Katalog

Vitnndekiler Tutanak Defteri/]ohn tttimnlL/ ( < vırc n (tult r Kı pcr/ L!(j\ )uyı/ıt//d/21S \ lııtanak Deften" bır uçlemenın ılk kıtabı Bu ucjemenın (Tutanak IMteıı Havaletlcı Athcna) \a/a ıı |ohn Banvıllc ı lılanda kokmlı ya/aılar meelisinde ıkı buvuk us tanın |amcs Joycc ıle | Svvıh'ın aı asına. oturtmak olanaklı Banv ıl k nın ya/ı^ tar/ının bıı ıkı \a/arı ıla ınımsatan yonlcrı vaı Hcm )oyıı gıbı okurdan fa/laca clıı^nn sel (,aba ıstıyor, lıem dı Svvıh gıbı soğuk alavulı£ıyla s o n d ı n ı ı (gkndıruı Yalnı/ca eglcndırıu değıl, clı !}ip gosterdıgı gen,ekkıle de uıkutueu vc tedırgm cdıcı lutanak Dehııı hapıshanedc unayctten yargı lanmayı bekleycn \ ıcddıı Montgomcıv rıııı vaıgı<, ıçın kalcmc aldıgı bıı ıfadc bıçımınde ya7ilmı<; I rııl dıe'nın amacı kcndını savunnıak dcgıl, bır ınsanı na sil oldurebıldıgmı anlamak Ikı suı, ı^lcmıştır Zengın bıraılı dostunun ıvmdıtt Hollandalı bıı ressamın rcsmını <,alınib, resını <,alarken kendısını bu^ustu ya kalayan oda hı/metçısını dc oldurmus.tıır "Neden ol duıdun'" soıusuna soylevecek fazla bır şey bulama? Oldıırmııs,tur çıınku bunu yapacak guıu kcndındc bulmuş,tuı, çunku kı/ oıııııı canını sıkmıştır Kafasına çckııı ındırmck <,ok akla yatkın gelmıştır Ama anla yaınadıgı bır b,cy \aıdu Acaba kım uldugu bılınıne yen orta ya^lı, basıt bır kadının portresını çalma ıste £ını neden duymu^tuı ^ larncs Joyce'tan sonra en bu yıık Irlandalı romancı kabul edılen |ohn Banvılle, okurutı /ıhtıııu lıtılkyetı, okuru ek gcyrıp bııaknıa yan, karınaşıklıgın basıtlığını gosttrerek onu afallatan bir yazar HiçliğeOvgu/ krıton Dviç/ncn/ lclo\ Yayıncılık/ <M ı "Hıclığe Ovgu" bır aşk ovkusu Ama ovkuye konu olan a!;kın an Idtımı vc bctımkmcsı, bıldığınıı/ edcbı anlatım hıçım vc yontımle rının tumundcn farklı Ovkunun kahramanı, ya^amının sonbaha rmda kanjilaijiıgı " ( ) " vı "()"na olan asjıı savesınde "hıçlt^ mık"tın kurtulııyor Ama kahranıanııııı/, aynı aııda VL bııbınyle olarak ıkı larklı tuıdc "hı^lık" ya da vJijivot Bır vaııdd, psıkuk>|ik bıı vak'a olarak kııırıılunması fcrıktn bır rıi(,lık tluygıısu Dı ğcr yanda bıı tclsctı tctcih olarak ınsanın gelüjtıkcc, yııccldıktc, toplumsal ışlevlcıı (,oğaldıkça bıreyM I \arlıgını SIIIIKSI hıtİL^tırmcsı olavı dLyıın vcıındcv se, ^ayın ı^ındtkı ^ckei gıbı, buyuk ıns.mlıgın iı^mdc erırnoı uduiıı Lılebıyatın, psıkı>lu|inın, lcls<.knın harman olduğıı dıısscl olanla gerçck olanı ayıran o "kıklan ıııcc kılıctan kıskın" sınııda gclıi)cn olaylar