Katalog

0 K U R L A RA Hannah Arendt 1906 ytlında Hannover'de do&du. Bir mühendisin tekçocuğuydu. Marburg ve Freiburg'da ünivenite eğitimini tamamladıktan sonra Heidelbcrg de Martin Heidegger ve Karl Jaspers'ten felse/e öğrendi ve yirmiiki yaşında yine burada doktorasını verdi.. Hitler'in iktidara gelmesi üzerine 193 3'te Almanya'dan aynlarak Fransa'ya geçti ve Yahudi göçmen hareketi içerisinde aktif olarak yer aldı. Daha sonra Amerika'ya yerleşti ve 1951'deABD yurttaşlığına geçti. Amerika'daki ilk ytllannda akademik bir iş bulmakta epey zorlandıktan sonra 1953 ytltnda Princeton'da Christian Gauss konferanslarına çağrddı. Böylece, California, Chicago, Columbia, Northıvestern, Cornell ve başka üniversitelerde verdiği dersleri içeren seçkin bir akademik kariyere başlajdı. 1975 yılında öldüğünde Neuı York'taki New School ofSocial Research'de felsefe profesörüydü. tletişim Yayınlan Arendt'in en önemli yapıtlannı "Seçme Eserler" başlığt altında yayımlamayaoaşladı. Bu diziden simaiye kadar dört kitabı yayımlandı Arendt'in. Son yayımlanan kitabı "Şiddet Üzerine", dünyamızda yasanan sidaetin kökenlerine, yıllar öncesinden çevrilmiş bir mercek. Arendt'in yapıtlannı okuyun deriz. Bol kitaplı günlerl... TURHAN GÜNAY Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü'nden çini ve seramik kataloğu iâ YadigâM Kiitahva Şebnem Akalın ve Hülya Yılmaz Bilgi'nin hazırladığı kataloğun içerisinde 184 yapıtın renkli rcsimleri, tanımları verilmiş. Bu yapıtlar Sunatnan Kıraç'ın kendi özel koleksiyonları için özenle derlediği, değişik form ve bezemeye sahip, 77 tabak, 10 kâse, 1 sahan, 13 fincan, 4 fincan tabağı, 7 dalcfırma, 1 kupa, 2 şekerlik, 1 çerezlik, 2 testi, 9 şişe, 7 sürahi, 5 ibrik, 1 leğen, 3 matara, 9 gülabdan, 1 kalis, 1 limon sıkacağı, 2 kutu, 1 vazo, 1 askılı kandil, 6 yumurta biçiminde askı süsü, 7 biblo, 12 çini ve 1 çini panolu sehpadan oluşuyor. MUSA SEYIRCİ 1 964 yılından bu yana Kütahya'ya giderim. 13.yüzyıldan 1940'lıyıllaradekgelencksel mimarinin uygulandığı, çinıferiyle ünlü bu kentimizin, sokaklarını özellikle Germiyanoğlu caddesini, kale çevresini gezerken nedense Bursa'yı, Amasya'yı anımsamışımdır. Geleneksel Türk Mimarisi'nin seçkin örnekleri Türk evlerinde, zaman durmuş, tarih suskundur, renkler solgundur. însan duygu seline kapılır. Şehrin ne zaman kurulduğu bilinmemekle birlikte, tarih Esop'un m.O. 6. yy'da Kütahya'da doğduğunu yazıyor. Kentin adı antik kaynaklarda Kotiaeion, Kotaiaion, Cotyaeium, Cotyaeum ve Cotyaium olarak geçmektedir. Şehrin ilk siyasi birliği Frigler zamanında kurulmuştur. Pers, Iskender, Roma, Bizans çağını yaşayan Kütahya 10751078'de Türkler'in eline geçmiştir. O günden bu yana bir Türk kentidır. Kütahya, üzerine çokça yayın yapılan şanslı yerleşim birimlerindendir. Unlü tarihcimiz Ord.Prof. tsmail Hakkı Uzunçarşılı 1912'de Darülfünun'u (Üniversite) bitirdikten sonra Kütahya'ya öğretmen olarak atanmıştır. Dokuz yıl kaldığı bu kent için "Kütahya Şehri" adlı yapıtını yayımlamıştır. Uzunçarşılı'nın yapıtı altmışbeş yıl geçmesine karşın hâlâ araştırmalara kaynaklık yapacak niteliktedir. Güncelliğini korumaktadır. (1) rinin zayıfladığı, sır kalitesinin bozulduğu, boyalarının aktığı görülmekle birlikte, yine de en seçkin ve zarif örnekleri bu yüzyıla aittir. Belirtilen koleksiyonda yeralan, 184 eserden 126'sı 18. yüzyıla tarihlendirilen erken örneklerdir. Bu da koleksivnnnn değerini, önecırmaktadır. Geri kalan 58 eser 19. vc 20. yüzyıl başlarına tarihlenmektedir. Kata1ogda yeralan 184 yapıt Antalya'da Sunalnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Ensititüsü'ncle 11 Ekim 1997 tarihinden itibaren sergilenmektedir. Özctlc, sergi gezildiğinde veya katalog incelendiğinde, çinilerdeki bezemelerin seçkinliği, hamurundaki kalite, boyamadaki canlılık kendini gösterecektir. Kütahya çinilerini sanatyapan ve bugün hâlâ bilinçle direnen Sıtkı Ölçar gibi yaşayan ustaları kutlar, ölenlere ışık içinde yatsın der, kataloğun hazırlanmasında, koleksiyonun derlenmesinde emeği geçenleri kutlarım. • 1 Ismail Hakkı Uzunçarşılı, Kütahya Şehri, Istanbul 1932, s. 192 2 Ara Altun, "Kütahya Türk Devri Mimarisi Bir Deneme" Kütahya Istanbul 19811982, s. 171700. 