Katalog

O K U R L A R A "îşte bu toz duman içinde çocüğa kendi gerçekîiği içinde yaklaşmaya, çocuk edebiyatını yalnızca bir eğitim aract olmanın ötesinde edebiyat ve estetik değerleriyle de ele almaya çalışan yazarlanmız da bulunmakta. Işte bunlardan biri de, bize çocuğun iç dünyasının pencerelerini açan Sevim Ak'tır. Çocuk çoğu zaman hayatı bizden çokfarklı bir biçimde algılar. Bizim gerçekliğimiz, çocuğun gerçekliğiyle örtüşmez. Çocuğun çevresindeki nesneyi tanımlaması onu yaşamında anlamlandırması bizlerinkinden farklıdır. Çocuk çevresini ve çevresindeki nesneleri algılayıp kavrarken sosyaîleşme sürecini de yasar. Bu süreci ne denîi özgür yaşarsa gelebilecek elestirilere karşı hemen beîirteyim, başıboş değil kimlig'i,p denli güç7ü oluşur. Özgürce oluşmuş bir kimtıkle, dayatılmış kimliğin farkını hemen yakınımızdaya da kendi içimizde dürüst bir hesaplasmaylagö'rmemiz hiç de şaşırtıcı değildir. Işte bu nedenle e$er aidaktik yaklaşıîacaksa bile çocuğun kimliğini tanıyan ve onun özgürce gelişmesini sağîayacak bir didaktizm yeğlenmelidir. 1985 yılından bu yana yalnızca çocuklar için yazan Sevim Ak çocuğun bu gerçekliğini tanıma tavnnı, öncelikle içindeki çocuğa saygı gereği, ilkeıi bir biçmide bugüne dek sürdürmüştür." diyor Necdet Neydim Sevim Ak için. Ülkemizde çocuk edeatan biri Sevim Ak. Bol kitaplı günlerl... • TURHAN GÜNAY Gelmiş geçmiş en kapsamlı "Sanat Sözlüğü" Ingiltere'de yayımlandı wmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmı^mmmmmammmmmmmmJmmmmmmmmmmsımmmı*mmmJ^ Hediyesi 1,8 milyap lira "Sanat Sözlüğü, 14 yıllık titiz ve yoğun bir hazırlıktan sonra gerçekleştirilmiş. Sözlüğe katkıda bulunan geleneksel görüşteki bilim aaamları ile Çağdaş düşünce sahiplerinin görüşlcri dc yansıtılmış. Sanat tarihi ile ilgili en son araştırma sonuçlarından yararlanarak maddelere (makalelere) son biçimi verilmiş." OZGEN ACAR Sanata, sanat tarihıne, sanatçılara mcraklı, sanat dünyasına yakın bir kişi misiniz? O haldc sizc bir iyi, bir de kötü haberimiz var. iyi haber: Gelmiş geçmiş en kapsamlı, ansiklopedi niteliğinde, 34 ciltlik "The Dictionary of art Sanat Sözlüğü" yayımlandı. Şimdi sıra kötü haberde: Sıkı durun. Sözlüğün hediyesi 5750 sterlin, yaklaşık 1 milyar 825 milyon liracık. Hepsini peşın ödemeniz gerekmiyor. 550 sterlinini peşin, geri kalanını kredi kartınıza ayda 130 sterlin yazdırarak da ödeyebilirsiniz. "Sanat Sözlüğü" olağanüstü gcnişlikte bir yclpaze kapsamında başvurulacak Delge ve bilgileri bir araya getiriyor. Sözlük tngiltere'de Macmillan Yayıncvi'nce fasiküller halinde değil de tümü birden piyasaya çıkarıldı. Sözlük; yatay düşüniildüğiinde dünya coğrafyasına giren her yerde ve her kişi, dikeyde tarih öncesınden günümüze değin sanatın her aşaması ile ilgili 41 bin maddeyi (makale) kapsıyor. 