ılı^kılçr, dıi'jlet duşıınceler Ve bııtun bu haımanla manın, ya/:ınsallıktan cn kuçuk sapma olmdksı/ın va pılması I^tc Kııton Dını,nıon ovktKiıkığunıın bu yulu dunyasım bu atmoslcr sarıp sannalıvoı Dağın Şeyhi Hasan Sabbah/ / rc ıdouıu Sahıbıanı/ ( tııu n 1 aıh B<nuıl/ ltlo\ )ti\ıH(dıL/ İS7 \ oslar /ıntın soz konusu Mollalar rcjımınm ıdaına mahkum ettığı Iranlı ya/ar rrcıdounı Sabcbjam XI vu/yılın uç oncınlı kı^ısının (Haban Sabbalı, Vcvır Nı/amıılmulk ve Şaır ()mer I layyam) ıçıne efsane ogesı de karışmı^ olan yai;anılanrıı cle alıyor Daha clogrusu ovkunun nurkc/ınde I lasan Sabbah var 1056 yılıncia Rey'dc dogııp 1124 yılında Alatnut 1 Kalesı'rıdcokn 1 lasan Sabbah kııntlır ()n vedı >a ^ında tsmaılıyc me/hcbını benımscyen I lasan Sab bah ın ha^a^ın (va da haş^asjyun I la^as; ıçcnlcr) rarıkarının murıtlerınc cınayct ı^lctmtk yontc mıylc Batınîlığı vaydıgı ılcrı surulur Sılahlı murıdlerı, ta rıhın bclkı dc gclmı^ gccmı^ cn acıması/ rcior orgıı tıınun buyuklcnmı^ nctcrkrıdır Sclcuklu Sultanı Mdıkşah'tan Vıvır Nı/amulmıılk'c, onlu komutan laımdan cmırkıc, kadılaıdan tuccarlaıa kadaı bııı lcrcc ırtsanı du/cnledıklerı sıııkastlarla ortadan kal dıımı^laıdıı O/cllıkk koktcndıncı tcıoı oıgutlcıı nc ılham kaynağı olan dıncı bıı tcıor orgutu kuran bu tcrorıst !;cyh, bır >anıyla ınançlı bır Lrnıı^ı tcmsıl cdukcn bıı vanıyla da sankı I Iıımeym nın ustası ya da prototıpı gıbı I rcıdounc Sahcb|am acımasu vc gızemlı kahramanının kışılığınde, kendısıne "ıhtıra sı" tcmcl almı$, ınsanın yarattı^ı du/cnın carklarını bctıınlcrktn cn gu/cl vc cn kotu yanlarıyla butun bır Islam uygarlıgım yenıdcn canlandınyor Hasan Sabbah ııı gı/cmlı yazgibinın çevıesındc yaratılan bıı roman, aynı zamanda, gunumuzun vc gcleceğın "tanatık" ku^aklarının sımgcscl romanına donu^ıı yoı Okur, cn a/ından Sclcuklu cgcmcnlı^ını unut mayan bır lran'ın gunumıu I urkıyc'sınc kar^ı ta kındığı tavrın bılınçaltındakı ıpuçlannı keşfedıyor Thomasina/ Paul Galltco/ Çcvın n Ayşcgul Çetıtı/ lclos Yayınaltk/ 269 s "Ihomasına" ulkemı^de yalnı? ca "Bayan Bu (^ıccklcr Sıze" adlı kıtabıvla t.ınınan vc scvılen, oysa kırktan la/la vapıtı bulunan Amcrtkalı \a/ar Paul Cîallı co'nun okurlarını scvındırcLck bır kıtap Mary Ruadh ın scvgılı kcdısı Tlıomasına'nın ag/ından kcndı oklurulu^unun tııhaf oy kusu Cınayctı ı^lcvcn dc Mary'nın babası, kasaba vcttrıncrı Matl^huı Bır hayvanla bır çocuğun go/undc bu gcrccktcn dc bır cınayct" Bunu anlamayan veterıncr, kı/ının hasta kcdısını pck ^ok kasabalının