3 Şebnem Akalın, Hülya Yılmaz, Sunatnan Kıraç Koleksiyonunda Kütahya Seramikleri Yadigârı Kütahya, tstanbul 1997 5.5 (178 s. îlgilenenler için not: Yadigârı Kütahya • Antalya'da B b l'd Barbaros Mahallesi KocatepeSoMhll K $ kak No. 25 Kaleıçt (Telefon 0 242 243 42 74) adresinde yer alan cnstıtüden, Istanbul'da ise Sadberk Hanım Miizesı'nden (Telefon 0 212242 İ813) temın > * edılebilir. üstte, Askı süsü. 18. yüzyıl ortası, altta Ise Sadberk Hanım Müzesl Kolekslyonundan bir kupa. 20. yüzyılın başiarı. Imtiyaz sahibi: Berin Nadl oBasan ve Yayan: Yenl Cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A.ş. o cenel Yayın Yönetmeni: Orhan Erlnc A cenel Yayın Koordinatöru: Hikmet Cetinkaya Yaztl$lerl Müdürlerl: Ibrahim Yıldız, Dlnc Tayanç ' sorumlu Müdür: Fikret llkiz o Yayın Yönetmeni: Turhan Cünay o Craflk Yönetmen: Dilek llkorur o Reklam: Medya c CUMHURİYET KİTAP TAP Atatürk'ün doğumunun 100. yılı nedeniyle Prof. Dr. Oktay Aslanapa'nın eşgüdümünde yayımlanan sekizyüzonsekiz sayfalık " Kütahya ' yapıtı kentin kültür tarihi açısından çok önemlidir. Ozellikle, bu yapıt içinde yer alan saygın araştırmacılarımızdan Ara Altun'un bcşyüzotuz sayfalık "Kütahya Devri Mimarisi" başlıĞını taşıyan bölümü üzcrinde durulmaya ueğer bir bilimsel çalışmadır. (2) Kütahya ile ilgili bu girişten sonra yazımıza başlık olan Yadigârı Kütahya yapıtına gelelim. Çok kısa süre önce kurulan Sunalnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü üçüncü yapıtıyla karşımızda. Kütahya çini seramiklerinden örneklerin yer aldıgı yapıtın girişinde belirtilen çini ve seramiklerinin tarih içerisindeki serüveni veriliyor. Belirtilen yapıtın ön yazısından öğrcndiğimize göre, Kütanya, çe\7resinde zengin kif yataklarının bulunması nedeniyle Frig, Yunan, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerindc seramik üretiminin kesintisiz devam ettiği bir kentimizdir. Iznik'le aynı dönemlerde başlayan çini ve seramik üretimi, 18. yüzyılın başlanndan itibaren tek çini yapım merkezi olarak günümüze kadar deSAYI 400 Kütahya Devri Mimarlsl vam etmiştir. Osmanlı Imparatorluğu döneminde sanata verilen önemle çinicuik daha da gelişmiş, Müslüman ve Hıristiyan ustalar el emeği ve göz nuru dökerek günlük yaşamda kullanılan kab, tabak, fincan, limon sıkacağı, ibrik, sürahi, daldırma, matara, gülabdan, buhurdan, askı süsü, kandil, kalemden gibi pek çok eser yapmışlardır. Bunların yanı sıra duvar çinileri ve biblolar da Kütanya çinilerinin güzel örnekleri arasında yer almaktadır. Gerek desenler, gerekese kullanılan renkler dönemin üslubuna göre degişmektedir." (3) Şebnem Akalın ve 1 lülya Yılmaz Bilgin'in hazırladığı söz konusu kataloğun içerisinde 184 yapıtın renkli rcsimleri, tanımları verilmiştir. Bu yapıtlar Sunalnan Kıraç'ın kendi özel koleksiyonları için özenle derlediği, değişik form ve bezemeye sahip, 77 tabak, 10 lcâse, 1 sahan, 13 fincan, 4 fincan tabağı, 7 daldırma, 1 kupa, 2 şekerlik, 1 çerezlik, 2 testi, 9 şişe,7 sürahi, 5 ibrik, 1 leğen, 3 matara, 9 gülabdan, 1 kalis, llimon sıkacağı, 2 kutu, 1 vazo, 1 askılı kandil, 6 yumurta biçiminde askı süsü, 7 biblo, 12 çini ve 1 çini panolu sehpadır. 18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Kütahya cinilerinde uesenlerin, çizimle 18. yüzyıl Kütahya çhıHerl Yanda, Cece sürahlsi, 19. yüzyılın sonu 20. yüzyılın başı. Altta, 18. yüzyılın Iklncl yarısında yapılmış sürgülü kapaklı kutu. Üstte. 20. yüzyılın Iklncl yarısından başında beresl ve modern glysller içinde bir kadın blblosu. SAYFA 3