Katalog

0 K U R L A RA "Gunumuz şaırı, oz \urı yakalamak ıçın geçmışme, ozellıkle Dı van şııntnıze bakmak zorundadır Çunku Dı van şurımız başarılı dıze, guzel beyıt denızıdır Onun ıçın gunumuz şaırı, şıtr zanaatını oğrenmek, oz şıırı yakalayabıltnek ıçın Dıvan şnrımıze gıtmelı, onun çok denn olmayan sularına gırmeye çalışmalıdır Çunku Dıvan şıınmız bıze, sozcukterı seçme, yerlı yertne koyma, bırbırlerıyle ılışkılennı gozonunde bulundurma, onlarla guzel bıçımler yaratma, ozle bıçımı bırhınyle kaynaştırma yollannı oğretır Ben de bu kıtabımda, bu buyuk geleneğımızden yararlanarak oz iiıre ulaşma çabası ıçıne gırdım Son kıtabım "Mor Beyaz Arası"nda da bu çeşıt şıırlerımı topladım " dıyen Nurer Uğurlu şıınnın kaynaklarına da açıklama getırıyor bır bakıma Edebıyatımızın bu sesuz ve derınden gıden çalışkan yazarım ıkı yazı ve bır soyleşı ıle tanıtmaya çalıştık sızlere Kendışı de bır edebıyatçı olan Serhat Kcstel, uzun yıllardır Dınar'da ya\ayan şaırımız Nearet Gurcan'ın şıırını ırdelıyor yazısında Oner Yağcı, Gazetcmız Ankara Tcmsılası Mustafa Balbay'ın uç kıtabım bırarada tanıttı bızlere Yıldız Ecevıt, Prof Dr Gursel Aytaç'ın Turk edebıyattnda bır ılk olan "Karşılaştırmalı Edebıyat Bılımı" kıtabım değerledırdı Bol kıtapîı Gunler1 TURHAN GUNAY mmmmmmmm ıııı IMIHIMIIHIMTOMMI Ege'nin peşinde bir aşık ı^fcnııı ı» ı ı ıınıııııı»ıııiııııımııı»iwım»mm An Yaşar Aksoy'un kitaplannda hep Ege var ııııı ıııııı ııı Halıkarnas Kadırgası'nda, Yaşar Aksoy, bızlerı yaklaşık uçyu/ellı sayfa sürecek bir yolculuğa çıkarıyor Kıtap, her şeyden once ınsan doğasını anımsatan bır yapıya sahıp DURMUŞ AKBULUT anrıların ınsanlara sonsuz yaşam vaat ettığı olu bcdenlerın yeral tında ayrı bır yaşam surduğu, hıç gorulmemış hrtınaların vc varolması ola naksız sandığımız bıtkı turlcrının yaşadı ğı bır doncmde varoldu Egc Denı/ı Tra gcdyalardan sıçrayan kan lckelerıyle ve ıh tıraslaıın aldatmataların, kaçışların harman olmuş buruk tadıyla renklendı mavı dalgala rı Derkcn, bu ınsan bedenını andıran denı/, ham vc donuk bır varoluştan, kaynayan, esen ba/en yok eden ba/en de şefkatlı bır tanrının erdenıiı sozlerınc koşulsu? boyun eğer olgun, duru bır eole donuştu Hıç olmeyen, dırı ko ca bır gol Dalgalarının savurduğu coğrafya kırıntıları kentlcrı karnına çektığı gcmıleref sanelerı ve aşkları sundu gıınıımu/ ınsanına Geçmış tum zamanları kcndı varoluşunda şımdıkı zamana donuşturdu Oyk kı Shakcs pcaıc ın yaşamak ıstcdıgı tckcknı/ Racıne ın olmck ıstcdığı tek \eralti oldıı bırdcn Denız lcrın ıktıgı bır yon olnıadıgı haldc I gt De ni7i ınula ıttı durdu I/mıı kıvıhıını (.unku kaynayan sul.ııın çılgın atlaıa donıışup dort nala koştugu I ge toprakları tanrıl ııın vadct tıgı tck cenncttı ( cİKiınemsc Lgc dcn u/ak herkesın ız bırakmadan yokoldugubıı vcrdc Ontc savaşlar oldu bu ccnnet dcnızınde Odysseus yanlış ru/garlaıa kapıldı otuz yılı nı adası Itnaka >.