Katalog

edebıyatında Refik Halit ın hıkâyelerı bdımsel olarak mumkun mertebe kavra nık'ı, bır başkasında Osmanlı donemın beklemedığım şekılde hoşuma gıttı Reşat yabılmektır Romanın roman, hıkâyenın dekı Şam'ı denedım Yaraya Tuz BasNuri de cok ıyı bır hıkâyeudır Başka eser hıkâye olabdmesı ıçın mutlaka bılgı zemı mak'ta Kore Savaşı'nı anlattım Savası, lcrı de olduğu ıçın ve demırbaş vazar ol nıne oturması lazım Ama bılgı zcmınıne bızzat ıçını Bunlar hep ınevcut zamanda duklan ıçın Kaludar Ama benı daha çok, oturtup da yazarsan tek başına, o zaman ve gerıye doğru projeksıyonlardı Pekı ıle unutulan ya?arlar rahatsız edıyor fyfcsela da ürhan Pamıık olur Orhan Pamuk sa rı doğru yaparsam nasıl olur, dıye duşun Kenan Hulusi'yı nıye bııaktık Ümran decc bılgı zemınındc, masanın başında dum Nazif nıye kayboldu? Samim Kocagöz yazıyor Yanı hem gorgu sahıbı olacaksın, Son hıkâycnın ıkı mesajı vaı Bır tane ortalarda yok En azından bunların hıkâ ınsanlar vaşayaeaklar, olaylar sahıcı olacak sı,son20 25 senedırTurkhıkâyesının ıçı yelen Turkıye'nın o gunıınu yansıtır Sahem de bdgıye oturtacaksın Ama bunlar ne gırdığı çıkma/a bır uyarı İ urk hıkâ bahattin Alı çok onemlı bır nıkâyecıdır da yetmez Bır estetık yapın olacak Bdım ycsı topluıiKU hıkâyecdıkten bıreycı hıkâ Bekir Sıtkı Kunt dgınç bır hıkâyecıdır, ıhselden ve gorguselden aldığını estetıze yecılığe, bıreycı hıkâyecdıkten bıçımu hı mal edılmıştır Sadrt Ertem'ın çok şaşırtı edebdeceksın Hıkâye ıçın dc aynı şey la kâyecdığe kaydı Bugun bır hıkâyeyı oku cı hıkâyclen vardır Sait Faik tabıı başu bazım Turk hıkâyecdığınde de bunlar ya yup kıtabı kapattığın andan ıtıbaren kaşına yenı bır çığırdır Fakat huzunle soy pdmadığı ıçın ıstedığımız gıbı bır şey çok fanda ne bır adanı, ne bır tıp, ne bır olay femek ısterım, onun açtığı çığırda yııru A7 olabınyor Şımdıye kadarokuduklanm kalıyor Bır çıçek durbunu kalıyor sademek ısteyenler ne onun rcnkldığme sahıp ıçınde çok azı benı dgdendırebdıyor ce, başka hıçoırşey Ben Yengecin Kıskaoldular, ne dc onun o seyyal dılıne Nıte cı'nda genç tukâyecdenmıze Istanbıd'da, Dr Cemile Ceyda, bır bdımkurgu oy ıçındc yaşadıkları ortamda neler olduğu ku Ancak bılımkurgulara ozgu yalın, ku kım Orhan Kemal gıbı olmak ısteyenle rın çoğu da yapamamışlardır Bence hıkâ nu gosterdım Asknda yapılması gereken ru, mekantk, mttalık soylem/dılyenntAt bıı tonlumun anlatılması çunku Turkıye tılâ llhan'ın stmcl rengârenk, tşıltılt soz yecdenmızı değerlendırmemız lazım Kul tur Bakanlıgı nıye bunlarla dgdı bır yayın buyuk dramatık geçışlerden bınnı yaşı cuklerden, oluian dıl anlaytsına bırakmış programı orgutlemıyor Ancak o sayede yor Ama buolaylannugunku Turk hdtâ Astronomıye heves etmış ve bu bılgıyecısınde bulmak mumkun değd ?nı yetışecek çocuklar kendderıne bır ta lere sahıp bırtakım gazetecder gazete us an bulacaklar Şımdı taban bulmak ıçın lubuyla yazıyorlar hahyle Eskıden gaze Ikıncısı başka bır şey, Sokaktaki yabancıyı, Joyce'u okuvor genç ınsan Joytecderden bazdarına muharnr, ba/darına Adam'dan ben getırdığım bır durum ce'tansenneyıoörenebdırsın^Jovcekenedıpdenırdı Ahmet Emin Bey muharnrGorsellığın hâkım olduğu bır dunyada, dı ulkesının şartları ıçınde bır adam Sen dı, Zekeriya Sertel muharrırdı