Katalog

Aramızda olmayan Oğuz Tansel'in son şiirleri 'Dafiı Önmeler' "Dağı Opmeler" şair Oğuz Tansel'in son şiir kitabı. Yapı Kredi Yayınları arasında çıktı. Oğuz Tansel, ölümünden beş ytfsonra bu kitaptaki güzel şiirleri ile sesleniyor bizlere. Kitap, eşi, Sayın Kalbiye Tansel'e adanmış,. İSMET KEMAL KARADAYI "im bu Oğuz Tansel" diyen okur çıkar mı bümiyorum. »Ben yalnızca, bu değerli yazın adamımm özetlemeye çahşacağım. Şöyleki: Oğuz Tansel 1915'te Toroslar'ın eteğindeki Meyrc Köyü'nde doğmus. tstanbul'da edebiyat fakültesinde okumuş. Nurullah Ataç'ın, Pertev Naili Boratav'in öğrcncisi olmuş. 1969 yılına dek öğretmenlik yapmış. Ölünceye dek (30 Ekim 1994) yazınla, sanatla ilgili şiir, masal, söylenec, folklor, çocuk yazını konuİarında ürün vermiş... Şiir kitapları: Savrulmayı Bekleyen Harman (Nııri lyem'in desenleriyle) 195 3; Cıöziinü Sevdiğım (Metin Eloğlu'nun desenleriyle) 1962; hektaşı Dedıkleri (Metin Eloğlu ilc ş,iirleştirilmiş fıkralar. Abidin Dino'nun desenleriyle) 1970; Sarıkn Yolu (Toplu Şiirler) 1986; Dağı Öpmelcr (Orhan Taylan'ın desenleriyle) 1999.... Masal Kitapları: Altı Kardcşler 1959; Yedt Dcvlcr 1962; Üç Kızlar 1963; Mavı Cclın 1966; All'lı ılc Vırfırı 1976; Çobanla Rey Kızı 1985; Konıışan BaltklaYalnızKız 1985... Üç Kanatlı Masal Kuşu 1995 ise tam 21 yazarınOğuzTansel'i irdeleyen, tanı tan, sevdircn yazılarından oluşmuş; Me tin Turan hazırlayışı ve önsrizü ile... ğim; kendime yakın bulduğum Oğuz TaııseFi kitaplığınnn özel bolümünde özenle yer ayırıp ülkemin "gerçek değerler"i arasına koydum. Aşağıda şiirlcrinden afıntılar yapıyorum. "Sayrılarevinde" adlı şiirindcn almıyorum. Rastlantılı, öyle bir şiir bende de var; özel acılar; üzünçlii durumlar ve yazgılar yetinmelerledolu... Onu şu dizelcriyle, saygıyla anıyorum: "Ilkyazda su gümbürtüsünden/ Durulmaz burda dedi, yörük... Dev Torus'Ianıı güneşli başı/ Akdeniz'i içer Alanya'da. . Maviyeboyadıkyapıtaşlarını/ Akdeniz'den Atlantiğe ebemkuşa ğı... Saçları mavi orman perileri/ Kuşburnu koyağma aylı yoldan girdi... Me lisa anlatır gerdek geçesini/ Göğüs tası bir dal şebboyla... tiksizin ilkinde biçimlenmeden Evren/ Karmaşa bir bütündü, Kındam uyanık, uvkulu... Yüreğimizin cn kuytusu yol görkemi/ Sevi gülüm, kınalı taşlarda gözün... tda'yı sardı duman tülce/Usumun gözüne çalcılı kümebulutum... En yüee erdem dostluk, sevi/ Milyarlı süreçten gelir akışkan... Sevi kanatlı utku güvercinleri/ Deniz kızlarının kına geçesi... Tanyerinde unurulmuş ay ışığını güneş/ Kürüyüp indirdi dağ eteklerine... Yokluğun dağ ağırlığınca varlaşır/ Esmerliğini giydirdim tenine... Halk dört duvar cenderede/ Düşünür mü özgürlüğü, karın zil... Işık ülkegömülü ka ranlığa/ Gelin ağlatan binbir çiçek... Dolabı KÖşe, Ortak Pazar/ Onlara gülistan, size Arabistan... Yüce töre: banşta yarışımız/ Her canlı yer alacak savaşımızda... lki ceylan büyüttüm çölde/C)rman (oldum), su nldum, korudum..." • (*) DağıÖpmeler/Oğuz Tansel/ YKY Yayınları/Temmuz 1999/ 106 s. Oğuz Tansel ve eşi edeblyat öğretmenl Kalbiye Tansel, 