Katalog

0 K U R L A R A • çok daha iyi bilir! Şiir, hayatı boyunca hep bekârdır, bekâr kaltnak zorundadtr. Bir siir evlenmeyi, ev sahibi olmayı kafasına koydulu anda biter! Siirin bunu düsünmesi bile tehlikelidir, durusuna zarar verir, poetikasına halel getirir"... ..."küçük îskender'in şiirindeki ve ben'indeki "bekârhk" olgusunun toplumsal değer yargılarıyla, dinsel ve tinsel tabularla, tensel ve cinsel dokunuş yasaklarıyla birebir ilişkisin'in olduğu da söylenemez. ÇünIzü, küçük hkender ve şiiri bütün bu değer yargıları, tabular ve yumuşak dokunuşlar karşısında Pinokyo bakışlarıyla Olric'ini özlerken bile bütün bunlann açıkara önündedir zatenl Bakirliği de, bekâreti de asiliği, pervasızhğt, yasak ve sınır tanıtnazlıgı alttnda zarı kanatılarak hiç'lenmiştir"... diye başladığı yazısında Güzel Annemin Hayalgücü, Suzidilara, The Kırtntzı Başlıklı htasyon Şefi ve Cangüncem kitaplanndan yola çıkarak küçük hkender'i ve şiirini tanıtıyor Hüseyin Alemdar bizlere. Feridun Andaç'ın yazarlarla yaptığı konuşmalan "Söz Uçar Yazı Kalır"adıyla kitaplaştırdı. Bu kitabı Muzaffer Buyrukçu deg'enendirai. Dr. Hüseyin Türk'ün Evrim Kuramı ile ilgili kitabı "Kuramsal Yaklaşımlar hığında Insantn Biyokültürel Evrimini" tzzet Duyar değerlendirdi. Bol kitaplı günler dileğiyle. TURHAN GÜNAY Ferit Edgü, Seyir Sözcükleri'nde sözlükteKİ sözcükleri yaşamın üstüne salarken, bir yandan da yaşamdan emdiği sözcükleri topluyor, metinlerinde ağırlıyor. Sözcüklere görsellik kazandırıyor, adeta onları görünür, elle tutulur kılıyor Seyir Sözcükleri'nde Ferit Edgü. Bu kitapta yer alan yedi metin "resimlere, Fotoğraflara eşlik etmek için kaleme alınmış ve ilk kez söz konusu görsel imgelerle birlikte yayımlanmışlardı." Metinler, gravürlerden, fotoğraflardan, resimlerden soyunmuş bir biçimde çıkıyor okurun karşısına bu kez. Görsel imgesiz bir başka dili kuşanarak, yazının, sözcüklerin gücüne inanarak okurla buluşuyorlar. GULTEKIN EMRE {£ | "v ilsel imge ile görsel imgcnin" I 1 dilleri ayrıdır. Birbirlerini ku' J caklaması olası, ama "Birbirlerine çevrilmesi olanaksız bu iki dil, olsa olsa, bazı durumlarda birbirlerine eşlik ederler." diyor Ferit Edgü sunu'da. Ne var ki bu iki imge kendi yollarına giderler, kendi dünyalarını kurar, kendi yaşamlarını farklı bir biçimde sürdürürler. Ferit Edgü, sözcüklerin "Kendi kendilerine yetip yetmediklerini ölçmek için." "...sözcükleri çırılçıplak ve yapayalnız ' yayımlıyor. Seyir Sözcükleri'ndeki sözcükler kendilerini kurtarıyor, kendi yollarını buluyor ve yaşamın içindeki yerlerini alıyorlar. Seyir Sözcükleri'nin ilk metni Kitap, Bülent Erkmen'le birlikte 1989'da Türkçe ve Ingilizce olarak yayımlgnmış, sonra 1991'de Kitap & Ressamın Öyküsii adıyla yeniden yayımlanmış. Kitap, bakma ve görme