ama Falih hıkâyeyı ve romanı eskı tarzda artık yaza bır taklıt olursun ve hıçbır zaman bır tak Rıfkı Bey edıptı, Yakup Kadri Bey edıpmayız Onu mutlaka gorsellıkten bır şcy lıt aslından ıyı olamaz Tabu şaırler ıçın de tı Yanı edebıyatçıydılar Muharnrlerın lerkanarak yenıden oluşturmamız lâzım bu gcçerlı yazdıklannı bunlar oyle yazarlardı kı, sa Yenı bır hıkâye ve roman teknolojısı genat olurdu Burada da aynı şey Bugun Sız, baştndan ben farklı keumler tara lıştırmemız gerekıyor, ycnı bır mımarı ku benım gazete yazdarımı kıtap yapıyoruz fından eleştınye uğrayan edebıyat ustaları rarak Kelımeoyuncakçdığınıbırakın, ım okunuyor Çunku ben gazetecı değılım mızdan bmsınız Bu, dk gunden bugune gelerle yazın îmgelerle yazarken dc gor Oktay Akbal da gazetede yazıyor ama ekttlmeden, adeta bırkanon gıbı iurup gel sel olmaya gayrct edın Gorsel olursanız edıp Ama Güneri Civaoğlu muharnr dı Bu tle\tın oklarını yoneltenlerden bırı daha çağınıza ııygun yazmış olursunuz Iyı şeyler yazıyor ama muharnr Aradakı dc Umıt Yaşar dı, $oylt dıyordu "Bırsosyal Aksı hafde yazdddarınız çıçek durbunu fark bu Ldıp olmak Ama artdc herkese realızmdır tutturmuş gıdtyor Imanın, sen olur, dıyorum, olay bu yazar denıvor bır garıp kışısın Ntnı gertk senın Soiyal Sıırbılgının duyguya, duygunun ımge Realızmli r, Marksızımlı r dıyeceğı geltyor " Cımellık ana komılarımzdan Cınsel ye donuiturulmesıaır, goruşundeunız, öyItg't, bıreyscl dıyalektığın bır çattşma \ure O gunlenn yazınsal, duşunselortamtnı pek ku nedırAttılâ tlhan 'a gore ? Romanlafar a halınde tle aldıg'ınızı, bıreysclı sureklı de bıltmeyın bugun ku kuşaklara bu eleş kP toplumsalla yurutmeyı amaçlayan bır sa lırıdı n dc yola çıkarak o donemın edebıyat "Wppomanayaz*ettmt" natçı olarak ışledığımzı scryluyorsunuz An ortamından wz eder mtunız? Anlattım aşağı y ukarı hıkâyenın ne ol cak bu bakı$ açısı, yapıtlanmzdakı ansd "Bu adam asmata" du&unu labu romandan çok onemlı bır lık temıne ve stze yonılt n t lc^tırılerı engel farkı var hıkâyenın Roman, hele benım O donemde bı/ cok çatışırcük I ur Itmıyor Bu küabımzda da e^ameller bı gıbı bır adam yazmaya kalkrığı /aman çok kıye'de soğuk savas uonemı olduğu ıçın \eksueller travesttlerlt karştlaşnor okur kapsamlı oluyor tçınde o donemın polı Santrım yınc bır haylt tleştırıye hedefola solculara, toplumculara yaylım ateş vardı tıkası, sanatı, toplumsal ekonomık yapı Sevgdı Umıt Yaşar da o yazıyı yazdı " At caksımz sı her şeyı Tabu olaya boylc kapsamlı tılâ tlhan dıye bır adam yok' dıyordu Fena Halde Leman bakan ınsanlann hıkâyeye sığmaları çok Sonra çok ıyı bır arkadaşlığımız oldu Bu Benım cn çok ıtıraz edden kıtabım Fezor I Iıkâyede belırlı bır parçayı kcsıp onu tursuçlamalarçokturbana "Buadamıas na Halde Leman oldu, dk çıktığı zaman alman, bır veya ıkı ınsanla bu ışı çozmen mah" dıye bır ya/ı var Bunları okurum, ama cn çok satılan da odur Cınsellıöı gerekıyor Hizip'ı yazdığım /aman bırla yazanlara da kızmam Rahmetlı Asım Be ben ıhmaJ etmem Bıınu bır dc ate olmak ıım vardı, "Bır romana yazık ettını" de zırcı ben Yağmur Kaçağı'nı yayımladı la dışkdendırıyorlar Ama bır şeyı ıınutu dım Cemile Ceyda'yı yazdıktan sonra da &ım /aman aleyhıme doşendı Onun topyorlar Lınsellıği yasaklayan dınlerdır