hayvanı gıbı oldurc ıck hayatının hatasmı ı^knıı^ oluı Bu halasıııı <,ok pah ılıya odcycrok bır çocugun ncfrctıvlc cc/alan dııılacaktıı Ba^kahıaınanı kctlı olnıasına kar^ın bu bır hayvan oykusu dcğıl ancak havvan ınsan, doğa doğaustu ayıınılaıını tanımavan ^ocuklaıla havvan ları kullanarak ınsanoglıınun dogaya yabancıla^ma sını çarpıcı bıı bı<,ıınde, butun dogadüjilıgıyla yansı tıyor Usr.ıc a yaratılan gcrılımıyk kıtap kcndını okııtuyoı /atcn, ama okuı da tcnıcl konularda hi(, fark ettırmcdcn denn sondajlar yapan bu kıtabı okuduguna kcsınlıkk pı^man olnıavacak Marksizm ve Ahlâk/ Stıvııı I ııhc \/ Çıi'trcrı ()\ ı, ,, \l •,<!•> A nntt Yayınlan/ i<)(> \ gın vavıncvkıınden olan (Ktord Unıvcısıtcsı Yayın 14iı taıahndan yayımlanmı^ Stcvcn I ukcs Markıs/m \c Ahlâk ta, Maıx vc L ngcls'ın kuıup lıakliırının gc lıijtırdı^ı bır teorı olarak Marksizm ın taııhı bovunta bır gc/ıntı yaparkcn, onun ahlaka kariji paradoksal j'orııncn tutıımıınıı M gcneldc "adaKr ıle "haklar" kavıamına, o/cldc 'ınsan hakları"na vakla^ıınını ırdc lıvor Marx vc Lngels'm ya/ılarının hem ahlakı yargı larla dolu olduguna hcm dc aynı ya/ılaıda ahlakın ha hrcalınıp, ıdcolojının vanında ııvcy c\ lat muameksı gordugunc ı^arct cdıyor Ahlakın kuçumscnmcsının Marksı/m ın sonıakı takıpcılerı tarahndan bır dı/ı ptatık kırlılığc vc sosyalıst harcketın sıcılının lckclcn nıısınc ncclcn olduguna dıkkat çekıyor Ve ıktıdar lutkusuna kcndını kaptırmadan ctık ılkclcrı go/ctcn yenı bır hayat tarzını amaçlayan bObyalı/mın ımkanla rına dcğınıyor Vahşeti Kavramaktnsan Zulmunu Açıklama Denemeleri/ \an Phılıpf) Rtıml\mai ifian/ A\rıııtı Yayınlan/ 1/6 t {tıınn I luhr An ^ Havatı vc yazdıklaııvla <,ağıını/ın en aykırı kısjlıklerındcn bırı olan |an Phılıpp Rccıııisma nın "Vah^etı Kavramak Insan /ıılmıı ııu Açıklama Dcncmclcrı adlı kı tabı yayımlandı [ P Reemtsma bu\uk bır bıra vc sıgara tckchnın tck sahıbıvdı 19X0 vılında bu ını paratorlugu komık bır rakaına s.a tarak kendını ijiddet uzerınc çalı^ malara vcrdı Dunyanın cn saygın vc anga|c olmayan kultuı kurumlarından bırı olan llamburg Sosval Ara^tırmalar Fnstıtusu'nu kurdu vc bağımsı/ cali1; ınalar yapmak îbteyen aıaştunıacılau fınaıibe etmeyc ba^ladı l'nstıtu halcn "uygarlık kuramı" vc "ınsan vı kıcılığının nedenlen" hakkında kapsamlı ara^tırmalar yayımlıyor ya da yayımlanmasına yardımcı oluyor Mcdyada gozukmcyı scvmcycn | P Reemtsma 1996'da kaçırıklıktan vc 52 gun rehın tutulduktan sonra tanındı 30 mılyon mark tıdye