30 bin sayfada, toplam 21 milyon sözcük, 15 bin resimin yanı sıra, 300 bin "bibliyografik dipnot" da sanat araştırmacılarına yeni kaynaklar sunuvor. Sözlüğe 120 ülkeden katkıda bulunan 6700 bilim ve sanat adamı arasında şu Türkler'in adları dikkat çekiyor: Dr. Nur Akın, Çiğdem Kafesçioğlu Altun, Dr. Esim Atıl, Laıe Babaoğlu, Prof. Cevdet Bayburtluoğlu, Prof. Orhan Bingöl, Prof. Abdullah Kuran, Prof. Gönül Öney, Prof. Nimet Ozgüç, Prof. Tahsin Ozgüç, Dr. Hüla Tezcan, Lale Uluç, Prof. Hüseyin Rahmi Jnal, Prof. Emel Erten Yağcı. Ayrıca, Türkiye'de arkeolojik kazı ve sanat araştırmaları yapan tanınmış bazı yabancı bilim adamları da sözlüğe katkıda bulunanlar arasında yer alıyor. Sözlüğü henüz görmedim, incelemedim. Ancak yaklaşık bir yıldır uluslararası sanat dereilerinde "Sanat Sözlüğü" hakkında yayımlanan çeşitli olumlu haber, makale ve yorumlar göze çarpıyordu. Bilgilerine başvurduğum Macmilfian Yayımevi yetkilileri "Sanat Sözlüğü"nün yüzdc 40'ının yabancı uzmanlarca yazıldığını söylediler. Ayrıca, bu maddelerin 26 değişik dilden Ingilizce'ye çevrildiğini de eklediler. Her maddeyi (makale) anlatabilmek için fotoğrafların dışında bin kadar harita, yerIeşme planı ve yeniden canlandırma resminin çizildiğini ue belirttiler. Sözlükte geniş bir indeksin yanı sıra, okura çapraz başvuru kolaylığının getirildiği de anlaşılıyor. Diyelim ki "Mona Lisa" maddesine baktınız, size çapraz olarak Leonardo da Vinci'den de söz ediliyor. Her maddenin sunuşunda ve içeriğinde tekbiçimliliğin uygulanmasının "sözlüğün bir başka özelliği" olduğu vurgulanıyor. 6700 yazarın her birinin anlatım diıindeki biçim ve biçem farkı yerine tek kişinin anlatımına özen gösteriliyor. f Akademik kurumlar, müze yöneticileri, kütüphaneler, sanat galerileri, bilim adamları ve sanatseverler, medya için hata ve sevapları ile başvuru kolaylığı getiren bu sözlüğün Yazıişleri Müdürlüğü sorumlulıığunu yüklenen Bayan Jane Turner şöyle diyor: "Sözlülc, 14 yıllık titiz ve yoğun bir hazırlıktan sonra gerçekleştirildi. Sözlüğe katkıda bulunan geleneksel görüşteki bilim adamları ile çağdaş düşünce sahiplerinin görüşleri dc yansıtıldı. Sanat tarihi ılc ilgili cn son araştırma sonuçlarından yararlanarak maddelere (makalelere) son biçimi verildi." Sözlükteki "biyografi"lerde; 3.700 mimar, 600 tasarımcı, 1000 grafik sanatçısı, 9.000 ressam, 2.200 sanat hamisi (sponsor) ve koleksiyoncu, 500 fotoğrafçı, 2.500 heykelci, 1.300 eleştirmen, yazar, bilim adamı olmak üzere, toplam 20.800 kişi hakkında okur bilgi sahibi olabiliyor. Sözlüğün görsel sanatlarla ilgili her uygarlık ve kültür için (resim, heykel, mimari, dekoratif sanatlar, grafik tasarımlar, fotoğrafçı lık ve sanatın tüm yönleri, okulları ve kişileri hakkında) "kcsinliklc cn günccl ve cn bilimsel" maddeyi içerdiği bildıriliyor. Yazıişleri Müdiresi Turner, "Şimdiyc dcğin sanatla ilgili her çeşit etnik ve