Katalog

M. Naci Ünver'den yeni öyküler "Kırmızı Kaplı Defter"de yer akn öykülerin tamamı, toplumun dcğişik kesimlerinden alıyor konularını. Değişik koşullarda yetişmiş kadınla erkeğin mutsuzlukla biten evlilıklerini anlatıyor. Gömü taşlannda, yaşanmış uzun hayatları birkaç sözcükle özctlcyivcrcn kimi yazılar, tarihler var. "Kırmızı Kaplı Defter"dcki öykülerde, kadınlarla erkeklerin evliliklcri, yargicın, evlilik macerasını noktalayan, "Gcrcei düşünüldü; taraflar arasındaki müşterek yaşam çekilmez hale geldiğinden boşanmanıza karar verdim" sözleriyle son buluyor. OSMAN ŞAHİN alcn Yargıtay Sekizinci Ceza Dairesi Başkanı olan M. Naci Ünver, yazın çalışmalarını da sürdürüyor. "Evlenme Cüzdanı" (1986), "Ozgür Sevi" (1990), "OzanınÖldüğüGün" (1994) adlı romanlarının, "Kapadokya Efsanesi" (1990), "Günyüzü Yargıcı" (1992) adlı öykü kitaplannın, "Sana 25 Şiir" (1994) ve "Yağmurlarla Gel Bana" (1996) adlı şiir kitaplarının yazarı M. Naci İJnver'in 'Kırmızı Kaplı Dcftcr" (1998), üçüncü öykü kitabı. "Kırmızı Kaplı Deftcr"de ycr alan öykülerin tamamı, toplumun değişik kesimlerinden alıyor konulannı. Değişik koşullarda yctişmiş kadınla erkeğin mutsuzlukla biten •evlilikierini anlatıyor. Gömü taşlarında, yaşanmış uzun hayatlan birkaç sözcükle özetleyiveren kimi yazılar, tarihlervardır. "Kırmızı Kaplı Defter"dekiöykülerde, kadınlarla erkeklerin evlilikleri, yargicın, evlilik macerasını noktalayan, "Gereği düşünüldü; taraflar arasındaki müşterek yaşam çekilmez hale geldiğinden boşanmanıza karar verdim" sözleriyle son buluyor. nı büyütmüş, yuvadan uçurmuş, karısı ölünce yalnız kalmış emekli Saffet Bey'in bastırılmış cinsel dürtülcrine yenilerek, temizlikçi kadın Seher'le olan kısa süreli evlilikleri anlatılıyor. "Ikili Anlaşma" öyküsünde ise, yanuıda çalıştırdığı Esin kız la ilişkiye giren Niyazi'nin, karısı Ayfer'i oyuna getirerek boşaması, Esin'le evlen mesi, ortadan kaybolması, böylece mutluluğunu eski karısının perişanlığı üstü ne kurması anlatılıyor. "Komşuluk Bağlan"nda ise, Batılı refah topfumlarında rastlanabilen, bir tür 'grup seksi' üyelerinin çanraşık ilişkilcri anlatılıyor. "Kıskandıran Postcr"de ise, genç mühendisin.karısıyla olan, aceleye gctirilmiş evliliklerinin boşanmayla noktalanan macerası ve riliyor. M. Naci Ünvcı'in, öykülerinde kadın ları, erkekleri aynı oranda taraf tutmadan yazması övgüye değer. Kısa, öz, fazla sark malara gerek kalmayan konuşmaları, öykünün yapısına akıcı bir devinim kazandırıyor. Öykü kişileri, "Komşuluk Bağlan" adlı öykü dışında, kıyıda köşede kalmış, küçük, kenar mahalle insanları oluyor. însanların ahlaki düşkünlüklerini, cinsel doyumsuzluklarını, baskı altında kalmanın getirdiği ikiyüzlülükleri, çıkar karşılığı kurulan evlilikleri gerçekçi bir dille yazarken, insanlanmızın gerçek sorunlarının mahkeme dosyalarında gizli olduğu gerçeğinin de altını kuvvetlice çiziyor. Bunu bağırmadan, fazla iddialı