Katalog

VAT CAPAN Boris Pasternak/ Şiirler/ Çevirenler: Kanşaubiy MizievAhmetNecdet Şimdi acı duyarak bizi Seyrediyor kütük duvarlar. Hiç beklemeyin cengimizi, Geberip gideceğiz, o kadar. Bir'de oturup üç'te kalkanz, Bende kitap, sende el işi, Ve şafak söker, anlamayız Artık öpüşmediğimizi. Umursamaz ve ıhtişamlı Yapraklar, dökülün, şıkırdayın, Düne ait acı tasını Bugünün hüznüyle çoğaltın. Bağlılık, çekicilik, gönül! Dağılalım bu hengâmede! Güzün hışıltısına gömül! Donakal veya çıldır sen de! Eteğini atıyorsun ya, Sanki yaprak döküyor koru, îpek püsküllü bornozunla Kucağa düştüğün andır bu. Sen ölüm adımında nimet, Yaşam tat vermeyince bize, Güzelliğin özü cesaret, Çeker bizi birbirimize. (1949) KIŞ GECESt Tipi, tipi, bütün dünya, Köşe bucak kar. Bir mum yanıyor masada, Yanan bir mum var. Sinek nasıl yaz geldi mi Ateşe uçar, Uçuyor bak onun gibi Pencerede kar. Yapıştırıyor camına Onlan rüzgâr. Bir mum yanıyor masada, Yanan bir mum var. Isıyan tavana az az Yerleşir gölge, El çapraz, ayak çapraz, Çapraz kader de. Tıkırtıyla düştüğü an Pabuçlar yere, Mumun gözyaşı lambadan Damlar eteğe. Her şey karlı karanlıkta Yiter kırçıl, ak. Bir mum yanıyor masada, Mum yanıyor, bak. Mumu üfürür bir yandan, Tutku ateşi Kaldırır kanatlanndan Bir melek gibi. Tipiydi tüm subat ayı, Ve bir mum bazan Işıtıyordu odayı, Masada yanan. (1946) 'Güzelliğin özü cesaret, Cekep bizi bipbirimize.' Daha önce bazı şiirlerini bu sayfalarda okuduğunuz ünlü Rus şairi Boris Pasternak'tan yapılan bu çevirileri şairin kırkıncı ölüm yıldönümü nedeniyle yayımlıyoruz. 10 Şubat 1890'da Moskova'da doğan Pasternak, portre ressamı bir babayla piyanist bir annenin çocuğuydu. Moskova konservatuvarında müzik eğitimi gördükten sonra Moskova ve Marburg üniversitelerinde felsefe okudu. Ük şiirlerini 1912 de yazmaya başladı. Bir yıl sonra fütürist bir edebiyatçılar topluluğuna katıldı. ük kitabını 1914, ikincisini 1917'de yayımlayan şair Ekim Devrimi sırasında yazdığı şiirlerini Sestra Moya Jizn (Kızkardeşim Hayat) adıyla 1922'de yayımladı. Şiirinin artistik bir gerçek yaratması gerektiğine inanan Pasternak'ın bu anlayışı dönemin kültür bürokratlarının görüşleriyle çelişmekteycü. Bu yüzden 1936'dan sonra şiirlerinin yayımlanmasına engel olundu. Bu dönemde içine kapanıp Shakespeare, Shelley, Goethe, Verlaine gibi yabancı şairlerden çeviriler yaptı. II. Dünya Savaşı sırasında kültür politikasının yumuşamasından yararlanarak. NÖ Rannih Poyezdah (Erkenci Trenlerde) ve îzbranmye Stihi i Poemi (Seçilmiş Şiirler) adlı iki şiir kitabı yayımladı. Pasternak 1954'te uzun bir süredir üzerinde çalıştığı Doktor Jivago adlı romanından bazı bölümler yayımladıysa da, bu romanın bütün olarak yayımlanmasına izin verilmedi. Ancak 1957'de Italya'da basılan bu roman kısa bir sürede birçok dile çevrilerek bütün dünyada yankılar uyandırcu. 1958'de Nobel Edebiyat Ödülü'ne değer görüldüyse de meslektaşlarının ağır eleştirileri üzerine Yazarlar Birliği'nden çıkarıldı ve ödülünü almak için Stockholm e gidemedi. 30 Mayıs 1960'ta Moskova vakınlarındaki Peredelkino'da ölen Pasternak'ın şairlik hakları bir yıl sonra tanındıysa da, Doktor Jivago nun kendi ülkesinde basılması ancak 1988 yılında gerçekleşebildi. HER ŞEYE tNMEK tSTERİM Her şeye inmek isterim, Işin özüne, Bir yol bulabilsem, derim, Kalp pürüzüne. Özüne geçmiş günlerin, Nedenlerine, Köklerine, temellerin En derinine. Bağını kavrayabilmek Olaylann ve Yaşamak, düşünmek, sevmek, Yaratmak bir de. Becerebilseydim onu Kısmen de olsa, Yazardım hırsın özünü Sekiz saürla, Suçu, günah işlemeyi, Koşuşturmayı, Ve rastgele görüşmeyi Eli, ayayı. Yasasını yazardım ben, Ön sözlerini, Adının tekrar ederken Baş harflerini. Kalbim adeta uçardı, Dikerdim şiir. Ihlamur çiçek açardı Ardından bir bir. Katardım şiire, neyi: Gülü, naneyi, Fırtınayı, saparnayı, Çayır biçmeyi. SAYFA 18 Eskiden Chopin sokmuştu De ki mucizeMezarı, parkı, koruyu Öz müziğine. Ulaşüan her zaferde Azap ve oyunÇekılen bir kirişidir O gergin yayın. SONBAHAR Dağılın dedim ev halkına, Bütün dostlar çoktan dağüdı, Ve doldu kalbe ve doğaya Tüm zamanların yalnızlığı. Bekçi kulübesindeyim bak Seninle, ıssız bir orman bu. Yollar, şarkıya uyarak Yan yanya otla dolu. BAZILARINI SEVMEK Bazılarını sevmek ezer bizi, Senin her şeyin mükemmeldir, Ve çekiciliğinin gizi Hayatın çözümüne bedeldir. Baharda düşlerin hışırtısı Ve fışırtısı gerçeklerin. Bu ailedensin. Hava gibi Çıkar gözetmez, anlamın senin. Kolaydır gözü ışığa açmak, Arınmak sözcük çöplüğünden Ve çöp biriktirmeden yaşamak. Bunları kurnazlık sayma sen. (1931) CUMHURİYET KİTAP SAYI 537