Katalog

devletın kendı çabalarıyla oluşturduğu çe vııı etkınlığı vc yayınlan, dcrgı yayıncılığı vc ansıklopedı yayıncılıgı, pek çok ozel kesım yayıncısına da buyuk bır destek ver mıştır Varlık deıgısının başladığı yayın laı Orlıan Buııan'ınsuıdurduklerı, Rem zı Kıtaphancsı'nın dızılcrı, tıımu de bır bağlam ıçınde egıtıme susamiş, pozıtıf bı lımıere hasret bır toplıımıın onunc surulmuş oldu Ozellıkle Koy Lnstıtulerı kurıı munda vc o yoldan yetışen yenı eğıtımcılcrın eğıttıklerı genç ogrentiler, bu yayın kulruru harekerınden doğrudan etkılcndı leı vc çok fa/la da yararlandılaı Yepyenı bır aydınlanma hareketı, bır kııltur tlevn mı ıdı bu Vc butun radıkal lıaıckctler gı bı, bellı çevrelerın statukocu arayişlanna çarntı, dagılmadı ama ctkısını yıtırcrck, belkı o/ellıkle 1 %0 AnayasaM ndan son ra gerçek etkınlıgını, sıvıl topluma bıraka rak ışlevını yerınc getırdı Daha sonrakı donemlerde sıvıl unsıırların onunun kcsıl mesıdır kı duşuıue ozgurluğunden yok sun olıışLimuzıı, cğıtım hızmctlerının po lıtızc olnıasını, yuu kuşaklann edebıyatla ol.ın bagiarının kcsıimcsını gıındemegc tıımıştıı Cengi7 Bektaş Mchmct Raşaran'dan dınledığı, daha bmleı<.e ben/eıı olan, bıı oykuyuşoyleanlatır "tnonııbıı KoyEns tıtusu'nu (Savaştcpe, 1942) gezmektedıı Tarım alanlarında da neleryapıldığını gor mck ıster, dışarı çıkar Yamaçta suıunun başında bır kız goı ur Yaruna varır, soylc §lr Yarın İcin Yazılmıs Günltikler Muzaffer Buyrukçu'nun hangı günlük kitabını elinize alırsanız alın, günlerin gündemine, hep sanatın ve sanatçının olduğunu görürsünüz. Sanatçının gündelik hayatı, sıradan olaylar içindekı sıradışı davranışlar, esrikliğı, çılgınlığı, hatta taşkınlığı ve yaratma sürecındeki sancıları, bır biçimine getirilerek irdelenır, hem de canlı örnekler uzerinde. Günlükler açık yüreklilık ve cesarede yazıldıkları kadar, bir o kadar da tarihçi merakıyla beslcnmiijlerdır MELİSAGÜRPINAR Muzaffer Buyrukçu'nun günlük kitaplarının dokuzuncusu:"Dünden Bugüne" S Toptum olarak şükran borçluyuz! Bır ara sorar Heybende nc var ? Açar lıeybesmı gosterır luz Ekmek, bır ıkı kohc, bır dc kıtap Klabiklcrden Antıgonc Duygulanır Çcvresındekılere der kı Her ınsanımızın ekmeğının yanında bır kıtap bulabıldığımızde bu ış çozulur " (I,s73) Bu oyku, hem bır yaşanmıslık olarak çok ılgınç gelır bana, nem dc ner okuyu şumda Yannıs Rıtsos'un pek çok şunnde kı gıbı Bağış şurınde dc ınsanın gızcmlı bır hırsla donanmasına yol açan o ınsancıl O7ellıgı buldurur ycrudcn Bağış Şüre, aşka ve öliime inanıyorum, diyor Işte bu yuzden olumsuzluğe de inanıyorum. Bir dize yazıyorıım, dunyayı yazıyorum; ben varım, dünya var. Bir ırmak akıyor serçe parmağımın ucundan. Yedi kere bu ırmak gokyuzunun mavisi. Yeniden İlk gerçek oluyor bu arılık, bu benim son dileğim. tnsamn kendısıne, yalnızca kcndısıne vc aklına guvenmesınden, guvenmesı gcrck tığınden kaynaklanan bır hırstır bu' Sılııı mek ıstenen ışte bu buyuk ıdealı/mdır ve çıkarlardunyasının bu zavallı duşmanlığı, akıkı ve ınsancı duşııncenın karşısında hcr zaman zavallı kafmaya ya/gılı olacak tır'" C) 24 Marl l'J'JH tanbındı Yayınalar Btrhğı'nm duzenlcdıfo 1 Ulmlanırast Is tanbııl Kıtap buarı kapuıınında duzenlc nen pancldc umulan htldırınm gclıştınlmı$ hı^vıudu (1) Hasan ÂL Yuccl Gunlcrı, Yayına Hazu layanlar Alı Ekber Danaba^ vc Abclulkaclıt Buclak Fclebıyalçılar Deıııcüı Yuyınlaıı II Ar.