1989. Düzvazının ucbevi 'Kral Öldü, Yaşasın Kral', '2027 Yılının Anılarrvc73. yaşgünü için hazırlanmış 'Sobc' ilc 3 yeni Çetin Alran kitabı geliyor önümüze... Düzyazının uçbeyi Çetin Altan'dan 3 keyir demekbu. CENK KOYUNCU u anda kımbilir kim, yaşadıgı fırtınanın hangi dalga boyunda oldu guııu bılmeden, kim vc niçin oldu ğıınu kestiremedcn, nerelerde ve nasıl kitabına ya da defterine sarılmış okuyor ya da yazıyorr\. Çetin Altan bizi üç kitapla karşüıyor: Kral ()ldü, Yaşasın Kral Sobe 2027 Yılının Anıları Kral ()ldu, Yaşasın Kral ve Sobe, Solmaz Kamııran rarafından yayıma hazırlanmış. Kral Oldü, Yaşasın Kral'da 50 yazı bulunuyor. 20. yy'dan, 21. yy. yazıları... CJünümüz 1 ürkiyesi'nden gelecc öe,21. yy'abirbakış. "21.yy'cla nelerolabilir" buuu sonnuyor, bunu bir bilici gi bi yazıyor Çetin Altan yazılarında. Solmaz Kamuran, Kral Öldü, Yaşasın Kral'ın sunuş ya/ısında Çetin Altan'ın yazıları için ştınları yazıyor: ...Bazılarının tarihleri yirmi beş, otuzytl öncesinden... Bunlatda hem geçmişin analizlerini ya pıyor yazar, hem de geleeeğe ilişkin şaşırtıcı tablolar çiziyor. 1965 yılına ait bir yazısında, kol gücünün, teknolojinin önlenemez aelişimiyle geri gitmesinin dünyada nasıl büyük değişiklikler ve sallantılarayol açacnğını .ınlatıyor 1976 tarihli bir yazısında ise bugün yaygm olarak kullanılan elektronik postanın, tnternet'in, sanal kütuphane ve müzelerin müjdesini veriyor. Yazıldığı dönemlerde şaşkınlıkla ve belki de 'yok artık...' türundeıı itira/laıla karşılanan bu yazılar bugün, geniş bir hilgı bırikimi ve hayal güriinün beslediği usta kalem Çetin Al tan'ın geleeeğe döniik bir dürnünü nasıl kııllandığının belgeleri olarak niteleıliği ya/ılaı bunlar. Gazeielerdckı koşe va/ılarının kalıcı olma özelliklerınden biri dc güneelliğini yitirmemesi, ne kadar zaman geçse de yıne bugün için gibi yazılmış olmasıdır. Çetin Altan'ın geçmiş zamanlarıla yazdığı yazılarından derlenmiş Kral ()ldü, Yaşasın Kral da tıpkı o gün okuduğu nuzda nasıl "olabilir ıni" sorusunu sordurtuyorsa, bugün okuuuğunuzda da "olabilir, olur..." dedirten yazılar. ** k Kaf Yayınları ndan üç Çetin Altan kitabı ni "ben bunu biliyordum, bunu dııymustum, böyle de oluyor yani, işte şimcli 'cuk' oturdu..." dediğiniz ya da diyeceğiniz türden fıkralar. Arka kapakyazısında "Sobe, Çetin Altan'ın romanlarının yayım lıaklarının 'basılmamak üzere' alındığı, hayatını sürdünnek için imzasız ya da takma imzalarla ayda 70'i aşkın yazı yazmak zorunda bırakıldığı yıllarda Hürriyct aazetesinde aynı adla yayımladığı günfük 'fıkra'larından" derlendiği bclirtiliyor. Yazar, köşeyazılarında oldıığu gibi fıkralarında da 'sobe'leyen tavrıyla yinc yaşamın bir yanını göstererek gülümsüyor, gülümsetiyor Çetin Altan. Bir yazarın düşleri 2027 Yılının Anıları, Kaf tan yayımlanan iıçüncü kitabı Altan'ın. Geleeeğe yönclik bir anlatı 2027 Yıiının Anıları. Kitabın bir not'ıı var: "bu dizide öngörülmüş gelişmclerin önemli bir bölümü elbetle 2027 yılında gerçekleşmeyecek... Ama gerçekleşmeleri 3O27'yc de kesinlikle kalmayacak... Bir yazarın düşleri, aşsa aşsa ancak yarım yaşamlık minik bir geleeeği aşabiliyor. Bin yıllık bir gelecegin ise kimbilir ne kadar gerisinde kalıyor.. liziksel yaşamııı büeürlüğü bir yana, düş boyutlarında ıızanabıldiğimiz zaman parç.