folklorik alanda yayımlanmış araştırmaların dahi en güncel biçimde sözlüğe yansıtıldığını" öne sürüyor. Günccllik konusunda verılcn örncklerdcn biri Leonardo da Vınci ustanın "Mona Usa"sı ile ilgili... Sözlüğe göre gizemli gülüşü ile insanları yüzyıllardır büyüfeyen Mona Lisa'nın modeli "Moransalı bir ipek tüccarının eşi olan Lisa del Giocondo'dan (1479) başkası" değil. Sanat akademilcrinin öğretici ve öğrencilerinin yanı sıra, sanatçılar, teorisyenler, eleştirmenler, sanat hamileri (sponsor), koleksiyoncular, kamu ve özcl müzc uzmanlarının yanı sıra, çeşitli ülkelerdeki arkeolojik kazılara ilgi duyanlar ile arkeolog ve sanat tarihçileri için izlüğün öncmli "başvuru" kitapları olduğu anlaşılıyor. Bayan Turner'e göre kitapta yeralan fotoğrafların scçiminde yazarlardan "ö/ellikle özel koleksiyonlardan değil, kamusal kurumlardaki örneklerden bilgi vermeleri" istenmiş. Böylece konu ile ilgilenen ya da incclcmeyc yapacak kişilerin bu ya• pıtlara kolaylıkla erişe. i v ^ ••"^Jö bilirliği ön planda tuVr N ^ ^ tulmuş. ^^ ^ ~ Edinburgh Üniversitesi'ndcn Prof. Robert Hillenbrand'a göre sözlük "tslam Sanatı" alanında da başvurulacak cn güvenilir bir kaynak. Bana verilen bilgiye göre sözlüğün 400 sayfasında "Islam Sanatı" derinliğine işleniyor. Bu bölümün yazarları arasında Esin Atıl vc Abdullah Kuran'ın adları göze çarpıyor. Sözlükte ayrıca gençlere yönelik olarak bir hizmete de yer verilmiş. Buna göre, "günümüzdc sanat alanındaki her türlü bursa sözlükte en güncel içerikle" yer verilmiş. Belirtildiğine göre, dünya haritasındaki en sosyal siyasal değişiklikler dc sözlüğün hazırlanışında kesinlikle göz önünde bulundurulmuş. "Sanat Sözlüğü ile ilcili eleştirileri okuduktan sonra, Kültür Balcanlığı na bağlı belli başlı kütüphanelerinin, YOK çatısı altında sanat eğitimi veren bilim kuruluşlarının, yükte ağır pahada da ağır bu sözlüklerlc donatılmasını gönül diliyor. Kültür BaKanlığı ve YÖK'e bağlı üniversiteler bu yayınla, sanat alanında seminer, master, doktora tezi hazırlayan öğrencilere bu sözlükle önemli katkıda bulunacaklarına inanıyorum. Dostlarına, " ne kadar aydın sanatsever ol duklarını" göstermeye meraklı zenginlerimizin kitaplıkları için bu sözlüğün kaçırıl.mayacak en büyük fırsat olduğunu da anımsatmalıyım! Adı: "The Dictionary of Art" Yayımevi: Macmillian Publishers Ltd. 25 Eccleston Place London SWlW 9NF lngiltere Tel: 00.44.171881 8000 Fax: 00.44.1718818357 Ederi: 5.750 Sterlin ISBN: 1884446000 KİTAIP Imtlyaz Sahlbl: Berin Nadl 0 Basan ve Yayarv Yenl Cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A.$. o Cenel Yayın Yönetmeni: orhan Erinço Cenel Yayın Koordinatörü: Hlkmet çetinkaya Yazılsleri Müdürlerl: Ibrahim Yıldız (Sorumlu) , Dinç Tayanç o Yayın Yönetmeni: Turhan Cünay r> Crafik Yönetmen: Dilek llkorur o Reklam: Medya C CUMHURİYET KİTAP SAYI 382 SAYFA 3