ı donmck ıçın harcadı Dc nı/depıştı erdı \c ka/andı Soııra oykusunu yu/krce ya/ardan kımı /aman destan, kımı LA man oyun, kımı /aman da bır mıtos olaıak okuduk Anladık kı Odysseus yaşamış bız buruk oykusunu bılme?dcn once de Sagol sun o/anlar, sağolsun yazarlar ve tanrılar Aradan bın yıllar geçtı Gorevı yalnızca akıp gıtmck olan bu umarsız zamanı durdu ran çıkmadı şımdıye dek Ancak, onu dur duran, sakJayan ve bı/e ıleten yarı delı sev dalılar çıktı ortaya Oyle ya, hangı akıllı bı ner "Halıkarnas Kadırgası" denen bın yıl lık yaşlanmış hayalet bır gemıyc* Ve hangı olumlu açabılır Ege denen katmcrlenmış uygarlık hamıırunu^ (jemıye çıktım yavaş yavaş ummanın sonsuzluklarına doğru yelken açtık " (s 15) Bı/ler de yelkenlertmızı şışırıp demır ala lım artık bu adına umman dedıklerı Mare Nostrum'a Kaptanımız, bu gemıde "forsa olmaya bılc ra/ı bır Lgelı Gcmıde, kaptan vc bızkrden baska Azra Ana denen bırı daha var, Azra Ernat Sonra yenı ısımler çıkı yor ortava Cevat Şakır, Ekrem Akurgal, !}a dan Gokovalı ve bır de Nathalıe denen duş sel bır dılber Halıkarnas Kadırgası'nda, Yaşar Aksoy, bızlerı yaklaşık uçyuzellı sayfa surecek bır yolculuğa çıkarıyor Eser, her şeyden once ınsan doğasını anımsatan bır yapıya sahıp Basjarda çocuksu, sonra uçarı, aşık, roman tık vc en sonunda uyaran, ornek gosteren, gormu!} geçırmi!; bır ınsan kımlığı Yolunu dahı bılmedıöımız, neredeyse yok olmuş kentlcrın bırakın daracık coğrafyalarını, en ınct gcleneklerıne kadar tek tek koyuyor onumuze Yapıt gcnel anlamda, uç ana başlıktan oluşuyor Balıkçı Sevdası. Arşıpel Eteklcrın de ESKI Kentler vc Eskı I^mır Bu uç başlık altında yeralan araştırma yazıları ve makale ler, yazarın, oncelcrı Yenı Asır Dtmokrat îzmır, Yenı Ekonomı vb yayın organlarında ayımladığı yazılar olup guntellıöını vc aklılı^ını gunumuzde bıle korumaKtadır lar Ancak kıtabın bıçımscl o/ellıklerı bır yana, ıçerık olarak uç kcsıttcn oluştuğu kc sın Bırıncı kesıt Turk Yunan ılışkılcrının Ege Uygarlığı açısından değerlendırıldıöı yazılardan olusmaktadır Burada Yaşar At soy gazetecı kımlığıyle çıkıyor karşımıza T Ya$arAksoy KtTAP Imtlyaz Sahibi BerlnNadl o Basan ve Yayan Yeni Cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A S Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erlnç o Cenel Yayın Koordinatöru Hlkmet çetinkaya oYazıişleri Müdürieri Ibrahim Yıldız (Sorumlu) , Dlnç Tayanç 0 Yayın Yönetmeni Turhan Cunay craflk Yönetmen Dilek llkorur oReklam. MedyaC CUMHURİYET KİTAP l Yunanıstan Eskı Kultur Bakanı Mclına Mcr courı nın sovenıst çalüjmalarına tcpkı olarak kalcmc aldıgı ya/ıları oldııkça dıkkat çckıcı Yunanıstan Kultur