Katalog

0 K U R L A RA AydınBoysan 1921 yılında tstanbul'un Narlıkapı semtinde doğdu. Anaokulu'nu Narlıkapı sokaklannda okuduktan sonra Pertevniyal Lisesi'ni ve Güzel Sanatlar Akademhi (Şimdiki Mimar Sinan Universitesi) Yüksek Mimarlık Bölümü'nü bitirdi. Öğrenimini tamamladtğı tarihten bu yana çalışmalannı aralıksız ydın Boysan.Yıl: 2046/ Uzay Anılasürdürüyor. 195772 nl "Gelecek Zaman Masalı" (Bilgi arastnda mimarlık egitiYayınevi, 1999) adlı kitabında üc işe minde de görev aldı, ve birden girişiyor: Bir ütopya yaratmak, uünö$retmemikyaptt. TMyamızın haliııi eleştirmek ve birtakım bilim MOB Mimarlar adamlarının düşüncelerini okurların kolayOdası'nın Kurucu Yöne lıkla anlayacağı bir dille anlatmaya çalışmak... tim Kurulu üyesi ilk genel sekreteri oldu. Sunuş'ta "dünya ünlüsü dört Evrenbilim üstadı"nı anıyor: Steven Weinberg, Paul DaAynca iki ytl da başkanlıg'ım yaptı. Ulusal vies, Carl Sagan, Stephen W. Hawking. Dove uluslararast mimarlık kuz bölümlük kitabın her bölümündeki bir iki altbölüm bilim adamlarının düşünceleyarışmalarında ödüller rini aktarmaya yarıyor. Aydın Boysan, okurkazandı. Spor ların sıkılmamalan için, bu altbölümleri olasalonlanndan büyük bildiğince kolay okunur biçimde sunmaya endüstri tesislerine kadar çalışıyor, dostlannın çok iyi bildiklcri espri çok sayıda yapıya gücünü alabildiğine kullanıyor. imzastm koydu. Masalımız, 2046 yılında, bir geceyarısınDokuz yıl boyunca, bir dan sonra başlıyor: IstanbuTda, Boğaziçi kıgazeteae haftalık köşe yılarında, Rumelihisarı'nda bir lokantadaki yedi arkadaş, "Dünyadan insan örnekleri alyazıları, incelemeler ve mak ve gelecek zaman araştırmaları için Kagezi izlenimleri yazdt. po Gezegeni"ne kaçırılıyor! Insanları ve yaşamayı seAydın Boysan, gezegeni betimlerken, on ven Boysan'ın yaşam felse/esi şu sözlerinde be sayfada on üç defa "çiçek" sözcüğünü kulsimgesi liriyor: "Çevreye salınan lanıyor: Doğa sevgisinin Boysan, gibi. ve Bir mimar olan Aydın yapılar ruhsal kö'klerden sevinç şehirler üzerinde duruyor: "Kapo da bütün de doğabilir, üzüntü de... yapılar, doğal toprak yüzündcn yukarı, en Katlanabilmenin güvenli ÇOK yedi metre yukselebilir. (...) Bu yedi metyolu, yaşamayı sevmek. renin üstündekı 10 metreye ise yalnız anıtBu dünyada bu dünyantn • lar yukselebilir..." "Sizin başkentinizde 'gökdelen' yok mu?" sorusuna Kapo'lular "Bizbaşka alternatifi var mu de gökdelen yoktur, yerdelen vardır." dive Bu dünyayı sevmeyip de neyi seveceğiz? Görünsün cevap verirler. Şehrin yaşaması için gerekli görünmesin, hatta varol etkınlikler "topragın altındaki" katlarda gerçekleşir. Üst kat ise sun veya olmasın, kişisel ve bireysel yaşama katı. dünyanın bü'tün öğeleri Mimari konusu açılınca Aydın birbiriyle uyuşur, çelişir, Boysan kendini tutamıyor; Sydya da zıtlaşır. Olsun ney opera binasından söz edilinvarsın... Bütün bunlarce açıyor ağzını, yumuyor gözüdan, yaşamın armonisi nü: "Biz bu binanın projesini indoğar. Hiç kimsc sevdiğı celedik. tç hacimlerle dış mimarinin ilişkili olmayışı, sahtekârbir besteaen bazı notaların çıkarılmasını ya da lık... Taşıyıcı sistem kabuk formdegıştirilmesini istemiyor. ları, strüktürde yok, bu da bir yalan. Biçim sevdası yüzünden, sahYaşamak dediğimiz ne mekaniği tesisatı sakat kalmiîj. besteyi ise, bütün notaÜpera