ılıkl997 Ankara 25sayfaLktotografalbu ıtıu ılc bırlıkte 152 sayta (2) Bırıncı Turk Nc^rıval Kongrcsı Rapoı laı, Tcklıilcr Mu/akeıe Zabıtlaıı tıpkıbasım Etlcbıval(,ılaı Derneğı Yayınlan 12 1997 An kara 412 sayla (3) I ey/ııllah I ıtugnıl Yuccl OnerDavası I lasan Alı Yuccl c Arnıagan Bırlcjinış Mıllct * leı lııık Dcrnegı Yıyınları 22 Ankara 1997 (4) Mete ( erık Unıvcrsıtc ılc ( adı Kazanı 1948 D7( T Tashycsı vc Pcııcv Naılı Bo ratav ın Mudafaası, larıh Vaklı Yurt Yayınlan Ktanbul 1998 CUMHURİYET KİTAP SAYI 443 r, G unluk artık cdcbıyatımı/da da bır vazı turu olarak onem.il bır yer tıı tuvorsa bunun gcrçck anlamda kıık yıllık pııı, Muzaffer Buyrukçu'dur kuşkusuz 'IL Kultuı Bakanlığı Yayınlaıı, Sanat Edebıyat dızısı kapsamında basılan, "Dundcn Bugunc" (Gunlukler), M Buy rukcu'nun bu turde yazılmış dokuzuncu kıtabı Her bın be$ yuz bavfadan a/ olma yan bu çalı^malar nıle, yazann nc dcnlı urctkcn bır ya/ı emekçısı oldugunu vur gulamaya yeterlı Yanı, sorumlu, ^altşkan, nayatını yazıya adamib vu edebıyatçı kım lıöını koşesıncie buyuk bır alçakgonullu luklc savunan d£ bayıdakı yazarlarunızdan bırı M Buyrukçu Devletın yayın yapıp yapmamabi konu sundakı butun yaklaşımları bır yana bırakıp, tam bu noktada dıyebılırım kı, K B Yayımlar Daıresı, gcr^ckten yerındc vc kutlanaM bır kararla, M Buyrukçu'ya bu ılgıyı gostermıştır Hcrhaldc bır kıtap tanıtma yazısı, o kı taptan coşku verıcı ızlenımler cdınılme/ be ve yazarıyla se?gısel bır akrabalık kurul mazsa, kolayına yazılamaz Ben dc M Buyrukçu'nun, onun kıtaplaıını her oku yu^umda aramızda yaratılan ıllıyete daya narak, gunluklcrının en onernlı ozellıkle rınc değınmek ıstıynrum sozu hıç dola^tırmadan İlk soylcmek ıstedıöım, bu gunluklerın gunluk yıllık değıl, doğrusu omuıluk ol duklarıdır Bolumba^larındakı tekbırgu nu saptayan tarıhc aldanmamak gerekır O tarıh,ancakbırkapıdır ()kapıdan butun bır hayata gırılır Hem dc kaç kı^ının ha yatına Kaı, omurluk bılgı ve deSerlendır me, olayların, dusuncclcnn ı<,ınde, gızlı vc dağınık olarak, aııcısını belkı de meraklı sını bcklemektcdır dunlukler, sonsuzsa yıda her gunun bır toplamıdıı tnsanlıgın bılınen tanhındcn bugunc, oradan yarına ula^an ^ızgıdc onune çıkan her ı/dıışıı munu, M Buyrukçu gunlufiuneçckcralır, ça^riijimlaı elverıyoısa Anlatımını dayan dırdığı zaman vc sureç açısından, kaosa mı en gcnı^ gunluk onunkılerdır Gunluk lerde anılar vcr ve mekân parcauklan da, alabıldifiınc de^kcndır Bır uunya atlaM nınyapraklarını çevırmeyebenzeı bu gunlukferı okumak Yazar tam bır dub yoku sudur (,unku Cıazıosmanpaşa'dakı gece kondudan, Q ankaya'ya, başkanların kral laı m saıaylarına uzanan bır doneı sahnc de ge7inır sankı sozcuklcr Tck bıı gunluğun bıle, yakla^ık bıı kı tap oylımuında olduğu duşunulursc, M BuyrukLu'nun farklıllgı kolaycaoıtaya ı,ı kar Gunlukleı de yer alan kışıler açısından da bakılsa, onun gunJııöu kadar kalabalık olanına lastlamanın pek mumkun olama yacağı hemen gorulur Fakat bu nıcelıkle ılgılı yaklas,ımlaı ı bır kıyıva koyup, satırla rın arasında M Buyrukçu'yu ararsanız, onu enyalnız ve en yalın duıumuyla her an yakalayabılırsınız Yazar, obur oyku ve romanlarında kahramanlarına yaşattıgı duşsel senıvenlerı, gunluklerın anfatıtısı olan kendınc pek uygun gormez () butun yureğıyle, dost sevgılı arkadas, arayan ço cuksu bır ıçtcnlığın ıcındcdır Anlatılan her konu ya da gundelık hayatta gırışılen hcr olayda, yuce bır yalnı/lığın çağrısı gız lıdır Bu çağnya koşup yetı^enler, yazar ta rafından taçlandınlırlar, buyuk bır seve cenlıkle gunluklerın konuğu dunımuna getırırler Yazar, başkalarını ellcrı uzerın cİe yukseltırken, kendını uyanık dın bır go/lemcı, hatta yalnızca gozden ıbaıct bı rakır Ba/en bır turkucag'ız çagınr Rume lı'den, o kadar Yazaruı kendını, bılır de bılme7, gorur de gormez konumuna duşurduğu anlarda, anlatımdakı gulduıu ogesı doruklara çıkar Saf bır tanık rolu, acımasızlıklaı kar^ibinda herkesın sık sık oynamak zorunda kaldığı bır rolclur çunku Kıtapta benı ncredeyse aglatacak ka dar gulduren, boylesı "sâfıyetle" soylen mış, kımbılır kat tane, tek sozcuk var Za ten muzıplık venuzun, M Buyrukçu'nun gunluklennc doşelı yaijama scvıncının, her tıırlu etkıye açık ıkı çıplak ııcudur M Buyrukçu nun gunlııklerını oku mak, ayrıcalıkfı bır keyıl verdığı kadar, ya zarının yapmaciksız ozentısız, pozsıı? bır portrcsını de sunuyor okura O, goz bo yayan, kendısıyle ovunen, tepecien bakan bır tavır ıçınc hıç gırmez okurlarına kar^ı Kendınde beğendığı yanlarını behrtmek 7orunda kalsa bılc, atı bır alayla maskeler sozlerını Şakaya vurur Gerçek yuzunu, dostlarıyla yaptıgı bohbetlerde gos.terır bı raz Konuşmak da, ya/mak kadar hayatı ululama eylemıdır M Buyrukçu'ya kalır ba Sevgı olmadan da, ne konuşulur, ne ya7ilır Adı konmamıs vc pa/arlaması ya pılmamı^ kucuk sevgıler toplamı, gunluk lerın ıçınde, bır \A7 gcccsının yıldızcıkla rı gıbı goz kıı parlar bıze Uya rı rlar, dalgın lık vc karamsarlığımı/ı dağıtırlar Bır baska dıkkat çekıcı ozellık de, M Buyaıkçu'nun cn uygun ortamı buldu ğunda, tam verı geldıgınde bıle, bılgı sat mak bırılcrıylc entclcktucllık yansjarına gırmck gıbı eylemlere hıç yer vermedığı dır gunluklerınde Kcndı dagarcığındakı olanca yuku satırlaıa bot.ı edıp, okuru yoı maz ve aşaöılama/ <\.\ bır anlamda ( )ğ rctıcı hıç degıldır Ancak, aydınlatıci uya nu avdın kışılığıyle, sıstemdekı her yanlıs, üjleyı^e "muhalcrettcn"dcbıı an olsungc ıı kalma/ Her vesıle ıle soıumluluklannı yerıne getırmek ıster Butun gunlukleı ın d<, ulkesınde ve dunyada vasanılan olay lara kar^ı gelı^tırdif*ı eleijtırcl bakıi}, umul nıaclık anlaıda kaı^uıııza çıkıveıu Zaten gunluklerın, bol çağrışımlı, sıçra yarak getıijen bır anlatım duzenı var Bu unden dııne, anılardan duşlcrc, du^ler cn gcrçe^e akan konular, yer yer %ur ve oyku dokusunda sunulmuş bi7İere M Buyıukçu'nun oyku vc lomanlau, nasıl senaryolaştırılmaya yatkın gorsellıkler ve akiei dıyaloglar ıçerıvoı>a, gunlukleıınde dc hayatın doğal ve kurmaca anlarını kar s,ı karşıya getıren, çarpıcı bahnclcr yeı alı yor G unluklcı dekı zaman ve mekân açılım laıının sınırsızlığı, nasıl çok belırgın bır ozcllık îbc, adı geçen kışıleı ın de çoöunluk la Turk edebıyatının yasayan ya <\A yıtır dığımız küjüerındcn seçılmcbi, rastlantısal bır dıırum olmasa gerek Okuyucunun gunlukleıdc M Buyrukçu dan çok, ılgı duyduğu vazarı tanıması da bıı olasılık hem de usta bu kalemdcn Ben M Buy rukçu kadar, ça&daşı olan Turk yazarları na ıçtenlıklc yaklaşan, pek çoğundan da sevgı, ovgu ve o7İemle soz açan bır başka yazara rastlamadım dıyebılırım, ıçıııde s>o luduğumu/ bu sanat ve edebıyat ortamın da Kımı ki!}ilcrın, kımı kıtaplardan ya da sanatçılardan, ancak herhangı bır çıkar karşılığı bol bol so/ cttıgı nıetlva oıtamını saymazsak tabıı Dostiarta sohbot Gunluk tanımı en yaygın anlamda, anı ları ve O7el hayatı da sımgcledı£ı halde, M Buyrukçu gunluklennde, ozel hayat, sergılemelen ve ıç dokmeler hıç yer alma/ O profesyonel bıı dıkkatle, yazıyı evının ıçınc sokmaz Ancak kapının onundtkı ezan çıçeklerını koklamanı/a, erık ağacı na doKiınmanıza ızın vcrır Ya da ıstersc, dostlarla bırlıkte okurlara da evının kapı sını açar ama, sohbct goklcre çıksa <1A, cn az konuşan eşlerdır gene de Sankı en so runsu.7 bos alan, onun yuvasıdır dunyada Dostlarla bırlıkte oturulan sofralann ve rımlılıgını çok ıyı bılen M Buyrukçu, ye nılen ve ıçılenlerın adlarını ve lezzetlerını dc bır bır sıralamayı hıç aksatmaz (3nla rın da yaijama kulturumu/un bır parçası olduğunu duşunerck Ne yazık kı, damak zevkının çok gelışmış oldu^u ızlenımını vermesıne karş,ın, domatcs, peynır, kavun ve sıs, kebapla noktalanan ıçkı sofraların da Kilıtlenıp kalmıştır, gunluklerın agına takdan beğenılerı Bır restoranlar kentı olan îstanbul'da, genç ve yctencklı kos,c ya/arlarının ulaşabıldıkleı ı değısık tatlaı bır edebıyat ya/annın gorgıı ve bılgısının dı^ında kalarak, her turlu gundelık değeı lendırmenın otcsıne gcçcmcmektedır sos yal yapılanmamız gere^ı I lıç dc oııemlı değıl ama, edebıyatta yemek konıısuna en fazla yer ayıran bır yazar olduğu ıçın Buy rukçu, boyle sabun kopıığu bır ya/ıklan mayı dıle getııdını ışte Sonuçta, M Buyrukçu'nun hangı gunluk kitabını elınıze alıısanız alın, gunlerın gundemınde, hep sanatm vc sanatçının ol du^unu gorursunuz Sanatçının gundelık hayatı, sıradan olaylar içindekı sıradışı davranışlaıı, esııklığı, çılgınlığı, hatta taş kınlığı ve yaratma surecındekı sancıları, bır bıçımıne getırıleıek ndelenıı, hem de canlı örnekler uzerinde Gunlukler açık yüreklilık ve cesaretle yazıldıklaıı kadaı bır o kadar da tarıhçı merakıvla beslenmiş lerdır larıh duşurme gudusu de, bu soy lemı yuruten bır ctkendır 1 ler vaşadığını yazan vc bunu hıç vaşanmamış olanlaıla susleyıp, bı/e bır tıır 'vumusak belgescl" sunan M Buyrukçu gıbı edcbıvat dehala rına, gelecek kuşaklaıın sanat adına çok şey borçlu olacakları şımdıden bellıdır • Dıinden Bugune (Gunlukler) /M BUY nıkçıı / 1 ( Kıdtıır liahaıılıgı \<ıytnlan / SAYFA 15 GünlüMertaağnataiulan