Katalog

lik de Rilke'den Virgina Woolf'a, Sylvia Plath'a kadar uzanan bir çizgide yer alan profillerle akraba yapıyor: "gidersen/ asırlık bir ağaca yaslanmış gövdem/ kökiinden sarsılacak/ var gücümle bağıracağım/ günleri yanıtlayan ormanda/hiçbir şey kalmayacak/ kendi sesimden başka/ ...madenciler uzun lambalarını yakarak/ gururla incekler/ oraya/ dünyanın bir saat gibi döndiiğü/ dağların en derinine/ ...her şey karanlığa düşmeden önce/ mavi güç sönmeden/ kapanmadan gökyüzünün kilidi/ sadce büyücü ve ölüm/görecek beni" (elvcda, s. 19) Tensel olanla ruhsal olanla buluşup 'infilak ettiği nokta' Ayten Mutlu'nun tüm şiirlerinJe sık sık ve şiddetle duyumsanı yor. Ahlaki her türlii ikiyüzlülüğe, tabuya, ayıba, sahteciliğe, geleneğe, buyurganlığa karşı onurlıı, gözüpek bir dikleniş de üyle: "gidersen/ renkleri öp son dcfa/ sesleri okşa/ suyun üstündeki değirmene yürii/ zaman indirirken perdeîerini/ ataların ve tanrıların yasakladığı/ huzur/ beklesin orda beni." (elveda, s. 20) Buraya kadarı, bir tür ruh tahlilinden ve 'şiirsel gevezelik'ten öte bir anlam taşımıyor olabilir, ama, bir şiiri anlamlandırmanın olmazsa olmaz bir yolu da bu değil mi? Öte yandan, etik açıdan bir anlamlandırma (en azından sezgisel değinme) de sayılabilir bu. Poetik açıdansa bu şiir için söyjenecck çok şey olabilir. Orneğin, Ayten Mutlu, yukarıdaki tetnatik ve ruhsal saptamalarla tam örtüşen bir dilin ve örgünün şairi; düşünsel, sezgisel, duyumsama boyutları, gözlem be tim öğeleriyle iç içe, ustalıkla, saglam bir kurgu içinde ve yalruz 'gerektijii kadar' sözcük, imge ve metaforla, yatay ve derinlemesine örülüyor. Beyniyle yüreği birlikte dile geliyor, ner zaman uyum içinde ve eşit bieimde olmasa, yürek gencllikle daha yüksek perdeden söz olsa da: "biraz ölüm gibiydi biraz yaşamak/eğilip öptüğüm çığlıklı karanlıklar/ sesim yoktıı, susardım/lanetli çılgınlıklar taşırdı susmalarım/ ...hayat öylc yalnızdı çatlayan gök altında/ inerdi şaşarak yaralarına/yanardı ses, çizerek geceye gölgesini/ atlar suya inerdi, yeleleri kar/ izlerinde sessizce ağlardı ruhum/ ...ayıklardı günleri göedesinden acılar" (içimdeki fırtına 11, s. 31). Ayten Mutlu'nun "Çocuk ve Akşam"ı yalnız 'aşk'ı, 'erotizm'i, bireyin haz, umut ve düşkırıkhklarını değil; insanın ve 'hayat'ın bütün hailerini içeriyor: Filozof bir Sappho. gün batıyor, zaman anısız bir taş/ sulara değdikçe kırdan asa/ duvulur ince ince çmlçıplak anlarda/ o eskil riizgârın iç çekişleri" (gün batıyor, s. 69). 