Katalog

18 0 C A K 1 8 8 6 • A. Engin, B. Günçıkan'nın "Gölgenin Kadınlan"nı değerlendirdi 3. sayfada U Ece Türkeli, Percy Shelley'nin "Yalnızlığın Ruhu"nu değerlendirdi 8. sayfada ü Mustafa Günay, Ahmet Oktay'ın "Popüler Kültür"ünü değerlendirdi 10. sayfada • Güner Demiray, Osman Şahin'in "Bucaklar"ını değerlendirdi 12 Cumhuriyet P A R A 8 I Z E K Felsefe iizerine bir hit roman: Sofi'nin Dünyası ve asıl işi felsefe olan biryazar. KITM» .. Josteiı Gaander Batı felsefesi iizerine yazılmış bir roman, neredeyse be§ yıldır bestseller listelerinin başından inmiyor. Norveçli bir felsefe öğretmeni olan Jostein Gaarder'in yazaığı "Sofi'nin Dünyası", yarı roman, yarı felsefe elkitabı niteliöiyle Batı düşünce tarihinin kolay anlaşılabilir bir özetini yapmayı hedefliyor. 40'ın üzerinde yabancı dile çevrilen roman Türkiye'de de yayımlandığı kasım ayından bu yana 4. baskısına ulaştı. Kitabın yazarı Jostein Gaarder'la özel bir söyleşi gerçekleştirdik . GULAY KUTAL "Soft 'nin Dünyası " adh kitabın yazarısın. Felsefe tarihi hakkında böyle bir kitap yuzmak nerden aklına geldi? Bu kitabı yazmanın temelinde, "Sofi'nin Dünyası"ndan bir yıl önce yayırnlanan, "Iskambil Kâğıtlarının Esran" adlı kitabım var. Bu kitabın arka planını, babasıyla birliktc tiim Avrupa'yı dolanarak anncsinı aruyan bir gcncin öyküsii oluşturuyor. Yıllarca öncc ortadan yok olan anncyi cn sonunda Alina'da buluyorlar. 13 yaşındakı bu gcnç, Avrupa fclscfcsinin doğduğu ycr olan bu kcnttc Aristotcles, Sokrates filan hakkında birtakım hikâyeler duyuyor. Kitabı yazarkcn şöylc düşünmüştüm: Şimdi 13 yaşındaki bu genç Norveç'e geri döndiiğünde kütüphancye gidip felsefe konusunda bir kıtap arayacaktır. Kütüphanedeki görevliden duyacağı sözler şunlar olacaktır: "Üzgünüm. Siz henüz çok gençCUMHURİYET KİTAP SAYI 309 siniz. Size uygun bir felsefe kitabı nc yazık ki mevcut değil!" Işte o zaman bu çocuk adına ve tabii felsefe adına utanc duymuştum. Bunun iizerine kolay anlaşılır bir felsefe kitabı yazmaya karar verdim. Önce bir ders kitabı yazmaya çalıştım. Yazmaya nasıl başladığımı da hatırlıyorum: "insanlar tarih boyunca hcr zaman kendilerine birtakım felsefi sorular sormuş.lardır..." Aneak bu anlatım tarzı hiç ho!>uma gilmedi. Çok kuru, cok öğreticı biranlatımdı bu Vazgeçtim. Sonra kafatnda Sofi'nin öyküsii olu^maya başladı "Okuldan eve döncrken... Sofi posta kutusunu açar vebir mektup bulur... Mektupta: Sen kimsin? Dünya nasıl meydana geldi? diye yazmaktadır..." Iştc bu andan sonra hcm bir roman hem de bir felsefe kitabı ortaya çıkmış oluyordu. "Sofi'nin Dünyası" felsefe tarihi hakkında bir roman olmuş, oluyordu. Sanırım kitabın başanya ulaşmasının sırlarından biri, beynimizin asıl olarak anlatılanlardan öğrenmeye yatkın oluşu. Öykü olarak anlatılan bir şeyi anlamak çok daha kolay. Felsefe tarihi hakkında roman yaztnaya koyulmak tamam ama insanın bunu yapabilecek bir temeli de olmalı. Felsefe alanında nasıl bir temelin var? Lise vc yüksckokullarda 10 yildır felsefe öğretmenliği yapyordum. "Sofi'nin Dünyası" yıllarca felsefe öğretmenliği yapmıs. olmamın bir meyvesidir öncclikle. Kitaptakı örneklerın çoğu doğrudan doğruya sınıftakı örneklerden alınmadır. Sınıfta öğrencilere bir !>eyler anlatırken sonıut örnckler getirmck durumundasınızdır. Işte bunların hepsı hazırdı. Oeriye kalan ve üzerinde çalışmam gereken şey, öykümün kendisiydi. Bu 500 sayfalık kitabı nc kadar zamanda yazdın? Söylemeye neredeyse utanıyorum ama, öyküyü bulup csınlcndikten sonra büyük bir hızla, günde ortalama 15 saat çalıştım ve "Sofi'nin Dünyasf'nı üç ayda yazdım. Üç ay mı? Evet ama önümde hep ders notlanm vardı. Yıllardır öğrendiğim bu konular "dılımın ueundaydı". Ayrıca bu kitabın böylesi bir başanya ulaşacağını hiç mi hiç ummuyordum. Felsefe konusunda okuldan bir eğitimi olmayan gençler vc yetişkinler arasından birkaç "marjinal"a hitap eder ancak, diye düşünüyordum. Hatta karıma şöyle dediğimi hatırlıyorum: "Bu kitap birkaç kişi için önemli bir kitap olacaktır belkı ama çok kişınin satın alacağını hiç sanmam." Hcle kitabın başka bir dile çevrileceğini hiç mi hiç ummuyordum. Oysa bugün tam 38 dile çevrilmis. durumda... Bıınlardan hirkaçını sayabilir misin? Tüm Batı Avrupa dilleri, Doğu Avrupa dillerinin hemen hemen tamamı, Rusça, Japonca, Korccc, Arapça'da çıkacak ve ışte Türkçc'dc... Kore'de "bcst seller" oldu. Çıncc, Portekizce, tüm üüney Amerika'da ve saire... Kitap ABDde nasıl tepki aldı? lyi. "Hart cover" olarak 100.000 tane satıldı. Ancak kitabın "best seller" olmadığı tek ülkc burası oldu. Neden dersin? Devamı 4. sayfada. "•"