salonunda, sahneyi g(>relarıyla, olduğu gibi meyen koltuklar var. Yedi milyon sevmekten başka çare dolar olan keşif, 102 milyon doyok... Çünkü, başka beste Iara yiikselmiş. tlginç bir konu yok." Aynen kitaplarında daha var: Demck bu binanın mi olduğu gibi.. marlık değcrini, başta ünlü jüri üycleri olmak üzere, bazı mimar Bol kitaplı günler!... THIIMACI Büvükler icin masallar yor: "Bizim de dört mevsimimiz vardır. Bir yılımız 40 aydır, her ayımız 10 gündür. Hafta diye bir ölçümüz yok." tki dünyalı, fısıldaşıyor: "Senkıyakisebak! lOgündebiraylık, yılda 40 aylık alıyorlar demek..." Kapo'lular, tembel ineklerin hiç olmazsa kuyruklarını sallamalan için "inek sineği" üretirler; bizim dünyalı tutamaz kcndıni: "Bu sinek, sanırım aylık da alan bir memurdur, kartvizitinde ne yazar?" Gezegende "maas ödemesi" olmadığını öğreniyoruz. Bizim aünyalı şaşıyor: "Ne demek, yani nakit maaşınızı cebinize koymaz mısınız?" Cevap: "Bizdenakit parayoktur." Böylece kitapta ilk defa "para (s. 222) sözcüğü ile karsılaşıyoruz. Gezegende herkesin banka hesabı varmış, maaşfar oraya yatar, masraf da oradan yapılırmış. Vergi de yokmuş: "Vergi kaynakta kesiliyor." Ya hasta tedavi ücreti? "Masraflar kişisel hesaptan tahsil edilir ama bütün bu masraf tazminat olarak kisinin hesabına yatırılır." Kapo'ua nasıl çalışılır? Aydın Boysan, çahşma düzenini bütün ayrıntılarıyla belirtmiş: "...biz zevkle ve hırsla çalışırız. Zaten hiçbirimiz, kolay bir iş yapmayız. Bunları robotlar yapar. Bu konuda yaptığımız tek iş, robotlann projesini ve öğretimini yapmakür." Kapo'lular, "yalnız üstün düzeydearaştırma ve yaratma çalışmalannda görev almaktadırfar." / "Her bırey, her çalışma gününün yalnız birkaç saatini, bağlı olduğu çalışma merkezlerindegeçirir. (...) Tekil çalışmaların daha önemli olduğu sanat konuları organizasyonu da değişmez." Dünyalılar Kapo'fularla "dünyanın ha A li"ni tartışıyorlar ve ilk defa 270. sayfada "sömürü" sözcüğü geçiyor, hem de iki defa: "Devletler devletlcri sömürdü. Insanlar insanları..." ve "Petrol üretenler, ııretme yenleri acımadan sömürdü." Bu sömürü, an• laşılaca&ı gibi, bizim dünyamızda. Dünyaya yönelik bir eleştiri daha: "Bilim, önce reranın yıikselmesine yardımcı oldu. Daha sonra aynı bilim, endüstri teknolojisini öyle ateşledi ki, atıklar temizlenemez oldu. (...) Aynı bilim, kütle imha silahlarını da öylesine geliştirdi ki, dünya cehenneme döndü." Ütopya yaratan yazarlar, genellikle yarattıkları ütopyayı yazarlar; Aydın Boysan, bir yandan ütopya yaratıyor, bir yandan hâlâ dünyadaki pisliklerle uğraşıyor, kurulu düzenin eleştirisine girişiyor, önerilerde bıılunuyor. Zaman zaman parti programı yazarı gibi davranıyor... "I layvanlar" adlı altbölümde Aydın Boysan'ın mizah gücü dorukta. Dünyalı soru yor: "Havada lcuş da göremiyorum. Kuşlar şehir göklerinde niye uçmaz?" Kapo'lunun cevabı: "...Bizkuşlara, helayagitmeleriniöğretemedik. Şehirlerimizin, yukarıdan kirlctilmesine razı değiliz. Hem kuşlar en çok, heykelleri kirletiyorlar. Onlan gören başka hayvanlar da, sanatın içine edilebileceğini sanıyorlar..." / Dünyalılar soruyor: "Pekiyi, evcil kediköpek de yok mu?" Cevap: "Kediler, hain ve hırsızdır; istemeyiz. Köpeklere de kuşlar gibi, helaya gitmesini öğretemedik. Tek bacaklarını kaldınp, her yeri