üzerine kurulmuş anlatı tadında bir metin. Metinde sözcüklerin, düşüncelerin doğuşunu, yaratının yaratıcılığın ortaya çıkışını, vani dünyanın yaratılışı gibi bir ortamın nazırlanışı ele alınıyor. Düşîe gerçek arasındaki gerçeğin fotoğrafı çekiliyor, sanki belgeleniyor. Boş beyaz kâğıta "Geçmişteki geleceğin düşü" ve "Sözcüklerin, renklerin, biçimîerin yolculuğu" can verirken metinlere, metinlerdeki sözcüklerin soluklanışının, sorulara bulunan yanıtların açtıfiı yolda benliğin ortaya çıkışının, kalemle kâğıdın kucaklaşmasının ve üretilen metinlerin günışığına çıkışının öyküsünün altı kalınca çiziliyor bu metinde. Yaratıcının "Boş sayfalar önünde hep" direnişi ve kendi kendinin arkeolojisine dönüşü ve yaşamın çok genişçe kucaklanışı sarsıçı bir biçimde metinleştiriliyor Kitapta. Öyküdeki şiiri, şiirdeki öyküyü de emdiriyor yazar okuruna. Ikinci metin Ressamın Oyküsü, ressam Ergin înan'ın 16 gravürü için Ferit Edgü nün yazdığı metin, 1989'da Türkçe ve Almanca olarak yayımlanmış ilkin. Sonra 1.991'de yayımlanan Kitap & Ressamın Oyküsü'nde gravürsüz yer almış. Ferit Edgü, bu metninde de bakmak ve görmek üstünde durarak, yaratıcılığın boutlarını, yaratmanın ve ürünün ortaya çıjsını ele alıyor. Ferit Edgü, bakılan ve görülen nesneieri, bakan ve görenin nesnelerini ressamın gözüyle bir yazar olarak metninde işliyor. Yollar Boyunca Yollar, ilkin 1993 te Tiirkiye Bir Portre adlı Türkçe ve tngilizce olarak yayımlanmış bir fotoğraf kitabında yer almış. Bu metinde de Ferit Edgü, sözcüklerle nesnelerin, yaşadığı ortamın, Türkiye'nin, dünyanın, yolculuklarda kar Ferit Edgü'den çırılçıplak ve yapayalnız sözcükler Görselin Köppüsündeki Sevip Sözcükleri Geçmiftakl geleceğin düşii Imtiyaz Sahibi: Berln Nadl OBasan ve Yayarv Yeni cün Haber Alansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. O Cenel Yayın Yönetmeni: orhan Erlnç o Cenel Yayın Koordlnatörü: Hlkmet çetlnkaya OYazıi$leri Müdürleri: Ibrahlm Yıldız (Sorumlu) , Dinç Tayanç o Yayın Yönetmeni: Turhan Günay 0 Craf Ik Yönetmen: Dllek llkorur OReklam:MedyaC l şılaşılan her şeyin fotoğrafını çekiyor. "Sözcuklerden çok, görüntülerin peşinde olduğunu ansıyorum./ Yoluma dağlar, ovalar, akarsular, göller/ denizler, köyler, kasabalar, kentler/atlar, arabalar, tavuklar, horozlar, köpekler ve insanlar çıktı." Gözünün gördüğü her şeyi objektifinin içine alır Ferit Edgü Yollar Boyunca Yollar'da. "Dünya ile baş başa"dır. Bin Dokuz Yüz Doksan tki Aralık Ayının On Dokuzuncu Giinü tstanbul "Ferit Erkmen'in tasarlayıp gerçekleştirdiği 10 fotoğraf sanatçısının 19.12.1992 günü saat 07.0023.00 arasında görüntüledikleri Istanbul fotoğraflarının yer aldığı" 1993'te yayımlanan albüm için yazılan metindir. "Sabah: Çengelköy" betimlemesiyle başlar metin. "Gök koyu