1991 'un nerhalde en dikkate değer kitaplanndan biri "Çocuk ve Akşam". • Ingmar Bergman Bir Evlilikten Sahneler "Bu senaryoda kişilerle içli dışlı olurken, bu insanlara bir tür şefkat duydum. Kimi zaman kaygı verecek kadar çocuksu, kimi zaman epeyce olgun, kimi zaman oldukça saçma sapan, kimi zaman da bilgece bir şey söylüyorlar. Bunların hepsi birbirine karışmış." Georges Simenon Maigret'nin Yeni Soruşturmaları "Bir gün... İki gün... Maigret hep oradaydı, piposu ağzında, elleri ceplerinde, ciddi ve sabırlı. içten içe emindi. Ancak, sezgi yetmiyordu. inanmakda. Adalet kanıt istiyordu ve sonuçta nereye varmak istediğini bilenin sadece o olduğunu kim bilebilirdi." * * Prokopius Bizans'ın Gizli Tarlhi "Şimdiye kadar birbiri ardına gelen savaşlarda Bizans halkının deneyimlerini yazarken bütUn oiayları zamana uydurmak zorunda kalmıştım. Artık bu yöntemi bırakıyorum. Bu kitapta Bizans Imparatorluğu'nda nerede ne olmuşsa her şeyi apaçık ortaya koyacağım." •; •» Susan Sontag , . AliceYatakta "Galiba hayatım boyunca Alice Yatakta'y\ yazmak üzere hazırlanıyordum. Kadınların acısı ve öfkesi üzerine bir oyun. Ve hayal gücü üzerine bir oyun. Aklın tutsaklaştırılması olgusu. Ve hayal gücünün zaferi. Ancak hayal gücünün kazandığı [ . zaferler yeterli değil." ' NİSAN VAYINLARI, İSTİKUSL CADOESİ 3 8 9 BEYOJLU 8 0 0 6 0 İSTANBUI T[L: (0.212) 2 9 3 6 9 6 8 FAKS: (0.212) 2 5 i 1735 İNKILAP KİTABEVİ SİİR > ÖYKÜ ROMAN ÖDÜLÜ 99 Asım Bezlrcl, Turgut Acar ve Ayten Mutlu bir toplantıda. 1993 Subat. şairin yürek paralayan feryatlarına şu dizelcrle tanık oluyoruz: "ay gece, yangın gece/ yalım yalım büyüyorsun içimde/ neredesevdiklerimr'/atardı yüreğim yürcklerinde/ anılar gömütündc/ acılar gömütünde". Bu şiıri okuduktan sonra Lorca'yla el sıkıijnıi!j gibi oluyor şiirseverler. Rüzgâr, her zaman hüzün ve acı getirmez, kimi de sevgilinin "soluğunu" getirir "rüzgâr kirpiklerinde" yüreklere su scrpmek için. "gezgin fırtınalann kanatlarıyla" beslenirse DU hayat, işte o za man bir anlamı vardır acılarla boğuşmanın. "yerçekiınsiz rüzgâr" neyi imler acaba "iki tarih arasına sıkı"şan "yazgı"lan değilse? Yaşam, yani "rüzgâra düşen gül yaprakları", "rırtınalar evi", "devrilnıiş bir ağacın kalbi", "düşlerin geriye dönüş saatleri", "gökyüzünü sızdıran bir testi."... Ayten Mutlu'nun ycni şiir kitabı, bence, onıın şiirinde bir dönemeç. Şiirini iyicc damıtmi!;, oturtmuş bir Ayten Mut^ lu'yla karşılaşmak ne güzel! Yaşamın karnına kııla^ını dayamış, ses sa|*ıyor, imge dcvşiriyor, ucılara bürünüyor, öy le çıki\or okıırıın karşısınn Ayten Mutlu. Ycnik, ezik ijürler degil Çocuk ve Akşam'daki şiirler, tersıne, tüm hüznüne karşın, aydınlık şiirler. Bekleme Odaları ijiiri oııun dünyaya, şiire bakışını açık ça ortaya koyuyor. îŞiirin son dörtlüğü CUMHURİYET KİTAP SAYI 490 şöyle: "hayatın bekleme odasında bir kadın/ birbirine beıueyen ölümler biriktirir/ Çan susar, bir kuş uçar sesinden/ camlara kendini yazar bir şiir". Çocuk ve Akşam şiirinde Ahmet Haşim'lc selamlaştıgımı duyumsadım nedense. "işteakşam, tül.bakırveyas/havada kuş tüyleri, ıssızlık", yani "ruhta köpüklenen o