olmadan, yalın, kolay anlaşılır bir dille yapıyor. Aynca yazann bu öyküleri dinlediğini, öykü konusunun yakın tanığı oldıı ğunu, hatta bazen öykünün içinde yaşayan biri olduğunu öykülerin tazeliği, sıcacık soluğu bize, her öyküde biraz daha anımsatıyor. • Kırmızı Kaplı Defter/Atf. Naci Ünver/ Arkadaş Yaymevil' Ankara 19'JS/ H larına ait olduğunu, yalnızca kocaları için yaşadıkları gerçeğinin ne zaman ayırdına varacaklar? Varlıklı olmanın 'özgür' 'kültürlü' olmakla bir sayıldığı ülkemizde gelir düzeyi yüksek erkeğe kız veren aile, kızlarının yaşamının artık yolunda gideceği kanısını taşırlar. Böylecc evlilik dikişi baştan yanlış atılmış oluyor. Esnaf mantığıyla kurulan bu tür evliliklcrın nasıl cözüldüğünü, 'kcramet sanılan nikâh ın bir işe yaramadığını, sonunda karı kocanın kendi eJleriylekazdıkları derin hendeklerin içine nasıl düşüp yuvarlandıklarına tanık oluyoruz. Renkler vardır, tek başlanna ne denli özgün birer renk de olsalar, ikisi bir araya gelince ortaya aynı güzellikte bir üçüncü renk çıkmayabilir. Açık mavi renkle sarı rengin kanşımından tatlı bir çimen yeşili çıkar ortaya. Ama koyu kırmızı renkle, koyu lacivert renklerin karışımından, iç karartıci, koyu kahverengi bir renk çıkar ortaya ki, dayanılmaz. Kimi evliliklerin kimyası da bu renklerin kanşımına benzcr. Baştan her şeyin iyi, güzel olacağı kanısıyla yola çıkılır, ama yolun kimseye bir şey söylemediği kısa zamanda anlaşılacaktır. Birbirlerini yeterince tanıdıklarını sanan kimi karı kocalar, aslında birbirlerinin dünyasından ne denli uzaklaştıklarının ayırdına bile varamazlar. Kör iin fili okşayarak tanımaya çalışması gibi, zenginlik üstüne kurulan evliliklerin birçoğıında yaşamlannın ancak küçük bir böıiimünü görür, ancak onunla oyalanırlar. M. Naci Ünver, bu tür evlililderin çürüklüğünü öyküleriyle gözler önüne seriyor. Sevginin olmadığı yerde paranın güçsüzlüğünü, doğanın ve çevrenin olsa olsa bu tür sevgisizliklere birer dekor olabileceğinin altını çiziyor. Kitaba adını veren "Kırmızı Kaplı Defter" öyküsü işte bu anlayışla cvlendirilen genç kızın, evliüği süresince nasıl bunaK cuğım, sığınca olarak "Kırmızı Kaplı Defter"in sayfaları arasına güncelerini yazdığını sonunda da evliliğinin bu küçücük günce defterinin altında kalıp darmadağın olduğunu yazıyor. "Münin'te Bir Haishane öyküsünde aıılatılanlar gerçek ir Alman hapıshanesinde geçmiyor. Bütün gün eve kapatılan, üstüne kiÜt vurulan, pcncereden bakmasına bile izin verilmeyen Elif kızın hapishanesidir sözü edilen. Münih'te kalabalık ailesiyle birlikte çalısan genç Sinan'a, 'kızımız Almanya'da ranat edcr' kanısıyla ailesi Elif i verir. Dil bilmez, yol bilmez Ir,lif'in ev hapisliği başlar böylece. Elif'in gardiyanları, kalabalık Sinan ailesinin bireyleridir. Bu öykü, halcn Almanva'da yaşayan ünlü yönctmenimiz revlİK Başer'in "Almanya Kırk Metrekare" filmini anımsattı bana. KomşuluhBağlan" Kıtaptaki en ıyı oykulerden