gri. Ferit Edqü, seyir Sözcüklerlnln İlk metnlnl Bülent Erkmen'le birlikte 1989 Hava yoğun, kurşuni, yılında Türkçe ve Inglllzce olarak vayımlanmış. ışık varla yok/ arası. Zamanı olmayan; belli bir zamana ait olsanatçılarımızın yapıtlarının ver aldığı, Ecmayan/ bir ışık. (Sabah mı? Öğlen mi? zacıbaşı kuruluşları tarafından Türkçe ve Ikindi mi? Belli/ değil.) Kaynağı da olmaîngilizce olarak yayımlanan (1995) kitabın yan bir ışık bu. Yukardan/(gökyüzünden) 'Anıtlar' Bölümü için kaleme alınmış." gelmiyor. Yerden birkaç metre/ yükseklik"ilkin sözcüklerle anlatıldı kent. Havaten, yatay olarak yayılıyor." Boğazın karşı sından,/ suyundan, ışığından, denizlerinkıyıları betimleniyor belli belirsiz. Yazar den, bereketli/ topraklarından önce, koru"Öğlen: Üsküdar' dadır ve "Batı ve kuzeycusu hükümdarı öven,/ yücelten sözcükde aynı ışık" vardır yine. "îkindi: Kasımlerle." Kiliseler, kiliselerdeki kutsal resimpaşa"dadır yazar. Piyalepaşa'dan geçip giler, camiler, camileri yapanlar, emek ve der. Bir yandan da "Nerede bugünü fotoğemekçiler bu metnin omurgasını oluşturaflayacak olanlar?" diye sorar kendine. rurlar. Kentlerin içinde tarihe uzanan birer "Turgut Salgar, Neşet Kırcaoğlu, Ali Takesik kol gibi duran, dünü bugüne ulaştıra,/ Paul McMillen, Ani Çelık Arevyan, ran mabetler, tapınaklar, vakırlar, yapılar Nazif Topçuoğlu,/ Sıtkı Kösemen, Tamer günümüzün iyi saklanması gereken fotoğYılmaz, Tülin Altılar,/ Umur Turagay nerafları gibidirler. Yazar da sözcükleriyle redeler?..." Onlar da objektiflerini doyuronların fotoğrafını çekiyor gelecek için. mak için îstanbul kazan onlar kepçe av Seyir Sözcükleri'nin son metni peşindedirler. "Akşam çökerken" yazar Yüz/Mask/Maske, Fol dergisinin, 2. sayıgünün bitişini şöyle betimler: "Başımı göksında (Aralık 1995) yayımlanmış. yüzüne doğru kaldırdığımda birden karanMetne giriş yine "sözcük'İedir. Maskelık/çöktü. Güpegündüz gece oldu. Sanki." nin tarihçesi insanın yüzüne doğru uzanır ve orada donar ve kalıp alır ölülerden, diEski Îstanbul Anı/t/tları metni, '"Îstanrilerden. Bir başka tarih oluşur böylece, bul Görüntüleri' başlıklı, çeşitli fotoğraf yüzü masklananın tarihiyle, yüzü masklayanın tarihi birbirine karışır ve yeni bir yüz oluşturur "Tüm gerçek masklar ve maskeler gibi." Sözcüklerin yaşamımızdaki dolaşımı devam ediyor görünmezi görünür, görünürü görünmez kılarak. Yaşamın gözleriyle, yabümlerimize yerleştirerek Ferit Edgü geçip gidiyor yanımızdan sözcükleriyle, metinleriyle, öyküleriyle, öykülerindeki dünyayla, dünyasındaki şiirleriyle, cllerinden tuttuğu binbir nesneyle... • Seyir Sözcükleri/ Ferit Edgü/ Yapı Kredı Yayınlan/ Temmuz 1996/ htanbul/ 108 v SAYFA 3 şamın yüreğinden çektiği fotoğrafları al C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 375