumscneme/ Gerçı herhangı bır sır oıtaya çıkaracak ka dar etkılı defıllerdı hıçbır şckılde (o kadaı çok fa/la şey sır olaıak kalnıakt.ıdıı kı) fa katbunlaren a/ından asıl beyınlcıın (tama meıı v e hemen deöılse bıle, kısnıen \ e soı um lulaı henuz olnıeclcn) bulunabılcccgı bıı ot tam sdglamayayaramaktadirlar Bıı durum da, bu ınsanları, bırakın Rıchelıeu \ e M.i7a nn'ı.Castleıcaghyada Donanm.ı Bakanı >l.ı kıyaslamayı lıayal etmek bıle guçtuı YIIK dc Kıssuıgerın taalıvetleıının arkasındakı tla yanak noktası (dev let aklı), y u/yıllar onccnın reel polıtıka uvgulayıcılarıyla tamamıyla a\ nıdır leknolo|i cleğışmiş ama devletın og retısı değışmemıştıı 1 lıtclıeııs'ın gundeme getırdıgı suçlanıala la kaiiji yapılan gelcnekscl savunma ımpa ratorluğun onuru ve vakarının so/ konusu olduğu gıbı basıt bır nedene sı£ınama/ Bu CUMHURİYET KİTAP SAYI 613 lletlşlminhm