Katalog

pıt ycni bir anlaın kazanacaktır. Yazar, "Dinleyicinin Kitabı"nı hazırlarken ilke olarâk müzikseverleri aydınlatmayı ve bilgilendirmeyi amaçlamıştır; ancak bir yandan kitabın sonundaki ekler, bir yandan da yapıtların açıklanışı sırasında verilen bazı ayrıntılar, ona aynı zamanda müzikçiler icin, özellikle de miizik eğitimi yapmakta olan gençler açısından iyi bir başvııru belgesi niteliğini kazandırmaktadır. "Dinleyicinin Kitabı", bütün dillerde örneklerine rastlanan bir Orkestra Kılavuzu'dur. Şu var ki cvrensel müzik sanatının iılkemizdeki konumu ve müzikseverlerin giderek artan ilgisi düşünüldüğünde, yazarın resitallerde sık çalınan bazı piyano ve oda müziği yanıtlarını da kitaba koyması yerinde olurdu. Hiç kuskusuz, Birkan'ın çalışması çeşitli yönlerden eleştirilecektir; ama bunlann niteliği ve yoğunluğu ne olursa olsun "Dinleyicinin Kitabı" halkımıza sunulan değerli bir armağandır. Müzikseverler, onu okuyarak bu ulu sanat konusundaki bilgilerini geliştirecekler, onun yardımıyla dinledıkleri yapıtları daha çok seveceklerdir. Böylece genel kalkınmanın temeline çok değerli yapı taşları konmus olacaktır. Sevgili dostum Üner Birkan'ı kitabın yazılması için harcadığı emek nedeniyfe candan kutlar, yapıtı bütün müzikseverlere ve müzikçilere salık veririm. • , Dinleyicinin Kitabı / Üner Bırkan / Borusan Kültür ve Sanat Yaymlart /488 s. Yukumlulunun tam zamanı • ••• w •• bunu. Kitlesel bir ilgi var; kitlelerin ilgisi bizi artık zorluyor. llginin nedenleri üzerinde düşündük mü? Besteci ve seslendiricinin dinleyiciye çıkardığı olaöan davet eskiden de vardı. Demek ki ilginin nedeni, tek başına davet değil. Sanıyorum, çağdaş ileti^im teknolojısinin sağladığı ofanaklar merak uyandırıyor. Yurttaslarımız ekranda görüp dinlediğini bir de canlt olarak görüp dinlemek istiyor. Nereden kaynaklanıyor olursa olsun, bu kitlesd merak ve ilginm değerini bilmeliyiz. Deöer bilmenin yolu yöntemi ise açıktır: llgiyi dınleytct kulturune dönüştürmek. Dinleyici kültürü, müziksel işitme, algılama ve değerlendirme bilinci demektir. Eğer bu bilinci geliştirebilirsek sacayağının üzerindeki müzik sanatmı Türkiye'de layık olduğu yere yükseltmış olacağız. Elinizdeki kitap işte bu amaçla ve bence çok hassas bir dönemde yayımlanmış bulunuyor. Işgörüsü müthiş. Her kitabın bir misyonu vardır, ama Dınleyıcının Kitabı dolaysız yükümlülükler de taşıyor. Yükümlülük oltnasa değerli müzik yazan Üner Birkan, elli yıllık birikiminin kazandırdığı ivme ve eksiksiz diyebileceğim bir kapsamla bu kitabı tam zamanında yeti^tirebilir miydi? Dostum Birkan'ı, yayıncısını ve katkıda bulunanlan kutluyorum. • AHMET SAY I nsan, hayat karşısında sessiz kalamaz. Yeryüzündeki bütün insanların kullandığı ortak dil olan müzik, şu üç temel öğe sayesinde hayat bulur: Besteci, seslendirici, dinlevici. Bunlardan biri olmazsa müzik yoktur. Dahası, bu üç öğeden birini niteliği, ötekilerini etkiler. Düzeyi duşük bir bestecinin seslendirici ve uinleyici bulma şansı azdır. Seslendirici yetersızse besteci ve dınleyici ona ilgi göstermez. Dinleyicinin düzeyi düşükse besteci ve seslendirici de aşağı katlarda dolasıp durur. Müziği toplumsal planda var eden sacayağının dınleytct öğesini biz yeterince önemsemedik. Onun için kör topal gidıyor işler. Öte vandan Türkiye'de kîasik müzik dinleyicisi, nüfus artışına oranla daha büyük hızla artıyor. Anadolu'nun küçüklü büyüklü kentlerinde verilen konserlere bakarak söylüyorum Bir 'başvuru kavnafir ÜNER BİRKAN Y ıllardır, Türkiye'deki müzik, özellikle de senfonik konserler ortamının içindeyim. Oldukça uzun sayılacak bu zaman boyunca, senfonik orkestralarımızın sayisının çoğaldjğını, konser dinleyicisinin her geçen gün daha da arttığını, ilgilerinin geliştiğini, bu arada, konser saıonlarımızın artan gereksinimleri karşılamaya yetmediğini gördüm. Bu gözlemlerim bugün de sürüyor. SAYI 571 Bu gelişmede, dinleyicilerin konser programlarını daha yakından tanımalannın, dönemler, besteciler, eserler, müzik terimleri, yayınlar, CD kayıtları gibi temel konular üzerinde daha çok aydınlatılmalarının gerekli olduğunu gözledim, Bu amaçla, elinizdeki kitabı, "Dinleyicinin Kitabı" adını verdiğim bu derlemeyi dinleyicilerimizin hizmetine sunuyorum. Türk dinleyicileri bugüne dek, bu kapsamda bir konser renberine sahip değillerdi. Şimdi onlar, "Dınleytctnın Kttabı"nda, (kısaca, "Klasik" diyenitelenen) orkestra yaratıları ortaya çıkarmış olan 129 bestecinin yaşamöyküleri ve sanat anlayı^larının belli başıı özellikleriyle birlikte, 400 kadar eserin kapsamlı açıklamalarını bulacaklardır. Konser programlarmda yer alan, klasik, romantik ve modern çağlarda yaratılmış bu eserlerin besteci adlanna göre, alfabe dizini içinde sıralanışında, belli başlı eser kümelerinin (senıoniler, konçertolar, uvertürler, süitler, bağımsız senfonik eserler...gibi) bir araya getirümesi esas alınmıştır. Kitapta, cumhuriyet sonrasında yetişen, bir bölümü günümüzde de eser vermekte olan 31 Türk bestecisi de 62 eserle temsil edilmektedir. Kitabın sonunda, dinJeyicilerimize yol gösterecek belli başlı terim açıklamaları bir "Terimler Dizini" içinde yer almakta, ayrıca, dilimizde yayımlanmış, çoğu kaynak kitap niteliğindeki yayınla rın bir listesi ile, Türk bestecıleri ile ilgili senfonik eserlerin CD kayıtlarının listesi verilmektedir. Bu kapsamı içinde Dtnleytcinin Kita£j'nın, yalnız amatör dinleyiciler için değil, profesyoneller için de bir "başvuru kaynağı" olacağını umuyorum. Dınleyıcının Kıtabt'nm, Türk müzik yaşamında belirli bir boşluğu doldurabileceğine inanıyor, bugüne dek bu yolda hizmet vermiş olan değerli yazarlanmıza saygılarımı yineliyorum. • SAYFA 5 CUMHURİYET KİTAP