karsjilığı serbest bırakılan f P Reemtsma'nın Turkce'dckı ılk ve tck kıtabı Vah^etı Kavramak ] P Recmtsıııa bu kıtabm da uygarlık barbarlık ayrımının sorunlu oldu^unu uygarlıgın vah^ctınden dc soz etmck geıcktıgını soy luyor Kulrıır vc uygarlık kavramlarının şıdckt ve bar barlı^ın kaı^ı tc/ı gıbı gorurımesının vah^etı anlamayı /oılaştıracagını, 20 yu/vılda ya^anan sava^lar, soykı rımlaı, toplama kamplaıı ve nuklecr bilahlann barbar lagın uygar bıçımlen oldıığunu anlatıyor Kultıır vc uygarlık kavramlarına koru korunc angajc olmaktarı sa kuşkııyla yaklaşmayı onerıyor , vahşeti, kayrarnak ()ıui(,ağ tarıbını bılmcdcn ııc Anadolu'vu, nc tran'ı nc dc tıı mmlc Oıtadopu vu anlanıanın olanağı var Bu tarıhı bıknlcrc go rc bu bolgcdc IX vu/yldan bu yana hıçbır şey dcgı^mcTni!;tıı Bıl meycnlcr ıçın ısc, oğrendıkcc ^a ^ırtıcı guncellığıyle ctkılerı gunumuze uzanan bıı ka SAYFA 1 8 Marksıst lıtcratuıun ın "gcrı lımlı koıııılaıından bııı olan Maıksı/m vı ahlak ıh^kısı taı iib,maya a<,ılıyor Yazar Steven I ııkcs konunıın cn yctkın ka lemkrmdcn bııı S,ımdıyı kadaı ya/dığı bırçok kıtapta "Mark sı/m veıtık" "ahlâkı çatışma vc polıtıka' gıbı konularda ıı/man Kıtap, dunyanın cn sa> CumhuriyetçilikBir Özgürlük ve Yönetim Teorisi/ Phılıp Pcttıt) Çevıren Ahdullah Yılmaz/ Ayrıntı Ya vttılan/ İHO s Cıımhurıyet'ın kıırulu^unun 7"> yılında dunyada C umhurıyetçılık hakkında yazılmi!} cn lyı vc olgıın kıtaplaıdan bırı ydyıınlandı Dun yanın cn saygın yayınevlerındcn olan ()xford Unıvcrsıtcsı Yaymlan arasında 1997 yılında yayımlanan kıtabm yazarı, Avubtralya vc Aıne rıka'da bırçok unıversıtedc dı rslı r veren Profesor Phılıp Pettıt Va/aı buyuk ovgulerle karşılanan bu kıtabıyla cumhuııyct çılık kavıamındakı ıdcolojık dağınıklığa entclcktucl bıı mudahalede bulunuyoı vc cumhurıyetcılığın siva sci vc yonctım anlayüjiııı, kurumsal onerıkrını "ta hakkumsıı/luk olarak o/gurluk" ılkcsı çcrçevesınılc ı^lıyor Oııa gorc cumhurıyetçılık, bır tur tılsıınlı soz, mı rasım vısik olarak kııllanılabılccck ıcı boş bıı kav ram dcğıklır, tıpkı sosyalızm, lıbcralızm vb gıbı bıı sıvası gelcncktır ve kcndıne ozgu bıı tarıhı ılkclıııvı dımokrası kavrayı^ı vaıdır "Tahakkıımsıı/luk olarak o/guıluk ılkcsı ıse hcı turlu keyfı nıudahale ıle ta hakkum ımkanının ortadan kaldırılmasını ıçcrır Bıı tun yurtta^laı bırbıtınc e^ıt u/aklıkta vc yakınlıktadıı O/gurluk, hıı kımscnın başkasına kcyh mudahalede bulunacak guçte olmadığına daır ortak bır bıhıi(,lılık J CUMHURİYET KİTAP SAYI 416