Bakanlıgı nın bastııdığı broşurlcrdt "parampaıça cuılmi!) bır lurkı yc tablosuvla kaışıla^ınca hcmcn kalcmc sarılmı^ Yaşar Akso\ Broşurlcrdc vansıyan yayılmacı polıtıka\a k ır^ı \LnIcn yanıt ka na kan" 'dışe dış hevcsındcn u/ak durur ken tam ttrsı olgun vc lıcr ^tye karşın an lavış tcniLİ ı/lıgındcn hıç sapmamış Yaşar Aksov Mclına IMercourıc vt Kultur Dcrslcrı basjıgı altında clc aldıgı cc\abı ya/ısında Sı nıon dc Bcauvoıı dan kısa bır ılıntı vapmış Stçıltn bu kuçuk alıntı bılc JVlutourı nın kı sır hcvcslcrınc çarpıcı bır v ınıt tcşkıl ıdcr Alıntı avncn şovlc Plutarhos anlatır Bır gun Kurus yervuzunu zaptetmek ıçın duşler kuruyordu Once Yunanıstan'a baş eğdıreceğu, dı yordu Ya sonra? dıye Cıneas, sordu Sonra Afrıka'ya el atacağız Afrıka'dan sonra? Asya'ya gcçeccğız Anadolu'yu, Arabıs tan'ı lran'ı alacağız Sonra>> Hındıstan'a, Çın'e kadar zaptedeceği7 Pckı ondan sonra> Ahh dedı Kurus, ondan dınleneceğım' Nıçın* dıye sordu Cıneas Nıçın şımdı dcn dınlenmıyorsunuz?" (s 82) 1 Erdem bu olsa gerek Kıtabın ıçerık duzenını oluşturan ıkıncı kesıt neredeyse roman tadında kurgulanmış bır aşk oykusu, Ege'ye aşık bır Turlde Var şova Unıversıtesı'nde Ege Uygarlıkları ko nusunda doktora yapan Polonyalı Nathalıe adında bır genç kızın scssızcc buyuyen tut kulu aşkları Egeye duyulan hummalı aşkın Nathalıe adında guzel bır kızda vucut bul dugu senaryo havasındakı bu uzun yazı bı ze bır kentı sevmenın nc demek olduğunu oğrctmekle kalmıyor, mıllıyet farklarının da bazen ne denlı onemsız olduğunu da gı/lıce yedırıyor Eransı/ların unlu şarkıcısı Gılbert Becaud'nun "Nathalıe' adfı şarkısının ara motıf olarak kullanıldığı ya/ı ıçerıöını, a man zaman bestenın sozlerıne yukîuyor ve bırden yukselıveren okyanus dalgalannı an dırırcasına çıkıverıyor karşımıza "Devant moı marchaıt Nathalıe 1 avaıt un plı nom mon gudıe, Nathalıe, 1 ouı " Tensel zevkten çok, tınsel hazzın on plana çıktığı bu aşk oykusu çevresınde kotarılan "kent sevdası" kuşkusuz, bızım de oyku mu? Oyle ya Kavafıs'ın doğduğu kente duvduğu mclankolık hasret bır kadına du yulan olumcul ar/ulardan hıç farklı değıl Doyum çogu ke/ avnı Içerık duzlcmındc ızlcdığımız uçuncıı bır kesıt belkı dc yapıtın cn oncnılı bolumlcrını oluşturuyor Ege ye, ozellıkle lzmır ve çcvre sıne, serpıştırıımış antık kentlerın oykulerı ycr alıyor bu bolumde Dıdım Bodrum, Mı let Smyma Eoça vb kentlcrın mımarı yapı lanmalaıının yanında soylencelcıının de ak tarıldığı çogu yazı her du/cy okura seslcncn bır dıl kullanımının urunu Arkcolojı bılı mının o/u almarak, bır go/Iemcı tıtızlığıylc oğrulan tum bılgıler kuşkusuz bılımın hal :a ınmış (vulgarısc) bıçımınden başka bır şey değıl Bunun bır orncğı yalnı/ca Eran sa da var sanırım Her yıl bılım adamları en ucra kafelerde bılımlc