kızıl yara" mı şiiri gönliime, dilime doladı, bilcmiyorum. Ön bölümlük Sudaki Ateş'le, dört bö liimlük Şiirin Yakıcı Kumlarına iki düzyazı şiir. Bu şiirler şiirin ortaya çıkışını, yaratılışını, mayalanışını, insanı ele geçirişini, sarsışını, yaşamın bağrında biriken çığlıkları, denizini arayan nehirlerı dcmlendiriyor dizelerde, imgelerde, sonrahiç çıknıamacasına doluyor şiirse verlerin yüreğine. Okıırıın yüreğinde doyumstız tadlar ekiyor düzyazı şiirler. Gül ve Katran başlıklı şiir de on dört bölümden olıışan uzun bir şiir. Ayten Mutlu, bu şiirlerinde de yaşamı kendine rehber edinişini, acıları sagışını, sevinçleri biriktirişini.gecmişin birikimle rini, geleccğin aydinlığını, giinün nabzını, şimdinin pastel renklerini gözleı önüne seriyor serin dağ rüzgârlan gibi. Aytn Mutlu, rüzgârın bekleme oda sınuaki şair: ()nun altıncı şiir kitabı Çocuk ve Akşam ycni dönem şiirimi/in kalıcı bir kazanımı. • Türldyf'nin etı RÖRIÜ yayınevlerinaen olan Inkılâp Kitantvi, kunıluşunun 7 1 yilııuu yaan ya^ıınına; jür, öybü vc ronıan yaalınaaını özendirereR L'atRicla DulıınmaR, (V.L'IIIRIU Je tJenı, yetcneL'lerin atLnı JuyuraDİİnielerine olanak saSlamab amaayla 3 clalaa yanşnıa uü/cmeıııniştir YARISMA KOSULLARI • 35 yaş ve altınuaki jair ve yazarlann kitap nutünliığüııucKİ clusyalanyla katılalıılecek'len yanşmaya sıııı na^vuru tarini 1 I:ylül 19W Jur. Yanıjmacılar DU tarilıe kular Dİİ^ısayar ya (L claletilo ile çift aralıklı yaalmış dosyalannı 6 kopya halinJe "Inkılâp Kilâljevi, ŞiirÖyküRoman Odülii" Ankara Cad, No: 99 Ca§aloglu 34410 istantul" atlresine posta ile veya eluen ulaştıranilirler. • Yan^maya katılan uosyalanıı aana önce kitap olarak yayınlanmamış vc nernan^i nir yan^nıatla otliil almanuş alniagı gerekmektedir. Dergilerae yaymlanmi| olnıası, katılnıaya • Aclaylaruı as'ik k'inılik, ÖEj}eçmiş, aı;ık adres, telefon numaran ve 1 adet rot(>2raflannı dosyalanyla nirlikte ıSondernıclen /(inıııludıır. • Odül donu^'lan I K.isiııı 1999 tarilıinde aı,ıklanacak, odul tıı^eni ise ri'YAP Irfannul Kitap Puan nda (JcrçekleştirileeeL'lir. • Her üç dalda da ödül kazanaıı yapıtlar yayınevimizce, yapıt saniplerine teliflen odenea'K yayınlanacaktrr. Seçici kıınıllarınuzın, ödiil alan yapıtlar dışında yayınlanmaya de^er tuldu^u dosyalar, aynı kc^ıılla yayıncvinıiza1 kitapla^tınlacLıklır. SECİCİ KURULLLAR ŞİİR. Suııav Akın, Motın Celal, I laydar lîr^ülcn, küı,ük tskender, Lale Miildiir C^YKl' Fendun Aııdaı;, Nursel IXıruel, Mehmet Gürelii Feyza I Icpçilintiiner, Rarlas Ozankı;a ROMAN: Taner Ay, Senıih Gümüş, Mario Levi, Makir O'Âaıj, 1 liknıet Temel Akarou KITARFVI VAYIN SAN VG TIC AŞ il* INKI1AP Ankara Cad. Inkılâp Han No 99 Kat 1 Sırkecı 34410 tST Tel (0 212) 5 U 06 10 (Pbx)Fax (0 212)514 06 12 VVebsıte htip//www ınkılap.com emaıl'posla@ınkılap com