benzer bır duşunce oldu Boyle bır ozel lumcu kafasına gore tamamen romantdc fcğer sen laık bır adamsan, hele ate ysen lığım var benım Bu yuzden çok ıyı bır hı şeyler yazan şaırmışım, oyle dıyor Karşı nıye ayıpLyorsun Benım her kıtabımın kâyecı mıyım emın dcğılım Belkı mayası laştığımız zaman çok şaşırdı "Yahu sen ıçınde cınsellık bclırılı dozlarda vardır hıkâyecı olan bır ınsan Yengecin Kıskakızmıyorsun, oburlcrınden başkasın" de Bunlardan hıçbırısı dolayısıyla bana takı cı'nı on sayfada bıtırebdırdı Bana sorar dı Çunku kımın aleyhınc yazdıysa ona bat yapılmamıştır Demek kı ben bunu san anlatılacak bır hıkâye var mıdır? An kusmuş Nıyekızayım Ben ^ıırleııme gu oyle bır şekdde yazıyorum kı umıımı adap latdabılen bır hıkâye varsa yazılan hıkâ venıyorsam nıye kızayım Şıırlerıme guveve ahlak bundan rahatsu olmuyor Çun yedır Nc yazddığını anlatamıyorsan o hı nemıyorsam kızarım Ben bu tartısmalar ku hcrkes bunu yazıyor I lerkes bunun kâye değddır, yazar şekılle uğraşıyor dedan korkmam Haklıçdcamayacaklarkorıçın kırdıyor Pekı yaşamak normal de yaz mektır Işte guzcl bır krıter kar Son zamanlarda dd meselesındc de mak nıçın anormal oluyor, anlayamıyo boylc şeyler oluyoı Ben yazıyorum, kızı tyı bır saır olmak ıçın yeteneğtn yanı rum Hangi Seks ı yayımladığım zaman yorlar Dıyorum kı sı/ de yazın, tarüsalım sıra çağdas bır fıkır bııeşımıyle ozgun bır buyuk kıyamet koptuydu Bu furk kadı Yazmıyorlar Yazdddarı zaman da dolaş ımge ve bılgı büt^ımının tç ıçe gerçekleş nını es,unsel, lezbıyen gosterıyor ralan gı tırıyorlar lafı, benım soyledıklerıme bır tırılmeu gerektığınt uryluyoriunuz Aynbı ıddıalar olduvdu benım ıçın Oysa ora cevap falan çdtmıyor Dıyeceeım duygu ca "2ü yuzyılın romancısı, okuyucusunun dakıler, Turk kadınları de&ddı Sonra sal uuzeyde almam, almamak lazım, bu bır sıntma seyırası olduğunu bır an hatı Yanlıs Kadınlar Yanlış Erkekler'dc 1 urk bır fıkır olayıdır Sen boyle yazarsın, o onu rından çıkarmamalıdır" derkın, "duzyazı, kadınlarından da bahsettım tarıhten dc bcğenmeyebdır, o fıkrını soyler Okur tcr grafıkerlıkten farklı boyutlar taşımalt bahsettım Şımdı Isranbul'un bazı semt cıhını yapar dıye de eklıyoriunuz Yazın çalısmau ıçın lerıncle hangı kadınlar escınsel cieğıl, bu dekı gençltn de bır uyarı uerıyor sankı Yırı gtlmısken sormak ısttyorum Banu sormak ta/ım Demek çok yaygınmıs, sozlerımz Iyı bır oykucu olmak ıçın nc şıtıdan ben sıâdetlı eleştınlert ugradığıntz Hatta ben eksık soylemışım O iş çok da lere gercksınım var? bır alan, dıl anlayışınız Şoyle de bır savı ha fazla, çok daha hızlıymış, bu meydana nız var "Ortaltktakı bu aırcunaya da dıl Iyı bır hıkâyecı olabdmek ıçın, ıyı bır çıktı devnmı denıltmız " Ott yandan 'edebtdıl edcbıyatçı olabdmek ıçın zaruıı buldu lurk oykuculug'unun gt lışımıne katkı ıçın ozleşmenın yararı olmadtğtnı' ılert su öum şeyleı var C )nlar olma/sa ınsanın ıyı rerek oldukça ontmlı bır tcvreyı de karşt da bulunanlar zıncın olujturulsa sız kım bır edebıyatçı olamayacağı duşuncesın nıza aldımz Yc ngecın Kı skacı 'ndakı oyku lerden olnşan bır ztnctr kurardımz? deyım Bu benım formasyonumun top lerde romanlanmza kıyasla daha (,ok dola lumcu olmasından ılerı gelcbılır Bence Belkı tzmır'de yetıştıgımden, yabancı nımda olan sozıuklerdcn seçılme bır dıl bır ınsan ıkı ana tcmcl uzerınde edebıyat hıkâyecılerı yerlı hıkâyecılerden once anlaym goruyoruz çı olur Bırısı bılgıdır bırısı gorgudıır okudum Mesela 1 ransızların çok onem Gorgu, yazarda ıkıncı tabıat halınde ol • Yengecin Kıskacı'ndakı dılın roman sedıklerı Mauppasant benı çok etkdeme malı Yanı gozlemu olmalıdır Toplumu lardan farklı olması tabıı tkı sebepten tadı doğrusu Ama buna mukabıl Çehov nu ıyı tanıması lazım Ama yetmez Gor bıı Bılıyorsun benım romanlaı ozelhkle altımı ustume getırdı Gorki'nın ba/ı hı gu ınsanı bıı ycre kadar goturur, ondan Aynanın tçindekiler gerıye projeksıyonkâyelerınden aıyaloglar bıle aklımda ez sonra bır platform la?ımdır Bılgı, plat dıır O doncmdekı ınsanlanDen ısrarla o bere kalmıstır Oyle başladı Ama nesır form oluşturuı Bılgı platformu, ıçınde donemde nasıl konuşuluyorsa oyle ko yazarı olarak, roman ve hıkâye ya/aı ı ola yaşadığı toplumu ve donemının ınsanını nuşturdum Bu yu/den eleştırdder benı rak Gorki, Malraux ve Istrati gelır Turk E Bu hıkâyede olmayan keltmeler vardır, oralarda Lskı tabırle musannadır, suslu durler Yengecin Kıskacı'nda daha aktu el bır dd var tkıncısı, tamamen Beyoğlu çevresınde geçen ve bızım medyatık kışı lenn ıçınde olduğu bır ortamı anlatıyo rum O ortamdakı ddı de yakalamak gc rek Ben Dddevnmıne karşı olamam, ben toplumcuyum Bır memlckette ulusal dc mokratık devrım olduysa, ulusal demok ratdc dd devnmı de olur Benım karşı çıkrığım o7İcştırmecdd<.tır Ozleştırmeedığın de Turkıye'de dk defa denendiğını, nı rıncıstnde Kemal Paşa tarafından dene nıp vazgecddıfiını, duncısınde tsmet Paşa taranndan aenenıp vazgeçddığını ben kanıtlarıyla ortaya koyuyorum Aksı varıt se gostersınler Turkıye'de hıçbır zaman dcvamlı bır ozleştırmecddt polıtıkası ol mamıştır Bunun belgesı yoktur Ben bel gelerını getınyorum Ne Dil Tetkik Cemiyeti'nın amaçlarında var ozleştırmecdık, ne Dil Kurultayı'nın amaçlarında var tdebtyatın tetnelgorevlen varsa bu gorevlenn vralamasını nasılyaparsımz? Ben toplumcu bır sanatçı oldufium ıçın amaç açık seçdc nettır bende Top lumcu bır sanatçı toplumsal sorumluluk altındadır Bu Yurttaşlık horumluluğudur Cumhurıyet devnmı yurttaş uretır Ah met'ın, Mehmet'ın uzerındekı yurttaş so rumluluğu, sanateinın uzerınde de var dır Ahmet, Mehmet bunu yapamaz Çunku onun ışlerı topluma hıtap etmez Ama sanatçının yaptıöı ış topluma hıtap eden ıştır Sen yurttaşlık sorumluluğunu yaptığuı ışle topluma da yayarsın, onlar da bunukendı sosyal durumlarını tayın ede bdmek ıçın nırengı olarak kullanırlar Ya benımser ya karşına çıkar Benımsersc ku rallar dahılınde bırlıkte savaşırsınız Bu, bu kadar basıt • Yengecin Kıskacı / Attılâ llhan / Bılgı Yaytnevı / 259 r YAYINLARI Can Yayınları Etkinlikleri 1316 Mayıs 1999 Adam KitabeviBeyoğlu 13 Mayıs 1999 Perşembe 14 00 Atılla Şonkon 15.00 Incı Aral 17 00 Erdal O/ 14 Mayıs 1999 Cuma 15 00 Pınar Kııı 17 00 Ahmet Umıt Edcbıyattd pohsıye 15 Mayıs 1999 Gumartesi 1 5 0ü Cemıl Kavııkçu ve Ozcan Karabulut 90'h yılların oy kücülügü 17 00 Kurşat Ba^ar 16 Mayıs Pazar 15 00 Hakan Akdogan Bır ılk romanın gctırdıklerı 17.00 Hılmı \avuz Soyle^ı Yazarlarımız kitaplarını da imzalayacaklardır. SAYFA 9 C U M H U R I Y E T K İ T A P S A Y I 482