halkı yanyana getınr ler Tum bır hafta bılım haftası olarak kutla nır Kuşkusuz burada Yaşar Aksoy aynı mısyonu yerıne getırıyor lştc çağdaş bır Don Kışot' } oçalılar'ın vatan arayışlarını, Kaptan Dı yonıssos'un acıklı denı/ yolculuöunu gu7cl sanatlar harıkası Bergama kalıtlarını sana tın ve felsefenın şahlandığı Mılet'ı kocaman sutunlarıvla urkuten Apollon lapınagı nı uygarlıkların gozbebeğı Lfcs ı tanımak ıstt meyen yoktuı sanırım hcle bır aşıgın dılın dcn Kıtabın butununden tarklı bır avrıntı da ha çarpıyor go/e Antık olan anl ıtılııkcn aynı mckanların guncel olan o/cllıkku dc cıe alınmış Orneg'ın Manısa Mcsıı Maeunu 'jtnlıkk rı'nın tarıhı arka plamvla bıılıkte bu şcnlık lete kavnaklık eden mesır macıınunun bıt kıstl bılcşımı de ncrtdcvse kımvagcr ve doktoılaıa taş çıkırtıcak bıı ust ılıkl.ı clo kulmuş kagıda Bılındıgı kadaııyla bu mı eunun bılcşıınını tck tek vcıcn bır başka kaynak yok Varsa bılc ycrcllıkten kurtula mamış bır kaynakla karşı karşıya geleceğı mi7 su goturmez Kıtapta ycı alan bu tur ay untılar butune mudahak eder konumda ol madıkları gıbı onu guçlendıren rcnklı bırcr mozaık ozcllıgınc burunmuşkr Butun bun ların dışında Efcs'e vc Meryem Ana ya gc nış yer vcrmış yapıt Meryem Ana nın meza rını arayışlar ctrafında donen tum dolapları bır bır onumuze koyarken, burada gcıçck araştırmacıların da katkı paylarını unutma mış yazar Ayrıca okurlarına ve bu ışın mc raklılarına da kendı arşıvını açmakta hıç sa kınca gormemış Bır de Meryem Ana Me/a rı'nı araştıran ıkı lyı nıvetlı (') yabaneı kuru luşun adresını vermış Bol bol rcsımlerk dc suslendırılmış olan yapıt neredeyse hcp guncel kalacak bır ' rehber" şeklınc donuş turulmuş Bu çok ışlevlı kıtabın yaratıcısı Yaşar Ak soy'u, amacımız her ne kadar bu kıtabı ta nıtmak olsa da şoyle bır tanıtmadan geçe meyız En azından lzmır ve Egc kulturune yaptığı katkılardan dolayı sanırım ona şuk ran borçluyuz Yaşar Aksoy, Yenı Asır ga/c tesınde surdurduğu gazcteeılık struvcnını bır di7i kıtapla renklcndırmış Yaklaşık onaltı yılın urunu olan kıtaplarını şoyle bır sıralamayı uygun bulduk Ataturk ve Kurtuluş Savaşı Şıırlerı 1980 Anıtkabır Destanı 1981, Bır Kent Bır Insan 1986, Karşıyaka Tarıhı 1987 lzmır Rchbcrı 1992, lzmır Stratejık Planı 1992 lzmır Iktı sat Kongresı 1992, Asansor ve Darıo More no Anıları 1993, Futbol ve Kulturu (Tanıl Bora ve ekıbıyle bırlıktc) 1993, Izmır'ı Sev me Sanatı,1994, Ege Sanaya'nın 50 Yılı, t/ mır Sevgısı 1996, Halıkarnas Kadırgası (ye nı eklerle ıkıncı basım) 1997 Bunların dışında Yaşar Aksoy, ' Uluslara rası lzmır Araştırmaları Merkczı"nın genel yonctmenlığını de yapmaktadır Kurmaca aşk oykulerını doğayı denızı tarıhı, mıtolojıyı ve kentı seven herkesı Halıkarnas Kadırgası'na bınmeye çağırıyoruz SAYFA 3 SAYI 3 81