kirletiyorlar. " / "Çayırın otları öylesine gürdü ki, ineklerin ağzına kadar yükseliyordu. înek de 'kafasını yormadan otlamaktaydı." / "...Her bir zürafanın kafası, yerden otuz metre yüksekteydi. Bu hayvanlar da, gen iyiIestirilerek büyütülmüştü. Bu denli büyütülmelerinin nedeni, bazı ağaçların yapraklarını yedirerek, budamak içindi." Aydın Boysan, kitabınayazdığı Önsöz'de, "Sunduğum kitap, bütünlüğü olan bir olaylar dizisidir. Uzay ve Evren'in anlaşılması için verilen zorunlu bilgiler en aza indirilmiştir." Kitapta 69 altbölüm var; bunların 16'sı "uzay ve evrcnin anlaşılması için verilen zorunlu bilgiler". Aydın Boysan, okurları iirkütmemek için ilk iki bölümde bu konulara girmiyor, 3. Bölümde, "Dünya Dışında Dünyalar" başbklı altbölümde, P. Davies'ten şu satırları aktarıyor: "Tartışılamaz ki sonsuz görkemdc, her yanı birbirine benzeyen biçimdeki Evren'de, 'ne olabilirse' kesinliklc 'olur', hem de sonsuz sayıda sık ve sürekli" di yor. Gene Davies, " Aynı doga kanunları, bütün Evren'de geçerli dir. Dünyada canlılığı ortaya çıkaran fiziksel mckanizma, başka her yerde aynı etkileri yapar." P. Davies'in bu düşünce dizisinden çıkardığı sonuç: "Ancak bu sonsuzluğun yanında DNS halkasının baz yaylarının koınbi nasyon olanakları sınırlı. Bu durumda Evren'de, DNS'si bana benzeyen başka bir organi/ma, kesinlikle yaşıyor. Bu canlı, beninı tıpatıp benzerim olmalıdır. V,v ren'deki sonsuz sayıda yerde, benim cok sayıda 'ikizim' yaşıyor. Bir aaım ilerisi düşünülürse, tiünyadaki her insanın da benzerleıinin, Evren'de yaşadıgı anlaşıhr " Aydın Boysan, bu konulardaki bilgileri yalnızca alıntı olarak ver miyor, okura çetrcfil gelebileeek konuları herkesin anlayabilecvğı biçimde dilc getirerek büyük biı okuma kolayfığı sağlıyor Yıl: 2046 uzay Anıları / "Gelecek Zaman Masalı", gerçekte, Aydın Boysan'ın özlediği insanî düzeni anlatan bir kitap. Aydın Boysan, sömüıüden, pisliklerden, namussuzluklardan uzak bir dünya özlemini dilc getiriyor. Zekı, esprili, mizah yeteneği guçlii, hayal gücü büvük biı yazaıın keyil le oKLinacak kitabidır "Gelecek Zaman Masalı". • SAYFA 3 lar yııtmuş.." TIJRUAN GÜNAY Imtiyaz Sahibi: çağ Pazarlama Cazete Dergi Kltap Basın ve Yayın A.$. Adına Berin Nadi Yayın Danı$mani; Turhan Ciınay Sorumlu Mudur Fikret llkiz Cörsel Yönetmen: Dilek llkoruro Baski: Çaudaş Matbaacılık Ltd. $ti. Tdare Merkezh Turkocağı Cad. No: 3941 Cağaloğlu, 34 334 Istanbul Tel: (212) 512 05 050 Reklam: Medya C Aydın Boysan, bir ütopya yaratmak isterken, ya^adığımız dünyanın kepazeliklerini de gözlcr önüne seriyor. "Dünya Uzeri ne Eleştiri" (s. 100), "Ne Olacak Dünyanın Hali" (s. 269), "Dünvanın r lali 2 " (s. 27"5) başlıklı bölıımlcr yaşadif*ımız düzene yöne lik clcştirilerle dolu. Aydın Boysan, ütopyasında, emek gücüyle yapılacak işjeri robotlara yaptırıyor, böylece, işçı sınıfı tarihe karışıyor. Bunun içindir ki kitaptu "grev, sendika, ücret" gibi sözcükler geçmiyor. "Aylık" sözcüğü iki sayfada geçiyor, Yıl: 2046 uzay Anıiarı / 'Gelecek zaman Masalı", gerçekte. Aydın Boysan'ın özle dlğl Insani duzenl anlatan bir kitap. Aydın Boysan, sömuruden, pisılklerden, o da "espri" için: Kapo'lu anlatı namussuzluklardan uzak bir dunya öziemini dlle getlrlyor 506 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI