Katalog

bir iki değerli kitabın dışında bugüne kadar üncmli bir vapıtla karş,ılas,madım. Övgülerle bırlıktc cL'şttrder dc aldımz. Yazınsal'açıdan hcrtkt kitap da olıımlanacak Jüzeyde Bugiiıı döniip baktı&tınızda 'Kanayan'ı, 'Yaralısın'ıdönemcdehiyatı gcrçckliğının ötcsındc birycrc koyabdccegnmzı dü^ünüyorum Yazmak, hayalı savunma yollarından birı. Bu cylcm ıçtndc olan yazarın yaratıalıg'ı da, ıs lcrhlcmcz, yaşadıg'ı ko^ullardan clkücnır, ızlcr ttişır () dönem sızın için bir açılım oldıı. Sanıyorum son kıtabııu 'Sular Nc Güzclsc', bu yanlış yorumlamalara bir son verebilecektir. 'Sıdar Nc (Jüzelic'nin iki ay içindc dört baskı yapması, iki ay için cle hiçbirolumsuz tcpki alnıaması, bira/ şaşırttı beni. Ş imdiye dek beııinı için hiç hoş s,eylcr yazmamış arkadaşlarımın bilc, ardı ardına, bu kitabımla ilgili, üstelik de övgü dokı y.ızılar ya/malarını şaşkınlıklaizliyotum. Bakın, siz bilc ilkkez benimle bir konuşma yapma gereğini duyduııuz: Oysaşimdiyekadar hiçbir kitabımla ilgili olumlıı, olıımsuz bir yazınızı görmemiijtim. Bu şunu göstcriyor: 'Sular Nc Cjüzchc' ile birliktc gcride kalan, büyiik ycrgilcrc hcdef olan kitaplaııııı da yeniden değeılendirilecektir. Yukarıdaki sorunıızda helirttiğıniz gibi, öbür kitaplarımın da '12 Mart Kdebiyatı' şablonunun dışında bir yerlere kon ması kaçıntlmaz oiacaktır. 'Kanayan'da ' Yaralısın'da, o dönem edebiyatının ötesinde bir yere konulmalıdır. Böylc olması gcrcktiğini düşünüyorum. Yaşadıfiım, tanık olduğum olayların etkisinde kalmanın bana yazdırdığı kitaplardı o kitaplaı. 'Gülünütı Solduğu Akşam'ı da bu sıralamaya koyabilıriz. Ama sonrası uzun bu suskunluk... Ncdvn> Onca okımsLiz yerginin, sövgüniin bu uzun suskunlukta bir rolü olmaz mı? Nc dersinızr' Ille dc (.an Yayınları'nı yönctiyor olmanın yazarlıgımı engellediği bahancsınc sıg'ınmak, suskunlugumu yaltuzca l)una baglamak biraz abartıh bir yargı olmaz mir1 Bakın okuyun, 'Kanaycw'daki oykülcrimi, 'llavada Kar Sc\i W/r dakı oykülcrimi; yenıden okuyun; çogıınu 'SuLır Nc (lu/else' adlı son kilabımın icinc alabiliısını/; kimsc de yadırgamaz. Yctcr ki o hastalıklı (inyargı ılcgiijsin. Yctcı ki o 12 Mart gözlüğü dc ğişsin. Ya/mak islcnıcniıı, iııalla ya/.ıya döıımenin tck yolu oturup ya/makrır. Bunıı yaşadım bctı. Son kitabım Sular Nc (iuzchc, böylc bir inaila^ınanın sunııcunda (;iktı ortava. Bir dah.ı d.ı yazmanın pc^ini bırakınayacagımı sanıvorum. 7iaradıi Kar \cu Var' (l')S./) 'Kaııayan'dan on dorl ytl soııra olumlıı. liurada da çizginızdcn sapmadan yürüdüğiınüz gözlt'nıyordu Insana hakışınız. onuanlatışınızdtı \izi cn çok etkdeven/ytinlcndı rcnlcr ııclcr oldu J Edindiğim cdcbiyat anlayışı vc yuka rıda adlarını saytlığım aklıma gclcn ünlii ya/arlar clbcttc. 'Cülünun Soldujlu Akşam'a (l'JSG) gelmekıutyorum 'Dcnız (ieznııs Anlatı1 yor (l ) 76) yazılmasaydı bclkt bu kılap ulmayauıktı Ama o i'tlap olmauıydı ()ülü ıııin Solduğu A hyını 'ııı yazın \al dcfccrı dc budcnlıguztırdt cdılmcycıci'tı, bcruc Nc dcrsımZ'1 Yanılıyotsunu/. 'DcnızCîczıniiAnlalıyor' olmasaydı, '(lülüniın Salduğu Ah$am' gcnc dc olacaktı. Asıl bu kitap olacaktı. Bclki daha gcc çıkacaktı, ama olacaktı. O kitap, ya/.ılı nıcılvanın ccvirdiği birtakım dolaplaıın oyuııcagı olınaınak ıçin acelc dü/cnlcnnıi!} cksik bir (,'.ılışınaydı. Nitckını kısa sütcdc, vinc çirkin birtakım salınclcıcson vcımek,ociıkınlikleri yaşamamak için o kitabın basımını duıduıdum. () kilabııı basımmı dur durmamın ncdcnlerıni, birtakım çevrcleri üzmcmck için açıklanııyorum, susuyorum. (Jiıkinliklcri dcgıl, güzclliklcri U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 4 1 6 yasar Kemal'le blrllkte paylaşmalıyız diyorum. Sonra, hem dc cpcy sonra. 'Cülünun Solduğu Akşam'ı çıkartlım 250 bini buldıı satışı. Fiir o kadar kişı dc arkadaşından aldı okudu. Deniz tîczmiş ve arkada^larını, '68 Kuşağı'nı bugünkü gcnç kuşağa tanıtmakta bu kitabımın önemli bir payı olduğunu sanıyorum. 'Cülünun Solduğu Akşam', benim öykülerim, romanlarım gibi birkitaptır. Benim yazdı^ım bir kitaptır. Derlcmc, toparlama bir kitap değildir. Onun için bu kadar sevildi, okundu. Ama aldığı tepkilcrlc bcni cn çok üzcn, bana en çok acı veren kitabım olmuştur. Bu kitabı yazma çabamza dönclim. Neydi sizi buna iten ? 'Cülünun Solduğu Akşam'in giriş bölümünde vardır bu Kitabın doğuş nedeni. îsteyen oradan okur, ögrenir. Yinelemek istemiyorum. Rırdnnemı, btrçok bayatı h'zctlcyen bir cıımle: Kanayan, Yaralıstn, GülunünSolduğu Akjam . Yazı dc hayatı savunmak tanıklık. Bu buluynamn sızdtkı ızlcrindc, yazmak çabamzda ba\ka neleryer cltı? Yazmak isini bir tanıklık olarak alma dım. Tanıklık, yaşamanın ta kcndisidir. Yaşamdır tanıklık. Yazmaksa, başka bir tutku, başka bir hastalık. Tanıklık etmemiş bir kişi diişünülemcz. tnsanın hcr gün, hcr an bir şcyc, bir şcylcrc tanıklık etmesi kaçınılmazdır. Ama yazarın tanık lığıyla, sıradan insanın tanıklıSı arasında, bırakın da birtakım farklarolsun. Yazar, yalnızca bakan dc|*il, görmcyc çalışandır, görcndir; sıradan insan isc yalnızca bakar. Görmcz. Bakıp görmeyendir. Dolayısıyla iyi tanıklık edcmeyecek olandır. Yazarın işi insanladır. tnsandır onun sorunu. Kullandıgı araçlar isc, sözciiklcrdir, tümcelerdir, noktalama işaretleridir. Sözcüklcrlc oynamak, tanıklıkları, saptamaları sözcüklcrlc boğuşarak, sözciıklcrle sevişcrek bircrgörüntüye çcvirmek;bugörüntüleıdcnbüyüklüküçüklü birer bütünluk çıkarmak, yani yaratmak; yani bir tıır olümün üstcsinden gelip, yaratılan gerçcklerlc öliımden de sonra bir uzak noktalara uzanmak, şimdi düşünüyorum da, müthış bir şey. Bir tür Tanrıyfa yanşmak gibi bir şey... Bıraz da ycni kilabımza dönclim. Öy hülcrınızde çnğunlukla tin planda olan, tcmalardır Ba^layan, bitmcıiya da sürüp gılnıcu bcklcnilcn 'alay'/ar, bımların yarallığı atmosfcrdır bu tcmayı çcrçevclc ycn Ba$lı başına bir dcınnımlc ahıp gıdcr anlatı. (jörsclhg'i başat hılarsnıız Okur, yaztlan, okunaıı, anlatdan arasında bir ayrını gözctmcz. Hcr oyku bıllıgındc y< soruyu sorabıhr kcndınc "Yazddı mı, an latddı mı, okundu mu'" Anlatım vc kıır gııda yalınltğı cldcn bırakmıyorsunuz. Bir yammzla da hlasık biroykücüstmüz liunları bıraz açalım, dılcrscrıız. "Bir vanımla da klasik bir oykiıcıı" ıııiıyüm.'1 Bunıın gcıçck olmasını nc kadar ısterdim. Çıinkiı, bencc, 'klasik' olan, olduğu ycıdc donup kalnıamış,, canlılığını yıtırmenıı^, yaşayan, dcvminı dolu, insaıu cn dcğişmcz yanından yakalamış, ölümü yenmcnin yolıınu bulınuş, olümiı aşmış olandır. Yalınlık. Bu ycnidcn gündcmc gclmclı, enine boyıına tartışılmalı bencc. Çün kü düzyazımız, dcncmcmiz, öykümüz, romanımı?, yalınlı^ı yıtırdi bcnce. Yalın olmamak da bir tür ycnilikçi davranış biçımi olarak sunuluyor önümü/.c. Yalın olunamadıftı için mi yapılıyor bilcmcm. Yalınlı^ı cdinmenin sanıldığı kadaı ko lay olmadıgını sanıyorum. Evct, yalınlaşmak, alabildiğinc yalınlaşmak, bcnim ya zıdakı en büyük tutkıımdur. Bu yuzdcn de yazılarımda hiçbir nunıara yapamam, karşımdakıne hıçbır şcyı yutturanıam 1 ler yazdığım apaçıktır. Yazdıklarım çabıık anlaşılır. Nettir. Görüntüler yarat maya çalışmak, yazıdaki en büyük çabalarımdan biridir. Bunlar, okurun hoşuna gider ya da gitmez; ama bir okur olarak da, bir yazar olarak da beııinı bcğendigimdir, benim seçtiğimdir. Bu öykülırlc bugünkü durui ycriniz üzcrınde durdum Yarına dönük nclcr tasarlıyor, nclcr yazıyorsunuz? Şu ara 'Sular Nc Güzclsc'nin durdu£u ycrdcyim. Bunun da keyfini çıkarıyoıum. Ama fazla uzatmaya gelmez bu is. I lemen yazıya dönüyorum. Çünkıı artık oturuncayazabiliyorum. Gördüm bunu. Bu ortamı yitirmek istemiyorum. Neler mi yazacağım? Pek çok şcy. Yazacak çok şeyim var. • AHMET SAY Evrensel ilmekle opulu bir kitap II • • E rdal ()zağabcvim, bcnim ncıcdcn ağabcyim olabilir.' Aynı yıl dog muş olup altı ay kıdcm farkından dcğil; filhakıka bu, Kazıkiçı Bostaııhı n'ndaki 3. No.lu Askıri Tutukcvi'nde onun "koğuş kıdemlisi" bulunmasından gclir. Oncesidevar: Mamak 1. Nokı'nun cn diptcki 1. No'lu ko^uşıına gctirildi gımdc, I'.rdal Ozoıada aylardanbcri sür dürdügü "vazar tavn'nın hasatıııı der mcyeba'jlamıştı bilc: "DenizCîe/nıiş An latıyor" adlı kitabı ilc onun genisjctilmiş olan "(lülünün Solduğu Akşam", gcıeci karanlıgın içinden çıkarılmış h.ts Mamak lirünlcridir. 12 Mart'ın alçalttığı bu lıapi sanc scrüvenı, "Yaralısın" romanı vc "K.ı nayan"dakiöykülcrlcctlcbiyatayükscliilmiştir "Agabcy" ya da "amca" gibi bir rıiteleme, onıı öyle dııyma mcselesidir. Bcn den on bcş yaş büyük bir dostuma gcçcn uün, çok da lıaklı olmanıa gctirerck "og lum, şıınıı yapsana" dedim. O günlerdo Llrdal'ın "Sular NeCîüzelse" adlı yeni öykü kitabım okııyunca içimden doğan ni tclemeyi de pekiştirdim. "Ağabey", lıem de özcnilen kişidır. F'lrdal Oz'un, duru, yalın, aydınlık bir anlatımı var. Müziktc anlatım biçiminc "deyiş", ya da "yazı" dcnır. Bu müzık terimleri, bencc cdcbiyat için degcçcrlidir: "Anlatım", gencl bir kavramdır, terim olarak birazlnılanıktır; oysa "tlcyiş", uslııbu (stili) sczinletir; "yazı" isckişıscl stı lı elc verir. "Anlatım", tck başına kııllanıldığında"anlatma'yakavdı^ı için,"stil" anlamında söylcnınce destck bir sozciı j>c başvurulur: Anlatım biçimi. Bir dc "yazı"ya bakın, nc kadar yalın vc vurucu! Geçelim bu ayrıntıları. Dalıa öncmli' SAYFA 7 "Kınkhava"