Katalog

2 2 A G U S T 0 8 19 9 6 U 'Sofi'nin Dünyası' Gürsel Aytaç ve Necdet Neydim'in kaleminden 10 wvW/ ü Patricia Highsmith'le üç gün, Noelle Loirot yazdı 12. \av/ada U Iki kitap ve Oyunbozanlığın felsefesi, Ömer Ok irdeledi / • \ay/ada > umhurıyeı P A A S I Z E K ü Bir delilik yazarı, Gerard Roth Ismet Oran'ın kaleminden 1'). sıiv/ınhı 'Giirleyik'ten Çile Törenleri'ne KtTAP pzdemir İnce 40 Yıllık şair Özdemir İnce.Ilk şiirini 1954'tc Ankara'da Kaynak dergisinde yayınlamış. 19541991 yılları arasında yazdığı şiirlcri dört ciltlik Toplu Şiirler'de (Tekvin/Delta/Yağmur Taşı/Tohum Ölürse) topladı.'Kiraz Zamanı' ile 1968 May Edcbiyat ()diilü'nü,Yannis Ritsos'tan çcvirdiği 'Taşlaı\Yinelemeler, Parmakhklar' ile de 1979 Türk Dil KLirıımu Çcviri Odülünü kazandı. Mallarme Akademisi üyeliğine(Paris 1983), Liege Uluslararası Şiir Büyiik Ödülü Seçici Kurul Üyel.ği'ne (Belçika 1983,1992), Uluslararası Şiir Araştırma Mcrkezi Muhabirliği'ne (Brüksel,1987) dc seçilen Özdcmir tnce ile Enver Ercan görüştü. ENVER ERCAN TH\ nraya gclırken I'Jİ6 doğmıılıı olduğtmtızn, t/k fx şiırinızin IV54 yılında yayımlddığıııı bılıyor~ I J dıım clbcltc. Arlık, 60 yaşında "40 yıllık" bır şdirlc k<»ıu\acaktı»ı. Sorıtlanma son k.cz göz atmak içiıı bir çay bahçcuııdc oltırdıım bir sürc. Hcıtıcn yaııııııdaki ıiKisaJcı orlayaşlı bir adanı bir şcylcr yazıyor lim, iH'sncllcştirclim. Bcıı yalnı/ca züıaatalar için yazıyorum..." ucscydi, biraz şaşırtıcı olabilirdi. Çünkü dıı. Menıkuı/ı yoıcıncyıp k.omıştıım adanıla. Gcnıiayııtisı, okuıııayı vc $iir ytızıııayı çok. scviyonnıış. Üitcıc bu cümlc ile denizcidenizbalık ilişkisinin dışına çıkvı)/('(', ytizdığı şiire bakmnma izin dc vcrdi. Sıkı bır şiir mış olurdu. Bu üçlü ilişki, bir tür aile içi ilişki gibi di doğrtntt. iltilla ^iirııu yayiHilayabilcccjŞjnıi bilc \tiy düşünülcbilir. Düşüniilcbilir dc bu ilişki cnsestc dönüşcbilir. "Züraafa için..." yazmasının ıla şaşırtıcı ollcdiiH. 'l'cdırgin oldıı birdeıı. Kâğıdı acelcylc ccbıııc maması gcrckirdi. Çünkü züraafa da aynı tür vc faycrleştirirkcn "Hayır!" dcdi, "Bcıı yalmzca balıhlnr milyadan olmasalar da "hayvan" vc "canlT'dır. Dciciıı vazıyornnı... Ârdıııdan iyi güıılcr dilcyip ayın tcnizci aslında "Ben yalmzca kendim için yazıyorum..." âirgiııliklc çckip gitli. O gittikten sonra yüziindcki tcılcınck istcmi^tir. Dcnizci, istcr tırnak makası için diruiıı ijadc bir siirc gözümüıı öniındc öylecc haldı. Ydhıızcd bdlıkldr için yazDinsı, bcııım içiıı öneınli bır yazsın, istcr deniz feneri için yazsın; yazdıklarını istcr yayınlasın istcr yayınlanıasın, bunların "sağlık'Ma bir soru(ıı) olnıuşlu ıirtıh iııuıııııı ydhıızcd hcndi\i içiıı yazınau ncy\c dc, bd ilişkisi yoktur. "Bir" ile "()n bir milvon bir'in arasınlıkldr iciıı f/ır yozılıp ydztldiı/dyacdğıııı dii^ünn/cyc btiy da tcmclılc büyük bir fark yokiıır: Ikisi dc "sıfır'dan lcidı»/. Bır hanıra vnraıı/adiDi sdyılır liıı yiizdcıı \ızc, la/.ladır. Şiiıin iailinitı şiir dışı ııiyctlcrinin pck öncmli olmadığını düsjünüyorum. "Yazmak" ile "yayınlahdztrlıidığıııı soruldn dcgil dc o adamla koıııtştnhuııı \onra kcııdi kcndiıııc sorduğıını sorııları sornıaınn da mak'ı vc "yavgınlaşmak'ı birbirinc karıştırmamak gcrek. Ozclfiklc hcr tiirlü alışvcrişin kalp parayla, kalhd "doğru" oldcağıın diişüııdünı. hliçbiriııiıı ycinıtını hıİDiiyorui)/ çiiııkii. Sözgclimi, "yalmzca balık'lar içiıı" iazan paıasıyla yapıldığı1 gününıüzdc. "Pcki, şair sağii/r yazılabilır ı//i? Bıı, ".sağlıklı" bir ttıttım olabılir ))/)•' ıklı olmak zorunda mir " Saglıklı olmak ya ıla olmamak! Şiir ya/.mak için sağlık raporıı istendi^i /aman Pchı. yı/r \afclihli olnnık. zoruııda nıu öncnıli olabilir. Bcceri ile sağlık aynı kategoride ycr Balıkcı, clcnıck "Bıjn yalmzca balıklar iı^'in yazıyoalmazlar. Ustclik dcğcrlcndirmc hcdcti de tek dcğil: rıım..." cliyor. Bıınıla, bu cümleclc bctıi şaşırtun bir "Adam bcccrikli anıa sağlıksiz!" Ve, "Aılam sağlıklı şi'V yok. 1 İa, cvct, adanı balıkcı dcğil "gcmici"... (îcama beceriksiz! ' Bir de şıı var: "Saj>lıksız ve bcccriknı1 şa^ırtan bir şcv yok. "Şcy " diycrek, işi ll siz!" Bir de su: "Sağlıklı ve bcccrikli!" îjiir yazmak, biryapı kıırmaktır. Diyelim ki lersanede bir gemi yanmaktır. Ama şiir ile gemi arasınıla çok önemli bir lark varılır: Yük gcmisinin hamulcsi (yükü) yapısına dahil dcğildir; şiirin hamulcsi yapıya ılalıildir. Belki dc sen bana "balıklar için..." yazıpyazmadığımı sormak istiyorsundıır. Onlar da bir varsayını olarak varsayımsal okıırlarımın arasında ycr alırlar. Isin aslına bakarsan bir şairin kcndisindcn başka okuru yoktur. Tabii ki şairin okumasıyazması varsa... Ben "Rüz.f»âr"a yazdım şiirlerimi. Niçin? Rüzgâr olmak için, rüzgâra dönüşmek için. Okuıa gclince, okur dencn kişinin okur olmasına cn büyük engcl kendisidir. Adannıı doğrı/yıı söylcdiüıııc cmiıünı. Aımı yıııc dc bır kıışkıı dınjtii ıçinıc. Diyelim kı, bcııım ılgııudcıı rahatsız oldıığıı içiıı böylc bir oyıııı oyıuıdt. Aslında dcfcıl balıklar içiıı, kcndisi için bilc tck. dizc ydzııidinıştı hayaltnda. Bir ycrlcrdcıı czbcrlcdiğı dizelcrı aktarwış(ı kağıda. lldltct "bir genıiyc âşıh oldııfcum içiıı bu mc\lcğı scçtim." dcıncsi dc yalaııdı Aııid bcııı inaııdtrdığı \omul bir gcrçck. İyi dc, gcrçck ııc^ Yalan ııc? Ya da jöylc bir wrıı: Şiirdc yalamıı pciyı var ıı/ıdır? Poclik. J bır ydldit, ayııı zaıııanda polılık bir yalan dcğıl ııınltr Dcvanıı I. suvjihlu. *" CUMHURİYET KİTAP SAYI 340