ısı dahi, honsuza oranla, bir yıldız tozıı bile olamıyor. Hiçliğin hiçlikle çarpısından çıkan acıklı bir cücelik..." Kitaptayeralan 10 anlatı ile bugünden gelecegi sorguluyor, anlatıyor Altan. Bir yüzyılın sonundan, yeni bir yüzyılın eşiğine adım atarken Çetin Altan'ın her zamankı gibi ilerıyı gören, geçmışı nin paydasını unutmadan dün ile bugünü birleştiren, yaşanmışın yelpazesincle ki ayrıntıları unutmadan kalenıe aldığı usta bir mizahla kimi ?aman azarlayan biçemiyle tümünü aynı akılcı diliyle her zamanki akıcılığında sunuyor okurlara... *** Kral Öldü, Yaşasın Kral, 2027 Yılının Anıları ve 73. yaşgünü için hazırlanmış Sobe ile 3 yeni Çetin Altan kitabı... Düzyazının uçoeyi Çetin Altan'dan 3 keyif.* Kral Öldü, Yaşasın Kral/ Çetin Altan/ llaz. Solmaz Kamuran/ Kaf"Yayınları/ 216 sayfa. Sobe/ Çetin Altan/ Haz: Solmaz Kamııran/ Kaf Yayınları/ 104 tayfa 2027 Yılının Anıları/ Çctın Altan/ Kaf Yayınları/ 72 sayfa SAYFA 11 Toplumsal gerçekçi çizgi llk şiirleri, 1937'ıle Scrvcttfünun ve Varlık dergilerinde yayımlanan Oğuz Tansel, 1977 yılında, masallarıyla ilk "Çocuk Yazın Odülü "nü Türk Dil Ku rumu'ndan almıştır. Şiirle yabancı iilkelerde bestelenmiş, ABD ve Türkiye'de scslciıdirılmiştir. Göıcv yaptıgı illerdeıı bin ulan Kon ya, onda önemli bir "aydın kent" (Mevlana yönüyle...) işlevi yapmış, etkin anı lar yumağı olmuştur... ()zü, çiinkii onun çalışma, gizemi ise "mavi"dir. Dağı ()pmcler&\tı bölüındeıı oluşuyor: "Antalya Dolayları" ile ilgili sekiz; "Bi litis"le ilgili beş; "Kındam"la ilgili onüc; "Diken Ozlemli" ilc ilgili on; "Savaşa Hayır" başlığiyla ondört; "C.anım Ozgürlük'lü oniki şiir var... Toroslar'ın, Ak denız'in, morşebboyun,köknarın,antik düııyanın, Bilitis'in sevgiyle parıldadığı şiirler. Birçok eleştirmenin belirttiği gibi, Oğuz Tansel "... Toplumsal gerçekçi çizgide sevgi, kardeşlik, özgürlük, barış, eşitlik temalarını işlediği şiirlerindc yalın bir söyleyişe ulaştı. Türkçeyi ustalık la kullanarak nalk söyleminde, folklorik öğelerden yararlandı... Doğayı bctimleyen ikilemlerde özelliklc yararlanması ondaki siirsel coşkunun bir sonucudur... Doğayı betimlerken anlattığı lıep insan dı... Sözciik ekonomisine ve marematiğe dayalı, litiz dil işçiliği şiiıieı inde oldu ğu kadar masallarında da görülür..." Bana diyecek kalmadi. Diyeceklerime çünkü çcvirmcn olunmuş, ne iyi... Yerinde bir ucğerlendirme ile 1940 kuşağının lirik ve kendıne özgii bir scsuiir Oğuz Tansel. Yerıi tanıdığını; oku\up sevdi CUMHURİYET KİTAP SAYI 506 Ş Güncelliğtni yitlrmeyen yazılar Sobe, Semih Poroy'un karikatürleriylebirlikte73.yaşgününde, 73 lıkradan oluşan bir kıtap... Sobe'deFahnız'ı, Aforızm'alarınızı, Oç'ünüzü, Soru'larınızı, Çağnşım'larınızı, Yanıt larınızı kısacası Eski Bir F'ikra'nı/ı bulacaksınız. Bu fıkralar ha