biridir "Münih'te Bir} lapishane". "Saati Okuyamayan Kadın" öyküsü, Güllü ve Ali'nin boşanmaya dek varan talihsiz evliliklerini anlatıyor. îşlenmemiş ham güzelliklerin, kof 'yakısıklı'lıkların, kalıpların kurtaramadığı evliliklerden biridir, "Saati Okuyamayan Kadın". "Seher Diye Biri" öyküsünde ise, çocuklan EvN(torinçüHildüğü OYKU HAZIRAN KafeBar Meslek Zeyyat Selimoğlu • Ayaksesleri İrfan Yalçın • Pearl Bullon'un Kaçırılışı Katherine Mansfield • Her Şey Tek Bir Noktada Italo Calvino • Derinin Kalınlığı Siegfried Lenz • Dostoyevski'nin Yaşamından İşitilmcdik Bir Böliim Stanislaw Dygal • Gündüz Gözüyle Celal Hafifbilek • Anlaşılmamn Dayanılmazlığı AyferCoşkun • Osmanlı Ferdiyet Fırkası Kuruluyor Tank Günersel • Mavi Beşik Tahir Abacı • Her Şey Yolunda Roni Margulies • Fırtına Vadisi Mebuse Tekay • Kont'un Köpekleri Özcan Karabulut • Hesabı Alır ınısını/ Liitfen? Oğuzhan Akay • Rol Magda Szabo • Bülbüller ve Ba$ka Kuşlar llse Tilsch • Bir Sokak Bazen Jale Sancak • Kclcbcklcr ve Bcbekler Hasan Tüfekçi • Ara Müge tplikçi • Yüz Semra Topal • Mavi Bir Merhaba Ulviye Alpay • Açıklayabilirim Murat Sohtorik • Küçük Hesaplaşmalar İnan Çetin • Atike Zehra Tınl • Beş Soğuk Gece Hülya Uçar • Düş Koleksiyoncusu Sanem Karagöz • Yoğun Bakım Belgin özcan Ökmen • Sanrılı Gün\tr Ahmet Sait Akçay BU SAYININ KONUŞMASI Bir taşla deniz ne denli birlikte, iç içe olsalar, taş yine aynı taş, deniz de yine aynı deniz olarak lcalır. Asla birbirlerinin olamazlar. Kimi evlilikler de buna bcnzer. Yıllarca avnı evin içinde, dipdibe yaşadıkları halde yeterince birbirlerini ne tanıyabilirler, nc arkadaş olabilirler, ne de sevaiü... Yalnızca tanıma düzeyinde kalan sığ bir çevrimin içinde döncr dururlar. Yeterince çağdaş olamamanın getirdiği bir göstcrge olsa gerek bu. M. Naci Ünver, DU tür yanbş temeller üstüne kurulmuş evliliklere bir eleştiri getiriyor. tnsan bu öyküleri okuyunca, kent bulvarlarına bakan bol ışıklı, şık görünümlü tül pcrdelerin gerisinde yatan evliliklerin aslında birer aşk gömiitlüğü olduğunu, o ışıkların gerisinde nice yalanların söylenip yattığını düşünmeden edemiyor. Kızlarını evlendirmek isteyen aileler, erkek tarafını bir tür 'maaş bordrosu' olarak görme yanlışlığına düşenler mutlaka okumalıdırıar "Kırmızı Kaplı Defter"deki öyküleri. Erkek cgemen toplumumıızda, birçok kadının, evliliklerinin, çocuklarının, vaısa mesleklerinin, taşıdıkları soyadlarına dek hemen herşeylcrinin kocaSAYFA 10 &ğNrçevrlm 1999 22 E Feridun Andaç ile Dünden Bugüne YAZI MRS. DALLOVVAYlN YARIM GÜNU KISA ANLATIMI... Alev Bulut • XIX. YY FRANSIZ ÖYKÜSÜNDE ANLATIM TEKNİKLERİ Nedret Tanyolaç Öztokat • BİR ÖYKÜNÜN ÖYKÜSÜ Mecati Tosuner • ULUSAI. KARAKTERIN BEÜRLENMESİ ÜZERİNF : CF.Mİ1. KAVUKÇU TAŞRASI Sevinç Özer • OKUR / YAZAR Orhan Barlas • HALDUN TANERIN "AYIŞIĞINDA ÇAI.IŞKUR OYKUSUNDU ÜKUYUYAPITYAZAR D1YALÜÜU Zehra Ipşiroğlu • BİR YAPIT. BİR bLEŞ.TİRİ Hüseyin l'eker CZMl