Katalog

H A Z I R A N 1 9 8 7 ü Seıtıat Kestel, Nedret Gürcan'ın şiirieriniirdetedi değertendirtji. Türkçe'de eleştırı tarihıni tanıttı Edebiyat Bilimi'ni değeriendindi 7. say/ada S sayfadu 9 \ayfada h) sayfaJa U Öner Yağcı, Mustafa Balbay'ın üç kitabnnı ü Muzaffer Uyguner, Mahir Ünlü'nün ü Yıldız Ecevit. Gürsel Aytaç'ın Karşılaştrmalı KİTAIP Cumhuriyet •ttırer Nurcr Uğurlu 1940 ydında Adana'da doğdu. îlkokulu Adana'da, orta öğrenimini Mersin Lisesi'nde tamamladı. îstanbul Üniversitesi Hukuk ve Edebiyat Fakültcsi'nde okudu. Oğretmcnlik, gazetecilik, yöneticilik yaptı Kurduğu GeDa (kitap dağıtım) örgütünde, Ok ve Orgün Yayınları'nın yönetim işlerinde çalıştı. llk şiiri, 1955 yılında Adana'da çıkan Salkım dergisinde yayımlandı. Yeditepe, Dost, Yelken, Eylem, Yeni Ufuklar, Türk Dili, Yeni A, Yusufçuk, Yeni Edebiyat, Düşün, Yeni Gerçek, Broy, Aclam Sanat, Varlık, Yön, Sosyal Adalet, Yürüyüş dergilerinde ve Seyhan, Yeni Adana, Bugün, Vatandaş, Yeni Mersin, Ulus, Cumhuriyet, Yeni Ortam gazetelerinde yayımladığı şiir, makale, anıroman, dencme, eleştiri, tarih, gezi, röportaj yazılarıyla tanındı. Nurer Uğurlu'nun çeşitli konularda yazılmış otuz beş eseri bulunuyor. Biz dergimizde yer alan söyleşi ve yazılarda Uğurlu'nun şiirini değerlendirmeye çalıştık. SENNUR SEZER Şiir, genel geçer kanıya göre bir gençlik uğraşıdır. Şiir yazan ve okuyan, şiir grupları/kulupleri kuran gençlcr zamanla "daha ciddi' işlere gcçerler. Şiiri ciddıye almayı sürdürenlcr isc yaşamlarını ek bir işlc kazanarak bağlı kalırlar şiire. Okuyucular, orta yaşı geçtikleri halde, şiirle ilişkilcrini sürdürüyorlarsa, "marjinal" sayılırlar. (Bu tanım benim dcğil ve uzun hikâye). Ya/.anlarsa, aynı dıırumdalarsa, ozan sayılıp sayılmamaları kimi değcrlendirmclcre bağlıdır. Bu dcğerlendirmclcri ciddiyc alıp, şiirdcn caymazlar da, şiire daha çok bağlanmazlar ua. Hcp şiirle kalırlar. Böylç bir değerlendirmeye neden mi gerek duydunı.. Orneği çok ama Nurer Uğurlu yüzünden. Yeni kitabı Mor Beya/ Arası'nın kısacık bir şiirindeki sitenı bana getirdi bu yorumu: Nc demıştt kızını Ncdım \enin gıbı âosta Saymaz'M hesaba o ahbap hızt nc ola Nurer Uğurlu'nun bu bir çift sözü, yalnızca, şiiri adadığı Mehmet H. Doğan'a değildi kuşkusuz. 1964'te ilk kitabı MasaPı yayınladığından bu yana 33 CUMHURİYET K İ T A P SAYI 381 yıl geçmiş, aralaı veıse de şuıleıını vc şıırle ılgılı yazıları sürdürmiiş bir yazar, bir tek eleştirmen için kırgınlığını şiirleştirmeyi denemez. Bu kanıya varmam, kitaptaki "Bir Çift Söz'Meri başka bir gözle okumaya yoneltti beni. Aklımla dcğil yüreğimle... "Bizim Ercii'ye Son Söz"de buldum Mor Beyaz Arası'nın ipuçlarını. Ercüment Uçarı'ya adanan bu dizeler, yalnızca Uçarı'nın değil şiirden caymayanların ve elbette Nurer Uğurlu'nun özetiydi: Acele etmc ru'zgâr uzun deiıl bu \ur Şaır çocuk gıbıdir olmazı olur htltr Sözcüklerden yeni yapılar kurarak diinyayı, yaşamı, hatta geleceği yorumlamaya kalkışmalc, bu yorumu okurlarıyla paylaşmaya çalışmak ozanların tek kaygısı değil miydi? Olur iş değil aslında. Okurla ozanın buluştuğu sanıldığı zaman, bir başka deyişle şiirin kalabalıklara ulaştığı zaman bıle paylaşılan bir şey yok ortada. Ortak bir ezgi bile. Benzer gorüntüler, benzemez duygulanımlar.. Bircbir örtüşme olanaksız. Oteki sanat dallarının durumu şiirden larkJı değildir elbette de, söz gibi dolaysız gorünen bir malzemenin yer aldığı şiirin okurla dilediği ıletişimi kuramaması dramatik. Değişen, Aynı Kalan ve Gelişen Mor Beyaz Arası'nı ilk okuyuşum, ozanın yazeısı üstüne düşünmeye zorladı bcni. Ü zaman yeni okumalar denedim. Aynı yıllarda şiire başladığım bir ozanın dünyasını kavramaya çalıştım ilk kez. Dizelerin arkasında, tanıdığımı sandığım bir yüzü mü görecektim? Hani tarihe meraklı, şakasında ve eleştirisinde patavatsız, Orhan Kemal'in tanımıyla "densiz" Nurer'i mi? Yoksa kahkahaların gizlediği duyarlıklar dizelerde ele mi verecekti kendini. İlk kitabı Masal'ı, üçüncii şiir kitabı Anadolu'nun Türküsü'nü (1984) koydum 6. şiir kitabı Mor Beyaz Arası'nın yanına. Uğurlu'nun dünyasını araştırırken, şiirinde değişen, aynı kalan ve gelişen çizgiyi saptamam gerckirdi. Bunun için, ilk kitabı ile üçünciı kitabı arasındaki 20 yıl önemli bir süreydi. 1964 Türkiyesi ile 1984 Türkiyesi arasındaki uçurum Devamı 4. sayfada. * *